Teoria dobra

publicznego.

Opracował:
Michał Mroczek

Definicja Teorii dobra

publicznego Paula

Samuelsona`a

Dobra publiczne to dobra, które
charakteryzują się tym, że nie ma
możliwości wyłączenia ich
z konsumpcji oraz jednocześnie nie są
konkurencyjne w konsumpcji

.

Pierwszy

warunek oznacza, że dostawca dobra
nie może legalnie zapobiec używaniu
dobra przez innych. Drugi warunek
oznacza, że konsumpcja dobra przez
jedną osobę, nie pozbawia innych osób
możliwości konsumpcji tego samego
dobra, a zatem bez żadnych
konsekwencji dobro może być
konsumowane przez wiele osób
jednocześnie.

Najważniejsze pojęcia

pomagające w zrozumieniu

Teorii Dóbr Publicznych

•Rynek.

•Dobro prywatne, dobra publiczne.

•Dobra merytoryczne.

•Efekty zewnętrzne.

Podział rynku ze względu na

rodzaju dóbr będących

przedmiotem obrotu

•Rynek towarów

•Rynek dóbr konsumpcyjnych

•Rynek dóbr przemysłowych

•Rynek usług - obejmuje dobra które są
konsumowane w trakcie ich produkcji, np.: usługi
spedycyjne, bankowe

•Rynek finansowy – obejmuje
obrót pieniądzem,środkam
idewizowymi, akcjami,obligacjami, instrumentami
pochodnymi,ubezpieczeniami.

•Rynek czynników produkcji (ziemi,pracy, kapitału)

Dobra prywatne.

Dobra prywatne – w ekonomii każde dobro,
które nie jest dobrem publicznym, tzn. które nie
może być konsumowane przez wielu
konsumentów bez uszczerbku dla któregokolwiek
z nich. Przykładem dobra prywatnego może być
np. odzież, żywność.

Ekonomiczny podział

dóbr.

•Dobra prywatne

•Czyste dobra prywatne

•Dobra publiczne

•Czyste dobra publiczne

•Dobra społeczne

Przymioty charakteryzujące

dobro publiczne.

•Brak wyłączenia (niewykluczalność);

•Dostępność (nieodmawialność);

•Brak konkurencji (współzawodnictwa);

•Uniezależnienie dostępności od
partycypacji w kosztach wytworzenia
lub utrzymania;

•Zaspokajanie przede wszystkim
potrzeb o charakterze zbiorowym.

Efekty zewnętrzne.

•Dodatnie

•Ujemne

Podstawowe metody ograniczania

dostępu do dóbr produkowanych

przez sektor publiczny.

•Egzaminy;

•Opłaty za użytkowanie;

•Wprowadzenie kolejek;

•Zapewnienie wszystkim takiej samej
ilości dobra.

Problem gapowicza.

Gapowicz to osoba która nie płaci
za dobra wytworzone przez i dla
innych.

Pytania.

1. Co to są dobra prywatne?
2. Wymień i scharakteryzuj 2 cechy dóbr publicznych.
3. Podaj 3 przykłady ujemnych efektów zew. w teorii dóbr publicznych.
4. Jakie są skutki korzystania z „efektu gapowicza” ?
5. Wymień metody ograniczania dostępu do dóbr produkowanych przez
sektor publiczny i opisz jedną wybraną.