1

OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO

METODĄ REBA

Zarządzanie ryzykiem

zawodowym

TREŚĆ

• Metody oceny ryzyka MSDs
• Specyfika metody REBA
• Charakterystyka i ograniczenia metody

REBA

• Ocena obciążenia kończyn górnych
• Użycie siły przez kończyny górne
• Ocena obciążenia szyi, tułowia i oparcia na

podłożu

• Ocena obciążenia mięśni
• Ocena końcowa ryzyka
• Interpretacja uzyskanego wyniku

2

3

METODY OCENY RYZYKA MSDs

(MUSCULOSKELETAL

DISORDERS)

METODY

RULA

JSI

METODY

UNIWERSALN

E

OWA

S

REBA

4

METODA REBA

(RAPID ENTIRE BODY

ASSESSMENT)

• Jest szybką metodą ukierunkowana na

ocenę obciążenia podczas pracy szyi,

tułowia i kończyn, jest bardziej

przydatna dla oceny obciążeń całego

ciała

• Dobrze sprawdza się m.in. przy ocenie

prac w pozycji stojącej.

• Wykorzystujemy program

komputerowy REBA NexGen

Ergonomics.

5

OGRANICZENIA

METODY REBA

• Ograniczenia:

– nie uwzględnienie

indywidualnych

ograniczeń pracownika,

– nie uwzględnienie

czynników środowiska i

czynników

psychospołecznych.

• Zastosowanie przede

wszystkim do:

– wstępnej analizy ryzyka.

6

CHARAKTERYSTYKA

METODY REBA

Ocena za pomocą RULA dokonywana jest w 13

krokach:

• W krokach 1-5 oceniane jest obciążenie dla szyi,

tułowia i oparcia na podłożu (grupa A)

W krokach 6-10 oceniane jest obciążenie

kończyny górnej – oddzielnie dla prawej i lewej

(grupa B).

• W powyższych ocenach uwzględniane jest:

położenie poszczególnych segmentów ciała oraz:

wielkość obciążenia zewnętrznego (w przypadku

grupy A); jakość chwytu (w przypadku oceny

kończyn górnych – grupa B).

• Krok 11 - 12 – polega na ustaleniu wyniku

końcowego oceny REBA z uwzględnieniem

rodzaju wysiłku (wysiłek statyczny,

powtarzalność, szybkie i duże zmiany postawy

ciała).

• Krok 13 jest interpretacją wyniku końcowego

REBA.

7

REBA ANALIZA „A” KROK 1

POZYCJA SZYI

• Wybierz obrazek, który najlepiej odzwierciedla

pozycję szyi podczas pracy:

• Wpisz liczbę punktów odczytanych z rysunku:

• Jeśli głowa przechylona jest na bok i/lub

skręcona, to:

+ 1

8

REBA – KROK 1

POZYCJA SZYI; WPISZ WYNIK

9

REBA – KROK 2

POZYCJA TUŁOWIA

• Wybierz obrazek, który najlepiej odzwierciedla

pozycję tułowia podczas pracy:

• Wpisz liczbę punktów odczytanych z rysunku:

• Jeśli tułów przechylony jest na bok i/lub

skręcony:

+ 1

10

REBA – KROK 2

POZYCJA TUŁÓW WPISZ

WYNIK:

11

REBA – KROK 3 WSPARCIE

NA KOŃCZYNACH DOLNYCH

• Wybierz obrazek, który najlepiej odzwierciedla

wsparcie tułowia na kończynach dolnych podczas

pracy:

• Wpisz liczbę punktów odczytanych z rysunku:

• Jeśli kolana są zgięte 30

o

-

60

o

, to:

+
1

• Jeśli kolana są zgięte powyżej

60

o

, to:

+
2

12

REBA – KROK 3

WSPARCIE NÓG WPISZ WYNIK:

13

REBA – KROK 4

WYNIK DLA SZYI, TUŁOWIA I

NÓG

• Odczytaj wynik z tabeli, biorąc pod uwagę

wcześniej uzyskane wyniki dla: szyi, tułowia i
wsparcia na nogach:

Przykład:
• szyja: 2;
• tułów: 3;
• nogi: 2;
to wynik z tabeli A

= 5

• Wpisz liczbę punktów

odczytanych z tabeli (wynik z

tabeli A):

14

REBA – KROK 4

WPISZ WYNIK:

15

RULA – KROK 5

UŻYCIE SIŁY (DODATKOWA

MASA)

Następnie ustal obciążenie i dodaj do

wyniku (ustalonego zgodnie ze

wskazaniami

poprzedniego slajdu):

• Jeżeli obciążenie wynosi:

• Jeżeli obciążenie wynosi:

• Jeżeli obciążenie wynosi :

• Jeżeli jest szybkie unoszenie dodatkowo: :

+ 1

+ 2

+ 1

Wynik A:

+ 0

16

REBA – KROK 5

WPISZ WYNIK A

17

REBA – ANALIZA „B” KROK - 6

POZYCJA RAMIENIA

+ 1

• Wybierz obrazek, który najlepiej odzwierciedla

pozycję ramienia podczas pracy

+ 1

• Jeśli staw barkowy jest

uniesiony, to:

• Jeśli ramię jest odwiedzione na

bok, to:

• Jeśli ramię jest podparte, to:

+ 1

18

REBA – KROK 6

WPISZ WYNIK

19

REBA – KROK 7

POZYCJA PRZEDRAMIENIA

• Wybierz obrazek, który najlepiej odzwierciedla

pozycję przedramienia podczas pracy:

20

REBA – KROK 7

WPISZ WYNIK

21

REBA – KROK 8

POZYCJA NADGARSTKA

• Wybierz obrazek, który najlepiej odzwierciedla

pozycję nadgarstka podczas pracy i wpisz liczbę

punktów:

+ 1

• Jeśli nadgarstek jest odchylony na bok lub do

środka i/lub skręcony, to:

22

REBA – KROK 8

WPISZ WYNIK

23

REBA – KROK 9

WYNIK DLA KOŃCZYNY GÓRNEJ

• Odczytaj wynik z tabeli, biorąc pod uwagę

wcześniej uzyskane wyniki dla: ramienia,
przedramienia, nadgarstka i rotacji nadgarstka:

• Wpisz liczbę punktów odczytanych z tabeli (wynik z

tabeli B):

Przykład:
• Ramię: 4;
• Przedramię: 2;
• Nadgarstek: 2;
to wynik z tabeli B = 6

24

REBA – KROK 9

WPISZ WYNIK

25

REBA – KROK 10

JAKOŚĆ CHWYTU PRZEDMIOTU

+ 1

+ 2

+ 3

Wynik B:

+ 0

• Następnie ustal chwyt i dodaj do

powyższego wyniku :

• Jeżeli chwyt jest dobry:

• Jeżeli chwyt jest dostateczny:

• Jeżeli chwyt jest zły:

• Jeżeli chwyt jest bardzo zły:

26

REBA – KROK 10

WPISZ WYNIK

27

REBA – KROK 11 ODCZYTANIE

WYNIKU I INTERPRETACJA

• Odczytaj wyniku końcowego z tabeli C:

Przykład:
• Wynik A: 6;
• Wynik B: 7;
to wynik ogólny z

tabeli C = 9

28

REBA – KROK 11

WPISZ WYNIK

29

REBA – KROK 12

AKTYWNOŚĆ I

CZĘSTOTLIWOŚĆ

+ 1

+ 1

Wynik z tabeli C skorygowany o punkty
jednostronnego obciążenia:

• Jeśli przeważa wysiłek statyczny powyżej 1

minuty, to:

• Jeśli czynność jest powtarzana 4 x na minutę

lub częściej, to:

• Jeśli następują szybkie i duże zmiany postawy

ciała , to

:

+ 1

30

REBA – KROK 12

WPISZ WYNIK

31

REBA – KROK 13

OSZACOWANIE RYZYKA MSDs

32

REBA – KROK 13

WPISZ WYNIK

33

OSZACOWANIE RYZYKA MSDs

METODĄ PN-N-18002:2000

Ocena

całkowitego

obciążenia

według

REBA

Oszacowanie

ryzyka

zawodowego

wg PN-N-

18002

Ryzyk

o

Niezbędne działania

1

1

Bardzo

małe

Pozycje

akceptowalne

2-3

2

Małe

Zmniejszenie

poziomu ryzyka

zalecane

4-7

3

Średni

e

Podjęcie działań do

zmniejszenia ryzyka

8-10

4

Duże

Natychmiastowe

działania do

zmniejszenia ryzyka

11-15

5

Bardzo

duże

Praca nie może być

podjęta ani

kontynuowana

REBA ANALIZA „B”

POWTÓRZENIE KROKÓW (6-10)

34

• ustalenie wyników dla obydwóch

kończyn górnych jest konieczne,
ponieważ:

• większy wynik jest brany pod

uwagę przy końcowej ocenie.

ZAGADNIENIA

• Dolegliwości mięśniowo-szkieletowe

narządu ruchu

• Procedura metody REBA
• Ograniczenia metody REBA
• Zakres oceny układów: ręka, przedramię,

ramię

• Zakres oceny tułowia, szyi i kończyny dolnej
• Powiązanie metody REBA z oceną ryzyka
• Ocena całkowitego obciążenia
• Działania korygujące i zapobiegawcze

35

36

BIBLIOGRAFIA

•

Borysewicz M., Kacprzyk W., Żurek J.:

Zintegrowane oceny ryzyka i zarządzania

zagrożeniami w obszarach przemysłowych,

CIOP, Warszawa 2001.

•

Horst W.: Ryzyko zawodowe na stanowisku

pracy, wyd. Politechniki Poznańskiej,

Poznań 2004.

•

McAtamney L., Corlett E.N., RULA: a

survey metho for the invetugation of

work-related upper limb disorders,

Applied Ergonomics, 1993, 24.

•

PN-N-18002:2000 Systemy zarządzania

bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne

wytyczne do oceny ryzyka zawodowego.

•

REBA NexGen Ergonomic – program

komputerowy