BIOSYNTEZA
AMINOKWASÓW
EGZOGENNYCH

Michalina
Kaj

Aminokwasy

endogenne
egzogenne

-muszą być dostarczone z pożywieniem,
ponieważ organizm ludzki i zwierzęcy nie ma
zdolności do syntezy tych związków z innych
składników lub też syntetyzuje je w ilości
niewystarczającej w stosunku do potrzeb
organizmu.
-źródłem aminokwasów egzogennych jest
rozpad białek pokarmowych( pod wpływem
działania enzymów proteolitycznych takich jak
pepsyna, trypsyna, chymotrypsyna, elastaza,
aminopeptydaza i karboksypeptydaza)
-fenyloalanina, izoleucyna, leucyna,
walina, metionina, treonina, tryptofan,
lizyna oraz histydyna.
- Obecność aminokwasów egzogennych w
białku określa jego wartość biologiczną.
(pełnowartościowe - zawierające w swoim
składzie wszystkie aminokwasy egzogenne w
odpowiednim stosunku i odpowiednich
ilościach oraz białka niepełnowartościowe -
głównie roślinne, które w swoim składzie nie
mają wszystkich aminokwasów egzogennych).

-aminokwasy, które organizm może
syntetyzować samodzielnie

nazwa polska

nazwa

angielska

skrót

Fenyloalanina Phenyloalanin

e

Phe

Izoleucyna

Isoleucine

Ile

Leucyna

Leucine

Leu

Lizyna

Lysine

Lys

Metionina

Methionine

Met

Treonina

Threonine

Thr

Tryptofan

Tryptophan

Trp

Walina

Valine

Val

Histydyna

Histidine

His

Fenyloalanina jest jednym z
aminokwasów aromatycznych, który
w organiźmie człowieka odpowiada
za przekazywanie sygnałów między
komórkami nerwowymi w
centralnym układzie nerwowym.

-Aminokwas ten łącznie z tyrozyną i
treoniną należą do aminokwasów
glukoketogennych (może
przekształcać się do propionylo-S-
CoA lub pirogronianu, które są
substratami procesu
glukoneogenezy lub też rozpadać się
do glicyny i acetylo-S-CoA.).

FENYLOALANIN

A

Fenyloalanina posiada dwa enancjomery, z których tylko forma "L"
występuje naturalnie, zaś formę "D" można otrzymać tylko w sztuczny
sposób i nie jest ona przyswajana przez organizmy żywe.

L-izomer jest aminokwasem egzogennym, tzn. organizm człowieka i
wielu gatunków zwierząt nie jest w stanie go sam syntetyzować, lecz
musi on być obecny w przyjmowanym pożywieniu. Nadmierny poziom
fenyloalaniny w mózgu może powodować obniżenie poziomu
serotoniny. Prowadzi to do zaburzeń emocjonalnych takich jak depresja.
Sztuczny środek słodzący – aspartam, spożywany w nadmiernych
ilościach może u niektórych osób spowodować wzrost stężenia
fenyloalaniny we krwi. Jednorazowe spożycie dużej ilości fenyloalaniny
może mieć działanie przeczyszczające.

Genetycznie uwarunkowana, wrodzona choroba metaboliczna o nazwie
fenyloketonuria, powoduje, że osoby na nią chorujące nie mogą we
właściwy sposób metabolizować fenyloalaniny, co jest powodem
wzrostu jej stężenia we krwi. Nadmiar fenyloalaniny ma toksyczne
działanie na niektóre struktury mózgu i może doprowadzić do
nieodwracalnych uszkodzeń. Z tego względu każdy noworodek jest
badany na obecność tego zaburzenia metabolicznego i w wypadku jego
stwierdzenia stosuje się dietę restrykcyjną mającą na celu zmniejszenie
ilości fenyloalaniny we krwi.

BIOSYNTEZA

FENYLOALANINY

.

BIOSYNTEZA FENYLOALANINY C.D

Tryptofan jest heterocyklicznym α-

aminokwasem zawierającym pierścień
indolowy.

-związek o wielokierunkowych

szlakach przemian w trakcie których
dochodzi m.in. do uwolnienia alaniny-
aminokwasu glukogennego lub
powstania glutaranu, który
przekształca się w ciało ketonowe.

-jest substratem, z którego powstaje

serotonina, która pełni funkcję
neuromediatora w ośrodkowym
układzie nerwowym.

-Co ciekawe metabolizm bakteryjny

przekształca tryptofan zawarty w treści
jelitowej w produkty gazowe takie jak
indol czy skatol, które są ważne do
podtrzymania perystaltyki jelit.

TRYPTOFAN

BIOSYNTEZA TRYPTOFANU

WALINA , LEUCYNA I

IZOLEUCYNA

Walina, izoleucyna i leucyna to aminokwasy o
rozgałęzionych bocznych łańcuchach węglowych, będące
pochodnymi pirogronianiu.
- Łańcuchy te nie oddają ani też nie przyłączają protonów, nie
uczestniczą również w tworzeniu wiązań jonowych i
hydrofobowych.
-aminokwasy hydrofobowe, które w środowisku wodnym
zachowują się jak kropelki oleju.
-główną funkcją biologiczną tych aminokwasów jest
pobudzanie biosyntezy białek , jak również zwiększanie
wydzielania niektórych hormonów anabolicznych. 

Walina jest egzogennym aminokwasem
wytwarzanym przez rośliny. Spotykana
jest w postaci substancji krystalicznej,
nierozpuszczalnej w eterze dietylowym,
trudno rozpuszczalnej w etanolu oraz
słabo rozpuszczalnej w wodzie. Jest
niezbędna w procesie wytwarzania
energii, wpływa na gospodarkę
hormonalną i reguluje metabolizm.

BIOSYNTEZA WALINY I LEUCYNY

BIOSYNTEZA WALINY

BIOSYNTEZA LEUCYNY

BIOSYNTEZA IZOLEUCYNY

METIONINA

Metionina 

- zawiera w swojej budowie siarkę,

- jest nie tylko ważnym składnikiem białek,

ale również pełni rolę przenośnika i dawcy
czynnych grup metylowych.

- Dodatkowo metionina jest jednym z

substratów uczestniczących w biosyntezie
sperminy i spermidyny, które to poliaminy
pobudzają biosyntezę kwasów
nukleinowych, jak również regulują
aktywność szeregu enzymów np. kinaz
białkowych.

TREONINA

Treonina jest pierwszym poznanym
aminokwasem egzogennym.
-W swojej budowie posiada dwa
asymetryczne atomy węgla, dlatego
też może występować w czterech
formach stereoizometrycznych.
-Treonina jest aminokwasem
glukoketogennym.
-Produkty o dużej zawartości treoniny
to twaróg, drób, ryby, mięso,
soczewica, i ziarno sezamowe.

LIZYNA I HISTYDYNA

Lizynę i histydynę zaliczamy do
grupy aminokwasów zasadowych.
-Ich łańcuchy boczne zawierają grupy
wiążące protony - odpowiednio grupę
aminową lizyny, pierścień
imidazolowy histydyny.
-często nazywamy zasadami
heksonowymi, ponieważ zawierają po
sześć atomów węgla.

lizyna

-Lizyna jest niepolarnym aminokwasem o
charakterze zasadowym, jednym z najbardziej
rozpowszechnionym w przyrodzie.
-Należy ją dostarczać z pożywieniem ze
względu na to, że niemożliwa jest jej
bezpośrednia synteza w organizmie człowieka.
Występuje w postaci krystalicznego proszku,
łatwo rozpuszczalnego we wodzie. Jest zawarta
w białkach roślin i zwierząt oraz stanowi
niezbędny składnik białek budulcowych,
szczególnie w mięśniach i kościach.
- Ponadto poprawia koncentrację umysłową,
łagodzi objawy przeziębienia, grypy oraz
opryszczki. Jej niedobór powoduje m.in.
Anemię i wypadanie włosów oraz objawia się
zmęczeniem i rozdrażnieniem.

BIOSYNTEZA LIZYNY

BIOSYNTEZA

HISTYDYNY

Źródła:

1.

www.biocarta.com

2.

www.e-biotechnologia.
pl

3.

www.rozanski.ch

4.

www.cbimo.zut.edu.pl

Dziękuję za uwagę

Michalina Kaj