Zasady badania podmiotowego i
przedmiotowego, podstawowe objawy
chorobowe
lek. dent. Izabela Stwora
Katerdra Alergologii i Immunologii
Klinicznej w Katowicach
Zasady badania podmiotowego i
przedmiotowego, podstawowe objawy
chorobowe
lek. dent. Izabela Stwora
Katerdra Alergologii i Immunologii
Klinicznej w Katowicach
Badanie podmiotowe
•
Wywiad osobisty szczegółowy
•
Wywiad osobisty ogólny
•
Wywiad rodzinny
Wywiad osobisty
szczegółowy
•
Czas wystąpienia pierwszych objawów
chorobowych
•
Przyczyny (uraz, ekstrakcja )
•
Umiejscowienie dolegliwości, zmian
•
Charakter bólu (samoistny,
sprowokowany, ciągły, pulsujący,
zlokalizowany, promieniujący)
•
Szczękościsk (jakiego stopnia)
•
Zaburzenie funkcji (połykania, mowy)
•
Zwyżka ciepłoty ciała
c.d. wywiad szczegółowy
•
Przebieg schorzenia (ostry, przewlekły)
•
Stan obecny (aktualne dolegliwości)
•
Dotychczasowe leczenie (rodzaj i dawki
przyjmowanych leków, czas ich
stosowania, sposób leczenia
ambulatoryjnego i szpitalnego)
UWAGA!!!
Stany pourazowe
•
Dokładne określenie czasu (dzień,
godzina)
•
Dokładne określenie miejsca (ulica, zakład
pracy, dom)
•
Okoliczności i przyczyny (wypadek
komunikacyjny- pieszy, rowerzysta,
motocyklista, pasażer lub kierowca
samochodu osobowego, autobusu; w
pracy- w jakiej gałęzi zatrudnienia; w
domu, upadek z wysokości, pobicie)
c.d. stany pourazowe
•
Rodzaj urazu (czym zadany)
•
Początek objawów towarzyszących (utrata
przytomności- na jak długo, wymioty,
zawroty i bóle głowy, krwawienia-skąd)
•
Kto udzielił pierwszej pomocy
Dane te należy wpisać w kartę choroby,
która stanowi ważny dokument w
postępowaniu sądowo-lekarskim i
roszczeniowym.
Wywiad osobisty ogólny
•
Schorzenia przebyte i ich leczenie
(ambulatoryjne, szpitalne)
•
Aktualne dolegliwości
•
Skłonności uczuleniowe ( na jakie
czynniki, substancje, leki)
•
Skłonności do krwawień
•
Aktualne miesiączki
•
Ciąża ( jaki okres, która ciąża, czy
przebieg nie powikłany)
c.d. wywiad osobisty ogólny
•
Tryb i warunki życia
•
Zawód
•
Używki (tytoń, alkohol, narkotyki, kawa)
Wywiad rodzinny
Przeprowadza się jeśli podejrzewa się
istnienie:
•
Chorób dziedzicznych
•
Skazy krwotocznej
•
Zaburzeń przemiany materii
•
Wad wrodzonych twarzy
•
Chorób swoistych (gruźlica, kiła)
Badanie przedmiotowe
•
Badanie wzrokiem
•
Badanie dotykiem
•
Badanie słuchem
•
Badanie węchem
Badanie wzrokiem
•
Stan i kolor skóry /blada, szaroziemista,
żółtawa, podbiegnięcia krwawe/, wykwity
skórne, owrzodzenia, przetoki,
uszkodzenia mechaniczne /otarcia, rany-
rodzaje, rozległość, umiejscowienie/
•
Konfiguracja powłok- zaburzenia
symetrii /lokalizacja/, zaburzenia
mimiki /w porażeniu gałęzi nerwu
twarzowego/
c.d. badania wzrokiem
•
Oczy- osadzenie gałek /symetria,
zapadnięcie, wytrzeszcz/, ruchomość
/oczopląs, ograniczenie ruchów/,
powieki /opadanie, obrzęk, krwiaki/,
źrenice /symetria, kształt, reakcja na
zbieżność i akomodacja/
•
Nos- kształt, symetria, drożność
przewodów, wydzielina /krwista,
surowicza, ropna/
•
Uszy- stan małżowin, wydzielina z
przewodów słuchowych
Badanie dotykiem
•
Określenie granic zmian
•
Wielkość i kształt zmian patologicznych
•
Spoistość tkanek /miękka, sprężysta,
elastyczna, elastyczno-twarda, twarda,
chełbotanie/
•
Przesuwalność zmian względem podłoża
kostnego
•
Przesuwalność skóry nad zmienionymi
tkankami
•
Bolesność na dotyk lub ucisk
•
Zwyżka ciepłoty
c.d. badanie dotykiem
Badanie może być przeprowadzane jedno-
lub oburęcznie.
Oburęcznie badamy:
•
Tkanki policzka, przyusznic lub guzów
•
Tkanki dna jamy ustnej, gruczołów
ślinowych, chłonnych
•
Ruchomość odłamów w złamaniach
żuchwy
c.d. badanie dotykiem
•
Czaszka- ustalenie lokalizacji uszkodzeń,
bolesności /również na opukiwanie/
•
Powłoki twarzy- bada się je w celu określenia
konsystencji tkanek z podaniem zajętych obszarów
anatomicznych: obrzęk /spoistość miękka bez
wyraźnych granic/, naciek /spoistość elastyczno
twarda lub twarda z zaznaczonym ograniczeniem
przesuwalności skóry i zmienionych chorobowo
tkanek względem podłoża kostnego oraz
wyczuwalnym odgraniczeniem od otoczenia/
rozmiękanie z objawami chełbotania w
przypadku ropni śródtkankowych, guz
c.d. badanie dotykiem
•
Kościec twarzy- wymaga badania w
przypadku wygórowania lub zapadnięcia
określonych okolic, w zaburzeniach
rozwojowych, przerostach i guzach
kości /bez zmian w powłokach twarzy i
upośledzenia ich przesuwalności/, w razie
nierówności powierzchni lub konturów
kości /łuku jarzmowego, krawędzi
oczodołów, żuchwy/, w przypadkach
złamań i przemieszczeń odłamów.
c.d. badanie dotykiem
•
Ujścia poszczególnych gałęzi nerwu
trójdzielnego- okolica otworów
nadoczodołowych, podoczodołowych i
bródkowych, uciska się naprzemiennie okolice
wymienionych ujść poszczególnych gałęzi
nerwu trójdzielnego i obserwuje reakcje
chorego
•
Węzły chłonne- wyczuwalność, powiększenie,
powierzchnia /gładka, nierówna/, spoistość,
przesuwalność względem siebie, podłoża i
skóry, bolesność
c.d. badanie dotykiem
Węzły chłonne:
•
Podbródkowe
•
Podżuchwowe
•
Szyjne powierzchowne
•
Szyjne głębokie
•
Zażuchwowe
•
Karkowe
c.d. badanie dotykiem
Ostre stany zapalne węzłów chłonnych:
•
Powiększenie o spoistości miękkiej
•
Ograniczenie przesuwalności względem
otoczenia
•
Bolesność na ucisk
c.d. badanie dotykiem
Przewlekłe stany zapalne węzłów
chłonnych:
•
Powiększenie o spoistości elastyczno-
twardej
•
Powierzchnia gładka
•
Ograniczona przesuwalność względem
podłoża przy zachowanej przesuwalności
skóry
•
Brak bolesności na ucisk
Przebieg dróg chłonnych w
zębopochodnych procesach zapalnych
Zęby górne
8 7 6 5 4 3
2 1
8 7 6 5 4 3
2 1
Zęby dolne
C
B
A
c.d. badanie dotykiem
Przerzuty nowotworowe:
•
Węzły chłonne zbite w pakiety
•
Nierówne powierzchnie
•
Ograniczenie ruchomości względem
otoczenia
c.d. badanie dotykiem
•
Stawy skroniowo-żuchwowe- określenie
ruchów głów żuchwy ( badanie
przeprowadzamy od strony zewnętrznego
przewodu słuchowego lub poprzez ucisk
powłok przed skrawkiem ucha).
Określamy symetrię ruchów żuchwy lub
jej zbaczanie, szerokość rozwarcia szczęk,
bolesność podczas ruchów oraz trzaski w
stawach.
c.d. badanie dotykiem
•
Duże gruczoły ślinowe- wielkość
/fizjologiczna, powiększona/, spoistość
/miękka, elastycznotwarda, twarda,
rozmiękanie/, kontrola stanu przewodów
wyprowadzających /drożność, charakter
wydzieliny/
•
Jama ustna- wargi, przedsionek jamy
ustnej, jama ustna właściwa, język, dno
jamy ustnej
c.d. badanie dotykiem
•
Wargi- kształt, barwa czerwieni wargowej /bladoróżowa,
sina/, suchość występowanie opryszczki, nadżerek, stan
kącików ust.
•
Przedsionek jamy ustnej- błona śluzowa w warunkach
fizjologicznych jest gładka, lśniąca, różowa, bez cech
uszkodzeń mechanicznych, zaczerwienienia, nadżerek,
owrzodzeń i wykwitów. Oceniamy stan błony śluzowej
warg, policzków, sklepienia i dna przedsionka, linię
demarkacyjną, zwracając uwagę na obecność przetok na
wyrostku zębodołowym. Oceniamy zmleczenia, ich zasięg
i wygląd, zwracamy uwagę na ujścia gruczołów
przyusznych. Badając przedsionek zwracamy uwagę na
przerosty błony śluzowej.
Leukoplakia (zmleczenie)
Przetoka
Przerosty błony śluzowej
c.d. badanie dotykiem
•
Jama ustna właściwa- podniebienie
/rozszczepy, ubytki, rany/, wygórowania
/torbiele, guzy/, stan błony śluzowej
podniebienia miękkiego i twardego,
ruchomość łuki podniebienne, stan
języczka, migdałków podniebiennych oraz
błony śluzowej tylnej ściany gardła
/barwa, powierzchnia, wydzielina, naloty/
•
Język- wielkość, stan powierzchni
grzbietowej, dolnej, bocznej /suchość,
naloty, owrzodzenia/
Nowotwór języka
Żylaki języka
Język geograficzny
c.d. badanie dotykiem
•
Dno jamy ustnej- symetria, wielkość fałdów
podjęzykowych, przyczep wędzidełka języka, stan
błony śluzowej i ujść przewodów ślinowych
/drożność, wydzielina/
•
Rodzaj zgryzu- nierówności w przebiegu linii zgryzu
(zgryz otwarty) mogą występować w złamaniach
wyrostków zębodołowych i kości szczęk
•
Stan uzębienia- stopień rozchwiania, stan żywotności
miazgi, określenie wskazań do leczenia zachowawczego,
chirurgicznego, protetycznego.
c.d. badanie dotykiem
•
Stan przyzębia- kamień nazębny, głębokość
kieszonek, wydzielina
•
Zaburzenia w wyrzynaniu się zębów, kształtowaniu
się zgryzu, rozwoju.
Badania dodatkowe
•
Badanie moczu
•
Badanie krwi /Hb, morfologia, OB., liczba płytek,
czas krwawienia i krzepnięcia/
•
Biopsja
•
Badanie bakteriologiczne /wydzieliny z
określeniem antybiotykooporności/
•
Badanie cytologiczne /wymazy z błony śluzowej/
•
Badanie morfologiczne tkanek /badanie
histologiczne materiału uzyskanego za pomocą
biopsji/
•
Badanie radiologiczne
INR
•
Międzynarodowy współczynnik
znormalizowany
(
I
nternational
N
ormalized
R
atio)-
wystandaryzowany współczynnik czasu
protrombinowego
U osób nieleczonych: 0.9-1.3
U osób leczonych: 2-4
KIEDY wykonać pomiar
krzepliwości krwi ?
•
Po zabiegach operacyjnych
•
Po złamaniach nóg, miednicy
•
Leżących z powodu ciężkich chorób
•
Po przebytym zapaleniu i zakrzepicy żył głębokich
nóg
•
U kobiet ciężarnych i po porodzie
•
U kobiet przyjmujących doustne środki
antykoncepcyjne i hormonalną terapię zastępczą
•
U otyłych kobiet z masywnymi żylakami
•
Z chorobą nowotworową
•
Przed ciężkimi zabiegami stomatologicznymi
Zdjęcie pantomograficzne
Zdjęcie stawów skroniowo-
żuchwowych
Zdjęcie punktowe
DZIĘKUJĘ