I grupa

układu

okresowego

pierwiastków

i

charakterysty

ka

najważniejszy

ch

pierwiastków.

Jest to zestawienie wszystkich pierwiastków chemicznych

w postaci rozbudowanej tabeli, uporządkowane według ich

rosnącej liczby atomowej, grupujące pierwiastki według

ich cyklicznie powtarzających się podobieństw

właściwości, zgodnie z prawem okresowości Dmitrija

Mendelejewa.

I GRUPA UKŁADU OKRESOWEGO PIERWIASTKÓW.

Składa się z Wodoru i Litowców

(Lit, Sód, Potas, Rubid, Cez, Frans).

Litowce

(metale alkaliczne) grupa

pierwiastków I grupy ukŁadu

okresowego

(bez wodoru)

o silnych wŁasnoŚciach

metalicznych, tworzĄcych z wodĄ

silnie zasadowe (alkaliczne)

wodorotlenki.

Wodó

r

Jest to

najprostszy

możliwy

pierwiastek o

liczbie atomowej

1, składający się

z jednego

protonu i

jednego

elektronu.

IZOTOPY:

1

H (prot)

2

H (deuter,

D)

3

H (tryt, T).

WYSTĘPOWANIE

:

W stanie wolnym

występuje w postaci

gazowych cząsteczek

dwuatomowych H

2

,

tworząc wodór

cząsteczkowy.

Na Ziemi występuje w

górnej warstwie

atmosfery.

W postaci związanej

wchodzi w skład wielu

związków

nieorganicznych

(np.: wody, kwasów,

zasad, wodorotlenków)

oraz związków

organicznych

(węglowodory i ich

pochodne).

ZASTOSOWAN

IE:

Dawniej wodór był

używany do

napełniania

sterowców.

Skroplony wodór jest

używany jako paliwo

w silnikach

rakietowych, ponad

to używa się go w

elektrowniach do

chłodzenia

generatorów o dużej

mocy

Mimo iż
wodór jest
niemetalem,
w warunkach
wysokiego
ciśnienia
przechodzi do
stanu
metalicznego.

Me

ta

l n

ale

żą

cy do

gru

py l

itow

có

w w

ukł

adz

ie

okre

so

wym.

Je

st n

ajl

żejs

zym

ciałe

m st

ały

m.

Występowanie:

W górnych warstwach Ziemi

występuje w ilości 0,0018%, w

postaci izotopu 7Li z dodatkiem

3,75%-7,5% 6Li. W warunkach

naturalnych pierwiastek ten

występuje tylko w postaci

związanej. Wchodzi w skład

minerałów: ambligonitu,

lepidolitu, tryfilinu i

spodumenu.

ZASTOSOWANIE:

Lit jest stosowany do produkcji

akumulatorów. Mydło litowe

stosuje się w produkcji smarów.

W stopach (np z glinem)

stosowany w lotnictwie. Ciekły

lit jest stosowany jako

chłodziwo w reaktorach

jądrowych. Deuterek litu jest

istotnym składnikiem broni

termonuklearnej.

L

I

T

SÓD

Pierwiastek z grupy

metali alkalicznych w

układzie okresowym.

Czysty sód jest

srebrzystym, miękkim,

kowalnym metalem.

Sód jest bardzo

reaktywny.

Występowanie:

Nie występuje w

przyrodzie w wolnej

postaci. W oceanach

występuje głównie

jako składnik soli

kuchennej NaCl, w

skorupie ziemskiej jako

węglan i siarczan

sodu.

Zastosowanie:

Tlenki i wodorotlenek

sodu są stosowane w

łodziach podwodnych i

statkach kosmicznych

jako środki

pochłaniające

dwutlenek węgla z

powietrza. Chlorek

sodu pod nazwą sól

kuchenna jest

powszechnie

używanym dodatkiem

do potraw,

wykorzystywany jest

też do topienia śniegu

na drogach; natomiast

zmieszany z lodem

tworzy mieszaninę

oziębiającą.

POTA

S

POTA

S

Jest bardzo lekkim, miękkim

metalem i może być krojony

nożem. Świeżo przekrojony ma

srebrzystobiałą barwę i jasny

połysk, który bardzo szybko

zanika na skutek reakcji z tlenem

atmosferycznym. Jest bardzo

reaktywnym pierwiastkiem,

błyskawicznie utlenia się na

powietrzu, burzliwie reaguje z

wodą wydzielając wodór, który

zapala się od ciepła reakcji. Jest

ważnym składnikiem tkanek

roślin i zwierząt.

Jest bardzo lekkim, miękkim

metalem i może być krojony

nożem. Świeżo przekrojony ma

srebrzystobiałą barwę i jasny

połysk, który bardzo szybko

zanika na skutek reakcji z tlenem

atmosferycznym. Jest bardzo

reaktywnym pierwiastkiem,

błyskawicznie utlenia się na

powietrzu, burzliwie reaguje z

wodą wydzielając wodór, który

zapala się od ciepła reakcji. Jest

ważnym składnikiem tkanek

roślin i zwierząt.

Występowanie:

Występuje w

przyrodzie w dość

dużych ilościach,

głównie w wodzie

morskiej w

małych ilościach

w skorupie

ziemskiej.

Występowanie:

Występuje w

przyrodzie w dość

dużych ilościach,

głównie w wodzie

morskiej w

małych ilościach

w skorupie

ziemskiej.

Zastosowanie:

Stosowany jako ciecz chłodząca w

reaktorach jądrowych.

Związki potasu znajdują zastosowanie

jako nawozy sztuczne.

Używany do wytwarzania jodyny (jodek)a

także do produkcji szkła (węglan)

i mydła (wodorotlenek) oraz jako

pochłaniacz CO2 (wodorotlenek) i

utleniacz (chloran).

Zastosowanie:

Stosowany jako ciecz chłodząca w

reaktorach jądrowych.

Związki potasu znajdują zastosowanie

jako nawozy sztuczne.

Używany do wytwarzania jodyny (jodek)a

także do produkcji szkła (węglan)

i mydła (wodorotlenek) oraz jako

pochłaniacz CO2 (wodorotlenek) i

utleniacz (chloran).

W postaci czystej rubid jest metalem o srebrzysto-szarym

połysku. Jego własności chemiczne są zbliżone do potasu, tyle

że jest jeszcze bardziej reaktywny. Na powietrzu zapala się, z

wodą reaguje wybuchowo. Występuje w skorupie ziemskiej w

postaci minerałów lepidolitu i karmalitu. Rubid posiada aż 30

różnych izotopów.

W postaci czystej rubid jest metalem o srebrzysto-szarym

połysku. Jego własności chemiczne są zbliżone do potasu, tyle

że jest jeszcze bardziej reaktywny. Na powietrzu zapala się, z

wodą reaguje wybuchowo. Występuje w skorupie ziemskiej w

postaci minerałów lepidolitu i karmalitu. Rubid posiada aż 30

różnych izotopów.

Jest jednym z najbardziej reaktywnych pierwiastków, na

powietrzu bardzo szybko pokrywa się ciemnym nalotem tlenku

cezu, z wodą i kwasami reaguje wybuchowo. Minerałem w

którym Cez często występuje jest pollucyt lub inaczej Polluks.

Izotop cezu 137Cs jest często wykorzystywany w przemyśle

oraz w badaniach geofizycznych.

Jest jednym z najbardziej reaktywnych pierwiastków, na

powietrzu bardzo szybko pokrywa się ciemnym nalotem tlenku

cezu, z wodą i kwasami reaguje wybuchowo. Minerałem w

którym Cez często występuje jest pollucyt lub inaczej Polluks.

Izotop cezu 137Cs jest często wykorzystywany w przemyśle

oraz w badaniach geofizycznych.

Jest najaktywniejszym metalem alkalicznym. Nazwa pochodzi od

Francji gdzie w 1939 roku został odkryty przez Marguerite Perey.

Frans reaguje gwałtownie z wodą i kwasami. Łącznie na kuli

ziemskiej występuje naturalnie nie więcej niż kilkadziesiąt

gramów fransu. Frans nie ma stabilnych izotopów. Standardowa

masa atomowa nie może być podana, dlatego wymienia się

masę atomową najtrwalszego izotopu.

Jest najaktywniejszym metalem alkalicznym. Nazwa pochodzi od

Francji gdzie w 1939 roku został odkryty przez Marguerite Perey.

Frans reaguje gwałtownie z wodą i kwasami. Łącznie na kuli

ziemskiej występuje naturalnie nie więcej niż kilkadziesiąt

gramów fransu. Frans nie ma stabilnych izotopów. Standardowa

masa atomowa nie może być podana, dlatego wymienia się

masę atomową najtrwalszego izotopu.

Pozostałe pierwiastki z grupy

litowców: