Metoda

Butlera

Historia metody:

Jest to metoda zaliczana do grupy metod

mechanicznych, oparta na systemie

neuromobilizacji.

Została wprowadzona przez australijskiego

terapeutę Davida Butlera w latach 90. XX w.,

który rozważał nad zdolnością przesuwania się

tkanki nerwowej między innymi tkankami.

Pierwsze próby poprawy plastyczności układu

nerwowego były jednak prowadzone już XIX w.

we Francji i Anglii, kiedy to podczas operacji

poddawano nerwy bezpośredniemu rozciąganiu.

Tkanka nerwowa:

Butler podkreśla 3 najważniejsze jej cechy: ciągłość

elektryczna, chemiczna i mechaniczna. Umożliwiają one

sprawny przepływ impulsów do dalszych struktur.

Zaburzenie pracy układu nerwowego jest spowodowane

przez różne czynniki wewnętrzne i zewnętrzne. Do tych

pierwszych zalicza się m.in. obrzęki, krwiaki, deformacje

elementów kostnych, nowotwory, podrażnienia struktur

okołostawowych i kompensacyjne przeciążenia powstałe

przy ograniczeniach zakresu ruchu.

Czynnikiem zewnętrznym jest długotrwałe utrzymywanie

złej postawy ciała, np. podczas snu czy w czasie pracy,

kiedy dochodzi do ucisku tkanek powierzchownych.

Tkanka nerwowa:

Autor metody uważa, że zaburzenie mechaniki

układu nerwowego jest zjawiskiem naturalnym w

przypadku dysfunkcji narządu ruchu. Objawia się

ono bólem, przeczulicą tkanek powierzchownych i

zmianami neurowegetatywnymi. Zjawisko to

można zaobserwować w tzw. punktach napięcia,

którymi autor nazywa odcinek szyjny na poziomie

C

5

-C

7

, piersiowy Th

5

-Th

7

, lędźwiowy L

4

-L

5

oraz

różnego rodzaju tunele kostne lub mięśniowe,

okolicę głowy k. promieniowej, pierwszego żebra i

rozgałęzienia układu nerwowego. Są to miejsca,

gdzie ruch tkanki nerwowej jest utrudniony.

Cele metody:

Nadrzędnym celem tej metody jest poprawa

neuromechaniki układu nerwowego, co należy

rozumieć jako poprawę zdolności przystosowujących

do znoszenia zmiennych obciążeń w czasie

aktywności fizycznej.

Tkanka nerwowa jest wtedy poddawana znacznym

przeciążeniom, co wynika z sumowania się ruchów

poszczególnych części ciała, które kumulują się

właśnie w tej strukturze. Działające siły mechaniczne

wpływają znacznie na zmiany ukrwienia układu

nerwowego, przewodnictwa aksonalnego, unerwienia

struktur układu nerwowego.

Diagnostyka:

Oceny funkcji układu nerwowego na potrzeby metody

Butlera dokonuje się na podstawie kilku

przeprowadzonych badań:

Badanie przewodnictwa nerwowego – pacjent ma

zamknięte oczy. Analizowane są odruchy czuciowe -

poprzez dotyk kłębkiem waty, bólowe poprzez ukłucie

szpilką oraz wibracyjne poprzez dotyk urządzeniem

wibracyjnym elementów kostnych o częstotliwości ok.

256 Hz. Bada się również funkcje proprioreceptywne

(pacjent powtarza czynnie ruch, uprzednio wykonany

biernie przez terapeutę) a także zdolność

jednoczesnego rozróżniania podwójnego dotyku (co

charakteryzuje gęstość rozmieszczenia

eksteroreceptorów). Bardzo ważnym elementem tych

badań jest sprawdzenie funkcji mięśni unerwianych

przez badany nerw, co uzyskuje się poprzez

testowanie mięsni wskaźnikowych.

Diagnostyka:

POZIOM

MIĘŚNIE WSKAŹNIKOWE

C

4

m. dźwigacz łopatki

C

5

m. naramienny

C

6

m. dwugłowy ramienia

C

7

m. trójgłowy ramienia

C

8

m. zginacz palców długi

Th

1

mm. międzykostne dłoniowe,

grzbietowe, glistowate

L

2

mm. zginacze stawu biodrowego

L

3

mm. prostowniki stawu

kolanowego

L

4

mm. prostowniki st. skokowo-

goleniowego

L

5

,S

1

mm. prostowniki palucha

S

1

mm. supinujące stopę

S

2

mm. zginacze palców stopy

Diagnostyka:

Następnie sprawdzane są odruchy mięśniowe,

zgodnie z przyjętą metodyką oraz

przeprowadzane testy napięciowe nerwów

kończyn górnych, dolnych i tułowia. W czasie

ich prowadzenia sprawdza się, czy uzyskana

reakcja jest podobna do objawów, na które

uskarża się pacjent, czy objawy subiektywne

można wywołać „z daleka”, czy symetryczne

przeprowadzenie testu wykazuje różnicę w

objawach, jaki charakter ma opór tkankowy

pokonywany przez terapeutę.

Diagnostyka:

Następuje rozciąganie nerwu, którego

można dokonać na 3 sposoby:

• poprzez ustawienie w pozycji

końcowej stawu, nad którym
przebiega badany nerw,

• trakcję stawu, nad którym znajduje

się testowany nerw,

• napięcie nerwu na całym jego

przebiegu

Diagnostyka:

Niektóre testy napięciowe wg. Butlera:
• nerw kulszowy i piszczelowy – zgięcie w st.

biodrowym przy wyproście w st. kolanowym,
wyprost w st. skokowo-goleniowym

Diagnostyka:

• nerw pośrodkowy – obniżenie i cofnięcie obręczy

barkowej, odwiedzenie (ok. 90 stopni) i rotacja
zewnętrzna w st. ramiennym, wyprost w st.
łokciowym, supinacja przedramienia, wyprost w
st. promieniowo-nadgarstkowym i stawach palców
ręki

Diagnostyka:

Terapia:

Usprawnianie neuromechaniki układu nerwowego

można prowadzić poprzez:

• bezpośrednie mobilizacje ukł. nerwowego z

wykorzystaniem testów napięciowych poszczególnych

nerwów (jak na załączonych wcześniej obrazkach),

• zabiegi mające na celu mobilizowanie stawów,

mięśni, powięzi i skóry, które mają wpływ na ukł.

nerwowy – autor zaznacza, że każde ćw. ruchowe

wywiera duży wpływ,

• działania profilaktyczne – nauczanie przyjmowania i

utrzymywania właściwej pozycji w życiu codziennym.

Terapia:

Wg. Butlera mobilizacje nerwów

zawsze powinny towarzyszyć

zabiegom kinezyterapeutycznym,

również w ostrym okresie schorzenia.

Pozwalają one bowiem na podjęcie

terapii, gdy występują

przeciwwskazania do ćw. ruchowych.

Mobilizacje tkanki nerwowej sa wtedy

prowadzone odlegle od miejsca

uszkodzenia i nie powodują

zaostrzenia objawów.

Terapia:

Autor zaleca, by w pierwszym okresie usprawniania

wykonywać kilkanaście neuromobilizacji w tempie

ok. 2-4 na sekundę. Następnie zrobić krótką

przerwę i ponownie powtórzyć serię. Wraz z

polepszeniem stanu pacjenta, należy zbliżać

miejsce neuromobilizacji do uszkodzenia a czas

zabiegu wydłużać do ok. 20-30 sekund. Należy

także stopniowo zwiększać amplitudę ilość serii.

Po każdej sesji terapeutycznej mogą pojawić się

krótkie reakcje pozabiegowe, np. poczucie

dyskomfortu, nieznaczna bolesność uciskowa lub

ogólne zmęczenie.

Terapia:

W stanach przewlekłych, gdzie

pojawiły się zmiany kompensacyjne

w tkance nerwowej a ból nie jest zbyt

dokuczliwy, można prowadzić

mobilizacje z większą siłą, osiągając

(nawet nieznacznie przekraczając)

aktualną granicę ruchomości.

Rozciągnięcie nerwu utrzymuje się

przez kilkanaście sekund i powtarza

się od 10 do 60 razy.

Terapia:

Układ nerwowy można także poddawać

autoneuromobilizacji, gdzie rola terapeuty jest

ograniczona do nauczenia jej wykonywania.

Niektóre przykłady:

Terapia:

Terapia:

Przed zastosowaniem

autoneuromobilizacji terapeuta

powinien wytłumaczyć

pacjentowi cele i zasady

stosowanych ćwiczeń oraz

dobrać najlepszy sposób ich

wykonywania. Zdaniem Butlera

ten rodzaj mobilizacji układu

nerwowego powinien być

stosowany również

profilaktycznie oraz później dla

wzmocnienia efektów leczenia.