SEPARATYSTYCZNE UGRUPOWANIA

TERRORYSTYCZNE W EUROPIE

IRA, ETA I ORGANIZACJIE KORSYKAŃSKIE

Separatyzm

Z łac. separatio - oddzielenie - dążenie narodu lub ludności

zamieszkującej dane państwo do utworzenia własnego,
suwerennego państwa. Może przejawiać się na różne sposoby:
w działaniach legalnych i pokojowych (np. ruch
separatystyczny w Quebecu w Kanadzie), w działaniach
nielegalnych lecz pokojowych (np. bierny opór Mahatmy
Gandhiego w Indiach), w działaniach zbrojnych (np. wojna
secesyjna w USA w latach 1861-65).

Do najbardziej znanych współczesnych organizacji

separatystycznych należą: Front Wyzwolenia Quebecu
(FLQ), baskijska ETA w Hiszpanii, Irlandzka Armia
Republikańska (IRA) w Irlandii Północnej, Tamilskie Tygrysy
na Sri Lance, Partia Pracujących Kurdystanu (PKK) w Turcji.
Przykładem niezorganizowanego separatyzmu jest
Czeczenia w Rosji.

2

IRA (Irlandzka Armia Republikańska,
czyli Irlandzcy Ochotnicy)

Lokalizacja: Irlandia

Cel: Organizacja walcząca

początkowo o niepodległość
Irlandii, a od 1921 roku o
przyłączenie Irlandii Północnej
do Republiki Irlandii.

3

GENEZA

IRA to zbrojne ramię Sinn Feinn (My sami)

irlandzkiej organizacji a z czasem partii
politycznej.

Sinn Feinn powstała prawdopodobnie około

roku 1898 będąc na początku nazwą wspólną
bloku irlandzkich organizacji politycznych. 

Partia o tej nazwie została formalnie

zarejestrowana w roku 1917. 

Od początku funkcjonowała w oparciu o idee

lewicowe, republikańskie i separatystyczne.

4

Aktualnie jest największą partią

nacjonalistyczną z około 25 %
poparciem społeczeństwa. 

Sama Irlandzka Armia Republikańska

powstała po nieudanym powstaniu
wielkanocnym w 1916 roku w wyniku
przekształcenia z paramilitarnej
organizacji założonej przez irlandzkich
nacjonalistów w 1913 roku - Irlandzkich
Ochotników.

Twórcą IRA był Michael Collins.

5

W latach 1923 – 1969 IRA przeszła w fazę

pewnego uśpienia. Powodem były
protestanckie bojówki, które rozpoczęły
działalność antykatolicką w Irlandii
Północnej.

Na kongresie zorganizowanym przez IRA w

roku 1969 doszło do rozłamu. Radykalna
grupa stwierdziła, że IRA nie działa
wystarczająco w aspekcie ochrony
ludności katolickiej.

Organizacja rozpadła się na dwa

ugrupowania:



Radykalne - IRA Tymczasowa (PIRA)



Ugodowe - IRA Oficjalna

6

Postanowienia porozumienia
Wielkopiątkowego



Irlandia Północna pozostała częścią
Wielkiej Brytanii, ale w przyszłości
społeczeństwo większością głosów miało
prawo zdecydować o zjednoczeniu wyspy.
(zakładano przeprowadzenie referendum)



Ugrupowania polityczne zobowiązały się
do korzystania wyłącznie z pokojowych i
demokratycznych sposobów działania.



W ciągu dwóch lat organizacje
paramilitarne miały się rozbroić.

7



W ciągu dwóch lat mieli być wypuszczeni
więźniowie związani z ugrupowaniami
paramilitarnymi przestrzegającymi
zawieszenia broni.



Miało być wprowadzone nowe prawo w
Irlandii Północnej w zakresie praw
człowieka i równouprawnienia obywateli.



Republika Irlandii zobowiązała się do
zmiany zapisów w swojej konstytucji
dotyczących roszczeń terytorialnych
wobec Irlandii Północnej, a Wielka
Brytania zobowiązała się uchylić ustawę o
administrowaniu Irlandią.

8

28 lipca 2005 roku IRA oficjalnie ogłosiła

koniec walki zbrojnej. W ramach
współpracy, rząd w Londynie ogłosił
plan normalizacji dla Irlandii Północnej,
zakładający zmniejszenie liczby
brytyjskich żołnierzy w tej prowincji oraz
przestrzeganie założeń Porozumienia.

8 maja 2007 roku stał się dniem przełomu.

W ramach wcześniejszych ustaleń został
w Irlandii przywrócony katolicko –
protestancki samorząd. Stało się to
podstawą zapowiedzi możliwego
zjednoczenia Irlandii.

9

Najważniejsze zamachy



rok 1937 nieudany zamach w Belfaście na króla Jerzego VI. 



rok 1939 seria zamachów bombowych w Wielkiej Brytanii. 



luty 1971 roku z rąk IRA zginął pierwszy brytyjski żołnierz



lipiec 1972 - ”krwawy piątek” – w przeciągu jednego dnia 22
bomby eksplodowały w Belfaście, zabijając 9 osób 



sierpień 1979 – dwa zamachy bombowe jednego dnia –
zginęli: lord Mountbatten, ostatni wicekról Indii w pierwszym
oraz 18 brytyjskich żołnierzy w drugim 



październik 1984 – eksplozja bomby na konferencji brytyjskiej
Partii Konserwatywnej – 5 zabitych, premier Margharet
Thatcher ledwo uszła z życiem 



1991 – moździerzowy ostrzał siedziby premiera przy Downing
Street 



15 sierpnia 1998 – zamach bombowy w Omagh – na miejscu
zginęło 31 osób (w tym dwoje nienarodzonych bliźniąt), a
około 220 zostało rannych.

10

ETA – Kraj Basków i
Wolność

Lokalizacja: Hiszpania

Cel: walka o niezależność

Kraju Basków

11

GENEZA

ETA została założona przez radykalnych

działaczy Baskijskiej Partii
Nacjonalistycznej (PNV) w 1959 roku. 

Już od samego początku w ETA

wykrystalizowały się dwa nurty: 



umiarkowany, dążący do uzyskania
przez Kraj Basków autonomii;



radykalny, zdecydowany na walkę o
niepodległość.

12

Umiarkowana ETA “polityczno-wojskowa”,

która bardzo szybko zakończyła
działalność terrorystyczną i przeszłą do
działalności politycznej.

Radykalna ETA “wojskowa” (ETA-M) –

nastawiona na kontynuowanie walki

13

Rok 1968 zapoczątkował wojnę pomiędzy

organizacją a władzami Hiszpanii, która
przyczyniła się do fali sympatii w
stosunku do ETA. Basków traktowano
jako ofiary systemu rządów gen.
Franco.

20 grudnia 1973 roku ETA przeprowadziła

swój najbardziej spektakularny atak. W
zamachu bombowym zginął premier
Hiszpanii i jednocześnie najbliższy
współpracownik gen. Franco admirał
Luis Carrero Blanco

14

W odpowiedzi na zamach na Blanco, w

stosunku do ETA przeprowadzono falę
represji, która zakończyła się nagle w
roku 1975 wraz ze śmiercią gen.
Franco.

Władzę w państwie objął książę Jan Karol.
W wyniku demokratyzacji rządów w

Hiszpanii w marcu 1980 roku Kraj
Basków odzyskał autonomię.

Po kolejnych latach terroru w roku 1995

ETA złożyła wstępną propozycję
pokojową – zaprzestanie zamachów za
prawo do samostanowienia narodu
baskijskiego.

15

Po zawieszeniu broni w latach 1998-1999

ETA ponownie rozpoczęła działalność
terrorystyczną, która trwa do dnia
dzisiejszego, pomimo wznawianych co
jakiś czas rozmów pokojowych
(ostatnie w roku 2006 zerwane przez
ETA).

16

Najważniejsze zamachy:



20 grudnia 1973 roku w zamachu bombowym
zginął premier Hiszpanii i najbliższy współpracownik
Franco admirał Luis Carrero Blanco.



26 czerwca 1979 r. przeprowadzono podjęto próbę
wysadzenia wieży sanktuarium maryjnego
Torreciudad, którym opiekuje się Prałatura Opus Dei



1995 – próba zamachu na króla Juana Carlosa i
lidera Partii Ludowej Jose Marię Aznara. 



2002 - podczas szczytu UE w Sewilli eksplodowało
5 bomb - na szczęście bez ofiar śmiertelnych.

17



30 grudnia 2006 zamach na lotnisku w
Madrycie, w którym zginęły dwie
osoby, a ponad 20 zostało rannych.



7 marca 2008 - zamach na
socjalistycznego polityka Isaiasa
Carrasco.



30 października 2008 - zamach
terrorystyczny przy użyciu samochodu
pułapki na terenie kampusu
studenckiego Uniwersytetu Nawarry w
Pampelunie (nad którym opiekę
duchową sprawuje Opus Dei).

18

ETA znów zaatakowała?

19

Były dwie bomby. Obława
na Majorce trwa

20

„Przez okno widziałem
zamach”

21

ETA: To my zabijamy

22

ETA: nie uznajemy tego
faszystowskiego sądu

23

Tysiąc lat więzienia za
zamach

24

ETA ogłosiła zawieszenie broni.
„Skończył się czas rozejmów”

25

ETA ogłasza trwałe
zawieszenie broni

26

Aresztowano dziesiątkę ETA

27

Francuzi złapali szefa ETA?

28

Chciał zabić króla. Po 14
latach wpadł na Wyspach

29

Po 40 latach porzucają
terror

30

„Chcemy prawdziwej
demokracji”

31

Zawiesili broń, ale jej nie
oddadzą

32

Dowódca ETA dostał 105 lat

33

ETA chce negocjować swoje
rozwiązanie

34

Rząd odpowiada ETA: Nie będziemy
negocjować z organizacją terrorystyczną

35

Organizacje
korsykańskie

Lokalizacja: Korsyka

Cel: walka o

niepodległość

36

Geneza

Początek działalności tych organizacji na

niespotykaną wcześniej skalę datuje się na
początek lat siedemdziesiątych XX wieku.

Ich  standardowy asortyment środków

działania obejmuje wszystkim podkładanie
ładunków wybuchowych oraz organizowanie
wszelkiego rodzajów zamachów. Zazwyczaj
za swoje cele wybierają nie-Korsykanów i
budynki będące oficjalnymi
przedstawicielstwami Francji.

37

Podział organizacji

Można wymienić dwie najważniejsze

obecnie organizacje tego typu, które
wsławiły się brutalnością i
spektakularnymi akcjami:



Korsykański Front Wyzwolenia
Narodowego



Armia Korsyki.

38

Korsykański Front Wyzwolenia
Narodowego - FLNC

FLNC - Front de Liberation Nationale de

la Corse. Jest on największą organizacją
tego typu na wyspie. Powstała ona w
1976 roku.

Organizacja ta była w przeszłości

inicjatorem wielu zamachów
terrorystycznych na instytucje
administracyjne i policję, a jej
aktywność nadal jest znacząca.

39

Za sztandarowy przykład może posłużyć 

tzw. "błękitna noc", kiedy to zniszczono
kilkanaście budynków.

W 1999 roku FLNC ogłosiła zawieszenie

broni, by stworzyć odpowiedni grunt pod
pokojowe próby rozwiązanie konfliktu.
Jednak już w 2001 roku zerwała rozejm po
tym jak w parlamencie francuskim nie
było zgody w kwestii uznania większej
autonomii wyspy.

Politycznym przedłużeniem FLNC jest

największe korsykańskie ugrupowania
nacjonalistyczne - Cuncolta.

40

Armia Korsykańska - AC

Armia Korsykańska - Armata Corsa - została

założona w 1999 roku. Stosuje ona mafijne
metody działania. W swojej aktywności jest ściśle
powiązana z grupami przestępczymi.
Przewodnimi motywami działania tej organizacji
są: organizacja działających na Korsyce grup
przestępczych i narodowych, "oczyszczenie"
ruchu narodowego z elementów kryminalnych,
wywalczenie niepodległości dla Korsyki,
przeniesienie terrorystów z Korsyki odbywających
wyroki w więzieniach na kontynencie do zakładów
karnych na wyspie.

41

Głównymi celami ataków Armii Korsyki są 

przede wszystkim budynki użyteczności
publicznej, obiekty turystyczne, banki, budynki
wojskowe i policyjne oraz inne "symbole
kolonialnego statusu" Korsyki. Wydarzeniem,
które przyniosło eskalację konfliktu i stało się
precedensem w działalności korsykańskich
nacjonalistów, który wstrząsnął Francją, było
zamordowanie prefekta (koordynuje działania
rządu w departamentach wchodzących w
skład danego regionu) Claude'a Érignaca 6
lutego 1998 roku. Morderstwo to motywowano
chęcią wywarcia presji na Francji aby ta 
przyznała wyspie niepodległość.

42

Rząd Francji sprzeciwia się przyznaniu wyspie

statusu pełnej autonomii, gdyż godziłoby to
w jednolitość Francji, ale jak pokazał
wielokrotnie wspiera pewnie inicjatywy do
pewnego stopnia autonomii.

Niektóre z grup niepodległościowych znane są

ze swych praktyk wymuszania haraczu oraz
innych działań przestępczych,
niejednokrotnie bardzo podobnych do
funkcjonowania mafii na Sycylii i w
południowych Włoszech. Nie-Korsykanie są
zastraszani groźbami zniszczenia swoich
domostw, w przypadku gdy nie zapłacą
okupu.

43

Próby rozwiązywania
problemu

W 2000 roku  premier Lionel Jospin zgodził

się na zwiększenie zakresu autonomii
Korsyce w zamian za zaprzestanie
działań przestępczych. Ta propozycja
autonomii obejmowała m.in. większą
ochronę języka korsykańskiego.
Jednakże plany te spotkały się z
sprzeciwem ze strony Gaullistów
zasiadających we francuskim
Zgromadzeniu Narodowym.

44

Kolejną próbą rozwiązania kwestii

korsykańskiej było referendum z  6
czerwca 2006 roku. Przedmiotem
referendum była propozycja zniesienia
podziału na dwa departamenty i
przyznanie większej autonomii wyspie
jako całości. Status autonomiczny
Korsyki miałby przypominać ten, który
posiada włoska Sardynia. Miałoby to
docelowo uspokoić napiętą sytuację
wewnętrzną panującą na Korsyce.
Głosowanie dotyczące zmiany prawnej
sytuacji wyspy zakończyło się jednak
fiaskiem.

45

Wśród głównych przyczyn odrzucenia

propozycji wymieniano:



bezkompromisową postawę
zwolenników republikańskiego
centralizmu (zarówno przedstawicieli
prawicy i lewicy)



stanowisko korsykańskich
nacjonalistów, którzy nawoływali do
głosowania  na "nie", gdyż dla nich
jedyną satysfakcjonującą opcją jest
pełna niepodległość wyspy.

46

Dziękujemy za uwagę !

47