programy PZ, Rola aktywności ruchowej w promocji zdrowia u osób starszych


Polski Program CINDI 

(Countrywide Integrated Noncommunicable Disease Intervention Programme)

Patronat nad Programem CINDI na terenie Polski sprawuje Katedra Medycyny Społecznej i Zapobiegawczej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Od 1996 roku Dyrektorem Programu jest

prof.dr hab.med. Wojciech Drygas, który od 1997 r. pełni także funkcję Dyrektora WHO Collaborating Centre for Noncommunicable Disease Prevention and Control.

W skali międzynarodowej Programem CINDI kieruje prof. Pekka Puška z Instytutu Zdrowia Publicznego w Helsinkach, wybitny uczony o międzynarodowym autorytecie, twórca słynnego projektu działań interwencyjnych w Północnej Karelii (North Karelia Project) i inicjator największej międzynarodowej kampanii antytytoniowej "Quit & Win".

Za realizację programu w tzw. obszarach demonstracyjnych odpowiedzialni są natomiast pełnomocnicy dyrektora Polskiego Programu CINDI i lokalne Rady Koordynacyjne.

Wdrażaniem programu zajmują się specjaliści z różnych dziedzin. Są to m.in. lekarze, odpowiednio przeszkolone pielęgniarki i położne, nauczyciele, farmaceuci, pedagodzy, przedstawiciele władz lokalnych, mass-mediów itp.

Naczelnym celem tego zintegrowanego, międzysektorowego i interdyscyplinarnego programu jest poprawa sytuacji zdrowotnej społeczeństwa przez zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności z powodu przewlekłych chorób niezakaźnych (do których należą m.in. choroba niedokrwienna serca, choroby naczyniowe mózgu, nadciśnienie tętnicze, niektóre choroby nowotworowe, przewlekłe zapalenie oskrzeli, rozedma płuc, cukrzyca, marskość wątroby i inne. Zgodnie z założeniami autorów, cel ten można osiągnąć poprzez redukcję lub wręcz eliminację odpowiednich czynników zagrożenia tymi chorobami.

W sferze zainteresowań realizatorów programu pozostają zatem głównie promocja zdrowia i prewencja chorób, przy czym promocja zdrowia ma pełnić rolę nadrzędną.

Zasadnicze jej zadania to m.in.: odpowiednia edukacja dzieci i młodzieży, upowszechnianie prozdrowotnego modelu żywienia i aktywności fizycznej, walka z nałogiem palenia tytoniu i nadużywaniem alkoholu.

Promocja zdrowia ma służyć zwiększaniu poziomu wiedzy w społeczeństwie o szkodliwości czynników zagrożenia chorobami cywilizacyjnymi i o sposobach zapobiegania ich rozwojowi. Realizatorzy programu zaś, powinni stworzyć warunki ułatwiające rozwijaniu korzystnych zachowań zdrowotnych.

Program CINDI zajmuje się również specyficznymi działaniami prewencyjnymi wobec osób z tzw. grup ryzyka. Działania te polegają m.in. na identyfikacji takich osób, na odpowiednio wczesnym diagnozowaniu występujących u nich chorób i ewentualnym szybkim leczeniu ich wczesnych stadiów

Do istotnych osiągnięć Programu CINDI w Polsce należy między innymi:

Międzynarodowy projekt BRIDGING EAST - WEST HEALTH GAP

Celem projektu jest porównanie poziomu aktywności fizycznej w czasie wolnym od pracy mieszkańców sześciu krajów europejskich

Jego celem szczegółowym była ocena stanu zdrowia, postaw i zachowań zdrowotnych wśród ludności dorosłej oraz wyjaśnienie różnic dotyczących chorobowości i umieralności z powodu chorób przewlekłych mieszkańców wybranych krajów Europy Środkowo - Wschodniej i Zachodniej.

Metody zbierania danych:

- Badania kwestionariuszowe (ankieta pocztowa w Finlandii, Hiszpanii, Polsce i na Węgrzech),

- wywiad zbierany przez ankieterów w Rosji oraz wywiad telefoniczny w Niemczech

Badaniami objęto łącznie 4511 wybranych drogą losową kobiet i mężczyzn w wieku 25-64 lat.

W większości krajów odsetek respondentów wahał się w granicach 50 -70%, zaś liczebność badanych od 716 do 1103.

W Niemczech nie udało się wykonać całości projektu, a zrealizować jedynie badanie pilotażowe 149 kobiet i mężczyzn, stąd dane pochodzące z tego kraju należy traktować jako orientacyjne.

Przedmiot badań: mieszkańcy dużych bądź średnich ośrodków miejskich:

Nie oceniono oddzielnie aktywności fizycznej związanej z wykonywaniem pracy zawodowej.

Ze względu na miejsce zamieszkania (duże aglomeracje miejskie); przewagę osób z wykształceniem średnim i wyższym, oraz znaczącym odsetku osób bezrobotnych (około 10-20%), a w Polsce również emerytów i rencistów (>20%), duża zawodowa aktywność fizyczna charakteryzowała jedynie znikomy odsetek (<10-15%) mężczyzn i kobiet uczestniczących w ankiecie.

Około 11% polskich uczestników badania podało jako powód nie uczestniczenia w ćwiczeniach fizycznych, wykonywanie pracy fizycznej zastępującej aktywność rekreacyjno - sportową.

Z wielu badań prowadzonych między innymi w USA, Australii i wielu krajach europejskich wynika, że najniższy poziom aktywności fizycznej w czasie wolnym cechuje osoby

o najniższym poziomie dochodów i wykształcenia, oraz należące do tzw. niższych klas społecznych. U osób tych niski poziom aktywności fizycznej „nakłada się” na inne powszechnie występujące czynniki ryzyka, takie jak palenie tytoniu, otyłość, nadwaga, niskie spożycie warzyw i owoców, czy brak regularnej kontroli ciśnienia krwi

Podobne zjawisko obserwujemy także wśród mieszkańców dużych miast polskich.

W ten sposób niski poziom aktywności fizycznej stanowi zwłaszcza w tych grupach osób dorosłych istotny czynnik zwiększający umieralność ogólną i umieralność z powodu chorób układu krążenia i nowotworów.

Ogólnopolska Kampania Aktywności Fizycznej „POSTAW SERCE NA NOGI!”

GENEZA

„Move for Health”

czyli Ruch dla Zdrowia jest programem Światowej Organizacji Zdrowia, mającym na celu promowanie aktywności fizycznej jako podstawowego, obok palenia tytoniu

i niewłaściwej diety, wyznacznika zdrowia i jakości życia.

Międzynarodowa akcja „Move for Health” została rozpoczęta tuż po ukazaniu się Światowego Raportu Zdrowia 2002, z którego wynika, że:

Wyniki badań przeprowadzonych w ramach międzynarodowego projektu badawczego

"Bridging East-West Health Gap", wchodzącego w skład programu Biomed Unii Europejskiej, wykazały znaczne różnice dotyczące:

Jednym z najbardziej zaskakujących wyników tych badań jest dramatyczna różnica w poziomie systematycznej aktywności fizycznej społeczeństwa polskiego w porównaniu z mieszkańcami innych krajów.

POLACY są najmniej aktywnym fizycznie społeczeństwem w Europie.

Niska sprawność fizyczna milionów mieszkańców naszego kraju jest zjawiskiem szkodliwym nie tylko ze względów zdrowotnych, lecz także społecznych i ekonomicznych. Dlatego kierownictwo międzynarodowego Programu CINDI WHO w Polsce uznało za konieczne pilne podjęcie działań interwencyjnych skłaniających Polaków do większej troski o sprawność fizyczną

Zorganizowano ogólnopolską kampanię POSTAW SERCE NA NOGI

Akcja edukacyjna, trwająca od lipca do września, została połączona z konkursem z atrakcyjnymi nagrodami.

Patronat medialny :

Partnerzy:

Regulamin konkursu towarzyszącamu kampanii

Oddźwięk Kampanii „Postaw Serce na Nogi!” za granicą

Zalecenia Ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia dotyczące właściwej dawki aktywności fizycznej

TRENING ZDROWOTNY

Średni wydatek energetyczny w wybranych dyscyplinach sportowych

Docelowa częstość skurczów serca w czasie ćwiczeń fizycznych osób bez wysokiego ryzyka
sercowo-naczyniowego

 

 

Przedział wieku

 

 

 

Częstość skurczów serca (HR)

(lata)

 

60% HR (ud/min)

 

75% HR (ud/min)

 

21 - 30

31 - 40

41 - 50

51 - 60

61 - 70

 

115

110

105

100

95

 

145

140

130

125

115

Otyłość a Trening zdrowotny

Powyższe zaburzenia metaboliczne prowadzą do wystąpienia najczęstszych chorób naszej cywilizacji: cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego oraz chorób układu sercowo-naczyniowego.

Kluczową rolę w zespole zaburzeń metabolicznych w otyłości przypisuje się zmniejszeniu wrażliwości tkanek na insulinę. Zwiększenie wrażliwości na insulinę możliwe jest przez zwiększenie wysiłku fizycznego.

Wpływ aktywności ruchowej na wrażliwość insulinową odbywa się przez redukcję tkanki tłuszczowej brzusznej oraz przez mechanizmy metaboliczne zachodzące w mięśniach i tkance tłuszczowej niezależnie od utraty tłuszczu.

Poprawę parametrów metabolicznych obserwuje się już po 10-12 tygodniach regularnych ćwiczeń.

Trening fizyczny poprawia tolerancję glikemii, zwiększa wrażliwość na insulinę, poprawia profil lipidowy.

Ponadto wysiłek fizyczny prowadząc do zmniejszenia masy ciała redukuje ciśnienie tętnicze, zmniejsza przerost lewej komory serca, poprawia parametry metaboliczne i w ten sposób stanowi profilaktykę choroby niedokrwiennej serca.

Rola aktywności ruchowej w promocji zdrowia u osób starszych

We wszystkich krajach uprzemysłowionych zwiększa się średni czas trwania życia ludzkiego i wzrasta liczba osób w wieku starszym.

Społeczeństwo naszego kraju, mimo że należy do najmłodszych w Europie, również się starzeje.

Czyli, za niecałe 50 lat, co piąty Polak będzie seniorem.

Coraz dłuższe życie ludzkie nie zawsze jest życiem w pełni szczęśliwym i owocnym. Wraz z wiekiem obniża się potencjał biologiczny człowieka.

Jednym z najważniejszych (a być może najważniejszym) czynników umożliwiających tzw. "pomyślne starzenie się" (successful ageing) jest REGULARNA AKTYWNOŚĆ RUCHOWA.

Głównym korzystnym oddziaływaniem aktywności ruchowej u osób starszych jest wydłużenie okresu fizycznej sprawności i niezależności - poprawa jakości życia

Trening fizyczny zwiększa wydolność fizyczną i opóźnia spadek VO2 max o około 10 do 20 lat

u aktywnych fizycznie w porównaniu do prowadzących siedzący tryb życia osób.

Drugim, obok wydolności aerobowej, podstawowym wskaźnikiem determinującym sprawność fizyczną i niezależność funkcjonalną u osób starszych jest siła mięśniowa.

Badania z ostatnich lat wykazują, że możliwy jest wzrost masy i siły mięśniowej pod wpływem treningu o charakterze siłowym u osób starszych, nawet w bardzo zaawansowanym wieku.

Regularna aktywność ruchowa u osób starszych :

Efekty społeczne zwiększonej aktywności fizycznej u osób w wieku starszym:

Jak powinna wyglądać aktywność fizyczna u osób starszych?

Powinna oddziaływać na trzy podstawowe elementy:

ćwiczenia wytrzymałościowe, siłowe oraz rozciągające.

13



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ROLA AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ W PROMOCJI ZDROWIA U OSÓB STARSZYCH, Aktywność fizyczna
Aktywnosc ruchowa w promocji zdrowia 1 1
Promowanie zdrowego stylu zycia poprzez aktywnosc fizyczna, Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna
10 ROLA AKTYWNOSCI RUCHOWEJ
Rola aktywności ruchowej w?ukacji przedszkolnej
Promowanie zdrowego stylu zycia poprzez aktywnosc fizyczna, Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna
Promocja zdrowia osob niepelnosprawnych
UWARUNKOWANIA ZDROWIA OSÓB STARSZYCH
PZ 1 Rola pielegniarki w promocji zdrowia WOZiNH Pomostowe X 2013
Program aktywności ruchowej dla osób w wieku starszym ze schorzeniami narządu ruchu
PZ wykl IV Epidemiologia, Położnictwo, promocja zdrowia
Program promocji zdrowia, Przedszkole, praca w przedszkolu
program Aktywność ruchowa
rola szkoły w kształtowaniu nawyków aktywności ruchowej
Aktywność ruchowa a zdrowie dziecka(1)
Aktywno¶ć ruchowa u osób z astma oskrzelow±
aktywność fizyczna osób starszych, Fizjoterapia, Aktywność ruchowa adaptacyjna

więcej podobnych podstron