Globalizacja
kultury
DEFINICJA GLOBALIZACJI
Globalizacja – ogół procesów prowadzących do coraz większej
współzależności i integracji państw, społeczeństw, gospodarek i kultur,
czego efektem jest tworzenie się "jednego świata", światowego
społeczeństwa, zanikanie kategorii państwa narodowego, kurczenie się
przestrzeni społecznej i wzrost tempa interakcji poprzez wykorzystanie
technologii informacyjnych oraz wzrost znaczenia organizacji ponad i
międzynarodowych, w szczególności ponadnarodowych korporacji.
Geneza tego procesu lokowana jest w epoce odkryć geograficznych,
dokonywanych przez Europejczyków od XV wieku, a rozpatrywany w
nauce jest on dopiero od lat 80. XX wieku
Zygmunt Bauman- globalizacja jest nieuniknionym losem świata
i nieodwracalnym procesem dotyczącym nas wszystkich
.
Globalizacja prowadzi do ujednolicenia się świata jako
całości, wzajemnie powiązanych elementów gospodarczych i
wspólnej kultury. W wyniku globalizacji granice terytorialne powoli
zaczynają się zacierać, tracić znaczenie, zmniejsza się rola tradycji a
nasilają migracje. Z tym ostatnim związane jest zacieranie się barier
kulturowych, ludzie się integrują – różne kultury przenikają się
nawzajem, powstają miejsca mające wszędzie takie samo znaczenie,
np.: lotniska, restauracje ( np.: Pizza Hut), bary (np.: McDonald,
KFC), supermarkety.
Z całym tym procesem integracji, szybkości przekazywania
informacji wiąże się pojęcie „globalnej wioski”. Termin ten został
wprowadzony przez kanadyjskiego teoretyka komunikacji
Marshalla McLuhana, dla określenia świata w którym media
elektroniczne, migracje zmniejszają odległość między ludźmi i ich
izolację, doprowadzając do przekonania że żyjemy w wiosce gdzie
każdy każdego zna a informacje przemieszczają się w szybkim
tempie.
Tak więc globalizacja dotyczy zjawisk, które mają olbrzymi wpływ na
procesy społeczne, polityczne i kulturowe, to proces który w równym
stopniu jednoczy i dzieli. Coraz częściej dostrzec jednak można
postępującą segregację, separację i wykluczenie.
GLOBALIZM A ANTYGLOBALIZM
Globalizm – zbiór przekonań i poglądów dotyczących globalizacji, która w
globalizmie jest najczęściej oceniana pozytywnie i uznawana za
najważniejszy proces zachodzący we współczesnym świecie. Wiele twierdzeń
globalizmu, a w szczególności bezkrytyczne podejście do globalizacji
krytykowane jest przez
anty
- i
alterglobalistów
.
Antyglobalizm jest samorzutnym ruchem sprzeciwu wobec tendencji
globalizacyjnych współczesnego świata. Nie ma on charakteru
zinstytucjonalizowanego, ani nawet jednorodnego. Jest to szeroka rzeka
rozmaitych ruchów społecznych, politycznych i obywatelskich.
Do aktywistów antyglobalizmu należą m.in. ekolodzy, obrońcy praw człowieka,
anarchiści, utopijni lewicowcy, przeciwnicy transgenicznej żywności,
zwolennicy kultywowania kulturowej różnorodności i zachowania
regionalnych autonomii, obrońcy prawa lokalności.
Zatem można powiedzieć, że w tym antyglobalistycznym froncie znajdują się
wszyscy ci, dla których globalizacja z różnych względów stanowi
bezpośrednie zagrożenie
.
Główne zarzuty antyglobalistów
wobec globalizacji:
-
powszechne zmniejszenie roli państwa , jako samostanowiącego
podmiotu życia politycznego w kraju i w skali międzynarodowej
- wytworzenie globalnej kultury masowej, powodującej zanik kultury
lokalnej
- uniformizacja stylu życia
Skutki
globaliza
cji
• W polityce :
Globalizację łączy się z osłabieniem państw narodowych, utratą
legitymizacji, decentralizacją oraz próbą reaktywacji starych lub
tworzeniem nowych międzynarodowych, regionalnych czy
kontynentalnych organizacji politycznych (np. Unia Europejska).
• W gospodarce:
Szczególne znaczenie przypisuje się wymiarowi technologicznemu
globalizacji, tzw. czwartej rewolucji naukowo-technicznej,
komputeryzacji, rozwojowi Internetu itp., czego skutki w wymiarze
gospodarczym określa się mianem gospodarki opartej na wiedzy.
• W wymiarze społecznym:
Rewolucja medialna ułatwiająca komunikację między ludźmi.
• W otoczeniu kulturowym:
wzrost znaczenia etyki i społecznej odpowiedzialności biznesu w
ocenie działal ności przedsiębiorstw;
wzrost liczby konsumentów nastawionych negatywnie do
koncernów między narodowych;
powrót do tradycji regionalnych (zwłaszcza w odniesieniu do
konsumpcji produktów spożywczych);
zwiększenie spożycia żywności ekologicznej.
dążenie do bycia pięknym, młodym i „w formie”;
podążanie za modą;
zacieranie się różnic między rolą kobiety i mężczyzny;
dążenie do wygodnego życia.
• W mediach:
Zaczyna dominować pewien szablon wspierający wskazane wyżej
zmiany w otoczeniu kulturowym. Lokalne właściwości i
zróżnicowania ulegają erozji, a w ich miejsce wchodzi
zhomogenizowana, światowa, globalna kultura. Jednocześnie w
wyniku ich oddziaływania następuje zmiana dotychczasowego
stylu życia.
Ubóstwo a
dostęp do
edukacji
Na świecie żyje ponad jeden miliard
analfabetów i więcej niż 100 milionów
dzieci, które nie uczęszczają do szkoły.
W krajach Afryki szkolnictwo nie istnieje
albo jest na niskim poziomie. Duży
procent uczniów z różnych powodów
przerywa naukę w szkołach, nauczyciele
natomiast nie reprezentują wysokiego
poziomu wykształcenia.
• Potrzebna jest globalna
solidarność bogatych
państw z biednymi, aby
zbudować bardziej
zrównoważony
porządek w świecie.
• Należy włączyć
biednych ludzi z Afryki i
Azji w procesy rozwoju
gospodarki światowej.
• Należy zbudować
nowoczesną globalną
demokrację.
„Bogaci są globalni,
nędzarze – lokalni”.
- Zygmunt Bauman
„Globalizacja nie jest a
priori dobra ani zła. Będzie
taka, jaką ją uczynią ludzie.
Globalizacja, jak każdy inny
system, musi służyć
człowiekowi, musi służyć
solidarności i dobru
wspólnemu”.
- Jan Paweł II
„Przekonanie, iż musimy mieć jakąś
narodowość nie znajduje
racjonalnego uzasadnienia:
narodowość, która wydaje się nam
wrodzonym atrybutem w
rzeczywistości nie należy do stałej
kondycji człowieka, a stanowi
wyłącznie jej industrialny wariant”.
- Gellner
„Globalizacja i technologia
tworzą świat, w którym
wszystko może stać się
tworzywem”.
-
Gordon Mathews
„Walka z globalizacją jest
beznadziejnym i pozbawionym treści
hasłem nastolatków. Globalnej siatki
komunikacyjnej i informacyjnej
niepodobna zniszczyć. […] Jest też
prawdą, że obłęd konsumpcyjny grozi
całej strukturze cywilizacji. […]
Wszyscy też z niepokojem patrzymy
na erozję tradycyjnych cnót i
wartości. Na to wszystko nie ma,
niestety, instytucjonalnych leków”.
-
Leszek Kołakowski