Autor:
Marzena Jamrozik

Roztoczański Park Narodowy leży w środkowo-
wschodniej części kraju, w województwie lubelskim.
Obejmuje najcenniejsze przyrodniczo obszary Roztocza.
Park utworzony został w 1974 roku na obszarze 4801
ha. Aktualna jego powierzchni wynosi 8483 ha, w tym
lasy zajmują 8102 ha (95,5%).

Ochroną ścisłą objęto

806 ha (9,5%).

Park powstał na terenie Lasów Państwowych
Nadleśnictw Kosobudy i Zwierzyniec, będących
wcześniej lasami Ordynacji Zamojskiej. Początki ochrony
sięgają 1936r., kiedy to utworzono rezerwat Bukowa Góra,
który obecnie jest jednym z obszarów ochrony ścisłej
parku.

Park znajduje się w urozmaiconym
krajobrazie Roztocza Środkowego w dolinie
górnego Wieprza. Jest to obszar
oddzielający Wyżynę Lubelską od Kotliny
Sandomierskiej o zróżnicowanej budowie
geologicznej. Garb Roztocza budują skały
górnokredowe (opoki, gezy i margle). W
strefie krawędziowej występują utwory
trzeciorzędowe.
Utwory czwartorzędowe cienką pokrywą
zalegają w Dolinie Wieprza i Padole
Zwierzyńca.

Główne typy rzeźby to zrównanie
wierzchowinowe, ostańce, krawędzie,
padoły i doliny.

W części północnej parku wśród gleb
przeważają rędziny i pararędziny
brunatne. Na pozostałym terenie jest
większe urozmaicenie, przy czym
największą powierzchnię zajmują
piaszczyste gleby bielicowe właściwe.

Tradycje ochrony przyrody na Roztoczu
sięgają końca XVI w. kiedy obszar ten
włączono do Ordynacji założonej przez
Kanclerza Jana Zamoyskiego. Wówczas
utworzono tutaj "zwierzyniec" otoczony
wysokim parkanem o długości ok. 30 km

.

Historia powstania

Narodowego

Parku

Roztoczańskiego

W zwierzyńcu tym trzymano jelenie, dziki,
wilki, rysie, żbiki i tarpany. Z braku
funduszy "zwierzyniec" zlikwidowano pod
koniec XVIII bądź na początku XIX w., a
zwierzęta wypuszczono do otaczających
lasów, a także rozdano okolicznym
mieszkańcom.

W 1934 r. utworzono pierwszy na tym terenie
rezerwat - Bukowa Góra. W roku 1938 wydano tu
pierwsze w Polsce zarządzenie o ochronie ptaków
drapieżnych. Po wojnie, w latach 1954-1974
utworzono na tym terenie 11 rezerwatów, które
weszły w skład tworzonego Parku.

Flora

Flora Parku jest bogata i różnorodna: Spośród
ponad-700 gatunków roślin naczyniowych
spotkać można - w zależności od siedliska i
ukształtowania teren roślinność typowo nizinną
jak też gatunki górskie (tojad dzióbaty, żywiec
gruczołowaty), północne (zimoziół północny),
południowo-wschodnie (pluskwica europejska,
powojnik prosty) oraz atlantyckie (rosiczka
pośrednia, widłak torfowy).

Gatunkami panującymi w Parku są:
sosna, jodła i buk. Z pozostałych
około 30 rodzimych gatunków drzew
najliczniej występują: dąb, olsza, lipa,
brzoza, świerk, modrzew, grab,
jawor, jesion i klon.

Tojad dzióbaty

Pomocnik baldaszkowaty

Obuwik pospolity

Zimoziół północny

Rosiczka pośrednia

Kwiaty żarnowca

Fauna

Bezkręgowce stanowią najliczniejszą grupę zwierząt
zasiedlających obszar Roztoczańskiego Parku Narodowego.
Dotychczas stwierdzono na tym terenie ok. 3400 gatunków
bezkręgowców, choć jak się ocenia stanowi to zaledwie ok.
10 % fauny krajowej.

Rohatyniec nosorożec

Biegacz fioletowy

Tygrzyk paskowany

Obecnie na terenie Parku notuje się występowanie sześciu
gatunków gadów, w tym niezwykle rzadko żółwia błotnego. Poza
tym na dobrze nasłonecznionych enklawach i przydrożach
możemy spotkać wygrzewającą się na słońcu jaszczurkę zwinkę,
a w pobliżu zbiorników wodnych jaszczurkę żyworodną.

Jaszczurka zwinka

Zaskroniec

Żółw błotny

Źródła historyczne i znaleziska archeologiczne podają o istnieniu
niegdyś na tym terenie: tura (wymarł w XVII w.), żubra, tarpana
(do pocz. XIX w.) i żbika . Pod wpływem rozwoju osadnictwa
wycofały się stąd te i inne gatunki jak: niedźwiedź brunatny ,
ryś ,bóbr europejski i łoś

Występują tu wszystkie typowe
zwierzęta leśne: jeleń, sarna, dzik, wilk
, lis, borsuk, kuna, a nad wodami
wydra. Okresowo spotyka się łosia i
rysia. Liczne są owadożerne ssaki
chronione (ryjówki), gryzonie rodziny
pilchowatych (orzesznica ,popielica,
koszatka), a także nietoperze.

Hodowla koników

polskich w Roztoczańskim
Parku Narodowym

Hodowla koników polskich w RPN rozpoczęła
się w 1982 r.

Na potrzeby hodowli wygrodzono ok. 40ha
powierzchni leśnej z niewielkimi połaciami
polan i łąk śródleśnych i w dniu 16 lipca
1982r. wpuszczono do wydzielonej
powierzchni 4 klacze oraz 1 ogiera.

Hodowla konika przyjęła nazwę "Ostoja",

Aktualnie jej powierzchnia wynosi 180
ha. Przebywa w niej 7 klaczy
stadnych, 1 ogier tabunowy i
przychówek do 1,5 roku.

W 1996r. w Roztoczańskim Parku
Narodowym utworzona została
hodowla stajenna na Floriance.

Hodowla stajenna jest uzupełnieniem
hodowli rezerwatowej.

Powstanie hodowli stajennej
umożliwiło zachowanie zasobów
kulturowych i historycznych
związanych z osadą leśną o nazwie
Florianka.
W 1999 roku na bazie obu hodowli
utworzono Ośrodek Hodowli
Zachowawczej Konika Polskiego.