Zarządzanie Kryzysowe na

szczeblu lokalnym (powiatowym)

Opracował Rafał Piękoś 43887

Wstęp

•

Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001
roku Nr 142, poz. 1592 z późniejszymi zmianami) określa zadania powiatu o
charakterze ponad gminnym. Ustawodawca zaliczył do nich między innymi
zadania z zakresu:

 - porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
 - ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania powiatowego

magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania innym
nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska.

•

System zarządzania kryzysowego został stworzony na wypadek wystąpienia
zagrożeń wymagających podjęcia szczególnych działań w sytuacjach, które nie
spełniają przesłanek wprowadzenia jednego ze stanów nadzwyczajnych (stanu
wojennego, stanu wyjątkowego lub stanu klęski żywiołowej).

•

Zarządzanie kryzysowe to działalność organów administracji publicznej będąca
elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na
zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi
kontroli w drodze zaplanowania działań, reagowania w przypadku wystąpienia
sytuacji kryzysowych, usuwania ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i
infrastruktury krytycznej.

•

Funkcjonowanie podmiotów w sytuacjach kryzysowych – narastających
zagrożeń reguluje ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym
(Dz. U. z 2007 r. Nr 89 poz. 590 z późniejszymi zmianami). Określa ona organy
właściwe w sprawie zarządzania kryzysowego oraz ich zadania i zasady
działania w tej dziedzinie, a także zasady finansowania zadań zarządzania
kryzysowego.

Wstęp

• Wśród różnego rodzaju zdarzeń naturalnych lub awarii technicznych można wyróżnić

zdarzenia związane z działaniem sił natury takich jak wyładowania atmosferyczne
czy wstrząsy sejsmologiczne, a także zjawiska powodziowe, susze, pożary, masowe
wystąpienia szkodników, chorób zwierząt lub roślin. Czynności podejmowane na
podstawie ustawy
o zarządzaniu kryzysowym może wywołać także awaria techniczna, czyli gwałtowne,
nieprzewidziane uszkodzenie lub zniszczenie obiektu budowlanego, urządzenia
technicznego lub systemu urządzeń technicznych powodujące przerwę w ich
używaniu lub utratę ich właściwości, np.: pożary, katastrofy komunikacyjne,
budowlane, górnicze, awarie i wypadki technologiczne, w tym również awarie
urządzeń infrastruktury. Działania organów administracji publicznej mają więc
zapobiegać sytuacjom kryzysowym, a w przypadku ich wystąpienia ich celem jest
przywrócić stan sprzed wystąpienia sytuacji kryzysowej. 

• Sytuacje kryzysowe to stan narastającej destabilizacji, niepewności i napięcia

społecznego, stwarzający zagrożenie dla integralności terytorialnej, życia, zdrowia,
mienia, dziedzictwa kulturowego, środowiska lub infrastruktury technicznej.

• W sprawach zarządzania kryzysowego organem właściwym na obszarze powiatu jest

starosta jako przewodniczący zarządu powiatu.

 

Zadania Starosty

•

Zgodnie z ustawą o zarządzaniu kryzysowym do zadań starosty w sprawach
zarządzania kryzysowego należy:

•

kierowanie monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i usuwaniem skutków
zagrożeń na terenie powiatu;

•

realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego, w tym:

•

opracowywanie i przedkładanie wojewodzie do zatwierdzenia powiatowego
planu reagowania kryzysowego,

•

realizacja zaleceń do powiatowych planów zarządzania kryzysowego,

•

wydawanie organom gminy zaleceń do gminnego planu zarządzania
kryzysowego,

•

zatwierdzanie gminnego planu zarządzania kryzysowego;

•

zarządzanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń i treningów z
zakresu zarządzania kryzysowego;

•

wykonywanie przedsięwzięć wynikających z planu operacyjnego funkcjonowania
powiatów i miast na prawach powiatu;

•

zapobieganie, przeciwdziałanie i usuwanie skutków zdarzeń o charakterze
terrorystycznym;

•

współdziałanie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie
przeciwdziałania, zapobiegania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze
terrorystycznym;

•

organizacja i realizacja zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej.

•

Powyższe zadania, starosta wykonuje przy pomocy powiatowej administracji
zespolonej
i jednostek organizacyjnych powiatu.

Powiatowy Zespół Zarządzania

Kryzysowego

 Starosta jako organ administracji samorządowej wykonuje zadania zarządzania

kryzysowego przy pomocy Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego, powołanego
przez siebie i określa jego skład, organizację, siedzibę oraz tryb pracy.

 Powiatowy Zespół Zarządzania Kryzysowego wykonuje na obszarze powiatu zadania

przewidziane dla Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego.

 W skład Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego, którego pracami kieruje starosta,

wchodzą osoby powołane spośród:

• osób zatrudnionych w starostwie powiatowym, powiatowych jednostkach organizacyjnych

lub jednostkach organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy kierowników zespolonych
służb, inspekcji i straży powiatowych;

• przedstawicieli społecznych organizacji ratowniczych;
• inne osoby zaproszone przez starostę.
 Do zadań Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego należy:
• ocena występujących i potencjalnych zagrożeń mogących mieć wpływ

na bezpieczeństwo publiczne i prognozowanie tych zagrożeń;

• przygotowywanie propozycji działań i przedstawianie staroście wniosków dotyczących

wykonania, zmiany lub zaniechania działań ujętych w Powiatowym Planie Reagowania
Kryzysowego;

• przekazywanie do wiadomości publicznej informacji związanych z zagrożeniami;
• opiniowanie Powiatowego Planu Zarządzania Kryzysowego.

Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego

• Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego jest zespołem

pomocniczym starosty
i wykonując zadania rządowe będzie odpowiedzialne za
zapewnienie stałego dyżuru
na potrzeby podwyższenia gotowości obronnej państwa oraz
pełnienie całodobowego dyżuru lekarza koordynatora ratownictwa
medycznego, jak również:

 sprawowało nadzór nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i

alarmowania oraz systemu wczesnego ostrzegania ludności.
Zajmie się współpracą z podmiotami realizującymi monitoring
środowiska.

 współdziałało z podmiotami prowadzącymi akcje ratownicze,

poszukiwawcze i humanitarne oraz dokumentowaniem
podejmowanych przez siebie działań.

 realizować zadania z zakresu zapewnienia porządku publicznego i

szeroko rozumianego bezpieczeństwa obywateli realizowane są
poprzez ścisłą współpracę z powiatowymi służbami, inspekcjami i
strażami.

Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego

• Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego prowadzi więc integrację

powiatowej administracji zespolonej pomiędzy instytucjami
współpracującymi, którymi są: Państwowa Straż Pożarna, Policja, Inspekcja
Sanitarna, Inspekcja Weterynaryjna, Gminne i Wojewódzkie Centra
Zarządzania Kryzysowego.

• Organizację, siedzibę oraz tryb pracy powiatowego centrum zarządzania

kryzysowego, w tym sposób całodobowego alarmowania członków zespołu
zarządzania kryzysowego oraz sposób całodobowego obiegu informacji w
sytuacjach kryzysowych, określa starosta.

• W miejscowościach będących jednocześnie siedzibami powiatów i miast na

prawach powiatu, na podstawie porozumienia zawartego między tymi
jednostkami samorządu terytorialnego, może być tworzone wspólne
centrum zarządzania kryzysowego obejmujące zasięgiem działania obszar
obu jednostek samorządu terytorialnego.

• Obowiązek podjęcia działań w zakresie zarządzania kryzysowego spoczywa

na tym organie właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego, który
pierwszy otrzymał informację
o wystąpieniu zagrożenia. Organ ten niezwłocznie informuje o zaistniałym
zdarzeniu organy odpowiednio wyższego i niższego szczebla,
przedstawiając jednocześnie swoją ocenę sytuacji oraz informację o
zmierzonych działaniach.

• Finansowanie wykonywania zadań własnych z zakresu zarządzania

kryzysowego na poziomie powiatu planuje się w ramach budżetu powiatu.
Na finansowanie zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, powiat
otrzymuje z budżetu państwa dotację celową.

Ochrona Przeciwpożarowa

•

Jednym z najczęściej występujących zagrożeń jest pożar.

•

Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu
ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub
innym miejscowym zagrożeniem poprzez:

 zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub

innego miejscowego zagrożenia;

 zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego

miejscowego zagrożenia;

 prowadzenie działań ratowniczych.
•

Starosta jako organ administracji rządowej wykonuje zadania z zakresu ochrony
przeciwpożarowej na podstawie ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie
pożarowej
(tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380).

•

Do zadań własnych powiatu w zakresie ochrony przeciwpożarowej należy:

 prowadzenie analiz i opracowywanie prognoz dotyczących pożarów, klęsk

żywiołowych oraz innych miejscowych zagrożeń;

 prowadzenie analizy sił i środków krajowego systemu ratowniczo – gaśniczego na

obszarze powiatu;

 budowanie systemu koordynacji działań jednostek ochrony przeciwpożarowej

wchodzących w skład krajowego systemu ratowniczo – gaśniczego oraz służb,
inspekcji, straży oraz innych podmiotów biorących udział w działaniach ratowniczych
na obszarze powiatu;

 organizowanie systemu łączności, alarmowania i współdziałania między podmiotami

uczestniczącymi w działaniach ratowniczych na obszarze powiatu.

 

Krajowy system ratowniczo-gaśniczy

• Krajowy system ratowniczo – gaśniczy ma na celu ochronę

życia, zdrowia, mienia lub środowiska poprzez:

 walkę z pożarami lub innymi klęskami żywiołowymi;
 ratownictwo techniczne;
 ratownictwo chemiczne;
 ratownictwo ekologiczne;
 ratownictwo medyczne;
 współpracę z jednostkami systemu Państwowego

Ratownictwa Medycznego oraz systemem powiadamiania
ratunkowego.

Planowanie Cywilne

• W celu osiągnięcia właściwego poziomu przygotowania do działań w

sytuacjach kryzysowych jest planowanie cywilne. Planowanie cywilne
to całokształt przedsięwzięć organizacyjnych, polegających na
opracowywaniu planów reagowania kryzysowego i programów,
mających na celu optymalne wykorzystanie sił i środków w sytuacjach
kryzysowych oraz w czasie stanów nadzwyczajnych i w czasie wojny.

• Planowanie cywilne musi przewidywać wsparcie dla wojska w razie

jego użycia w sytuacjach kryzysowych.

• Zadania planowania cywilnego to między innymi:
• gromadzenie i przetwarzanie informacji o możliwych użyciach sił i

środków
w sytuacjach kryzysowych, w czasie stanów nadzwyczajnych i w
czasie wojny;

• opracowywanie procedur postępowania na wypadek zagrożeń;
• przygotowywanie planów reagowania kryzysowego.

Organizacja zarządzania oraz przydział

obowiązków

Powołane przez starostę Zespoły Wsparcia Działań

(ZWD) odpowiadają za następujące obszary

działania: zabezpieczenie w wodę, zabezpieczenie

w żywność, pomoc społeczną, organizację

łączności, opiekę medyczną, organizację

ewakuacji, informację i media, alarmowanie i

ostrzeganie, finansowanie, prawo, porządek

publiczny, ograniczenie szkód, ratownictwo,

zabezpieczenie

w energię.

Podstawy opracowania

• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie

powiatowym (Dz. U. z 2001 roku Nr 142, poz. 1592 z
późniejszymi zmianami).

• Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu

kryzysowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 89 poz. 590 z późniejszymi
zmianami).

• Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie pożarowej (tj.

Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380).

• Strony internetowe:
• - samorząd.infor.pl;
• - powiat.poznan.pl;
• - starostwo.wadowice.pl.