Program Hodowli

Odmian

Mieszańcowych

mgr Chrystian Chomontowski

Zjawisko Heterozji



Heterozja jest to bujność, plenność, wybujałość

lub wigor mieszańców pokolenia F1



Przejawia się szybszym tempem wzrostu,

większym plonem i żywotnością, dotyczy
głównie cech ilościowych



W następnych pokoleniach, efekt heterozji

znacznie maleje lub zanika

Zjawisko Heterozji



Nasilenie efektu zależy od odpowiedniego

dobrania komponentów rodzicielskich (wartość
kombinacyjna linii) oraz od stopnia
heterozygotyczności pokolenia F1



Utrwalenie efektu heterozji możliwe jest

jedynie u roślin rozmnażanych wegetatywnie



Współczynnik wsobności F – miara stopnia

homozygotyczności



F = 0,5 (1 + F’) gdzie F’ stanowi wsobność

poprzedniego pokolenia

Schemat Hodowli Mieszańców

Etapy Hodowli
Mieszańców



Wytworzenie licznych homozygotycznych linii

wsobnych z populacji wyjściowych



Ocena wartości kombinacyjnej linii (zdolność

dawania potomstwa)



Badanie wartości próbnych mieszańców



Utrzymanie i rozmnażanie linii wsobnych



Otrzymywanie mieszańców handlowych

Etapy Hodowli
Mieszańców



W jaki sposób otrzymać komplementarne

homozygoty u roślin obcopylnych?



Chów wsobny - kontrolowane samozapylenie

lub kojarzenie siostrzane



Depresja wsobna, minimum wsobne



Podwojenie haploidów – androgeneza in vitro

za pomocą kolhicyny



Ostra selekcja pod względem ogólnej wartości

kombinacyjnej (test topcross) lub swoistej
wartości kombinacyjnej (test diallelcross)

Testy diallelcross i topcross

Otrzymywanie Mieszańców
Handlowych



Mieszańce handlowe pokolenia F1 mogą być:



Pojedyncze (dwuliniowe) – krzyżowanie dwóch

linii wsobnych, największy efekt heterozji lecz
najmniejsza liczba nasion (linia A bardzo
osłabiona przez chów wsobny)



Podwójne (czteroliniowe) – obydwa

komponenty rodzicielskie są mieszańcami
pojedyńczymi



Potrójne – krzyżowanie dwóch linii wsobnych a

następnie przekrzyżowanie mieszańca F1 z
linią trzecią, znacznie więcej nasion lecz
słabszy efekt heterozji

Otrzymywanie Mieszańców
Handlowych

Otrzymywanie Mieszańców
Handlowych

Otrzymywanie Mieszańców
Handlowych

Zjawisko Męskiej
Niepłodności

Wykorzystanie Męskiej Niepłodności
w Hodowli

Odmiany Mieszańcowe (HYB) i
Syntetyczne (SYN)



Odmiana mieszańcowa jest to mieszaniec

pokolenia F1, populacja homogeniczna,
wysoce heterozygotyczna, uzyskana po ocenie
ogólnej wartości kombinacyjnej i swoistej
wartości kombinacyjnej oraz kontroli
przepylenia



Odmiana syntetyczna jest to populacja

powstała w wyniku swobodnego
przekrzyżowania linii wsobnych lub klonów
ocenianych według ogólnej wartości
kombinacyjnej

Test Polycross

Hodowla Odmian Syntetycznych



Ustalenie składu linii wsobnych lub klonów i

udziału każdego komponentu rodzicielskiego
odmiany SYN (5-10 linii)



Doświadczenia porównawcze



Swobodne przepylenie wybranych

komponentów rodzicielskich

Dziękuję za uwagę

[e-mail]