Fazy opracowania ubytku w

kontekście stosowanych

materiałów odtwórczych u

pacjentów dorosłych –

adhezyjnych i nieadhezyjnych

Powinno się zacząć od usunięcia złogów nazębnych –
wykonanie skalingu nad i poddziąsłowego, a także
poinstruowanie o higienie jamy ustnej.
Następnie powinno wybrać się odpowiedni materiał w
zależności od miejsca ubytku, oraz mieć na uwadze estetykę
w zębach przednich i wytrzymałość w zębach bocznych.
Kolor dobiera się dopóki ząb jest wilgotny i posiada
naturalne zabarwienie . Jest to oczywiście wstępnym
wyborem i podlega weryfikacji po całkowitym usunięciu
zębiny próchnicowej,
Następnie izolujemy od śliny zakładając ślinociąg i koferdam
lub wałki ligniny. Można również zabezpieczyć zęby
sąsiednie klinami, paskami metalowymi lub celuloidowymi.

Przygotowanie.

Należy zapewnić dojście do ogniska próchnicy,

dobrą widoczność, możliwość wprowadzenia
narzędzi i chłodzenia wodnego.

a)poszerzenie wzdłuż granicy szkliwno-zębinowej

(ubytek na powierzchni żującej)

b)przewiercenie warstwy zdrowego szkliwa
(ubytek

na powierzchni stycznej)

c)usunięcie nawisów szkliwa

Otwarcie ubytku.

Zarys powinien być linią zamkniętą, łagodnie

przechodzącą w poszczególne odcinki. Stanowi linię łączącą
tkanki z materiałem, jego zasięg zależy od wielkości ubytku.

a) caries superficialis: usunięcie zębiny->nadanie zarysu

(wydrążaczem /ekskawator/ jednym, zdecydowanym
ruchem lub kątnicą z różyczką)

b) caries media et profunda: nadanie zarysu->usunięcie

zębiny->zniesienie nawisów szkliwa (turbiną z różyczką)
dotyczy tylko materiałów nieadhezyjnych



w materiałach adhezyjnych można pozostawić niepodparte
pryzmaty szkliwa

Nadanie zarysu.

Początkowo usuwamy zebinę zmienioną

próchnicowo z połączenia szkliwno-zębinowego,
następnie z pozostałych ścian ubytku, na końcu z dna
ubytku zmieniając wiertło na jałowe

Należy pamiętać podczas opracowywania

głębokiego ubytku o zapewnieniu braku dostępu śliny,
stosowaniu dużych wierteł, małych obrotów i częstej
zmianie wierteł na jałowe. Należy również pamiętać o
chłodzeniu wodą w celu nie przegrzania miazgi.

Usunięcie zębiny próchnicowej.



Ma za zadanie rozłożenie sił powstających podczas żucia,
aby wypełnienie nie uległo pęknięciu w wyniku zgniecenia.
dotyczy szczególnie ubytków klasy I,II,IV.



W przypadku materiałów niesprężystych (amalgamat)
rozległość ubytku powinna być proporcjonalna do
głębokości oraz należy usunąć wszystkie ostre kąty
różyczką lub gruszką.

Kąt powierzchniowo-ubytkowy (cavo-surface angle) CSA

powinien wynosić <110*, czyli kąt powierzchniowo-
amalgamatowy (amalgam-margin angle) AMA powinien
wynosić >70*. Zwiększenie kąta CSA może doprowadzić do
osłabienia brzeżnej części wypełnienia, a zwiększenie kąta
AMA może doprowadzić do odkruszenia niepodpartych
pryzmatów szkliwa.

Kształt oporowy.

Wykonuje się tylko dla kompozytów, kątnicą do 3.000obr/min

diamentami, krążkami, paskami drobnoziarnistymi, a najlepsze są białe kamyki
arkansasowe.
Wygładzamy do momentu kiedy zgłębnik przesuwa się po szkliwie jak po szkle.

Zukośnienie zewnętrzne (external bevel), czyli skośne ścięcie szkliwa płomykiem

pod kątem 45* na głębokość 0,5-1,0mm powoduje:



poprawę efektu kosmetycznego,



usunięcie szkliwa bezpryzmatycznego,



usunięcie szkliwa bogatego we fluoroapatyty,



zwiększenie skuteczności wytrawiania (dostęp kwasu do odsłoniętych pryzmatów),

Jeśli ścianę ubytku stanowi cement korzeniowy, powinna ona być prostopadła do

długiej osi zęba i zawierać rowek retencyjny. Jest to jedyny przypadek
wykonywania rowka retencyjnego przy zastosowaniu materiałów adhezyjnych.

Nie należy wykonywać ścięcia ani szkliwa ani cementu na ścianie dodziąsłowej

(wyjątek klasa V), jeśli istnieje niepodparte szkliwo. Można w tym miejscu wykonać
zukośnienie wewnętrzne (internal bevel).

Wygładzenie brzegów szkliwa.

Kształt retencyjny ma za zadanie rozłożenie sił powstających podczas żucia,

aby wypełnienie nie zostało wyważone wzdłuż linii wprowadzenia. Dotyczy
tylko materiałów nieadhezyjnych.



dno ubytku musi być płaskie (wklęsłość wyrównuje się podkładem za
wyjątkiem miejsc w pobliżu ścian bocznych),



powierzchnia ubytku powinna być większa od powierzchni ograniczonej linią
zarysu

Nadanie retencji uzyskuje się poprzez:
- ściany zbieżne (w płytkich ubytkach) lub ściany równoległe,



rowki przy dnie (w ubytkach głębokich) ponieważ poszerzanie dna ubytku
osłabiłoby ściany boczne i mogłoby zranić rogi miazgi.

Rowków nie pokrywa się podkładem, znajdują się powyżej niego. Do ich
wykonania stosuje się różyczkę, stożek lub gwiazdkę. Rowki powinny
przebiegać od ściany dodziąsłowej w kierunku dokoronowej stopniowo ulegając
spłyceniu i poszerzeniu.

Nadanie kształtu retencyjnego.

Zależy od ilości zdrowej tkanki oddzielającej dno ubytku od

miazgi.

caries media:

tlenek cynku z eugenolem, glassjonomer, cement karboksylowy,

Dycal.
caries profunda:
-jednowarstwowy: wodorotlenek wapnia twardniejący lub inny
obojętny,
-dwuwarstwowy: wodorotlenek wapnia nietwardniejący
(Biopulp) lub szybkotwardniejący.

Biopulp lepiej uwalnia OH-, ale nie można na niego zakładać

cementu fosforanowego, ponieważ w okresie wiązania pH 1,6-
3,6 neutralizuje odczyn zasadowy Ca(OH)2.

Wybór podkładu.

Należy rozpocząć od przygotowania narzędzi: nakładacz, upychacz, kształtka,

kuleczki waty (kilkakrotna tamponada), wałki ligniny.

Odizolowanie leczonego łuku zębowego przed dostępem śliny - założenie
wałków ligniny przy ujściach ślinianki przyusznej, na dnie jamy ustnej
symetrycznie po obu stronach wędzidełka wargi.

Gdy ubytek znajduje się bardzo blisko dziąsła należy założyć nić retrakcyjną do
kieszonki dziąsłowej w celu obniżenia linii dziąsła oraz powstrzymania wysięku.

W przypadku wystąpienia krwawienia należy zastosować Alustin lub
Recestyptine.
Nie stosuje się:
-środków antyseptycznych w głębokich ubytkach, ponieważ powodują
denaturację białek wypustek odontoblastów, a w bardzo głębokich ich komórek
macierzystych,
-sprężonego powietrza ponieważ wywołuje wysuszenie i odwodnienie
odontoblastów oraz ich wessanie do wnętrza kanalików zębinowych.

Przygotowanie materiału.



ubytki klasy II (formówka metalowa), III
(pasek celuloidowy),IV (formówka
białostocka)



kompozyt nakłada się cienkimi warstwami
nachodzącymi siebie na kształt choinki,
osobno od strony przedsionkowej osobno od
językowej, w celu podparcia guzków i
wyeliminowania naprężeń między nimi
(cusp reinforcement).

Założenie wypełnienia.

Polerowanie ma na celu zmniejszenie stopnia odkładania się płytki nazębnej i

korozji powierzchni. Pasty polerujące: Proxyt, CCS Prophylaxpaste (RDA 40), Prisma-
Gloss, Prisma-Gloss Extrafine,

Dwa sąsiednie ubytki mające zostać wypełnione amalgamatem, jeden wypełnia się
całkowicie a drugi tymczasowo, aby uniknąć połączenia się dwóch materiałów.
Na zakończenie amalgamat wygładza się upychaczem i kuleczką suchej waty,
natomiast poleruje się na następnej wizycie po utwardzeniu materiału. W tym celu
stosujemy:



krążki gruboziarniste,



krążki drobnoziarniste,



wąskie paski ścierne+pumeks+gliceryna,



pasta do polerowania+szczoteczka w kształcie kubka,



tlenek cynku+alkohol+szczoteczka w kształcie kubka,



szczoteczka gumowa w kształcie kubka,

Ubytku nie wolno wypełniać jeśli został zraniony brzeg dziąsłowy lub brodawka
dziąsłowa, ponieważ założenie kształtki wznowi krwawienie i uniemożliwi założenie
wypełnienia w suchym otoczeniu.

Wygładzenie powierzchni.

Dziękujemy.