Rola pielęgniarki
w promocji zdrowia
Rola pielęgniarki
w promocji zdrowia
Promocja zdrowia
– mgr Małgorzata Zagroba
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Dz.U.2011.174.1039
USTAWA
z dnia 15 lipca 2011 r.
o zawodach pielęgniarki i
położnej
Art. 2.
Zawody pielęgniarki i położnej
są samodzielnymi zawodami
medycznymi.
Art. 4.
1. Wykonywanie zawodu pielęgniarki
polega na
udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w szczególności na:
1)
rozpoznawaniu warunków i potrzeb zdrowotnych
pacjenta;
2) rozpoznawaniu problemów pielęgnacyjnych pacjenta;
3) planowaniu i sprawowaniu opieki pielęgnacyjnej nad
pacjentem;
4)
samodzielnym udzielaniu w określonym zakresie
świadczeń zapobiegawczych,
diagnostycznych,
leczniczych i rehabilitacyjnych oraz
medycznych czynności ratunkowych;
5) realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki,
leczenia i rehabilitacji;
6) orzekaniu o rodzaju i zakresie świadczeń opiekuńczo-
pielęgnacyjnych;
7) edukacji zdrowotnej i promocji
zdrowia.
2. Za wykonywanie zawodu pielęgniarki uważa się również:
1) nauczanie zawodu pielęgniarki lub położnej oraz wykonywanie pracy na rzecz
doskonalenia zawodowego pielęgniarek lub położnych;
2) prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie pielęgniarstwa;
3) kierowanie i zarządzanie zespołami pielęgniarek lub położnych;
4) zatrudnienie w podmiocie leczniczym na stanowiskach administracyjnych, na których
wykonuje się czynności związane z przygotowywaniem, organizowaniem lub nadzorem
nad udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej;
5) zatrudnienie w podmiotach zobowiązanych do finansowania świadczeń opieki
zdrowotnej ze środków publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia
27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn.
zm.
5)
) lub urzędach te podmioty obsługujących, w ramach którego wykonuje się
czynności związane z przygotowywaniem, organizowaniem lub nadzorem nad
udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej;
6) zatrudnienie w organach administracji publicznej, których zakres działania obejmuje
nadzór nad ochroną zdrowia;
7) pełnienie służby na stanowiskach służbowych w Inspektoracie Wojskowej Służby
Zdrowia i innych jednostkach organizacyjnych Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej, na których wykonuje się czynności związane z ochroną
zdrowia i opieką zdrowotną;
8) pełnienie służby na stanowiskach służbowych w Centralnym Zarządzie Służby
Więziennej i innych stanowiskach Służby Więziennej, na których wykonuje się
czynności związane z przygotowywaniem, organizowaniem i
nadzorem nad udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej przez podmiot leczniczy dla
osób pozbawionych wolności;
9) zatrudnienie w domach pomocy społecznej określonych w przepisach o pomocy
społecznej, z uwzględnieniem uprawnień zawodowych pielęgniarki
określonych w ustawie;
10) zatrudnienie na stanowisku pielęgniarki w żłobku lub klubie dziecięcym, o których
mowa w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U.
Nr 45, poz. 235, Nr 131, poz. 764 i Nr 171, poz. 1016);
11) sprawowanie funkcji z wyboru w organach samorządu pielęgniarek i położnych lub
wykonywanie pracy na rzecz samorządu;
12) powołanie do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy pielęgniarki,
jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania tej funkcji w charakterze
pracownika, albo pełnienie funkcji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej,
jeżeli z pełnieniem tej funkcji jest związane zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA
ZDROWIA
z dnia 7 listopada 2007 r.
w sprawie rodzaju i zakresu
świadczeń
zapobiegawczych, diagnostycznych,
leczniczych i rehabilitacyjnych
udzielanych przez pielęgniarkę albo
położną samodzielnie, bez zlecenia
lekarskiego
(Dz. U. Nr 210, poz. 1540 z dnia 14 listopada 2007
r.)
§ 1.
1. Pielęgniarka jest uprawniona do wykonywania
samodzielnie, bez zlecenia lekarskiego:
1) świadczeń zapobiegawczych obejmujących:
a) prowadzenie poradnictwa w zakresie samoopieki w
życiu
z chorobą i niepełnosprawnością w stosunku do
człowieka
chorego i jego rodziny,
b) psychoedukację chorych z zaburzeniami
psychicznymi
i uzależnieniami oraz ich rodzin,
pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego,
c) prowadzenie poradnictwa w zakresie żywienia
dorosłych
oraz dzieci zdrowych,
d) prowadzenie poradnictwa w zakresie żywienia dzieci
chorych,
pod warunkiem uzyskania tytułu specjalisty
w dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego,
e) prowadzenie poradnictwa w zakresie
sprawowania opieki nad dziećmi z grup
dyspanseryjnych,
pod warunkiem odbycia
kursu kwalifikacyjnego w zakresie pielęgniarstwa w środowisku
nauczania i wychowania lub uzyskania tytułu specjalisty w
dziedzinie pielęgniarstwa pediatrycznego,
f) pielęgnację skóry i błon śluzowych z
zastosowaniem
środków farmaceutycznych i materiałów
medycznych,
g) wykonywanie szczepień ochronnych w ramach
kalendarza szczepień i na zlecenie właściwych
jednostek organizacyjnych służby zdrowia oraz
wystawianie związanych z tym zaświadczeń,
pod warunkiem odbycia kursu specjalistycznego,
h) organizację izolacji chorych zakaźnie w
miejscach publicznych i w warunkach domowych
2) świadczeń diagnostycznych obejmujących:
a) wykonywanie badania fizykalnego,
pod warunkiem uzyskania tytułu
specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa,
b) wykonywanie badania fizykalnego umożliwiającego wczesne
wykrywanie chorób sutka,
pod warunkiem odbycia kursu
specjalistycznego,
c) kierowanie na badania diagnostyczne lub pobieranie materiałów do
badań diagnostycznych,
pod warunkiem uzyskania tytułu
specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa,
d) kierowanie na badania lub pobieranie materiałów do badań
bakteriologicznych (mocz, kał, plwocina, wymazy z nosa, gardła i
narządów płciowych i inne wydzieliny),
pod warunkiem uzyskania
tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa,
e) wykonywanie testów diagnostycznych dla oznaczenia ciał
ketonowych i glukozy we krwi i w moczu,
f) oznaczanie glikemii za pomocą glukometru,
g) wykonywanie badań przesiewowych oraz kierowanie do lekarzy,
pod warunkiem odbycia kursu kwalifikacyjnego w
zakresie pielęgniarstwa w środowisku nauczania i wychowania lub
w zakresie pielęgniarstwa środowiskowego (rodzinnego),
Zadania pielęgniarki wynikają również
z funkcji zawodowych
(zestawu złożonych zadań i wykonywanych
czynności, dla których można
sformułować wspólny cel działania).
Pielęgniarka, pełniąc rolę zawodową,
wykonuje zadania składające się na
funkcje:
1/ opiekuńczą
2/ wychowawczą
3/
promowania zdrowia
(Zadania i czynności dotyczą
rozpoznawania stanu, promowania
zdrowia, oceny dostępności
świadczeń określonych w
opracowanych programach
promocji. Promowanie zachowań
prozdrowotnych i stwarzanie
warunków do prowadzenia
prozdrowotnego stylu życia.)
4/
profilaktyczną
(Zadania związane z rozpoznawaniem
stanu zagrożeń schorzeniami uznanymi
za problemy społeczne, wypadkami,
uszkodzeniami, katastrofami. Planowanie
i realizowanie działań zapobiegających
lub ograniczających ryzyko występowania
schorzeń i powikłań wynikających z
warunków środowiskowych,
preferowanego stylu życia, stosowanych
metod diagnozowania i terapii.)
5/ terapeutyczną
6/ rehabilitacyjną.
Dz.U. 2011 Nr 112 poz. 654
USTAWA
z dnia 15 kwietnia 2011 r.
o działalności leczniczej
Art. 2.
1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
7)
promocja zdrowia
– działania umożliwiające poszczególnym
osobom i społeczności zwiększenie kontroli nad czynnikami
warunkującymi stan zdrowia i przez to jego poprawę, promowanie
zdrowego stylu życia oraz środowiskowych i indywidualnych
czynników sprzyjających zdrowiu;
Art. 3.
1. Działalność lecznicza polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych.
2. Działalność lecznicza może również polegać na:
1)
promocji zdrowia
lub
2) realizacji zadań dydaktycznych i badawczych
w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją
zdrowia, w tym wdrażaniem nowych technologii
medycznych
oraz metod leczenia.
PIELĘGNIARKA SPECJALISTA
PROMOCJI ZDROWIA I EDUKACJI ZDROWOTNEJ
(224123)
Autorzy
Mgr Alicja Nowak
Ośrodek Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych
Sp. z o. o. w Rzeszowie
Mgr Małgorzata Zagroba
Instytut Ochrony Zdrowia
Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie
Konsultant ds. metodologii
Mgr Janina Ręczkowska
Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych w Warszawie
Recenzenci
Dr n.med. Janina Fetlińska
Instytut Ochrony Zdrowia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej
w Ciechanowie, Senator RP
Dr n.med. Renata Domżał-Drzewicka
Katedra Środowiskowej Opieki Zdrowotnej,
Zakład Pielęgniarstwa Środowiskowego Akademii Medycznej w Lublinie
Ewaluatorzy zewnętrzni
Mgr Bożena Ostrowska
Instytut Ochrony Zdrowia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w
Ciechanowie
Mgr Barbara Kaliwoda
Centralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie
Mgr Ewa Gajda
Centralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie
4. Zadania zawodowe
Organizowanie i wyposażanie placówki, gabinetu,
stanowiska ds. promocji zdrowia zgodnie
z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i
higieny pracy, ergonomii, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony
środowiska
Organizowanie i kierowanie wielozadaniowym,
interdyscyplinarnym zespołem ds. promocji
zdrowia
Organizowanie konferencji naukowych o tematyce
zdrowotnej dla społeczności lokalnej
Opracowywanie programów promocji zdrowia
dla społeczności lokalnej
Opracowywanie pakietów edukacyjnych o
tematyce zdrowotnej z przeznaczeniem dla
pacjentów
•
Prowadzenie edukacji zdrowotnej pacjentów i
innych grup w społeczności lokalnej
•
Przygotowywanie jednostki organizacyjnej
(kierownictwa, pracowników i zasobów) do
wdrożenia programu promocji zdrowia
•
Nawiązywanie współpracy interdyscyplinarnej na
rzecz promocji zdrowia (z samorządami,
organizacjami pozarządowymi, instytucjami
działającymi w obszarach zdrowia publicznego,
środkami społecznego komunikowania, itp.)
•
Pozyskiwanie środków finansowych i sponsorów
na realizację działań w zakresie
promocji zdrowia, realizację programów promocji
zdrowia
•
Opracowywanie narzędzi kontroli efektów
wdrażanych programów promocji zdrowia i
dokonywanie oceny rezultatów realizowanego
programu promocji zdrowia
•
Prowadzenie badań wśród pacjentów,
pracowników, w społeczności lokalnej
oceniających skuteczność działań w zakresie
promocji zdrowia
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego