AMINOKWASY

AMINOKWASY

EGZOGENNE

EGZOGENNE

Aminokwasy

Aminokwasy



organiczne związki chemiczne

organiczne związki chemiczne

zawierające zasadową grupę

zawierające zasadową grupę

aminową –NH

aminową –NH

2

2

oraz kwasową grupę

oraz kwasową grupę

karboksylową -COOH lub – w ujęciu

karboksylową -COOH lub – w ujęciu

ogólniejszym – dowolną grupę

ogólniejszym – dowolną grupę

kwasową, np. sulfonową –SO

kwasową, np. sulfonową –SO

3

3

H.

H.

Aminokwasy są tzw. solami

Aminokwasy są tzw. solami

wewnętrznymi (amfolitami).

wewnętrznymi (amfolitami).

Budowa aminokwasu

Budowa aminokwasu

Aminokwasy egzogenne

Aminokwasy egzogenne



nazywane też aminokwasami niezbędnymi - jest to grupa

nazywane też aminokwasami niezbędnymi - jest to grupa

aminokwasów, które nie mogą być syntetyzowane w

aminokwasów, które nie mogą być syntetyzowane w

organizmie zwierzęcym i muszą być dostarczane w

organizmie zwierzęcym i muszą być dostarczane w

pożywieniu:

pożywieniu:

fenyloalanina (Phe)
izoleucyna (Ile)
leucyna (Leu)
lizyna (Lys)
metionina (Met)
treonina (Thr)
tryptofan (Trp)
walina (Val)

Fenyloalanina

Fenyloalanina



nazwa systematyczna: kwas 2-amino-3-fenylopropionowy

nazwa systematyczna: kwas 2-amino-3-fenylopropionowy



jest podstawowym budulcem większości naturalnie

jest podstawowym budulcem większości naturalnie

występujących protein. Fenyloalanina posiada dwa

występujących protein. Fenyloalanina posiada dwa

enancjomery, z których tylko forma "L" występuje

enancjomery, z których tylko forma "L" występuje

naturalnie, zaś formę "D" można otrzymać tylko w sztuczny

naturalnie, zaś formę "D" można otrzymać tylko w sztuczny

sposób i nie jest ona przyswajana przez organizmy żywe.

sposób i nie jest ona przyswajana przez organizmy żywe.



Nadmierny poziom fenyloalaniny w mózgu może

Nadmierny poziom fenyloalaniny w mózgu może

powodować obniżenie poziomu serotoniny. Prowadzi to do

powodować obniżenie poziomu serotoniny. Prowadzi to do

zaburzeń emocjonalnych takich jak depresja. Sztuczny

zaburzeń emocjonalnych takich jak depresja. Sztuczny

środek słodzący – aspartam, spożywany w nadmiernych

środek słodzący – aspartam, spożywany w nadmiernych

ilościach może u niektorych osób spowodować wzrost

ilościach może u niektorych osób spowodować wzrost

stężenia fenyloalaniny we krwi. Jednorazowe spożycie dużej

stężenia fenyloalaniny we krwi. Jednorazowe spożycie dużej

ilości fenyloalaniny może mieć działanie przeczyszczające.

ilości fenyloalaniny może mieć działanie przeczyszczające.



Genetycznie uwarunkowana, wrodzona choroba

Genetycznie uwarunkowana, wrodzona choroba

metaboliczna o nazwie fenyloketonuria, powoduje, że osoby

metaboliczna o nazwie fenyloketonuria, powoduje, że osoby

na nią chorujące nie mogą we właściwy sposób

na nią chorujące nie mogą we właściwy sposób

metabolizować fenyloalaniny, co jest powodem wzrostu jej

metabolizować fenyloalaniny, co jest powodem wzrostu jej

stężenia we krwi. Nadmiar fenyloalaniny ma toksyczne

stężenia we krwi. Nadmiar fenyloalaniny ma toksyczne

działanie na niektóre struktury mózgu i może doprowadzić

działanie na niektóre struktury mózgu i może doprowadzić

do nieodwracalnych uszkodzeń. Z tego względu każdy

do nieodwracalnych uszkodzeń. Z tego względu każdy

noworodek jest badany na obecność tego zaburzenia

noworodek jest badany na obecność tego zaburzenia

metabolicznego i wypadku jego stwierdzenia stosuje się

metabolicznego i wypadku jego stwierdzenia stosuje się

dietę restrykcyjną mającą na celu zmniejszenie ilości

dietę restrykcyjną mającą na celu zmniejszenie ilości

fenyloalaniny we krwi.

fenyloalaniny we krwi.



Z fenyloalaniny można produkować amfetaminę.

Z fenyloalaniny można produkować amfetaminę.

Izoleucyna

Izoleucyna



Izomer leucyny, aminokwas alifatyczny występujący w

Izomer leucyny, aminokwas alifatyczny występujący w

praktycznie każdym białku, obojętny elektrycznie.

praktycznie każdym białku, obojętny elektrycznie.



Duże jego ilości znajdują się w kazeinie, hemoglobinie,

Duże jego ilości znajdują się w kazeinie, hemoglobinie,

białkach osocza krwi.

białkach osocza krwi.

Funkcje w organizmie

Funkcje w organizmie



regulacja poziomu cukru, wytwarzanie

regulacja poziomu cukru, wytwarzanie

energii i budowanie hemoglobiny

energii i budowanie hemoglobiny



metabolizowana oraz przetwarzana w

metabolizowana oraz przetwarzana w

tkankę mięśniową

tkankę mięśniową



brak wywołuje objawy podobne do

brak wywołuje objawy podobne do

hipoglikemii lub niskiego poziomu

hipoglikemii lub niskiego poziomu

cukru we krwi.

cukru we krwi.

Leucyna

Leucyna



jest kodowanym aminokwasem alifatycznym, o

jest kodowanym aminokwasem alifatycznym, o

rozgałęzionym łańcuchu bocznym, obojętnym elektrycznie.

rozgałęzionym łańcuchu bocznym, obojętnym elektrycznie.

Odkryta przez francuskiego chemika L. J. Prousta.

Odkryta przez francuskiego chemika L. J. Prousta.

Występuje we wszystkich białkach, duże ilości w

Występuje we wszystkich białkach, duże ilości w

albuminach i ciałach występujących w osoczu

albuminach i ciałach występujących w osoczu



Ma postać białego proszku, jest rozpuszczalna w wodzie, jej

Ma postać białego proszku, jest rozpuszczalna w wodzie, jej

temperatura topnienia wynosi 337 °C. Otrzymywana jest

temperatura topnienia wynosi 337 °C. Otrzymywana jest

przez hydrolizę białek lub syntetycznie. Izomerem leucyny

przez hydrolizę białek lub syntetycznie. Izomerem leucyny

jest izoleucyna. Oba aminokwasy mają zastosowanie w

jest izoleucyna. Oba aminokwasy mają zastosowanie w

medycynie.

medycynie.

Funkcje w organizmie

Funkcje w organizmie



konieczny aminokwas, występuje w białku pochodzenia

konieczny aminokwas, występuje w białku pochodzenia

zwierzęcego oraz roślinnego

zwierzęcego oraz roślinnego



reguluje poziom cukru we krwi

reguluje poziom cukru we krwi

Lizyna

Lizyna



jest niepolarnym aminokwasem należącym do 20

jest niepolarnym aminokwasem należącym do 20

najbardziej rozpowszechnionych na Ziemi

najbardziej rozpowszechnionych na Ziemi



ponieważ lizyna posiada zasadowy łańcuch boczny (w pH

ponieważ lizyna posiada zasadowy łańcuch boczny (w pH

komórki posiada ładunek dodatni), wchodzi w skład białek

komórki posiada ładunek dodatni), wchodzi w skład białek

wiążących ujemnie naładowane cząsteczki kwasów

wiążących ujemnie naładowane cząsteczki kwasów

nukleinowych, takich jak histony

nukleinowych, takich jak histony

Funkcje w organizmie

Funkcje w organizmie



wchodzi w skład białek, szczególnie mięśni

wchodzi w skład białek, szczególnie mięśni

oraz występuje w kościach, ważna dla

oraz występuje w kościach, ważna dla

prawidłowego rozwoju dzieci

prawidłowego rozwoju dzieci



ułatwia wchłanianie wapnia, zwiększa

ułatwia wchłanianie wapnia, zwiększa

koncentrację umysłową

koncentrację umysłową



współuczestniczy w produkcji hormonów,

współuczestniczy w produkcji hormonów,

enzymów, przeciwciał, wchodzi

enzymów, przeciwciał, wchodzi



w skład kolagenu

w skład kolagenu



brak wywołuje zmęczenie, anemię,

brak wywołuje zmęczenie, anemię,

rozdrażnienie i wypadanie włosów

rozdrażnienie i wypadanie włosów

Metionina

Metionina



aminokwas kodowany, obojętny

aminokwas kodowany, obojętny

elektrycznie. Obok cysteiny jest jednym z

elektrycznie. Obok cysteiny jest jednym z

dwóch aminokwasów zawierających

dwóch aminokwasów zawierających

siarkę. Występuje w dużych ilościach w

siarkę. Występuje w dużych ilościach w

kazeinie mlekowej, białku jaj. Naturalnie

kazeinie mlekowej, białku jaj. Naturalnie

występująca metionina ma zazwyczaj

występująca metionina ma zazwyczaj

konfigurację L.

konfigurację L.



Metionina jest jednym z dwóch (obok

Metionina jest jednym z dwóch (obok

tryptofanu) aminokwasów posiadających

tryptofanu) aminokwasów posiadających

tylko jeden kodon – kodowana jest przez

tylko jeden kodon – kodowana jest przez

trójkę AUG.

trójkę AUG.



Metionina jest również prekursorem

Metionina jest również prekursorem

biosyntezy fitohormonu etylenu,

biosyntezy fitohormonu etylenu,

szczególnie w trakcie dojrzewania

szczególnie w trakcie dojrzewania

owoców oraz w reakcji roślin na stres.

owoców oraz w reakcji roślin na stres.

Funkcje w organizmie

Funkcje w organizmie



odtruwa wątrobę oraz odbudowuje

odtruwa wątrobę oraz odbudowuje

hepatocyty i nefrocyty

hepatocyty i nefrocyty



wspomaga leczenie reumatyzmu oraz

wspomaga leczenie reumatyzmu oraz

toksemii (pojawienie się toksyn

toksemii (pojawienie się toksyn



w ciąży)

w ciąży)



działa korzystnie na układ trawienny,

działa korzystnie na układ trawienny,

wzmacnianie mięśni, włosów oraz kości

wzmacnianie mięśni, włosów oraz kości

Treonina

Treonina



Treonina jest aminokwasem optycznie czynnym

Treonina jest aminokwasem optycznie czynnym

posiadającym drugi asymetryczny atom węgla obok węgla

posiadającym drugi asymetryczny atom węgla obok węgla

α. Produkty o dużej zawartości treoniny to twaróg, drób,

α. Produkty o dużej zawartości treoniny to twaróg, drób,

ryby, mięso, soczewica, i ziarno sezamowe.

ryby, mięso, soczewica, i ziarno sezamowe.



Obojętny elektrycznie

Obojętny elektrycznie



występuje w sercu, mięśniach oraz

występuje w sercu, mięśniach oraz

centralnym układzie nerwowym

centralnym układzie nerwowym



współ uczestniczy w syntezie

współ uczestniczy w syntezie

kolagenu oraz elastyny, a także

kolagenu oraz elastyny, a także

reguluje gospodarkę wątrobową i

reguluje gospodarkę wątrobową i

reguluje równowagę białkową

reguluje równowagę białkową

Funkcje w organizmie

Funkcje w organizmie

Tryptofan

Tryptofan



obojętny elektrycznie aminokwas

obojętny elektrycznie aminokwas



Wchodzi w skład białek (białka mleka, białka krwi)

Wchodzi w skład białek (białka mleka, białka krwi)



Zdolność do jego syntezy mają niektóre rośliny i bakterie.

Zdolność do jego syntezy mają niektóre rośliny i bakterie.



Przemiany tryptofanu są źródłem istotnych związków, m.in.

Przemiany tryptofanu są źródłem istotnych związków, m.in.

tryptaminy, serotoniny niacyny i roślinnych hormonów

tryptaminy, serotoniny niacyny i roślinnych hormonów

wzrostu (auksyn).

wzrostu (auksyn).

Funkcje w organizmie

Funkcje w organizmie



zapobiega nadpobudliwości u dzieci, stresowi,

zapobiega nadpobudliwości u dzieci, stresowi,

chroni serce

chroni serce



reguluje przemianę materii, wpływa na sekrecję

reguluje przemianę materii, wpływa na sekrecję

hormonów wspomagających syntezę witaminy B6

hormonów wspomagających syntezę witaminy B6

oraz niacyny

oraz niacyny



jest przekształcany w serotoninę oraz

jest przekształcany w serotoninę oraz

melatoninę, a także neuroprzekaźniki

melatoninę, a także neuroprzekaźniki

(uczestniczą w przekazie impulsów nerwowych)

(uczestniczą w przekazie impulsów nerwowych)



brak serotoniny oraz melatoniny wywołuje

brak serotoniny oraz melatoniny wywołuje

depresję, bezsenność, a także inne zaburzenia o

depresję, bezsenność, a także inne zaburzenia o

podłożu umysłowym

podłożu umysłowym

Walina

Walina



jeden z aminokwasów rozgałęzionych. Walina bierze udział

jeden z aminokwasów rozgałęzionych. Walina bierze udział

w syntezie białek mięśniowych, a także w procesie

w syntezie białek mięśniowych, a także w procesie

wytwarzania energii. Zużywana jest przez organizm na

wytwarzania energii. Zużywana jest przez organizm na

potrzeby energetyczne zwłaszcza w okresie silnego stresu

potrzeby energetyczne zwłaszcza w okresie silnego stresu

np. w czasie znacznego obciążenia wysiłkiem fizycznym

np. w czasie znacznego obciążenia wysiłkiem fizycznym



Jest aminokwasem niepolarnym o alifatycznym,

Jest aminokwasem niepolarnym o alifatycznym,

rozgałęzionym łańcuchu bocznym -CH-(CH

rozgałęzionym łańcuchu bocznym -CH-(CH

3

3

)

)

2

2

Funkcje w organizmie

Funkcje w organizmie



działa pobudzająco

działa pobudzająco



reguluje metabolizm mięśni,

reguluje metabolizm mięśni,

odbudowuje tkanki i reguluje

odbudowuje tkanki i reguluje

równowagę azotową

równowagę azotową



walinę powinno się podawać wraz z

walinę powinno się podawać wraz z

leucyną lub izoleucyną

leucyną lub izoleucyną

Wartość biologiczna białka

Wartość biologiczna białka

BV

BV



wskaźnik określający ilość białka jaka może być

wskaźnik określający ilość białka jaka może być

przyswojona (wchłonięta) jednorazowo przez

przyswojona (wchłonięta) jednorazowo przez

organizm.

organizm.

Wartość biologiczna białka ściśle zależy od

Wartość biologiczna białka ściśle zależy od

zawartości aminokwasów egzogennych

zawartości aminokwasów egzogennych

(dostarczanych z pożywieniem) i endogennych

(dostarczanych z pożywieniem) i endogennych

(produkowanych przez organizm) a także

(produkowanych przez organizm) a także

wzajemnych proporcji między aminokwasami

wzajemnych proporcji między aminokwasami

egzogennymi. Wskaźnik ten określa ilość danego

egzogennymi. Wskaźnik ten określa ilość danego

rodzaju białka, która może być jednorazowo

rodzaju białka, która może być jednorazowo

zatrzymana w organizmie ludzkim. Im większe BV,

zatrzymana w organizmie ludzkim. Im większe BV,

tym organizm zatrzymuje więcej białka, a tym

tym organizm zatrzymuje więcej białka, a tym

samym wzrasta intensywność procesów

samym wzrasta intensywność procesów

anabolicznych.

anabolicznych.

Metody oceny BV

Metody oceny BV



Biologiczne (na zwierzętach)

Biologiczne (na zwierzętach)



Chemiczne (ocena składu białka)

Chemiczne (ocena składu białka)

Metody biologiczne

Metody biologiczne

Stosowane w ocenie wartości odżywczej białka zakładają wykorzystanie do badań

Stosowane w ocenie wartości odżywczej białka zakładają wykorzystanie do badań

żywego ustroju. Mimo że najbardziej miarodajną metodą byłoby przeprowadzenie jej

żywego ustroju. Mimo że najbardziej miarodajną metodą byłoby przeprowadzenie jej

na człowieku (np. przez badanie bilansu azotowego przy różnym spożyciu białka), to

na człowieku (np. przez badanie bilansu azotowego przy różnym spożyciu białka), to

jednak ze względów praktycznych do tego celu zwykle używa się zwierząt

jednak ze względów praktycznych do tego celu zwykle używa się zwierząt

laboratoryjnych, najczęściej młodych, rosnących szczurów.

laboratoryjnych, najczęściej młodych, rosnących szczurów.

Metody biologiczne polegają bądź na pomiarze przyrostu masy ciała młodych zwierząt

Metody biologiczne polegają bądź na pomiarze przyrostu masy ciała młodych zwierząt

karmionych testowanym białkiem, bądź na oznaczaniu ilości zatrzymanego azotu w

karmionych testowanym białkiem, bądź na oznaczaniu ilości zatrzymanego azotu w

ciele tych zwierząt. Do najbardziej rozpowszechnionych wskaźników wyznaczanych w

ciele tych zwierząt. Do najbardziej rozpowszechnionych wskaźników wyznaczanych w

ten sposób należą:

ten sposób należą:



Wydajność wzrostowa białka - PER

Wydajność wzrostowa białka - PER

(Protein Efficiency Ratio). Określa przyrost masy

(Protein Efficiency Ratio). Określa przyrost masy

ciała na 1 g spożytego białka, przy karmieniu 21-30-dniowych szczurów przez 6

ciała na 1 g spożytego białka, przy karmieniu 21-30-dniowych szczurów przez 6

tygodni testową dietą o zawartości białka 10-12% (tj. poniżej wielkości

tygodni testową dietą o zawartości białka 10-12% (tj. poniżej wielkości

zapotrzebowania na wzrost)

zapotrzebowania na wzrost)



Retencja białka netto NPR

Retencja białka netto NPR

(Net Protein Retention) jest to modyfikacja współczynnika

(Net Protein Retention) jest to modyfikacja współczynnika

PER, uwzględniająca potrzeby białkowe ustroju konieczne do utrzymania równowagi

PER, uwzględniająca potrzeby białkowe ustroju konieczne do utrzymania równowagi

azotowej, ocenianej różnicą między przyrostem masy ciała zwierząt żywionych dietą

azotowej, ocenianej różnicą między przyrostem masy ciała zwierząt żywionych dietą

białkową a ubytkiem masy ciała zwierząt karmionych dietą bezbiałkową:

białkową a ubytkiem masy ciała zwierząt karmionych dietą bezbiałkową:



Względna wartość białka RPV

Względna wartość białka RPV

(Relative Protein Value). Współczynnik ten określa iloraz

(Relative Protein Value). Współczynnik ten określa iloraz

współczynnika regresji PER dla 3 różnych stężeń badanego białka w diecie, znacznie

współczynnika regresji PER dla 3 różnych stężeń badanego białka w diecie, znacznie

mniejszych od zapotrzebowania wzrostowego (2, 5 i 6%) i współczynnika regresji PER,

mniejszych od zapotrzebowania wzrostowego (2, 5 i 6%) i współczynnika regresji PER,

oznaczonego w wyniku równolegle prowadzonego doświadczenia, w którym zwierzęta

oznaczonego w wyniku równolegle prowadzonego doświadczenia, w którym zwierzęta

karmi się przez 2 tygodnie białkiem wzorcowym (laktoalbuminą lub kazeiną).

karmi się przez 2 tygodnie białkiem wzorcowym (laktoalbuminą lub kazeiną).



Wartość biologiczna białka (WBB)

Wartość biologiczna białka (WBB)

- BV (Biological Yalue). Określa tę część

- BV (Biological Yalue). Określa tę część

wchłoniętego azotu (białka), która została zatrzymana w ustroju w celu

wchłoniętego azotu (białka), która została zatrzymana w ustroju w celu

pokrycia potrzeb endogennej przemiany azotu do utrzymania

pokrycia potrzeb endogennej przemiany azotu do utrzymania

zrównoważonego bilansu azotowego lub pokrycia potrzeb syntezy białka w

zrównoważonego bilansu azotowego lub pokrycia potrzeb syntezy białka w

okresie wzrostu. Ocenia sieją na podstawie bilansu azotowego, przy

okresie wzrostu. Ocenia sieją na podstawie bilansu azotowego, przy

uwzględnieniu poprawek na ilość azotu wydalonego z kałem i moczem w

uwzględnieniu poprawek na ilość azotu wydalonego z kałem i moczem w

okresie karmienia dietą bezbiałkową:

okresie karmienia dietą bezbiałkową:



Wykorzystanie białka netto (WBN)

Wykorzystanie białka netto (WBN)

- NPU (Net Protein Utilisation). Określa

- NPU (Net Protein Utilisation). Określa

ilość azotu zatrzymanego w ustroju młodych 21-30-dniowych szczurów.

ilość azotu zatrzymanego w ustroju młodych 21-30-dniowych szczurów.

Wyraża się ją jako różnicę między ilością azotu oznaczoną w tuszkach

Wyraża się ją jako różnicę między ilością azotu oznaczoną w tuszkach

zwierząt karmionych przez 10 dni dietą z badanym białkiem a ilością azotu

zwierząt karmionych przez 10 dni dietą z badanym białkiem a ilością azotu

w tuszkach szczurów otrzymujących przez ten sam czas dietę bezbiałkową,

w tuszkach szczurów otrzymujących przez ten sam czas dietę bezbiałkową,

w odniesieniu do ilości azotu spożytego:

w odniesieniu do ilości azotu spożytego:



Wskaźnik bilansu azotowego K -

Wskaźnik bilansu azotowego K -

Określa stosunek przyrostu bilansu

Określa stosunek przyrostu bilansu

azotowego do przyrostu azotu zawartego w dietach, które powodują

azotowego do przyrostu azotu zawartego w dietach, które powodują

nieznacznie ujemny, zerowy lub nieznacznie dodatni bilans azotowy. Wyniki

nieznacznie ujemny, zerowy lub nieznacznie dodatni bilans azotowy. Wyniki

oblicza się na podstawie pomiaru kąta nachylenia krzywej uzyskanej

oblicza się na podstawie pomiaru kąta nachylenia krzywej uzyskanej

empirycznie lub obliczenia współczynnika regresji.

empirycznie lub obliczenia współczynnika regresji.



Do najczęściej używanych metod biologicznych oceny wartości odżywczej

Do najczęściej używanych metod biologicznych oceny wartości odżywczej

białka należy wskaźnik PER oraz współczynnik NPU. Porównanie metod

białka należy wskaźnik PER oraz współczynnik NPU. Porównanie metod

chemicznych z biologicznymi nie wykazuje pełnej zgodności. Jest to

chemicznych z biologicznymi nie wykazuje pełnej zgodności. Jest to

związane z nieuwzględnianiem strawności testowanych białek i dostępności

związane z nieuwzględnianiem strawności testowanych białek i dostępności

z nich niektórych aminokwasów, np. lizyny. Największą zgodność między

z nich niektórych aminokwasów, np. lizyny. Największą zgodność między

wskaźnikiem CS i NPU uzyskuje się dla produktów nieprzetwarzanych,

wskaźnikiem CS i NPU uzyskuje się dla produktów nieprzetwarzanych,

zwłaszcza, gdy aminokwasem ograniczającym jest metionina lub walina. Na

zwłaszcza, gdy aminokwasem ograniczającym jest metionina lub walina. Na

ogół wartości wskaźnika aminokwasu ograniczającego CS są dla danej

ogół wartości wskaźnika aminokwasu ograniczającego CS są dla danej

mieszaniny białek niższe od oznaczonego współczynnika NPU.

mieszaniny białek niższe od oznaczonego współczynnika NPU.

Metody chemiczne

Metody chemiczne



Metody chemiczne opierają się na oznaczeniu składu

Metody chemiczne opierają się na oznaczeniu składu

aminokwasowego danego białka, posiłku lub

aminokwasowego danego białka, posiłku lub

całodziennej diety (po uprzedniej ich hydrolizie) lub

całodziennej diety (po uprzedniej ich hydrolizie) lub

na określeniu ilości poszczególnych aminokwasów za

na określeniu ilości poszczególnych aminokwasów za

pomocą tabel zawartości aminokwasów w produktach

pomocą tabel zawartości aminokwasów w produktach

żywnościowych. W tym drugim przypadku chemiczne

żywnościowych. W tym drugim przypadku chemiczne

metody oceny wartości odżywczej białka umożliwiają

metody oceny wartości odżywczej białka umożliwiają

w sposób prosty i stosunkowo szybki uzyskanie

w sposób prosty i stosunkowo szybki uzyskanie

informacji o jakości danego białka, chociaż jest to

informacji o jakości danego białka, chociaż jest to

informacja nie do końca precyzyjna, gdyż nie bierze

informacja nie do końca precyzyjna, gdyż nie bierze

pod uwagę czynników biologicznych związanych z

pod uwagę czynników biologicznych związanych z

ustrojem (np. strawności danego białka).

ustrojem (np. strawności danego białka).

Metoda Blocka i Mithella CS

Metoda Blocka i Mithella CS

. Sposób ten polega na porównaniu składu

. Sposób ten polega na porównaniu składu

aminokwasowego badanego białka ze składem białka ze składem

aminokwasowego badanego białka ze składem białka ze składem

białka całego jaja. Białko jaja przyjmuje się za wzorzec, dając mu

białka całego jaja. Białko jaja przyjmuje się za wzorzec, dając mu

wartość 100, następnie porównuje się zawartość w obu białkach 10

wartość 100, następnie porównuje się zawartość w obu białkach 10

egzogennych aminokwasów (wyrażonych w %). O wartości badanego

egzogennych aminokwasów (wyrażonych w %). O wartości badanego

białka decyduje aminokwas występujący w największym niedoborze.

białka decyduje aminokwas występujący w największym niedoborze.

Wskaźnik aminokwasowy EAAI.

Wskaźnik aminokwasowy EAAI.

Oser opracowal metodę, która

Oser opracowal metodę, która

uwzględnia wszystkie niezbędne aminokwasy. Metoda ta polega na

uwzględnia wszystkie niezbędne aminokwasy. Metoda ta polega na

obliczniu stosunku procentowego wszystkich niezbędnych

obliczniu stosunku procentowego wszystkich niezbędnych

aminokwasów w badanej paszy do aminokwasów w jaju kurzym i

aminokwasów w badanej paszy do aminokwasów w jaju kurzym i

wyliczeniu średniej geometrycznej.

wyliczeniu średniej geometrycznej.

Związki azotowe niebiałkowe

Związki azotowe niebiałkowe

NPN

NPN



Azotowe związki niebiałkowe są grupą

Azotowe związki niebiałkowe są grupą

dodatków stosowanych w żywieniu zwierząt

dodatków stosowanych w żywieniu zwierząt

przeżuwających. Wykorzystywana jest tu

przeżuwających. Wykorzystywana jest tu

zdolność bakterii żwacza do syntezy

zdolność bakterii żwacza do syntezy

aminokwasów (a z nich własnego białka) z

aminokwasów (a z nich własnego białka) z

różnych związków azotowych dostających

różnych związków azotowych dostających

się do żwacza – zarówno z białka paszowego

się do żwacza – zarówno z białka paszowego

jak i ze związków azotowych niebiałkowych.

jak i ze związków azotowych niebiałkowych.

Związki te mogą być dodawane do pasz

Związki te mogą być dodawane do pasz

objętościowych i treściwych.

objętościowych i treściwych.

Najważniejszym z nich jest mocznik. Stosując dodatek mocznika należy

Najważniejszym z nich jest mocznik. Stosując dodatek mocznika należy

przestrzegać określonych zasad:

przestrzegać określonych zasad:



nie wolno go podawać zwierzętom bardzo młodym,

nie wolno go podawać zwierzętom bardzo młodym,



zwierzęta powinny być stopniowo przyzwyczajane do tego dodatku,

zwierzęta powinny być stopniowo przyzwyczajane do tego dodatku,



powinien być wymieszany z paszami zawierającymi łatwo dostępne

powinien być wymieszany z paszami zawierającymi łatwo dostępne

węglowodany,

węglowodany,



nie może być zbrylony,

nie może być zbrylony,



najlepiej jeśli jest w postaci pozwalającej na stopniowe jego

najlepiej jeśli jest w postaci pozwalającej na stopniowe jego

uwalnianie.

uwalnianie.

Nie wolno stosować mocznika w dawkach z wysokim poziomem białka.

Nie wolno stosować mocznika w dawkach z wysokim poziomem białka.

Niski poziom białka oraz dostępność węglowodanów pozwalają na

Niski poziom białka oraz dostępność węglowodanów pozwalają na

lepsze wykorzystanie tego dodatku oraz zabezpieczają zwierzę

lepsze wykorzystanie tego dodatku oraz zabezpieczają zwierzę

przed następstwami ewentualnego zatrucia. Dodatek mocznika jest

przed następstwami ewentualnego zatrucia. Dodatek mocznika jest

zalecany przy zakiszaniu kukurydzy (5 kg na 1t zakiszanych roślin).

zalecany przy zakiszaniu kukurydzy (5 kg na 1t zakiszanych roślin).

Może być również stosowany do mieszanek pasz przemysłowych dla

Może być również stosowany do mieszanek pasz przemysłowych dla

bydła, przeznaczonych na okres żywienia zimowego.

bydła, przeznaczonych na okres żywienia zimowego.

Stosując łącznie pasze objętościowe i treściwe zawierające mocznik,

Stosując łącznie pasze objętościowe i treściwe zawierające mocznik,

nie powinno się przekraczać ilości dobowej 25-30 g na 100 kg masy

nie powinno się przekraczać ilości dobowej 25-30 g na 100 kg masy

ciała zwierzęcia. Ponieważ producenci pasz nie zawsze podają

ciała zwierzęcia. Ponieważ producenci pasz nie zawsze podają

zawartość mocznika w mieszankach i koncentratach należy ściśle

zawartość mocznika w mieszankach i koncentratach należy ściśle

przestrzegać zasad ich stosowania podanych na opakowaniu lub w

przestrzegać zasad ich stosowania podanych na opakowaniu lub w

ulotce.

ulotce.