Powikłania ciąży i

porodu a

karmienie piersią

Popczyk Paulina

Mazur Marta

Spis treści:

1.

Wstęp

2. Powikłania ciąży:



Niedoczynność tarczycy



Stan przedrzucawkowy i rzucawka



Cukrzyca ciążowa

3. Powikłania porodu i połogu:



Cięcie cesarskie



Nacięcie krocza



Powikłania III okresu porodu



Zakażenia poporodowe



Zatrzymanie resztek po porodzie



Zakrzepica żylna w połogu



Połogowe zapalnie błony śluzowej trzonu macicy



Połogowe zapalenie przymacicz



Zakażenie dróg moczowych



Zakażenie rany po cięciu cesarskim

Patologie w czasie ciąży i

porodu dotyczą

:

• Późnego lub przedwczesnego macierzyństwa lub ojcostwa
• Potencjalnych chorób matek z okresu przed ciążą np. cukrzycy,

padaczki, nadciśnienia tętniczego, astmy

• Trudności z zajściem w ciąże, niepłodności, ciąży trudnego ryzyka i

szczególnej troski po procedurach sztucznego bądź wspomaganego
rozrodu

• Ciąży u kobiet z poważnymi obciążeniami zdrowotnymi np. po

przeszczepieniu narządowym, upośledzonych fizycznie, chorych na
stwardnienie rozsiane, uzależnionych (narkomania)

• Stanów po jednym lub kilku cięciach cesarskich, po uprzednich

operacjach na narządach rodnych

Wyżej wymienione czynniki mogą wpłynąć na rozpoczęcie

karmienia i zaburzyć jego przebieg, zarówno z możliwością
urodzenia dziecka chorego jak i wystąpienia patologii ciąży.

 Niedoczynność tarczycy
Rozpoznanie w czasie ciąży może być utrudnione, czasem można

rozpoznać ją tylko po wykonaniu badań hormonalnych. Utajona
i jawna niedoczynność tarczycy może niekorzystnie wpływać
na przebieg ciąży. Powikłaniami mogą być:

• Stan przedrzucawkowy
• Przedwczesny poród

Leczenie
Niedoczynność tarczycy leczy się, przyjmując regularnie
brakujące hormony tarczycy. Lewotyroksyna produkowana
syntetycznie jest identyczna i działa tak samo jak hormon
wytwarzany w tarczycy.

Nieleczona niedoczynność tarczycy ma także
niekorzystny wpływ na rozwój płodu oraz dalszy rozwój
dziecka.

Niedoczynność tarczycy

• W przypadku gdy rozpoznanie niedoczynności tarczycy

nastąpi jeszcze przed ciążą, a później zostanie stwierdzona
ciąża należy natychmiast zwiększyć dawkowanie
lewotyroksyny o ok. 30% w porównaniu z okresem przed
ciążą, wykonać badania oraz niezwłocznie zgłosić się do
lekarza specjalisty, który ustali dawkowanie leku.

• Jeżeli niedoczynność tarczycy zostanie rozpoznana u kobiety

dopiero w okresie ciąży, lekarz będzie dążył do jak
najszybszego wyrównania czynności tarczycy.

• Po porodzie dawkę lewotyroksyny należy ponownie

zmniejszyć do dawek przyjmowanych przed ciążą.

Brak przeciwwskazań
do karmienia piersią.

Mianem rzucawki określa

się wystąpienia stanu

drgawkowego u kobiet z

preeklampsją (po

wykluczeniu innych

przyczyn).

 Preeklampsja (stan

przedrzucawkowy)

To ciśnienie krwi ≥140/90 mm Hg

stwierdzone po 20. tygodniu ciąży
u kobiet z poprzednio
prawidłowym ciśnieniem, u których
występuje białkomocz (≥0,3 g
białka w 24 godzinnej zbiórce
moczu).

 Cukrzyca ciążowa
To zaburzenie tolerancji węglowodanów powodujące

zwiększenie stężenia glukozy we krwi, które po raz pierwszy
zostało rozpoznane w ciąży. Typowa cukrzyca ciążowa, która
mija wraz z porodem, jest zwykle rozpoznawana między 24.
a 28. tygodniem ciąży.

Stwierdzenie
glikemii powyżej
normy we
wcześniejszych
tygodniach ciąży
może
wskazywać na
cukrzycę typu 2
nierozpoznaną
przed ciążą lub
cukrzycę typu 1,
która rozwija się
podczas ciąży.

Opieka nad noworodkiem kobiety z cukrzycą

ciążową

Pacjentka z cukrzycą ciążową powinna kontrolować stężenia

glukozy za pomocą glukometru również w okresie
okołoporodowym. W przypadku nieprawidłowych glikemii – za
dużych lub za małych – powinna zasięgnąć porady personelu
sali porodowej. Ze względu na zagrożenie niedocukrzeniami u
noworodka po porodzie należy oznaczyć u niego stężenie
glukozy we krwi.

W przypadku hipoglikemii

Jeśli stężenie glukozy we krwi nie ulega zwiększeniu lub jest za

małe, należy zastosować dożylne wlewy glukozy, a noworodek
wymaga ścisłego nadzoru lekarsko-pielęgniarskiego

Należy
rozpocząć
karmienie
piersią

 Cięcie cesarskie

Rozwiązanie cięciem cesarskim jest często jedynym leczeniem zarówno

matki i dziecka w stanach nagłych takich jak:

• Stan przedrzucawkowy
• Rzucawka
• HELLP
• Łożysko przodujące, łożysko przedwcześnie oddzielone
• Pękniecie macicy w czasie ciąży lub porodu (stany po cięciu

cesarskim)

• Wstrząs hipowolemiczny, septyczny, DIC(zespół rozsianego

wykrzepiania wewnątrz naczyniowego)

• Zator płynem owodniowym
• Następowe usunięcie macicy w związku z powikłaniami ciąży , porodu
• Nagłe zaostrzenie choroby towarzyszącej ciąży np. stan padaczkowy,

przełom tarczycowy

• Szereg zagrożeń płodu, np. niedotlenienie przed i okołoporodowe

urazy, infekcja wewnątrz maciczna, poród przedwczesny,
przedwczesne odpłynięcie płynu owodniowego

Cięcie cesarskie

W zależności od stanu matki i noworodka początek laktacji

może być trudny, przesunięty w czasie do momentu
uzyskania poprawy stanu matki i dziecka. Powoduje to
mechanizm opóźnienia laktogenezy I w II nawet do 14 dni
po porodzie. Stan ten może wymagać dodatkowej
stymulacji wydzielania pokarmu poprzez jego odciągania i
czasowego dokarmiania.

Jednak gdy początkowe trudności dzięki wytężonej pracy

uda się przezwyciężyć,

to sposób rozwiązania nie ma wypływu

na ostateczną długość karmienia dziecka.

Cięcie cesarskie

• W przypadku cięcia typowego metoda Cohena

( Pfannenstiela/ladach) może nieznacznie zaburzać proces
przystawiania do piersi głównie w pierwszych dniach po
porodzie głównie z powodu bólu i dyskomfortu w
nadbrzuszu. Należy wtedy zastosować najmniej
traumatyzujące pozycje do karmienia.

• W przypadku klasycznego cięcia cesarskiego mogą pojawić

się podobne trudności.

Cięcie cesarskie

• Znieczulenie ogólne jest obecnie rzadko stosowane.

Początek laktacji może być utrudniony ze względu na czas
działania leków, a zatem powolniejszy powrót matki do pełnej
świadomości i sprawności co przekłada się na przełożony w
czasie pierwszy kontakt matki z dzieckiem.

• Znieczulenie zewnątrz oponowe jest preferowane ponieważ

w niewielkim stopniu upośledza pierwszy kontakt matki z
dzieckiem

Moment rozpoczęcia karmienia piersią zależy także od

doboru leku

np. fentanyl (p/

bólowy, anastetyk)

może kolidować z

wczesnym

rozpoczęciem

karmienia piersią

np. petydyna (opioidowy

lek p/bólowy) ma wpływ

sedatywny i zaburza odruch

ssania u noworodka

Warto zalecać stosowanie nieopioidowych leków p/bólowych
głownie paracetamolu dożylnie a następnie doustnie lub
doodbytniczo który jest bezpieczny podczas karmienia piersią
oraz nie działa sedatywnie

W celu prawidłowego rozpoczęcia

laktacji po cięciu cesarskim zaleca

się:

Pierwszy kontakt matki z dzieckiem na sali operacyjnej, jeżeli jest to nie możliwe to w

najbliższym możliwym czasie

Pierwszy kontakt matki z dzieckiem na sali operacyjnej, jeżeli jest to nie możliwe to w

najbliższym możliwym czasie

Przystawienie dziecka do piersi najlepiej na sali pooperacyjnej w kontakcie skóra do skóry

Przystawienie dziecka do piersi najlepiej na sali pooperacyjnej w kontakcie skóra do skóry

Zapewnienie możliwości odciągania pokarmu i wykorzystanie go do dokarmiania

Zapewnienie możliwości odciągania pokarmu i wykorzystanie go do dokarmiania

Zapewnienie matce pomocy i wsparcia w przypadku problemów z piersiami

Zapewnienie matce pomocy i wsparcia w przypadku problemów z piersiami

Pomoc matce podczas karmienia na sali matek, oraz dobranie odpowiedniej pozycji

Pomoc matce podczas karmienia na sali matek, oraz dobranie odpowiedniej pozycji

Pozostanie w systemie rooming- in czyli „matka razem z dzieckiem”, karmienie na

żądanie bez ograniczeń czasowych

Pozostanie w systemie rooming- in czyli „matka razem z dzieckiem”, karmienie na

żądanie bez ograniczeń czasowych

W przypadku dokarmiania stosowanie kubeczka

W przypadku dokarmiania stosowanie kubeczka

Zachowanie spokoju i cierpliwości ponieważ noworodek po zabiegu jest senny i ma

zaburzony odruch ssania

Zachowanie spokoju i cierpliwości ponieważ noworodek po zabiegu jest senny i ma

zaburzony odruch ssania

Powikłania porodu i

połogu:

 Nacięcie krocza
Stosowane w sytuacjach szczególnych między innymi w przypadku

spodziewanego dużego płodu, ostrego stanu zagrożenia życia płodu, złego
ułożenia płodu, nie podatnego krocza, wąskiego łuku łonowego

 Powikłania III okresu porodu
Np. Zaburzenia w oddzielaniu i wydalaniu łożyska, zaburzenia zwijania macicy,

krwotoki z uszkodzonych tkanek

wpływ na laktacje:

d

zi

e

c

k

o

• opóźnienie

pierwszego kontaktu,

gorszy stan ogólny,

zwiększenie stężenia

bilirubiny ( wylewy do

OUN), mniejsza

aktywność przy piersi

• opóźnienie

pierwszego kontaktu,

gorszy stan ogólny,

zwiększenie stężenia

bilirubiny ( wylewy do

OUN), mniejsza

aktywność przy piersi

m

a

t

k

a

• ból, osłabienie, brak

odruchu wypływu

mleka, trudności ze

znalezieniem dobrej

pozycji do karmienia,

stosowanie leków ( w

większości

dopuszczonych do

podania w okresie

karmienia piersią)

• ból, osłabienie, brak

odruchu wypływu

mleka, trudności ze

znalezieniem dobrej

pozycji do karmienia,

stosowanie leków ( w

większości

dopuszczonych do

podania w okresie

karmienia piersią)

 Zakażenia poporodowe
Mogą dotyczyć narządu

rodnego, ukł. moczowego,
piersi i innych narządów.
Zakażenia leczy się
antybiotykami głównie z
grupy penicylin, które na
ogół są bezpieczne dla
dziecka karmionego piersią.

 Zatrzymanie resztek po

porodzie

Ujawnia się kilka dni po

porodzie, objawia się:
zwiększonym stanem
gorączkowym, krwawieniem,
bólami w dole brzucha.

Stosowane leki są
bezpieczne dla dziecka.
Możliwe jest karmienie
piersią

Stosowane leki są
bezpieczne dla dziecka.
Możliwe jest karmienie
piersią

Może się wiązać z

brakiem zwiększania

ilości mleka i

zatrzymywaniem na

etapie siary.
Po zabiegu

wyłyżeczkowania jamy

macicy i podaniu

antybiotyków następuje

zwiększenie produkcji

mleka

Może się wiązać z

brakiem zwiększania

ilości mleka i

zatrzymywaniem na

etapie siary.
Po zabiegu

wyłyżeczkowania jamy

macicy i podaniu

antybiotyków następuje

zwiększenie produkcji

mleka

 Zakrzepica żylna w połogu
Zakrzepice leczymy heparyną i jej

pochodnymi np. heparynami
drobnocząsteczkowymi i warfaryną.

Zastosowanie diagnostyki

Doplerowskiej.

Badania diagnostyczne z

zastosowaniem materiałów
radioaktywnych. W czasie
hospitalizacji powinno się zapewnić
przebywanie matki z dzieckiem a
jeśli nie jest to możliwe to karmić
dziecko odciąganym pokarmem.

Nie zaleca się stosowania antykoncepcji

dwu składnikowej zwiększa to
potencjalne ryzyko pojawienia się
zakrzepicy, dodatkowo estrogeny
przenikają do pokarmu.

Brak

przeciwwskazań

do stosowania w

czasie laktacji

Brak

przeciwwskazań

do stosowania w

czasie laktacji

Wskazanie do

czasowego

przerwania

karmienia

Wskazanie do

czasowego

przerwania

karmienia

Zmniejszenie
wytwarzania
pokarmu

 Połogowe zapalnie błony

śluzowej trzonu macicy

Jest najczęstszym powikłaniem

cięcia cesarskiego
wykonywanego w trybie
nagłym po odpłynięciu płynu
owodniowego. Ujawnia się ok.
48h po porodzie. W
przypadkach bez powikłań
podaje się antybiotyki
dożylnie.

Jeśli pojawiają się obawy

posocznicy stosuje się
heparynę , ewentualnie
wyłyżeczkowanie macicy oraz
podanie leków
obkurczających ją lub zmiany
antybiotyku.

Nie wpływa to na
przebieg
karmienia piersią

Laktacja w tym
przypadku zależ
y od stanu
matki.

 Zakażenie dróg moczowych
Może być wynikiem czasowych

trudności z oddawaniem
moczu w związku z urazem
okolicy cewki moczowej i
pęcherza, okołoporodowym
zwiększeniem objętości
pęcherza, cewnikowaniem
pęcherza moczowego.

Połogowe zapalenie
przymacicz
Ujawnia się w 2 tyg. połogu
w przypadku ewentualnej
rehospitalizacjii możliwe jest
czasowe oddzielenie matki i
dziecka. W leczeniu stosuje
się antybiotyki.

Karmi się
odciąganym
pokarmem, a
stosowane
antybiotyki są
bezpieczne dla
dziecka.

Leki nie
zaburzają
karmienia.

 Zakażenie rany po cięciu

cesarskim

Możliwe nawet po

zastosowaniu profilaktyki
antybiotykowej.

Leczenie nie
zaburza
karmienia
piersią.

DZIĘKUJEMY :)