Typy organizacji produkcji
http://elektronikab2b.pl/biznes/9855-produkcja-elektr
oniki-w-chinach-coraz-mniej-opacalna
Typy organizacji produkcji na stanowisku
roboczym lub krótko typ produkcji należy
rozumieć jako system organizacji produkcji na
stanowiskach roboczych obejmujący zespół
stosowanych środków i metod produkcji wyrobów.
Typ produkcji wynika więc z częstotliwości
przezbrajania stanowiska roboczego, odnosi się do
konkretnego stanowiska, które stanowi
decydujące ogniwo produkcyjne w strukturze
podstawowego procesu wytwórczego. Natomiast
jeśli chodzi o komórki produkcyjne i komórki
produkcyjno-administracyjne, to przeważająca
liczba podstawowych stanowisk produkcyjnych o
danym typie produkcji, w określonej komórce
produkcyjnej lub produkcyjno-administracyjnej
decyduje o przeważającym typie produkcji w tej
komórce lub o typie danej komórki.
Produkcja jednostkowa charakteryzuje się
niepowtarzalnym (lub powtarzalnym w
nieregularnych i bliżej nieokreślonych odcinkach
czasu) wytwarzaniem pojedynczych (lub
najwyżej kilku) wyrobów. Produkcja taka
występuje wtedy, kiedy zapotrzebowanie jest
jednorazowe, popyt został błędnie oszacowany,
specjalizacja zakładów jest ograniczona, a
normalizacja (typizacja, unifikacja) produkcji jest
też ograniczona.
Produkcja jednostkowa - to wytwarzanie wyrobów
unikalnych, niepowtarzalnych, na które jest małe
zapotrzebowanie na rynku - zwykle jedna, najwyżej dwie
sztuki podobne. W produkcji jednostkowej każdy produkt
stanowi zamkniętą /odrębną/ całość. Jednorazowo
wytwarza się pojedynczy wyrób lub kilka wyrobów tego
samego rodzaju. W tego typu produkcji, stanowisko
robocze wykonuje nieograniczoną liczbę detalooperacji,
które przeważnie nie powtarzają się lub powtarzają się
rzadko, najczęściej w nieregularnych i nieprzewidywalnych
odstępach czasowych. W systemie produkcji jednostkowej
niewiele czasu upływa między decyzją o produkcji a jej
wynikami. Produkcję jednostkową charakteryzują wysokie
koszty wytworzenia pojedynczego produktu,
przekraczające kilkukrotnie koszt tego samego wyrobu
wykonanego w trakcie np.: produkcji seryjnej. Produkcja
jednostkowa jest bardzo pracochłonna. Asortyment
produkcji jest bardzo szeroki, charakteryzuje się znikomą
powtarzalnością.
Zastosowanie:
Produkcję jednostkową spotyka się zarówno w przemyśle,
jak i w rzemiośle. W każdym z tych rodzajów produkcji
pełni ona inną rolę. W przemyśle będą to wzory odzieży,
które mogą być potem powielane, albo pozostaną tylko w
jednym egzemplarzu. W rzemiośle jest to rodzaj stale
wytwarzany - dla każdego klienta szyje się inny model
ubrania, na inne wymiary, z innej tkaniny, z
wykorzystaniem innych dodatków stosując inną technikę
pracy. Produkcja jednostkowa - polega na wytwarzaniu
produktu zwykle na zamówienie, nie na tzw. skład, np.
produkcja statków, mostów, produkcja miarowa (ubrania,
buty), budowa domu. Jest ona możliwa do wykonywania
zarówno w dużych przedsiębiorstwach (np. stocznie) oraz
małych (zakłady krawieckie).
Zalety :
możliwość wykonania unikalnego wyrobu w
niewielkiej ilości
wysokie kwalifikacje załogi
możliwość dopasowania poziomu zatrudnienia
do fluktuacji ekonomicznych, zatrzymując w
ciężkich czasach tylko majstrów i trzon załogi,
ludzi najwyżej wykwalifikowanych, gdyż inne
umiejętności można z reguły znaleźć na rynku
pracy
elastyczność produkcyjna
Wady :
długi czas wykonania z uwagi na najczęściej
stosowany cykl szeregowy
duże koszty jednostkowe
brak specjalizacji
Przykłady:
Typowym przykładem produkcji
jednostkowej mogą być pojedyncze
egzemplarze ubrań, butów, maszyn ciężkich,
statków, okrętów wojennych, aparatury
specjalnej, mostów, a także budowa domów
jednorodzinnych, gdyż tak naprawdę, każdy z
nich jest inny, pomimo, iż są budowane na
podstawie tych samych projektów.
Produkcja seryjna polega na jednoczesnej i
bezpośrednio następującej po sobie produkcji
określonej liczby (serii, partii) jednakowych
wyrobów. Cechą charakterystyczną produkcji
seryjnej nie jest określona liczba produkowanych
wyrobów, lecz podobieństwo wyrobów i stopień
specjalizacji stanowisk roboczych.
Jest ona:
niepowtarzalna (jednorazowa)
powtarzalna w okresie powtarzalności (okresy
powtarzalności mogą być jednakowe, np.: co
miesiąc lub co kwartał, albo zmienne,
nieregularne np. może to być produkcja seryjna
rytmiczna lub nierytmiczna)
Produkcja małoseryjna wykazuje cechy:
produkuje się szeroki asortyment wyrobów w partiach
różnej wielkości z zastosowaniem różnorodnych urządzeń,
produkcja ma charakter raczej nieustabilizowany,
serie (partie) powtarzają się w bliżej nieokreślonych,
nierównomiernych odstępach czasu, względnie też w
rozważanym przedziale czasu nie zostają wcale
powtórzone,
stopień powtarzania operacji uzależniony jest w dużej
mierze od poziomu realizacji procesu unifikacji,
rzadko stosuje się przyrządy specjalne,
środki produkcji stanowią obrabiarki uniwersalne,
odpowiednio dostosowane.
Organizacja i sterowanie produkcją, pod. Red. Marka
Brzezińskiego, Warszawa 2002, s.96
Produkcja małoseryjna jest wykorzystywana
zazwyczaj w niewielkich uniwersalnych
warsztatach rzemieślniczych, w których
pojawiają się różne zamówienia na niewielkie
partie produktów. Zazwyczaj maszyny i
urządzenia mają stałe rozmieszczenie,
natomiast produkty są przemieszczane w
zależności od charakterystyki wyrobu.
Rys. 7.1. Produkcja małoseryjna – przemieszczanie produktu w czasie produkcji
następuje w zależności od wymaganych operacji (podręcznik, s. 187)
http://aneksy.pwn.pl/zarzadzanie/?id=395&typ=prez
Cechy produkcji średnioseryjnej:
produkuje się szeroki asortyment wyrobów w
większości w jednolitych partiach,
powtarzanie produkcji tych samych wyrobów
odbywa się w określonych odstępach czasu,
przebieg produkcji jest w większej części
ustabilizowany,
środki produkcji częściowo specjalne z mniejszym
zakresem oprzyrządowania specjalnego,
spływ produkcji odbywa się seriami (partiami) w
rytmicznie występujących okresach
powtarzalności.
Cechy produkcji wieloseryjnej:
produkuje się jeden typ wyrobu w partiach różnej wielkości,
produkcja przejawia całkowitą stabilizację, czyli
wytwarzane są takie same wyroby w kolejnych przedziałach
czasu,
ciągła powtarzalność partii w odstępach ustalonych
odpowiednim rytmem partii,
pełna powtarzalność operacji na określonym stanowisku
roboczym,
środki produkcji częściowo unikalne, w większej części
jednooperacyjne,
wysoki stopień oprzyrządowania podczas stosowania
przyrządów specjalnych.
Organizacja i sterowanie produkcją, pod. Red. Marka
Brzezińskiego, Warszawa 2002, s.96
Określenie produkcja masowa używane jest potoczne
na oznaczenie szczególnego typu produkcji. W
rzeczywistości jednak produkcja masowa jest niczym
więcej niż produkcją na dużą skalę i jako taka może być
zorganizowana w formie stacjonarnej, niepotokowej lub
potokowej. Efektem większych rozmiarów produkcji
masowej będą zwykle obniżone koszty jednostkowe
robocizny bezpośredniej, gdyż większe całkowite nakłady
na pomoce warsztatowe i obsługę produkcji spowodują
zwiększenie wydajności pracy bez wzrostu jednostkowych
kosztów pośrednich. Jeśli zatem pewna liczba małych
fabryczek wytwarzających identyczne artykuły połączy się
w dużą jednostkę produkującą w sumie taką samą liczbę
tych samych artykułów, to można znacznie zwiększyć-
poza możliwości pojedynczych fabryczek- zakres badania
pracy, oprzyrządowania, wyposażenia, kontroli
technicznej i sterowania przepływem produkcji.
Czasami przyjmuje się również, że podczas
produkcji masowej jakość oczywiście spadnie.
To nie tak: nie należy zrównywać produkcji
masowej z produkcją na niskim poziomie
jakości. Zwykle chodzi o produkcję o
jednakowym poziomie jakości; zresztą poziom
ten zależy od polityki kierowania firmą, a nie
od skali produkcji.
Zarządzanie produkcją i usługami, A. P.
Muhlemann, Warszawa 1995r., s.252- 253
Rys. 7.2. Produkcja masowa z wyposażeniem
ustawionym w linię produkcyjną (podręcznik, s.
188)
http://aneksy.pwn.pl/zarzadzanie/?
id=395&typ=prez
Produkcja ciągła jest stosowana przy wytwarzaniu
dużej liczby pojedynczych produktów lub grupy
pokrewnych produktów, takich jak przeważająca część
chemikaliów, olej, papier. W tym procesie produkt jest
raczej strumieniem materii niż zestawem pojedynczych
elementów. Taki rodzaj produkcji wymaga wysoce
wyspecjalizowanego sprzętu, który może pracować 24
godziny na dobę bez przezbrojeń lub zakłóceń. Taka
produkcja jest wyjątkowo kapitałochłonna, ale wymaga
niewielkiego nakładu pracy, a duże rozmiary produkcji
prowadzą do niskich kosztów jednostkowych. Jako
przykład można podać rafinerię ropy naftowej,
rozgłośnie telewizyjne, nadzór policyjny, browarnictwo,
produkcję papierniczą, cukrownie.
Zarządzanie operacyjne. Towary i usługi., Donald Waters,
s. 189
Produkcja
jednostkowa
małoseryjna
Seryjna
Masowa
Ciągła
Wielkość
produkcji
Pojedyncze
egzemplarze
Mała
Srednia
Bardzo
wysoka
Ciągły
strumień
Zmienność
produkcji
Każdy
produkt inny
Znacząca
Rzadka
Mała
Żadna
Częstość
zmian
produktu
Ciągła
Częsta
Sporadyczna
Żadna
Żadna
Wyposażenie
jednostkowe
Uniwersalna
Uniwersalna
Trochę
wyspecjalizow
ane
Specjalistyc
zne
Specjalistycz
ne
Liczba
operatorów
Duża
Duża
Mniejsza
Mała
Mała
Poziom
kwalifikacji
Wysoki
Wysoki
Średni
Niski
Niski
Koszty
kapitału
Niskie
Niskie
Średnie
Wysokie
Bardzo
wysokie
Koszty
jednostkowe
wysokie
Wysoki
Średnie
Niskie
Niskie