ORGANIZACJA OPIEKI

DŁUGOTERMINOWEJ

OPIEKA

DŁUGOTERMINOWA

Oznacza nieokreślone lub określone w czasie

świadczenie usług pielęgnacyjno-opiekuńczych
i leczniczych oraz  pomocy i wsparcia dla osób
przewlekle chorych, bądź niepełnosprawnych.
Może dotyczyć osób w każdym wieku, nabiera
jednak szczególnego znaczenia w starzejących
się społeczeństwach, w których przeważają
schorzenia przewlekłe a średni wiek uległa
wydłużeniu. Naturalny proces starzenia oraz
wiele chorób o skrytym, powolnym przebiegu
nieuchronnie prowadzi do ograniczenia, bądź
utraty samodzielności. (np.: miażdżyca,
osteoporoza, choroba zwyrodnieniowa stawów,
otępienie). 

DO SEKTORA OPIEKI

DŁUGOTERMINOWEJ

Zaliczyć  można świadczeniodawców 

kontraktujących z kasą chorych  usługi
zdrowotne  na zasadzie płacenia za osobodzień.
Będą to: zakłady opiekuńczo lecznicze, zakłady
pielęgnacyjno opiekuńcze, oddziały i szpitale 
dla psychicznie chorych, oddziały i szpitale
gruźlicze, oddziały medycyny paliatywno
hospicyjnej, oddziały psychogeriatryczne,
oddziały dla przewlekle chorych, wybrane
szpitale i oddziały: geriatryczne,
reumatologiczne, onkologiczne, rehabilitacyjne, 
neurologiczne. Zaliczyć należy do tego sektora
również oddziały dzienne funkcjonujące w
jednostkach o opisanym profilu.

ORGANIZACJA OPIEKI:

1.

W domu.

2.

W zakładach pielęgnacyjno-
opiekuńczych i zakładach opiekuńczo-
leczniczych.

3.

Oddziałach dla przewlekle chorych.

AD.1 OPIEKA W DOMU

Pielęgniarska opieka długoterminowa jest to

opieka nad obłożnie i przewlekle chorymi
przebywającymi w domu. Pacjenci w
pielęgniarskiej opiece długoterminowej nie
wymagają hospitalizacji w oddziałach
lecznictwa stacjonarnego i z różnych
względów nie chcą lub nie mogą przebywać w
zakładach opieki długoterminowej, a ze
względu na istniejące problemy zdrowotne
wymagają systematycznej i intensywnej
opieki pielęgniarskiej udzielanej w warunkach
domowych i realizowanej we współpracy z
lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej.

AD.2 W ZAKŁADACH PIELĘGNACYJNO-

OPIEKUŃCZYCH I ZAKŁADACH

OPIEKUŃCZO-LECZNICZYCH

Zadaniem zakładu pielęgnacyjno - opiekuńczego

jest okresowe lub stałe objęcie całodobową
pielęgnacją i kontynuacja leczenia osób przewlekle
chorych oraz osób, które przebyły leczenie
szpitalne, mają ukończony proces diagnozowania,
leczenia operacyjnego lub intensywnego leczenia
zachowawczego, nie wymagają już dalszej
hospitalizacji, jednak ze względu na stan zdrowia i
stopień niepełnosprawności oraz brak możliwości
samodzielnego funkcjonowania w środowisku
domowym są niezdolne do samo opieki oraz
wymagają kontroli lekarskiej, profesjonalnej
pielęgnacji i rehabilitacji oraz zapewnienia opieki
pielęgniarskiej.

Kontynuacja leczenia oznacza dalsze
postępowanie medyczne odpowiadające
stanowi zdrowia pacjenta, w tym podawanie
leków i wykonywanie badań diagnostycznych,
niezbędnych w chorobach o charakterze
przewlekłym oraz stosowanie wskazań po
zakończeniu leczenia w oddziale szpitalnym.

AD.3 ODDZIAŁACH DLA

PRZEWLEKLE CHORYCH

W oddziale dla przewlekle chorych

zapewnia się całodobową opiekę i
leczenie osób, które przebyły fazę
leczenia szpitalnego w oddziałach
opieki krótkoterminowej, mają
ukończony proces diagnozowania,
leczenia operacyjnego lub
intensywnego leczenia zachowawczego,
lecz wymagają dalszej hospitalizacji.

ZADANIA PIELĘGNIARKI OPIEKI DŁUGOTERMINOWEJ



Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 r (Dz. U. Nr 210
poz.2135) w art.15 określiła, iż świadczeniobiorcy mają, na
zasadach określonych w ustawie, prawo do świadczeń opieki
zdrowotnej, których celem jest zachowanie zdrowia,
zapobieganie chorobom i urazom, wczesne wykrywanie chorób,
leczenie, pielęgnacja oraz zapobieganie niepełnosprawności i jej
ograniczanie.", a jednocześnie wskazała „prawo do świadczeń
pielęgnacyjnych i opiekuńczych, w tym prawo do opieki
paliatywno - hospicyjnej".



Wskazana przez Narodowy Fundusz Zdrowia pielęgniarska
opieka długoterminowa jest specjalistyczną formą
świadczenia zdrowotnego, skierowaną do obłożnie i przewlekle
chorych, w ich środowisku domowym. Opiekę realizują
pielęgniarki, które legitymują się ukończeniem kursu
pielęgniarstwa rodzinnego, geriatrycznego lub opieki
długoterminowej.

CEL OPIEKI

DŁUGOTERMINOWEJ

Celem pielęgniarskiej opieki długoterminowej jest:



zapewnienie pacjentom obłożnie chorym świadczeń
pielęgniarskich w warunkach domowych;



przygotowanie chorego (i jego rodziny) do samo-opieki i samo-
pielęgnacji, w tym kształtowanie umiejętności w zakresie
radzenia sobie z niepełnosprawnością.

Do zadań pielęgniarskiej opieki długoterminowej należy:



realizacja świadczeń pielęgnacyjnych zgodnie z procesem
pielęgnowania;



pomoc w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych związanych
z samodzielnym funkcjonowaniem w środowisku domowym;



edukacja zdrowotna osób objętych opieką oraz członków ich
rodzin;



pomoc w pozyskiwaniu sprzętu medycznego i
rehabilitacyjnego, niezbędnego do właściwej pielęgnacji i
rehabilitacji chorego w domu.

ZAKWALIFIKOWANI
PACJENCI

Do pielęgniarskiej opieki długoterminowej mogą być

zakwalifikowani pacjenci w dowolnym wieku, obłożnie i/lub
przewlekle chory, z dowolną jednostką chorobową, z
ograniczeniem zdolności do samo opieki, którzy w ocenie wg
skali Barhel uzyskali od 0 do 40 punków oraz dodatkowo
wymagają bezwzględnie realizacji przynajmniej jednego z
wymienionych niżej świadczeń pielęgniarskich przez okres
powyżej 2 tygodni:

kroplowego wlewu dożylnego wynikającego ze stałego zlecenia

lekarskiego związanego z prowadzonym procesem leczenia;

wykonywania zabiegów pielęgnacyjno-leczniczych w stomiach,

przetokach, odleżynach, troficznych owrzodzeniach podudzi i
trudno gojących się ranach;

karmienia przez zgłębnik i przez przetokę;
płukania pęcherza moczowego;
pielęgnacji w związku z założoną rurką tracheotomijną;
zakładania i usuwania cewnika (stałe zlecenie lekarskie).

OPIEKA DŁUGOTERMINOWA W

POLSKIM SYSTEMIE OCHRONY

ZDROWIA

Jest nadal w początkowym stadium

rozwoju i nadal jest utrzymywana

ograniczona dostępność do świadczeń,

zarówno stacjonarnych jak i

domowych. 

W celu poprawy jakości świadczeń  w

placówkach opieki długoterminowej

należy powołać  przy Ministerstwie

Zdrowia grupę roboczą, która będzie

miała za zadanie opracowanie

standardów tej opieki i zasad nadzoru

nad ich przestrzeganiem zgodnie z

prawem.

W CHWILI OBECNEJ WOBEC ROSNĄCEJ LICZBY OŚRODKÓW OPIEKI

DŁUGOTERMINOWEJ CELOWE JEST PODJĘCIE WYSIŁKÓW  ZMIERZAJĄCYCH DO:



Prawidłowego nazewnictwa jednostek 
publicznej i niepublicznej Służby Zdrowia,
tworzących ten sektor;



Opracowaniu zakresów świadczeń zdrowotnych
i opiekuńczych udzielanych w zdefiniowanych
jednostkach oraz minimalnych poziomów
finansowania niezbędnych do realizacji celów
statutowych tych jednostek;



Zasad standaryzacji i akredytacji tych
jednostek;



Miejsca i roli jednostek opieki długoterminowej
w całym systemie ochrony zdrowia.

KOSZTY OPIEKI

Biorąc pod uwagę średnią cenę tzw.

osobodnia wyliczoną na podstawie
informacji z wielu zakładów opieki
długoterminowej na terenie kraju wynika, że
w opiece stacjonarnej dobowe koszty opieki
kształtują się następująco:



Koszt podstawowej pielęgnacji (w zakresie
odżywiania, wydalania, higieny ciała i
przemieszczania) wynosi średnio około 80 zł;



Koszt leczenia wynosi średnio około 30 zł;



Koszt wyżywienia i zakwaterowania 30 zł
(pokrywa pacjent). Tak więc dobowy łączny koszt
opieki w ZOL lub ZPO wynosi około 150 zł;

Aktualnie w oparciu o dane statystyczne można w
przybliżeniu określić liczbę osób przewlekle
chorych i niesamodzielnych na około milion
osób. Największy problem stanowią pacjenci
psychogeriatryczni, wymagający nieustannego
nadzoru. Szacuje się, że w 2030 roku, jedna osoba
na sto pięćdziesiąt będzie potrzebowała jakiegoś
rodzaju opieki długoterminowej. Przygotowanie
struktur do objęcia opieką tak dużej grupy osób
wymaga wieloletnich zintensyfikowanych działa.

BIBLIOGRAFIA



M. Augustyn i P. Błedowski „Opieka
długoterminowa w Polsce”, Warszawa
2010;



I. Rudawska „Opieka zdrowotna-
aspekty rynkowe i marketingowe”, wyd.
Naukowe PWN;