ZAGADNIENIE 2

Kryteria klasyfikacji i przykłady

typów przedsiębiorstw.

Przedsiębiorstwo - jest wyodrębnioną pod
względem ekonomicznym jednostką
prowadzącą działalność produkcyjną,
handlową lub usługową.

Przedsiębiorstwo w gospodarce

rynkowej



Obecnie podstawowym aktem regulującym funkcjonowanie
przedsiębiorstw w Polsce jest Ustawa o swobodzie gospodarczej z dnia 2
lipca 2004 roku. Ustawa ta określa zasady podejmowania i wykonywania
działalności gospodarczej w Polsce.



Działalność gospodarcza

to zarobkowa działalność wytwórcza

(produkcyjna), handlowa, budowlana, usługowa oraz działalność
polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i eksploatacji zasobów
naturalnych, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób
zorganizowany i ciągły.



Przedsiębiorca

jest osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką nie

mającą osobowości prawnej, ale posiadającą zdolność prawną,
która we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność
gospodarczą. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej
w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.



Osoba fizyczna

to człowiek występujący jako podmiot prawa.



Osoba prawna

jest wyodrębnioną jednostką organizacyjną, na

mocy odpowiednich przepisów wyposażona w zdolność zawierania
umów, posiadania praw i obowiązków oraz występowania jako
strona przed sądem.



Wszystkie przedsiębiorstwa charakteryzują się:



samodzielnością prowadzenia działalności gospodarczej;



równością wobec prawa;



zarobkowym i rentownym celem swojej działalności;



posiadaniem bazy materialnej niezbędnej do prowadzenia
działalności;



zarządzaniem przez uprawnione osoby lub organy.

Klasyfikacja przedsiębiorstw. Formy pozyskiwania kapitału.

Przedsiębiorstwa można podzielić:

a)

ze względu na rozmiar prowadzonej działalności:



małe przedsiębiorstwo to takie, które zatrudnia mniej niż 50
pracowników i osiąga roczny przychód ze sprzedaży nie
przekraczający równowartości w złotych 7 milionów euro lub suma
wartości jego majątku nie przekracza równowartości w złotych 5
milionów euro.



średnie przedsiębiorstwo zatrudnia mniej niż 250 pracowników oraz
osiąga roczny przychód ze sprzedaży nie przekraczający
równowartości w złotych 40 milionów euro lub suma wartości jego
majątku nie przekracza równowartości w złotych 27 milionów euro.



dużym przedsiębiorstwem jest takie, które zatrudnia 250 i więcej
pracowników lub osiąga roczny przychód ze sprzedaży przekraczający
równowartość w złotych 40 milionów euro lub suma wartości jego
majątku przekracza równowartość w złotych 27 milionów euro.

b)

ze względu na formę własności wyróżnia się:

sektor publiczny, do którego należą:



przedsiębiorstwa Skarbu Państwa,



przedsiębiorstwa państwowych osób prawnych,



przedsiębiorstwa jednostek samorządu terytorialnego
(komunalne).

oraz sektor prywatny, do którego należą:



przedsiębiorstwa krajowych osób fizycznych,



przedsiębiorstwa pozostałych krajowych jednostek
prywatnych,



przedsiębiorstwa podmiotów zagranicznych.



c)

ze względu na rodzaj prowadzonej działalności grupuje się

przedsiębiorstwa w określonych działach i branżach gospodarki narodowej.
Polska Klasyfikacja Działalności (PKD) składa się z pięciu poziomów z jednym
dodatkowym poziomem pośrednim dla niektórych sekcji. Poziom pierwszy,
czyli podział na sekcje, wyróżnia w ogólnej zbiorowości 17 rodzajów
działalności, wyodrębnionych. Sekcje są oznaczone kodem jednoliterowym.

Każda z sekcji dzieli się na działy, grupy i klasy. W ten sposób systematyzuje

się działalność gospodarczą od najbardziej ogólnego poziomu do najbardziej

szczegółowego. Na przykład:



Sekcja D

– Przetwórstwo przemysłowe;



Podsekcja DA

– Produkcja artykułów spożywczych, napojów i

wyrobów tytoniowych;



Dział 15

– Produkcja artykułów spożywczych i napojów;



Grupa 15.1

– Produkcja, przetwórstwo i konserwowanie mięsa i

wyrobów z mięsa;



Klasa 15.11

– Produkcja mięsa, z wyjątkiem drobiowego i

króliczego.

Kryterium formy organizacyjno-prawnej

przedsiębiorstw pozwala wyróżnić:



osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą,



spółkę cywilną,



spółkę jawną,



spółkę partnerską,



spółkę komandytową,



spółkę komandytowo-akcyjną,



spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością,



spółkę akcyjną



spółdzielnię,



przedsiębiorstwo państwowe.

Z punktu widzenia formy organizacyjno-prawnej w sferze gospodarowania

funkcjonuje jeszcze wiele innych podmiotów (choć nie zalicza się ich

wprost do przedsiębiorstw), wśród których wymienić można, m.in.:



fundacje,



stowarzyszenia,



fundusze,



wspólnoty mieszkaniowe.

Lista największych przedsiębiorstw

w Polsce:

1.

PKN Orlen SA

2.

Polska Grupa Energetyczna SA

3.

Fiat Auto Poland SA

4.

GK PGNiG SA

5.

Jeronimo Martins Dystrybucja SA

6.

Metro Group w Polsce

7.

GK Telekomunikacja Polska SA

8.

GK Grupy Lotos SA

9.

Grupa Tauron

10.

KGHM Polska Miedź SA

11.

Kompania Węglowa SA

12.

BP w Polsce

13.

Grupa Energa SA

14.

Polkomtel SA

15.

Volkswagen Poznań Sp. z o.o.

16.

Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o.

17.

Grupa Enea SA

18.

PSE - Operator SA

19.

Poczta Polska SA

20.

Grupa Eurocash SA

Lista największych przedsiębiorstw

na Świecie:

BIBLIOGRAFIA



Skowronek Cz., Sarjusz-Wolski Z., Logistyka
w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2008



R. Milewski, Podstawy ekonomii,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2005



http://www.najbogatsi.pl/index.php?
dz=rankingi&id=52



http://www.bryk.pl/teksty/studia/pozostałe/
ekonomia



http://www.isip.sejm.gov.pl