Analityczna metoda nauczania pływania w poszczególnych etapach dla dzieci i młodzieży.

Pływanie, to umiejętność wykonywania ruchów lokomocyjnych w wodzie, swobodnego poruszania się na jej powierzchni.

Sposób wykonywania ruchów kończynami górnymi i dolnymi nie jest istotny w początkach nauczania, ale pod koniec rocznej nauki pływania ma doprowadzić do określonych sportowych technik pływackich.

Spośród czterech cech notorycznych - siły, szybkości, wytrzymałości, koordynacji ruchowej, jedynie rozwój tej ostatniej jest decydujący w realizacji założonego celu - opanowania określonych technik pływackich.

Do najskuteczniejszych i najbardziej ekonomicznych dla organizmu sposobów pływania należą: kraul na piersiach i na grzbiecie oraz żabka. Pierwsze miejsce niewątpliwie zajmuje kraul na piersiach. Ruchy kraulowe są najbardziej podobne do naturalnych ruchów człowieka poruszającego się na lądzie. Pozwala to na stosunkowo łatwe ich przyswojenie i wykonywanie w wodzie. Przedstawiony program nauczenia pływania ma na celu dostarczenia materiałów i wskazówek potrzebnych do opanowania umiejętności pływania w stopniu niezbędnym w życiu codziennym. Najkorzystniejszym okresem do nauczania pływania jest wiek przedszkolny i młodszy wiek szkolny, tj. 5-9 lat, a za optymalny wiek rozpoczynania pływania uznano siódmy rok życia.

W 1973 roku została wprowadzona odznaka „Już pływam”, otrzymują ją ci, którzy dowolnym sposobem przepłyną25 m.

Podstawową zasadą przyjętą w programie kursu jest podział materiału nauczania na poszczególne części metodycznie powiązane ze sobą.

Za podstawy programu przyjęto następujące ustalenia:

1). Zgodnie z metodyką nauczanie pływania nie czyni się rozróżnienie pływania na tzw. użytkowe i sportowe. Dzięki szerokiemu i wszechstronnemu zakresowi ćwiczeń pływackich dzieci winne uzyskać poczucie pełnego bezpieczeństwa w wodzie i umiejętność ekonomicznego wykorzystania własnego ciała.

2). Z powyższego wynika logiczna kolejność nauczania poszczególnych sposobów pływania. Jako podstawowe style do nauczania przyjęto: kraul na piersiach i na grzbiecie, a po nich - pływanie żabką i delfinem.

3). Najbardziej efektywne w nauczaniu pływania dzieci są:

• ćwiczenia grupowe

• nauka z ograniczonym użyciem przyborów podtrzymujących

• zabawy i gry ruchowe oraz ćwiczenia zabawowe w wodzie

• formy współzawodnictwa ćwiczących.

Nauczanie pływania podzielono na trzy etapy i im podporządkowano materiał ćwiczebny. Są to ćwiczenia, które dzieci powinny opanować, by opanować założenia kursu. Podsumowaniem szkolenia po każdym z etapów są sprawdziany na (10 i 20 lekcji), a sprawdzian główny na dwóch lekcjach

(28 i 29) - połączony jest z próbą na odznakę „Już pływam”. Przeprowadzenie tych sprawdzianów zwiększa zainteresowanie lekcjami, a prowadzący uzyskuje dokładne informacje o aktualnych umiejętnościach dzieci.

W końcowych lekcjach kursu przewidziano ćwiczenie doskonalące technikę sportowego pływania kraulem na piersiach i grzbiecie.

Przed rozpoczęciem nauki pływania należy dokonać podziału ćwiczących na umiejących i nie umiejących pływać, na podstawie wstępnego sprawdzianu na pierwszych zajęciach. Po przydzieleniu uczestników do odpowiednich grup, należy poinformować o zachowaniu się na pływalni i przestrzeganiu przepisów, od których zależy ich własne bezpieczeństwo.

I etap nauczania pływania

Treść nauczania

Podstawowe cele wstępnego nauczania to:

• oswojenie z wodą

• opanowanie leżenia na piersiach i grzbiecie

• opanowanie poślizgów na piersiach i grzbiecie

• skoki na nogi do wody o głębokości 1 - 1,3 m: z siadu, przysiadu i z pozycji stojącej

• próby nurkowania i wydechu do wody.

Rozplanowanie treści nauczania pływania w I etapie

Lekcje	Temat zajęć	Czynności prowadzącego i zasadnicze ćwiczenia	Zalecane gry i zabawy
1. 2. 3.	Lekcja organizacyjna Sprawdzian: określenie stopnia oswojenia z wodą. Wstępne oswojenie z wodą Zeskoki do wody na nogi Ćwiczenia wypornościo- we „korek”	Omówienie regulaminu pływalni i zajęć. Podział na grupy ćwiczebne. Omówienie ćwiczeń domowych. Sposoby wejścia do wody - zeskok z siadu na brzegu pływalni. Wstępne oswojenie z wodą. Sprawdzian: wejścia do wody i zanurzenie twarzy przy ścianie pływalni w odległości 1m od ściany. Zanurzenie twarzy i głowy do wody. Zeskok do płytkiej wody na nogi z przysiadu i półprzysiadu i pozycji stojącej. Ćwiczenia przygotowawcze do „korka” i „korek”	Mycie się Spłoszone mewy Przekładanka Zabawa z kółkami
4. 5. 6. 7.	Leżenie na piersiach. Wstępne ćwiczenia oddechowe. Leżenie na plecach Skok do wody na nogi do przysiadu na dnie. Poślizg na piersiach Wślizg do wody na głowę z siadu i wydech do wody.	Ćwiczenia przygotowawcze „meduza”. Leżenie na piersiach przy pomocy współćwiczącego i samodzielne. Wydmuchiwanie powietrza i wydech do wody. Próby leżenia na plecach przy pomocy współćwiczącego i samodzielne Skok do wody na nogi do przysiadu na dnie z pozycji stojącej. Wślizg do wody na głowę z siadu na brzegu pływalni i wydech w czasie poślizgu pod wodą	„kołyska”, „gotująca się woda” „wesołe foki” „Ryby w sieci” „Łódka” „Pchanie torpedy”
8. 9. 10.	Poślizg na grzbiecie Kraulowe ruch nóg w położeniu na piersiach Kraulowe ruchy nów w położeniu na grzbiecie, ćwiczenia wstępne. Spady do wody z pozycji leżącej Sprawdzian	Nauczanie poślizgu na grzbiecie z odbicia od ściany pływalni Kraulowe ruchy nóg w położeniu na piersiach w formie zabawowej oraz przy ścianie pływalni w poślizgu. Utrwalenie ćwiczeń z poprzedniej lekcji Spady do wody z półobrotem ciała: z pozycji leżącej na grzbiecie, do leżenia na piersiach i z pozycji leżącej na piersiach do leżenia na grzbiecie. Ćwiczenie 1 - skok do wody na nogi z pozycji stojącej do przysiadu na dnie, i z odbicia stopami od dna, poślizg na piersiach. Ćwiczenie 2 - poślizg na grzbiecie z odbicia od ściany pływalni lub dna.	„Karuzela” „Połów ryb” „Łódź podwodna”

II etap nauczania pływania

Treść nauczania:

W II etapie koncentrujemy się na nauczaniu elementów techniki pływania.

Zasadnicze zadania to

• nauczanie kraulowych ruchów ramion i nóg

• wydechu do wody

• wślizg do wody na głowę z poślizgiem

• skoki na nogi do wody głębokiej

• nurkowanie.

Rozplanowanie treści nauczania w II etapie

Lekcja	Temat zajęć	Czynności prowadzącego i zasadnicze ćwiczenia	Zalecane gry i zabawy
11. 12. 13 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.	Kraulowe ruchy nóg w położeniu na piersiach Wydechy do wody w połączeniu z kraulowymi ruchami nóg Kraulowe ruchy nóg w położeniu na grzbiecie. Elementarne ruchy ramion w położeniu na piersiach Wślizg na głowę z siadu i poślizg Elementarne ruchy ramion w położeniu na grzbiecie Skok na nogi do wody głębokiej Pływanie elementarne w położeniu na piersiach Pływanie elementarne w położeniu na grzbiecie. Wyławianie przedmio- tów z dna Kraulowe ruchy ramion w położeniu na piersiach Kraulowe ruchy ramion w położeniu na grzbiecie. Sprawdzian	Pokaz pracy nóg w kraulu w położeniu na piersiach i krótkie omówienie. Ćwiczenie kraulowych ruchów nóg w formie zabawowej i z deską przy pomocy współćwiczącego i w poślizgu z odbicia od ściany pływalni. Otwieranie oczu pod wodą, próby znajdowania przedmiotów na dnie. Wydech do wody w ćwiczeniu „korek”. Wydechy do wody w skłonie i w połączeniu z kraulowymi ruchami nóg w położeniu na piersiach przy ścianie pływalni i z deską. Próby przepłynięcia w położeniu na piersiach samymi nogami z deską, 8 -12 m. Pokaz kraulowych ruchów nóg w położeniu na grzbiecie i krótkie omówienie. Ćwiczenie ruchów nóg przy pomocy współćwiczącego z deską przy ścianie pływalni. Próby przepłynięcia w położeniu na grzbiecie samymi nogami z deską 8 - 12 m. Elementarne ruchy ramion w skłonie, w leżeniu na piersiach - przy pomocy współćwiczącego Wślizg na głowę z siadu do przysiadu na dnie i poślizg. Elementarne ruchy ramion w położeniu na grzbiecie. Skok na nogi do głębokiej wody. Elementarne ruchy ramion w położeniu na grzbiecie z, przyborem podtrzymującym (rękawki, pas) i przy pomocy współćwiczącego podtrzymującego nogi ćwiczącego Skok na nogi do wody głębokiej do przysiadu na dnie Próby przepłynięcia sposobem elementarnym na piersiach 6 - 12 m. Wślizg do wody na głowę z przysiadu i poślizg. Próby przepłynięcia sposobem elementarnym na grzbiecie 6 - 12 m. Wyławianie przedmiotu z dna po zanurkowaniu i po wślizgu na głowę Pokaz i omówienie kraulowych ruchów ramion w położeniu na piersiach. Imitacyjne kraulowe ruchy ramion na lądzie. Kraulowe ruchy ramion w skłonie z wydechem do wody samodzielne i przy pomocy współćwiczącego i z przyborem podtrzymującym Pokaz i omówienie kraulowych ruchów ramion w położeniu na grzbiecie. Imitacyjne kraulowe ruchy ramion na lądzie. Kraulowe ruchy ramion w położeniu na grzbiecie przy pomocy współćwiczącego i z przyborem podtrzymującym Ćwiczenie 1 - Skok na nogi do głębokiej wody do przysiadu na dnie Ćwiczenie 2 - Wślizg na głowę z siadu do przysiadu na dnie i poślizg Ćwiczenie 3 - Wyciąganie przedmiotu z dna pływalni (głębokość 1 - 1,3 m) po zanurkowaniu Ćwiczenie 4 - przepłynięcie 8 - 12 m samymi nogami do kraula w położeniu na piersiach i na grzbiecie z deską	„Poszukiwanie skarbu” „Ślizgacz” „Skaczące delfiny” „Ślimak” „Przerzutka” „Wąż” „Słuchaj gwizdka” „Wyścig rzędów w tunelach” „Próby stania na rękach na dnie”

Po ukończeniu II etapu dziecko powinno mieć utrwalone całościowy obraz przebiegu pływania kraulem na piersiach i na grzbiecie, a poszczególne jego elementy umieć wykonywać. Wskazane jest rozpoczynanie ćwiczeń utrwalających po zademonstrowanym pokazie od ruchów imitacyjnych na lądzie

III etap nauczania pływania

Treść nauczania:

W III etapie łączymy opanowane już elementy technik pływackich.

Zasadnicze zadania to:

• dalsze wszechstronne oswojenie z wodą

• koordynacja ruchów ramion z oddychaniem

• łączenie kraulowych ruchów ramion i nóg

• przepływanie kraulem na piersiach i grzbiecie odcinków 20 -25 m

• nauczanie skoku startowego

• opanowanie umiejętności utrzymania się na wodzie w pozycji pionowej, z głową na powierzchni wody

• próba zdobycia odznaki „Już pływam”

Rozplanowanie treści nauczania pływania w III etapie

Lekcja	Temat zajęć	Czynności prowadzącego i zasadnicze ćwiczenia	Zalecane gry i zabawy
21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30.	Utrwalenie kraulowych ruchów nóg i ramion Koordynacja oddychania z kraulowymi ruchami ramion i nóg w położeniu na piersiach i na grzbiecie Pływanie kraulem na piersiach bez oddychania i z wdechem, co kilka cykli ruchowych ramion. Koordynacja ruchów ramion i nóg w kraulu na grzbiecie Skok startowy Pływanie kraulem na piersiach i na grzbiecie Doskonalenie pływania kraulem na piersiach i na grzbiecie Sprawdzian Próba a odznakę „Już pływam” Doskonalenie nabytych umiejętności pływania	Ćwiczenie utrwalające i doskonalące kraulowy ruch nóg i ramion w położeniu na piersiach i na grzbiecie. Wydechy do wody połączone z kraulowymi ruchami samych nóg w położeniu na piersiach, samych ramion w położeniu na piersiach, samych ramion w położeniu na grzbiecie Koordynacja kraulowych ruchów ramion i nóg w położeniu na piersiach. Próby przepłynięcia odcinka 6 -12 m kraulem na piersiach bez oddychania i kraulem na piersiach z wdechem co 2 - 3 cykle ruchowe ramion Próby przepłynięcia odcinka 4 - 6 m kraulem na grzbiecie Ćwiczenia przygotowujące do skoku startowego. Przy pomocy współćwiczącego, skok z przysiadu, skok startowy. Ćwiczenia przygotowujące do utrzymania się na powierzchni wody w pozycji pionowej. Próby nurkowania na odległość po w ślizgu na głowę z siadu Przepływanie odcinka 6 - 12 m kraulem na piersiach z wdechem w każdym cyklu ruchowym ramion i na grzbiecie Doskonalenie kraulowych ruchów ramion i nóg w obu położeniach ciała Przepłynięcie 10 -25 m kraulem na piersiach i na grzbiecie. Utrzymanie się w wodzie w pozycji pionowej przez kilka sekund.

Po opanowaniu i połączeniu elementów techniki pływania, należy przejść do samodzielnego pływania. Dalsze doskonalenie nabytych umiejętności pływania.

Podstawowe ćwiczenia do opanowania w I, II, III etapie nauczania pływania kraulem.

Etap	Pływalność	Oddychanie	Napęd	Skoki elementarne
I	Ćwiczenie: „meduza”, „korek”, leżenie na piersiach i na grzbiecie. Poślizg na piersiach i na grzbiecie.	Wydmuchiwanie powietrza do wody po zanurzeniu twarzy. Wydech do wody przy ścianie pływalni.	Imitacyjne ruchy ramion i nóg na lądzie. Naprzemianstronne kraulowe ruchy nóg przy ścianie pływalni w położeniu na piersiach i na grzbiecie. Naprzemianstronne ruchy nóg w poślizgu na piersiach (próby przepłynięcia 4 - 5 m).	Zeskoki do wody na nogi z siadu i półprzysiadu na brzegu pływalni. Spady do wody z pozycji leżącej na piersiach i grzbiecie.
II	Poślizg po wślizgu na głowę z siadu	Wydech do wody w położeniu z kraulowymi ruchami nóg przy ścianie pływalni i w pływaniu samymi nogami z deską	Naprzemianstronne kraulowe ruchy nóg na odcinku 8 - 12 m z deską i ze współćwiczącym w położeniu na piersiach i na grzbiecie. Przepłynięcie sposobem elementarnym na piersiach i na grzbiecie 6 - 12 m.	Wślizg na głowę z siadu. Skok na nogi do głębokiej wody z pozycji stojącej do przysiadu na dnie
III	Utrzymanie się w wodzie w pozycji pionowej przez 4 -5 s. Wyciągnięcie przedmiotu z dna pływalni na głębokości 1- 1,3 m	Wydechy do wody połączone z ruchami ramion stojąc w skłonie i ze współćwiczącym	Kraulowe ruchy ramion: w położeniu na piersiach (stojąc w skłonie, ze współćwiczącym) w położeniu na grzbiecie. Przepływanie krótkich odcinków 4-12m kraulem na grzbiecie. Przepływanie krótkich odcinków z wdechem co 2-3 cykle ruchowe. Przepływanie 10 - 25 m kraulem na piersiach i na grzbiecie	Skok na głowę z przysiadu i półprzysiadu. Skok startowy

Efekty i umiejętności nabyte po metodzie analitycznej pływania:

1. Przepłynięcie dystansem 25 m i zdobycie odznaki „Już pływam”

2. Opanowanie:

1. poślizgu na piersiach

2. poślizgu na grzbiecie

3. skoku na nogi z wysokości 1 m do wody głębokiej

4. wślizgu z siadu na głowę

5. wyciągnięciu przedmiotu z dna ( woda o głębokości 1,6 - 2 m )

6. przepłynięciu odległości 25 m w sposób dowolny na piersiach i na grzbiecie

3. Spełnieniu przez dziecko warunków zbliżonych do zdobycia

powszechnej karty pływackiej - dla zaawansowanych

Literatura:

Edmund Bartkowiak - „Nauczanie pływania”

Mieczysław Witkowski - „Podstawy bezpieczeństwa w wodzie”

Adam Kalinowski , Roman Roszko - „Pływanie”

Edmund Bartkowiak - „20 lekcji pływania”

---