Roztoczański Park

Narodowy

Roztoczański Park Narodowy utworzony w 1974 r., jest jednym z 23
parków narodowych na terenie Polski – położony na Roztoczu. Siedziba
dyrekcji parku i muzeum przyrodniczego znajduje się w Zwierzyńcu.

Położenie

Roztoczański Park Narodowy leży w

środkowo-wschodniej części kraju, w
województwie lubelskim. Obejmuje
najcenniejsze przyrodniczo obszary
Roztocza. Park utworzony został w
1974 roku na obszarze 4801 ha.
Aktualna jego powierzchnia wynosi
8483 ha, z czego lasy zajmują 8102
ha (95,5%). Ochroną ścisłą objęto
806 ha (9,5%).

Park powstał na terenie

Lasów Państwowych
Nadleśnictw Kosobudy i
Zwierzyniec, będących
wcześniej lasami Ordynacji
Zamojskiej. Początki ochrony
sięgają 1936 r., kiedy to
utworzono rezerwat przyrody
Bukowa Góra, który obecnie
jest jednym z obszarów
ochrony ścisłej parku. Do
chwili utworzenia Parku
ochroną rezerwatową objęto
1064,38 ha w postaci 10
rezerwatów leśnych i
florystycznych.

Główny ciek wodny

Roztocza Środkowego i
parku to rzeka Wieprz. Na
odcinku przepływającym
przez teren parku
sklasyfikowana jest w II
klasie czystości. Z terenu
parku biorą początek
strumienie: Szum i Świerszcz
odprowadzające swe wody
do Tanwi i Wieprza. Wody
potoku Świerszcz zasilają
kompleks stawów "Echo"
oraz staw Kościelny w
centrum Zwierzyńca.

Flora parku

Flora naczyniowa parku liczy około 700 gatunków.
Na terenie parku występuje około 400 drzew pomnikowych. W
parku wyróżniono 19 zespołów leśnych i szereg zbiorowisk niższej
rangi, z których najcenniejsze to wyżynny bór jodłowy i buczyna
karpacka zajmujące około 35% powierzchni leśnej. Jodły osiągają
w nich najwyższe wymiary w Polsce (50 m wysokości, 470 cm
obwodu i do 20 m³ masy drzewnej). Spośród innych na uwagę
zasługują: świetlista dąbrowa, grąd subkontynentalny, łęg
jesionowo-olchowy, kontynentalne torfowisko wysokie, ols
porzeczkowy, a także różne typy borów sosnowych. Na roślinność
nieleśną składa się 28 zespołów i 12 zbiorowisk.

Orlik pospolity

Obuwik pospolity

Tojad
dzióbaty

Czosnek siatkowaty

Żarnowiec miotlasty

Rosiczka pośrednia

Buczyna karpacka

Sit sztywny

Szczodrzeniec ruski

Fauna parku

Z dużych ssaków na terenie parku występują: jelenie,
sarny, dziki, wilki, rysie, lisy, kuny leśne, borsuki. W
1979 roku reintrodukowano bobry, które zadomowiły
się w dolinie rzeki Wieprz. W 1982 roku do parku
sprowadzone zostały koniki polskie będące
potomkami dawnych dzikich koni leśnych – tarpanów.

Konik polski

Rysie

Bóbr

Borsuk

Ryjówka aksamitna

Dzięcioł białogrzbiety

Bocian czarny

Krogulec

Żółw błotny

Zaskroniec

Salamandra plamista

Zagrożenia

• Kompleksy leśne parku podzielone są licznymi, głęboko

wcinającymi się enklawami i półenklawami gruntów nieleśnych,
których łączna powierzchnia przekracza 600 ha. Grunty te w
połączeniu z obszarami zajętymi przez fragmenty lasów
państwowych i prywatnych powodują silne rozczłonkowanie
terenu parku oraz znacznie utrudniają prowadzenie skutecznej
ochrony. Przez park przebiegają 2 linie kolejowe i kilka szos.

• W opinii dyrekcji RPN największe zagrożenie stanowią linia

kolejowa Zwierzyniec – Biłgoraj (jeden z jej torów stanowi
fragment Linii Hutniczej Szerokotorowej), przecinająca park na
długości 1,5 km oraz normalnotorowa linia Zwierzyniec – Józefów,
której długość na obszarze parku wynosi 5 km. Dyrekcja parku od
samego początku dąży do wyprowadzenia kolei poza jego
granice. Należy jednak zauważyć że linie kolejowe na tych
odcinkach istniały już na długo przed utworzeniem parku.

Walory turystyczne

• Największym ośrodkiem turystycznym okolicy jest

Zwierzyniec. W mieście tym znajduje się zespół
budynków, w których dawniej mieściła się administracja
Ordynacji Zamojskiej.

• Chętnie odwiedzane przez turystów jest muzeum

etnograficzno-przyrodnicze w Guciowie. W okolicy tej
miejscowości znajdują się pozostałości grodziska z IX w.,
a także cmentarzyska kurhanowe.

• Wielu turystów przyciąga wieś Florianka ze starym,

rozłożystym dębem "Florianem" oraz "Płaczący Kamień"
leżący przy granicy parku.

Dąb Florian

Przez teren parku przebiega pięć szlaków
turystycznych:
• centralny
• krawędziowy
• partyzancki
• roztoczański
• szlak obwodnica RPN im. A. Wachniewskiej.

Dla turystów udostępnione jest pięć pieszych ścieżek

poznawczych oraz jedna trasa rowerowa. Obszary parku i
przyległe tereny były miejscem walk powstania
styczniowego, I i II wojny światowej (zobacz: powstanie
zamojskie), czego dowodem są mogiły w Zwierzyńcu i
okolicy (m.in. w miejscowości Wojda w gminie Adamów).