Analiza porównawcza i

przyczynowa w badaniach

ekonomicznych

Analiza Ekonomiczna

Analiza

ekonomiczn

a

Techniczno-

ekonomiczn

a

Finansowa

Porównawc

za

W czasie

W

przestrzeni

Z

wielkościa

mi

postulowan

ymi

Przyczynow

a

Ex post

Ex ante

Analiza porównawcza

• Metoda porównań jest najczęściej

wykorzystywana przy wstępnej
ocenie przedsiębiorstwa

• Przy zastosowaniu tej metody ocenia

się dwie kategorie liczb – jedna
wyraża stan faktyczny, druga
stanowi podstawę porównania, tzw.
bazę.

Analiza porównawcza

 

Porównania

W czasie

W

przestrzeni

Z

wielkościam

i

postulowan

ymi

Analiza porównawcza w czasie

• Podstawą tej metody jest porównanie dwóch

zmiennych, które opisują określone wielkości
ekonomiczne, jedna z tych wielkości jest
wielkością ocenianą a druga stanowi
wzorzec – punkt odniesienia oceny

Cele analizy porównawczej:
o Ocena dynamiki zjawisk gospodarczych
o Opisanie i wyjaśnienie trendów
o Podstawa do prognoz na podstawie

istniejących trendów

Analiza porównawcza w przestrzeni

• Polega na porównaniu wskaźników jednej

jednostki z takimi samymi wskaźnikami
innej (podobnej)

• Pozwala zorientować się w pozycji firmy

na rynku

• Jest ona czasem uznawane za podstawę

odniesienia – Benchmarking:
Zalety: łatwiej jest określić drogi rozwoju,
Wady: powielanie cudzych dróg.

Analiza porównawcza w przestrzeni

Możemy dokonać porównania gdy pomiędzy

jednostkami istnieje podobieństwo w:

• W produkcie końcowym i odbiorcach
• W determinantach rynku kapitałowego np.

ryzyko

• W strukturze własności np. państwowe,

ilość fili, Ilość linii produkcyjnych

• Stronach przetwarzania np. surowce,

procesy produkcyjne

Analiza porównawcza z wartościami

postulowanymi

• Porównanie z danymi

planowanymi - planem,
kosztorysem, limitem, normą

• Dla niektórych przedsiębiorstw

wartościami postulowanymi są
wytyczne z UE

Analiza porównawcza - zakłócenia

• Finansowe – zmiany cen zakupu i

sprzedaży

• Organizacyjne – zmiany np. podział

przedsiębiorstwa, różne zakresy
działalności przedsiębiorstw

• Przedmiotowe (rzeczowe) – np.

zmiana kosztów i asortymentu
potrzebnego do produkcji

Analiza przyczynowa

Pogłębiony etap badania zmian
(odchyleń) wskaźników
ekonomicznych polegający na
ustaleniu przyczyn zmian badanego
zjawiska i określeniu wielkości
wpływu poszczególnych czynników
na odchylenia wynikające z
wcześniejszych porównań

Metody analizy przyczynowej

• Kolejnych podstawień
• Logarytmowania
• Różnic cząstkowych
• Wskaźnikowa
• Podstawień krzyżowych
• Funkcyjna

Metoda kolejnych podstawień

• Określenie czynników, które mogą mieć wpływ na dane

zjawisko,

• Obliczenie różnic pomiędzy zjawiskiem przyjętym za

podstawę odniesienia, a zjawiskiem występującym w
przedsiębiorstwie,

• Dokonanie podstawień przestrzegając zasady, że raz już

obliczony wpływ danego czynnika na analizowane zjawisko
w kolejnych podstawieniach nie ulega zmianie (tzn.
zapisywane jest wciąż w tym samym indeksie),

• Najpierw podstawia się czynniki ilościowe (rzeczowe),

następnie czynniki jakościowe (finansowe)

• Interpretacja otrzymanych wyników.

Metoda kolejnych podstawień -

wzory

dla dwóch badanych czynników:
F = a * b
Δ F = F

1

- F

2

Oa = (a

1

- a

0

) * b

0

Ob = a

1

* (b

1

- b

0

)

Δ F = Oa + Ob.

Metoda kolejnych podstawień -

wzory

dla trzech badanych czynników:
F = a * b*c
Δ F = F

1

- F

2

Oa = (a

1

- a

0

) * b

0 *

c

0

Ob = a

1

* (b

1

- b

0

) * c

0

Oc = a

1

* b

1

* (c

1

- c

0

)

Δ F = Oa + Ob + Oc