NOWOCZESNE METODY

KONTROLI JAKOŚCI

ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH.

Jakość to...

"...pewien stopień doskonałości." (Platon)

"...stopień jednorodności i niezawodności wyrobu przy możliwie niskich
kosztach i maksymalnym dopasowaniu do wymagań rynku." (W.E. Deming)
"...zgodność z wymaganiami." (P.B. Crossy)

"...wszystko co można poprawić." (Masaaki Imai)

"…ogół cech i właściwości wyrobu lub usługi, które decydują o zdolności
wyrobu lub usługi do zaspokajania stwierdzonych i przewidywanych
potrzeb." (ISO 8402)

"…stopień, w jakim zbiór inherentnych cech spełnia wymagania." (ISO
9001:2000)

Jakość żywności można utożsamiać z jednej strony z brakiem
wad, a z drugiej- z optymalnym poziomem cech sensorycznych,
takich jak wygląd, aromat, smak i tekstura. Wyeliminowanie
wad jest konieczne ze względu na ochronę zdrowia konsumenta,
higienę i zapewnienie akceptacji produktu. Na jakość zdrowotną
żywności wpływa bardzo dużo czynników, takich jak np. :
surowce, składniki odżywcze, substancje obce, pozostałości
chemiczne, czynniki fizyczne, czynniki biologiczne, procesy
technologiczne i opakowania, magazynowanie i dystrybucja,
sposób użytkowania żywności przez konsumenta. Prawo i
przepisy dopuszczają minimalne poziomy zanieczyszczeń i
skażenia żywności pestycydami, czy mikroorganizmami.
[Zięba, 2003; Surmacka-Szcześniak, 1998; Dzwolak i Ziajka,

1997].

KONTROJA JAKOŚCI-

zewnętrzna

Po wejściu w życie rozporządzenia 178/2002 podjęto
decyzje o zbudowaniu systemu bezpieczeństwa
żywności zarówno w krajach UE jak również w Polsce
poprzez między innymi stworzenie:
– systemu wczesnego wykrywania dla żywności i
paszy RASFF
– Urzędu Bezpieczeństwa Żywności
ryzyka,
– laboratoriów regionalnych, międzyregionalnych i
referencyjnych.
[Wierzbicka, 2007; Zięba, 2003].

PREMIER

Minister

Rolnictwa

Główny

Inspektor

Ochrony

Roślin

i

Nasiennictwa

Wojewódzkie

Inspektoraty

Powiatowe

Inspekcje

Główny

Inspektorat

Weterynaryjn

y

Wojewódzki

Inspektor

Weterynaryjn

y

Powiatowy

Inspektor

Weterynaryjn

y

Minister

Zdrowia

Urząd

Bezpieczeńst

wa

Żywości

Krajowe

punkty

kontaktowe

Główny

Inspektorat

Sanitarny

Wojewódzki

Inspektor

Sanitarny

Graniczny

Inspektor

Sanitarny

Graniczna

stacja

sanitarno –

epidemiologic

zna

Powiatowy

Inspektor

Sanitarny

Główna

Inspekcja

Handlowa

Wojewódzki

Inspektor

Handlowy

Powiatowy

Inspektor

Handlu

Rys. 1. Układ odpowiedzialny za bezpieczeństwo
żywności w Polsce [Wierzbicka, 2007].

W myśl przepisów prawnych państwo musi zapewnić
niezbędne środki gwarantujące przeprowadzenie sprawnej
kontroli urzędowej. W zależności od potrzeb kontrola
urzędowa powinna obejmować:
-inspekcję
-pobieranie próbek i badanie laboratoryjne
-kontrolę higieny
-kontrola dokumentacji zakładowej
-kontrola wewnętrznych systemów kontroli
Wszystkie czynności o charakterze kontrolnym powinny być
zakończone sporządzeniem odpowiedniej dokumentacji
[Kwaiatek, 2003; Zięba, 2003; Obiedziński, 1998].

KONTROLA JAKOŚCI-

wewnętrzna

System kontroli wewnętrznej jakości zdrowotnej środków
spożywczych powinien obejmować w poszczególnych etapach
produkcji następujące elementy:
-Zapewnienie odpowiednich warunków w toku czynności związanych
z produkcją pierwotną surowca w gospodarstwie (pole, obora, kurnik).
-w toku czynności związanych z produkcją
-w toku czynności związanych z przechowywaniem.
-w toku czynności związanych z wprowadzeniem do obrotu
-wykonywane czynności powinny być dokumentowane w formie
dokumentacji systemowej i operacyjnej. Dokumentacja powinna być
prowadzona przez zakład.
Kontrola wewnętrzna w zakładzie powinna obejmować również
bieżącą i okresową ocenę przestrzegania zasad GHP i GMP, oraz
prawidłowości działań związanych z wdrażaniem zasad HACCP
[Kwiatek, 2003; Dominiak, 2003; ]

Koncepcja praktycznie wszystkich systemów jakości, oparta jest
na kole Deminga. Rysunek obrazuje schemat cyklu PDCA (plan-
do-check-act) . Pierwszoplanowym celem starań o jakość
żywności jest jej bezpieczeństwo. Sposobów realizacji tego celu
może być wiele, najważniejszą rolę odgrywają tu jednak systemy
takie jak: GMP, GHP, HACCP, ISO9001, ISO 22000 oraz TQM
[Dzwolak i Ziajka, 1997; Owczarek i Bieganowski, 2003].

Rys. 2. Koło Deminga
[http://www.ambiko.pl/inne/manual/cykl_deminga/].

GMP / GHP

Dobra Praktyka Produkcyjna (GMP) Działania, które muszą być podjęte, i warunki, które
muszą być spełniane, aby produkcja żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do
kontaktu z żywnością odbywały się w sposób zapewniający właściwą jakość zdrowotną
żywności, zgodnie z przeznaczeniem. Jest to zbiór procedur, sposobów postępowania i kontroli
gwarantujących, że wytworzone produkty spełniają wymagania jakościowe, takie jak: jakość
zdrowotna czy bezpieczeństwo żywności.
 
Dobra Praktyka Higieniczna (GHP) Działania, które musza zostać podjęte, oraz warunki
higieniczne, które musza być spełnione na wszystkich etapach produkcji i obrotu żywnością,
aby zapewnić bezpieczeństwo żywności. GHP dotyczy spraw związanych z higiena produkcji,
swym zakresem obejmuje:
•Higieny osobistej i stanu zdrowia osób wykonujących prace w procesie produkcji i w obrocie
żywnością,
•Procesów mycia i dezynfekcji,
•Zaopatrzenia w wodę,
•Usuwania odpadów i ścieków,
•Kontroli zabezpieczenia przed szkodnikami,
•Kwalifikacji i szkoleń pracowników,
•Konserwacji maszyn i urządzeń.
[Dzwolak i Ziajka, 1997; Owczarek i Bieganowski, 2003 ].

System HACCP (Hazard Analysis Critical Control Point) -

Analiza Ryzyka i Kontrola Punktów Krytycznych

• System HACCP opiera się na 7 zasadach:
• 1.Analiza zagrożeń i opisanie środków zapobiegawczych
• 2.Określenie krytycznych punktów kontroli (CCP)
• 3. Ustalenie wartości krytycznych.
• 4.Ustalenie sposobu monitorowania parametrów kontrolnych.
• 5.Ustalenie działań korygujących, które muszą być podjęte, gdy monitorowanie

wykaże przekroczenie założonych parametrów kontrolnych w krytycznych
punktach kontroli.

• 6.Ustalenie procedur weryfikacji potwierdzających skuteczność systemu.
• 7.Opracowanie dokumentacji systemu HACCP uwzględniającej wszystkie

procedury i zapisy odpowiednie do działań wynikających z zasad systemu

[Dzwolak i Ziajka, 1997; Owczarek i Bieganowski, 2003; Nitecka, 2003 ].

ISO 9001

Normy ISO 9001 są powszechnie uznawane za podstawę budowania systemów
zarządzania jakością we wszystkich organizacjach, bez względu na ich rodzaj
działalności.
System zarządzania jakością jest to zestaw wzajemnie powiązanych lub wzajemnie
oddziaływujących czynników służących tworzeniu polityki oraz osiąganiu celów w toku
kierowania organizacją i/lub procesem produkcyjnym z uwzględnieniem identyfikacji
przyczyn niezgodności oraz zapobiegania zakłóceniom i błędom. Polega na działalności
zorientowanej na uzyskanie wyrobu o idealnych cechach w pełni satysfakcjonujących
klienta. Jest on szczegółowo ujęty oraz rozwinięty w normach serii ISO 9000.
• 1. Orientacja na klienta
• 2. Przywództwo
• 3. Zaangażowanie ludzi
• 4. Podejście procesowe
• 5. Systemowe podejście do zarządzania
• 6. Ciągłe doskonalenie
• 7. Proces decyzyjny oparty na faktach
• 8. Wzajemnie korzystne powiązania z dostawcami  
[Owczarek i Bieganowski, 2003; http://www.jakosc.biz/; http://www.systemyjakości.pl].

18001

• Międzynarodowa specyfikacja OHSAS 18001 kładzie

podwaliny pod system zarządzania, który umożliwi
zidentyfikować, zredukować i nadzorować zagrożenia
związane z bezpieczeństwem i higieną pracy. System
ten przez zapobieganie i redukowanie liczby
wypadków w miejscu pracy, pomaga organizacji w
osiąganiu celów operacyjnych. Wdrożenie systemu
według wymagań OHSAS (PN-N) 18001 może być
przeprowadzona dla każdej organizacji, bez względu
na wielkość czy branżę. [Owczarek i Bieganowski,
2003; http://www.jakosc.biz/;
http://www.systemyjakości.pl].

ISO 22000

• ISO 22000:2005 Systemy zarządzania bezpieczeństwem żywności – Wymagania

dla wszystkich organizacji w łańcuchu żywnościowym (Food Safety Management
Systems – Requirements for any organisation in the food chain) jest
międzynarodową normą opracowaną przez Komitet Techniczny ISO. Standard ten
został opublikowany 1 września 2005 roku jako harmonizacja na skalę globalną
wymagań dotyczących zarządzania bezpieczeństwem żywności dla wszystkich
firm włączonych w łańcuch żywnościowy. Norma ISO 22000 jest możliwa do
zastosowania przez wszystkie organizacje bezpośrednio lub pośrednio
uczestniczące w łańcuchu żywnościowym tj. producentów żywności, pasz, zbóż,
dodatków do żywności, rolników, firmy świadczących usługi żywieniowe i
cateringowe, sprzedawców detalicznych i hurtowych, firmy świadczące usługi
porządkowe, transportowe i dystrybucyjne, dostawców wyposażenia, środków do
mycia i higieny, materiałów opakowaniowych oraz innych materiałów
kontaktujących się z żywnością.
ISO 22000 w sposób globalny ujmuje wymagania z zakresu bezpieczeństwa
żywności zawarte w Codex Alimentarius, Dobrych Praktykach, normach
krajowych oraz międzynarodowych standardach sieciowych (IFS, BRC).

• [http://www.jakosc.biz/; http://www.systemyjakości.pl;

http://www.bsigroup.pl/pl/Auditowanie-i-certyfikacja/Systemy-zarzadzania/;
http://www.haccp-polska.pl/].

TQM

• Kompleksowe zarządzanie jakością – TQM (Total Quality Management) – oznacza takie

kierowanie produkcją we wszystkich jej fazach i ogniwach, aby osiągnąć wyrób najwyższej
jakości, podejście do zarządzania organizacją, w którym każdy aspekt działalności jest
realizowany z uwzględnieniem spojrzenia projakościowego. Uczestniczą w nim wszyscy
pracownicy poprzez pracę zespołową, zaangażowanie, samokontrolę i stałe podnoszenie
kwalifikacji. Celem jest osiągnięcie długotrwałego sukcesu, którego źródłem są zadowolenie
klienta oraz korzyści dla organizacji i jej członków oraz dla społeczeństwa.

• Kompleksowe zarządzanie jakością obejmuje następujące obszary działania składające się na

rzecz poprawy jakości produktu:

• Strategiczne zaangażowanie (którego się nie osiąga, a do którego dąży)
• Zaangażowanie pracowników
• Technologia
• Materiały
• Metody dotyczące organizacji i produkcji
• W analizie procesów jakościowych stosuje się 4 popularne techniki:
• Karta procesu,
• Histogram,
• Wykresy operacyjne liniowe
• Karty kontrolne
[[Dzwolak i Ziajka, 1997; Owczarek i Bieganowski, 2003; http://www.jakosc.biz/].

•

TQM

•  
•

ISO
22000

•  
• ISO9001
•  
• HCCP
•  
• GMP + GHP

• Rys. 3. Schody do wdrażania systemów jakości w przedsiębiorstwie

[Owczarek i Bieganowski, 2003].

IFS (International Food Standard) jest to jednolity, międzynarodowy standard bezpieczeństwa
opracowany dla wszystkich producentów żywności i uczestników łańcucha żywnościowego. W
szczególności obowiązuje handlowców detalicznych produkujących pod marką hipermarketów
marketów. W Europie Zachodniej (z wyjątkiem Wielkiej Brytanii, gdzie obowiązuje Standard BRC)
IFS jest najważniejszym standardem dla dostawców dużych sieci handlowych.
Na standard IFS składają się następujące elementy:
•BRC, SQF, ISO 9000
•Kodeks Alimentarius
•Prawo Krajowe
•HACCP, GMP
•Europejski System Jakości

BRC jest to standard opracowany w Wielkiej Brytanii przez liderów British Retail Consortium i
jego członków w odpowiedzi na wprowadzane reformy regulujące wymagania stawiane zakładom
spożywczym dostarczającym żywność hipermarketom.
Celem BRC jest określenie wymagań dotyczących bezpieczeństwa i jakości w zakładach
produkujących żywność, która dostarczana jest do sieci supermarketów. Forma
i treść Standardu są zaprojektowane tak, aby można było ocenić dostawcę w jego siedzibie (jego
system operacyjny, procedury) przez kompetentnego audytora, standaryzując w ten sposób
kryteria bezpieczeństwa żywności oraz monitorując procesy i procedury.
Główne części standardu BRC:
•System HACCP
•System ISO 9001
•Standard środowiska zakładu
•Kontrola procesu produkcyjnego
•Kontrola produktu
•Personel
[http://iso.dekra.pl/; http://www.isokonsultant.com/; http://www.inge.pl/ ].

• W czasach gospodarki wolnorynkowej,

zarówno presja konkurencji, jak i wymagania
odbiorcy mają wpływ na produkcję i sprzedaż
żywności. Dążenie do jak największej
wydajności przemysłowej, połączonej z
obniżeniem kosztów produkcji i presją
konsumenta, który żąda bezpiecznej i
smacznej żywności, zaowocowały
powstaniem wielu nowych szybkich metod
badania jakości. [Nitecka, 2003; Obiedziński,
1998; Zięba, 2003].

OZNACZANIE ATP Z WYKORZYSTANIEM

BIOLUMINESCENCJI

• W metodzie tej wykorzystywana jest ocena poziomu ATP

jako wskaźnika liczby drobnoustrojów, czy też pozostałości
organicznych w badanej próbie. W procesach
przetwarzania surowców roślinnych i zwierzęcych jego ilość
w danym materiale nie zmienia się istotnie, natomiast
martwe komórki mikroorganizmów szybko wytrącają ATP
na drodze autolizy, a więc poziom ATP jest bezpośrednio
związany z obecnością żywych komórek. Odczynniki do
bezpośredniego oznaczenia zawartości ATP są bardzo
drogie, poziom ATP określany jest na podstawie pomiaru
bioluminescencji produktów utleniania lucyferyny,
katalizowanej przez lucyferazę. Oba związki są
pozyskiwane głównie ze świetlików. [Jałosińska, 2005;
Adamczak i inni, 1999].

• ATP Mg 2+ AMP
•  
•

O2 lucyferaza CO2
+ PP1

•  
•

Lucyferyna
oksylucyferyna

• światło
• Rys. 5. Reakcja bioluminescencji [Jałosińska, 2005].

• Metoda ta znajduje coraz szersze zastosowanie w przemyśle spożywczym

do kontroli stanu sanitarno-higenicznego powierzchni, osób
zatrudnionych w zakładzie, skuteczności mycia i dezynfekcji urządzeń i
pomieszczeń, samochodów transportujących produkty spożywcze.

• W tej metodzie można wykryć ATP pochodzenia mikrobiologicznego, jak i

z resztek surowców i produktów spożywczych. Z punktu widzenia
czystości i higieny produkcji nie ma znaczenia czy na powierzchni
roboczej i urządzeniu produkcyjnym znajdują się drobnoustroje czy też
pozostałości materiału biologicznego (krew, resztki surowca, itp.). Brak
bakterii nie jest gwarancją czystości, ważne jest aby nic, lub prawie nic
nie znajdowało się na badanej powierzchni. Największą zaletą tej metody
jest czas badania, ponieważ w ciągu zaledwie kilku minut można ocenić
stan sanitarno-higieniczny badanej powierzchni . Obecnie wiele firm
produkuje również przenośne aparaty, małych rozmiarów, które mogą być
stosowane w warunkach produkcyjnych. Posiadają one opcje
gromadzenia danych i wydrukowania na bieżąco wyniku pomiarów
[Jałosińska, 2005; Adamczak i inni, 1999].

real-time PCR

• PCR – łańcuchowa reakcja polimerazy (ang. polimerase chain reaction) – to

enzymatyczna reakcja powielania cząsteczki DNA. Ulepszeniem klasycznej
metody PCR jest real-time PCR, czyli reakcja PCR obserwowana w czasie
rzeczywistym. Termocykler real-time PCR posiada system optyczny, który cykl
po cyklu zbiera informacje o przebiegu reakcji. W efekcie jesteśmy w stanie w
czasie rzeczywistym monitorować, czy mamy produkt reakcji.

• Czterdziestocyklowa reakcja real-time PCR trwa około 1,5 godziny, po dodaniu

do tego czasu potrzebnego na wyizolowanie DNA z analizowanej próbki (do 30
minut) całość oznaczenia obecności bądź braku patogenu trwa 2 godziny.
Próby do oznaczenia pobiera się z hodowli przednamnażających selektywnie
daną bakterię (np. dla szczepów Salmonella woda peptonowa, ok. 18 godzin
inkubacji), tak więc sumarycznie czas od pobrania próbki do gotowego wyniku
zamyka się w 24 godzinach. Metody molekularne cechują przede wszystkim:
obiektywizm, niedościgniona czułość (detekcja od 1 cfu w 25 g żywności) i
szybkość [Adamczak i inni, 1999; Podogrodzka, 2009 ].

Rys. 4. Testy PCR firmy Applied Biosystems [Podogrodzka, 2009].

MODYFIKACJĘ METOD PŁYTKOWYCH

•

Liczne firmy opracowały uproszczone metody kontroli czystości
mikrobiologicznej, całkowicie eliminujące etap przygotowania szkła i podłoży.
Prostota wykonania badania umożliwia wykonanie tej czynności przez osoby
niepracujące w laboratorium. W metodach tych stosuje się specjalne jałowe
płytki kontaktowe, zawierające określone podłoża agarowe, lub jałowe
plastikowe łopatki, obustronne powleczone takim samym lub dwoma podłożami
selektywnymi, dla różnych grup drobnoustrojów. Poza płytkami i łopatkami
firma BIOLACTA-TEXEL produkuje i rozprowadza Coliwskazy. Są to testy
bibułowe w postaci pasków nasączonych selektywnym podłożem i służą do
oznaczania stopnia zanieczyszczenia pałeczkami z grupy coli z produktów
płynnych. Wynik uzyskuje się w ciągu 8-9 godzin.

•

Firma Noack Polen wprowadziła również płytki Petrifilm 2000 , za których
pomocą można stwierdzić obecność i liczbę bakterii z grupy coli w czasie
trwania procesu produkcyjnego. Płytki te zawierają dodatkowo składnik
stymulujący wzrost bakterii, oraz wysoce czuły indykator pH, dzięki czemu
wstępny wynik otrzymuje się już po 4-5 godzinach. Ostateczny i potwierdzony
wynik otrzymuje się po 24 godzinach [Jałosińska, 2005; Adamczak i inni, 1999].

METODY IMMUNOENZYMATYCZNE

 
Metody te charakteryzują się dużą szybkością pomiaru
jednocześnie dużej liczby próbek, prostotą wykonania, a także
jest to metoda bardzo czuła. Szacuje się, że koszt metody
immunoenzymatycznej jest o 25% niższy w porównaniu z
tradycyjnymi metodami instrumentalnymi. Metody te nie
potrzebują dobrze wyposażonego laboratorium ani
wykwalifikowanego personelu. Największą popularnością
cieszą się metody ELISA (Enzyme-linked immuno-sorbent
assay), umożliwiające wykrycie m.in. drobnoustrojów
chorobotwórczych w żywności.Metoda ta opiera się na
specyficznej reakcji zachodzącej między antygenem a
przeciwciałem [Jałosińska, 2005; Adamczak i inni, 1999;
Warchalewski i inni, 1998].

ZASTOSOWANIE BIOSENSORÓW DO OZNACZANIA MLECZANÓW W

SOKACH I KONCENTRATACH OWOCOWYCH

•  
W trakcie projektu badawczego- QUALI-JUICE, którego celem jest wczesne ostrzeganie o skażeniu
mikrobiologicznym w europejskim przemyśle soków owocowych, zastosowano 2 biosensory w
celu oznaczenia stężenia L-mleczanów w koncentratach i sokach jabłkowych.
Bakterie fermentacji mlekowej stanowią grupę drobnoustrojów szeroko wykorzystywanych w
przemyśle rolno-spożywczym. Dla producentów soków owocowych czołowym problemem jest
skażenie produktów przez te bakterie, które powodują niepożądane procesy fermentacyjne i
przyczyniają się do olbrzymich strat finansowych. Obecność bakterii fermentacji mlekowej może
być wykrywana bezpośrednio (metodami mikrobiologicznymi) jak i pośrednio (pomiar stężenia
kwasu mlekowego za pomocą metod enzymatycznych i chromatograficznych). Metody te są
jednak czasochłonne i pracochłonne, jak również wymagają wykwalifikowanego personelu,
dlatego alternatywą może być wykorzystanie biosensorów . Biosensory te są przeznaczone do
badania L-mleczanów we krwi ludzkiej, jednak jak wykazano z powodzeniem mogą być również
stosowane do pomiaru L-mleczanów w sokach i koncentratach owocowych. Oczywiście należy
wprowadzić pewne poprawki w instrukcji obsługi dołączonej przez producenta. Biosensory poza
wysoką dokładnością i odtwarzalnością wyników, charakteryzują się dodatkowo mobilnością, wiec
może być stosowany na każdym etapie produkcji [Przybyt i Biernasiak, 2008].

Rys. 6. Biosensor firmy Biosen C_line [http://www.neckar.com.].

Chemiczne zanieczyszczenia

żywności

• Obecnie najbardziej rozpowszechnioną metodą w analizie metali (w tym ciężkich)

jest absorpcyjna spektrometria atomowa. Absorpcyjna spektrometria atomowa
(AAS) jest metodą analityczną, która opiera się na zjawisku absorpcji
promieniowania elektromagnetycznego przez wolne atomy, powstające w trakcie
termicznego wzbudzenia, podczas której większość substancji ulega dysocjacji.
Metoda ta pozwala na oznaczenie około 70 pierwiastków, w tym metali ciężkich.
Nowszą metodą atomizacji jest zastosowanie atomizerów elektrotermicznych,
którymi są najczęściej kuwety (piece) grafitowe. Do tego typu atomizerów możliwe
jest również bezpośrednie dozowanie substancji stałych. Atomizacja w kuwecie
grafitowej odbywa się w sposób programowany i w pełni sterowany. Zastosowanie
atomizacji elektrotermicznej pozwala na oznaczenie pierwiastków śladowych na
poziomie nawet ng/dm3. Nowatorską metodą w analizie pierwiastków jest
spektrometria mas z plazmą wzbudzoną indukcyjnie (ICP-MS). Należy ona do grupy
technik sprzężonych, w których plazma generowana indukcyjnie jest efektywnym
źródłem jonów, ulegających rozdzieleniu w spektrometrze masowym według
ładunku i masy. Kolejny rozwój techniki ICP-MS wiąże się z zastosowaniem
analizatora mas rozdzielającego jony w oparciu o wykorzystanie różnic w czasie ich
przelotu przez określony odcinek w warunkach wysokiej próżni (ICP-TOF-MS). W
urządzeniu tym doprowadzone do jednakowej energii kinetycznej jony docierają do
detektora w czasie zależnym od ich masy, co w znacznym stopniu ułatwia ich
detekcję [ Juszczak, 2008 ].

• Oznaczanie pozostałości pestycydów wykonuje się najczęściej z

wykorzystaniem metod chromatograficznych: chromatografii
gazowej, cieczowej lub cienkowarstwowej z użyciem
selektywnych i specyficznych detektorów. detektor wychwytu
elektronów. detektor UV, fluorescencyjny lub detektor
amperometryczny. Niektóre pestycydy można również oznaczyć
metodami immunoenzymatycznymi [ Juszczak, 2008 ].

• Do jakościowego i ilościowego oznaczania dioksyn wykorzystuje

się chromatografię gazową w sprzężeniu ze spektrometrią mas.
Odrębną grupą metod stosowanych w analizie dioksyn są
metody bioanalityczne. Wyróżnia się tu analizy biologiczne,
analizy na podstawie wiązania ligandu oraz immunologiczne i
radioimmunologiczne.

• [ Juszczak, 2008 ].

Urządzenia i maszyny

• Duńska firma ELLAB w swojej ofercie posiada urządzenia

do pomiaru temperatury na bieżąco, jak również serię
bezprzewodowych rejestratorów –Glogerów. Osiągają one
dokładność rzędu 0,05 C i zapewnia możliwość
jednoczesnego pomiaru temperatury produktu jak i
medium. Urządzenia te mogą pracować w zakresie od -50
C do nawet 400 C przy ciśnieniu 10 Bar. Nowością są
wprowadzone mini-loggerów o wymiarach 16x20mm i
wadze zaledwie kilkunastu gramów [Buczek, 2005].

Rys. 7. Loggery firmy ELLAB [ Buczek, 2005 ].

• Nowością w przemyśle młynarskim jest nowa wialnia kaszkowa

POLARIS firmy Buhler. Nowa wialnia spełnia najwyższe wymagania
sanitarno-higeniczne i jest pomocnym urządzeniem w celu
zapewnienia najwyższej jakości produktu. Wszystkie elementy
kontaktujące się z produktem są wykonane ze stali nierdzewnej.
Wialnia ta spełnia rygorystyczne międzynarodowe standardy
żywności takie jak BRC, FDA czy IFS. Nie mniej ważnym jest, że
kanały powietrzne pozwalają na łatwe i efektywne czyszczenie.
Dodatkowo aerodynamiczny system aspiracji zapewnia
perfekcyjne warunki sanitarno-higeniczne. Wialnia posiada
wzierniki odporne na uderzenia i starzenie się [Zawadzki, 2009 ].

Rys. 7. Wialnia POLARIS [Zawadzki, 2009 ]

Loma Systems jest wiodącą firmą w dziedzinie profesjonalnej kontroli produktów
na linii produkcyjnej. Wyprodukowała m.in. głowice do detekcji metali i
kompletne systemy z przenośnikiem i urządzeniem odrzucającym. Najnowsza
głowica IQ3+, wyposażona w graficzny panel z ekranem dotykowym, jest
wzbogacona o nowe funkcje sterowania wersja inteligentnej głowicy IQ3, która
potrafi w ciągu kilku sekund automatycznie dostroić częstotliwość pracy po
zmianie typu produktu na linii. Obok systemów taśmowych firma posiada w
swojej ofercie detektory rurowe do kontroli produktów płynnych i półpłynnych.
Unikatowa technologia kontroli rentgenowskiej Loma z systemem X4 – do
zaawansowanej kontroli produktów na taśmie produkcyjnej to również nowość
tej firmy. System X4 to nowa jakość w wysokowydajnej przemysłowej kontroli
produktów spożywczych. Potrafi nie tylko wykrywać zanieczyszczenia w
produktach i opakowaniach, z którymi gorzej radzą sobie tradycyjne detektory
metali. X4 ma np. funkcję kontroli wagowej, może sprawdzić ilość produktów w
nieprzezroczystym opakowaniu, oszacować ilość dziur w serze czy np. stan
napełnienia pojemniczków z jogurtem
[http://www.lomaworld.com/_pl/docs/news/Loma_na_targach_Polagra2007.pdf].

PODSUMOWANIE.

 
W dzisiejszych czasach rozwój techniki i technologii jest na
najwyższym poziomie. Firmy produkujące urządzenia do produkcji
żywności, środki czyszczące, urządzenia do wykrywania
zanieczyszczeń co chwila zaskakują nas nowymi produktami.
Produkty te pomagają w zapewnieniu jakości żywności i sprzyjają
oszczędnością czasu i pieniędzy w przedsiębiorstwach. Dzięki
rozwojowi nauki, powstają coraz to nowsze i szybsze sposoby
wykrywania zanieczyszczeń w żywności, jednak bardzo ważnym
elementem są systemy jakości które są wdrażane w
przedsiębiorstwach. Jest to główna i bardzo ważna metoda kontroli
jakości w żywności, ponieważ lepiej i taniej jest zapobiegać, niż
usuwać skutki. Wszystkie te elementy mają zagwarantować
konsumentom, ze żywność którą spożywają jest najwyższej jakości i
jest bezpieczna, bo przecież opinia i uznanie konsumenta, jest drogą
do sukcesu każdego przedsiębiorstwa.

LITERATURA: