Lęk

Nerwice

Lęk:

stan emocjonalny o

przykrym dla jednostki
zabarwieniu,
charakteryzujący się
odczuwaniem
nieuzasadnionych obaw lub
uczuciem zagrożenia,
cechuje się różnym
nasileniem i czasem trwania.

Różnice pomiędzy strachem

a lękiem

• Strach jest reakcją na
niebezpieczeństwo
zagrażające obiektywnie, lęk na
zagrożenie
subiektywne;

• Strach jest proporcjonalny do
wielkości
zagrożenia, lęk jest reakcją
nieproporcjonalną,
przewyższającą swoją
intensywnością
wielkość zagrożenia;

• Strach jest uczuciem
przedmiotowym,
człowiek wie czego się boi, lęk jest
uczuciem
bezprzedmiotowym.

Fizjologiczny obraz lęku i

strachu

Pobudzenie układu
sympatycznego:
- przyspieszenie akcji serca,
- zwężenie naczyń obwodowych,
- zmiany w rytmie oddechu,

- wstrzymanie aktywności
trawiennej,

- pocenie się,

- drżenie ciała,

- wystąpienie suchości w ustach

Wszystkie te i inne zmiany tworzą
tzw. mechanizm „atak-ucieczka”.

Psychoanalityczna

koncepcja lęku

1. Lęk realny;

2. Lęk neurotyczny
- lęk bliżej nieokreślony

(niezwiązany),

- fobie,
- reakcje paniczne;

3. Lęk moralny.

Nerwica

– przewlekłe

zaburzenie czynności
układu nerwowego
wywołane czynnikami
psychicznymi.

Objawy nerwic

Objawy osiowe:

• lęk

• objawy wegetatywne

• nerwicowe błędne koło

• nerwicowy egocentryzm

Objawy brzeżne:

wyznaczają postać nerwicy, np.
natręctwa, fobie.

Typy nerwic

• Nerwica lękowa;

• Fobia szkolna;

• Nerwica histeryczna;

• Nerwica natręctw.

Nerwica lękowa

Lęk występuje tu
bezprzedmiotowo w postaci
rozlanego niepokoju i uczucia
stałego przykrego napięcia
emocjonalnego.

Fobia szkolna

Lęk ma tu charakter
przedmiotowy,
tzn. pojawia się w pewnych
sytuacjach lub w odniesieniu do
niektórych przedmiotów.
W przypadku fobii szkolnej
dziecko odczuwa lęk przed
zajęciami szkolnymi.

Nerwica

histeryczna

Lęk nie jest tu świadomie
doznawany w postaci
bezprzedmiotowej, ani nie
zostaje przemieszczony na
konkretne sytuacje pod
postacią fobii, ale zostaje
przekształcony (ulega
konwersji) w rozmaite objawy
czynnościowe w zakresie
poszczególnych narządów lub w
postaci zaburzeń czuciowo-
ruchowych.

Nerwica

natręctw

Lęk jest automatycznie
kontrolowany nieustannie
nawracającymi myślami i
powtarzającymi się
czynnościami.

Modele teoretyczne

rozumienia istoty

nerwic:

• Psychooanaliza, w tym także
kierunki
neopsychoanalityczne;

• Teorie uczenia (pawłowizm,
behawioryzm);

• Teorie egzystencjalne (V.
Frankl);

• Teoria dezintegracji
pozytywnej
(K. Dąbrowski).

Przyczyny

nerwic:

• Czynniki emocjonalne i
uwarunkowania społeczne;

• Szczególnie ważne są
doświadczenia
z okresu wczesnego
dzieciństwa.

Czy nerwica

uszlachetnia?

Leczenie nerwic:

• psychoterapia;

• leczenie farmakologiczne
ma
charakter jedynie
wspomagający

Dziękuję za

uwagę.