Analiza otoczenia
konkurencyjnego biznesu
Katarzyna Dżus
Przemysław Bajon
Marcin Cecot
Konkurencja - definicja
Konkurencja - proces, w którym podmioty
rynkowe konkurują ze sobą w
zawieraniu transakcji rynkowych, poprzez
przedstawianie korzystniejszej od innych
podmiotów oferty rynkowej dla
zrealizowania swoich interesów.
Konkurowanie może się odbywać w oparciu
o cenę, jakość, formę płatności i wiele
innych. W zależności od struktury rynku,
na którym zachodzi proces konkurencji,
wyróżnia się różne modele konkurencji.
Analiza konkurencyjności -
definicja
Analiza konkurencyjności – proces
definiowania, zbierania, analizowania i
dystrybuowania informacji na temat
produktów, klientów, konkurentów i
jakichkolwiek aspektów otoczenia
organizacji potrzebnych, by wspomóc
pracowników szczebla kierowniczego w
podejmowaniu strategicznych decyzji.
• Analiza konkurencyjności, w
przeciwieństwie do szpiegostwa
przemysłowego, jest legalną i etyczną
praktyką biznesową
• Koncentruje się na zewnętrznym otoczeniu
biznesowym
• Jeśli zebrane informacje są zdobyte w
sposób nielegalny, to wtedy nie są
informacją w rozumieniu analizy
konkurencyjności
Analiza konkurencyjności, często
postrzegana jest jako synonim analizy
konkurencji, jest jednak pojęciem
szerszym, nie polega tylko na analizowaniu
konkurencji, ale zajmuje się również
zwiększaniem konkurencyjności organizacji
względem jej całego otoczenia i osób
bezpośrednio z nią związanych: klientów,
konkurentów, dystrybutorów, technologii,
danych makroekonomicznych itd.
Analiza konkurencyjności -
historia
Powszechnie uznaje się, że analiza
konkurencyjności miała swój początek
w Stanach Zjednoczonych w latach 70. XX
wieku. W 1980 r. Michael
Porter opublikował książkę Competitive
Strategy: Techniques for Analyzing
Industries and Competitors na temat
strategii konkurencyjnej i technik analizy
branż i konkurentów. Badania te uważane
są za podwalinę współczesnej analizy
konkurencyjności.
Biorąc pod uwagę istotność analizy
konkurencyjności, wielkie międzynarodowe
korporacje, takie jak Procter & Gamble
i Johnson and Johnson stworzyły jednostki
Analizy Konkurencyjności. Co ważniejsze,
organizacje wykorzystują działania tych
jednostek nie tylko jako ochronę przed
zagrożeniami i zmianami, jakie mogą
wystąpić na rynku, ale również, jako
metodę identyfikowania szans i trendów
występujących na rynku.
Analiza konkurencyjności jest często
mylona z innymi dziedzinami, bądź
postrzegana jako posiadająca wspólne
elementy z dziedzinami takimi jak analiza
rynku, analiza otoczenia, analiza
biznesowa, badania marketingowe.
Metody analizy otoczenia
konkurencyjnego
Na ogół do analizy otoczenia
konkurencyjnego wykorzystuje się
następujące metody:
• analizę „pięciu sił” M.E. Portera;
• mapę grup strategicznych;
• punktową ocenę atrakcyjności sektora.
Analiza pięciu sił Portera
Mapa grup strategicznych
Punktowa ocena atrakcyjności
sektora
Organizacje wykorzystują analizę
konkurencyjności do porównywania siebie
samych z innymi organizacjami, by
zidentyfikować zagrożenia i szanse
występujące na rynkach, co pozwala
podejmować świadome, strategiczne
decyzje. Większość firm w dzisiejszych
czasach zaczyna zdawać sobie sprawę z
wagi posiadania wiedzy o tym, co robią ich
konkurenci i jak zmienia się branża, a
zebrane informacje pozwalają
organizacjom zidentyfikować ich silne i
słabe strony.
Przykłady używania analizy konkurencyjności
są widoczne w życiu codziennym:
ważniejsze linie lotnicze zmieniają setki
opłat dziennie w odpowiedzi na
zmieniającą się taktykę konkurentów,
wykorzystują informację, by zaplanować
własne strategie marketingowe, cenowe i
produkcyjne.
Źródła - internet
Zasoby, takie jak Internet, sprawiły, że zbieranie
informacji o konkurentach jest bardzo łatwe.
Jako, że Internet jest miejscem, gdzie dostępne
są materiały publiczne, informacje zbierane z
jego wykorzystaniem wykazują mniejsze
prawdopodobieństwo zrozumienia przeciwnika,
które byłoby udziałem wyłącznie tej firmy. Co
więcej, istnieje ryzyko, że informacja dostępna w
Internecie może być używana do
dezinformowania i wprowadzania konkurentów
w błąd, więc badacze zaangażowani w analizę
konkurencyjności są często nieufni wobec
używania informacji pochodzących z tego źródła.
Źródła – eksperci, pokazy,
klienci
W rezultacie, chociaż Internet postrzegany
jest jako ważne źródło informacji,
większość specjalistów od analizy
konkurencyjności zbiera informacje
poprzez wykorzystywanie źródeł
pierwotnych: współpracę z ekspertami z
branży, udział w wystawach i pokazach,
przy pomocy ich własnych klientów i
dostawców itd.
Źródła – social media
Również ważne są internetowe,
subskrypcyjne bazy danych i źródła
agregujące wiadomości, które ułatwiają
zbieranie danych wtórnych. Social
media stają się również coraz bardziej
istotne, ponieważ dostarczają
potencjalnych kandydatów do rozmowy, jak
również opinie i postawy pracowników
konkurencji (np. Facebook) oraz są źródłem
najnowszych wiadomości (np.
portal Twitter).
Etyka
Informacje wykorzystywane w analizie
konkurencyjności mogą być uzyskiwane z
publicznych źródeł, subskrypcji, z
nieformalnej wymiany informacji z
pracownikami konkurencji lub klientami.
Analiza konkurencyjności różni się od
szpiegostwa przemysłowego tym, że
analitycy konkurencyjności zobligowani są
do przestrzegania norm prawnych i
etycznych.