Wykonały Oliwia Medycka i Izabela Francuz

RELIGIA W STAROŻYTNYM

RZYMIE

KULTY POGAŃSKIE

Religia rzymska kształtowała się pod wpływem silnego oddziaływania
Etrusków oraz Greków, oraz zachowała wiele cech indywidualnych. Co
za tym idzie była to religia politeistyczna. Była to religia typowo
rolnicza, kultywowano akty siewów, dojrzewania zbóż, zbiorów.
Szczególną czcią otaczano także bóstwa domowe – many, lary i
penaty.
Pod wpływem kultury etruskiej, wprowadzono kulty państwowe.
Bóstwa nabrały cech antropomorficznych.
Główne bóstwa w Rzymie to tzw. Trójca kapitolińska, czyli Jowisz,
Junona i Minewra.
Dodatkowo w Rzymie czczono boginię Westę – patronkę ogniska
domowego, będącej także opiekunką państwa rzymskiego. Nad kultem
Westy czuwały kapłanki – westalki, pochodzące z najlepszych rodów
rzymskich.

WRÓŻBIARSTWO I RELIGIA

Rzymianie przejęli wróżbiarstwo od Etrusków. Urzędnicy, pełniący
jednocześnie funkcje kapłańskie, zobowiązani byli zasięgać wróżb
przed podjęciem każdej poważnej decyzji państwowej.

Rzymianie byli bardzo tolerancyjni co do obcych kultur, dlatego też
bardzo chętnie utożsamiali swoich bogów z greckimi. Wyrazem
takiej postawy było zbudowanie

Panteonu

– świątyni wszystkich

bogów.

Bóstwa rzymskie

Kult panujący, podobnie jak w wierzeniach starożytnych
Greków, polegał na czczeniu panującego władcy oraz jego
rodziny, traktując go jako wysłannika samych bogów. Kult
ten odegrał bardzo istotną rolę w kształtowaniu się religii
państwowej Rzymian.
Rozpowszechnianie się tego kultu i obowiązek oddawania
czci cesarzowi doprowadziło do konfliktu z wyznawcami
monoteizmu – Żydami. Wyraz swojego oburzenia okazali
organizując dwa powstania przeciwko władzy rzymskiej.
Po pierwszym buncie (66-73r.n.e.) Rzymianie zburzyli
Świątynie Jerozolimską, a po klęsce drugiego powstania
(132-135r.n.e.) wypędzono całą ludność żydowską z Judei.
Rozpoczął się wówczas dla Żydów okres „wielkiego
rozproszenia” zwany inaczej diasporą.

CHRZEŚCIJAŃSTWO

Chrześcijaństwo jest to odłam judaizmu, który narodził się w
Palestynie w I wieku po Chrystusie. Bardzo szybko się uniezależniło
od judaizmu stanowiąc nową religię.

Powstanie chrześcijaństwa wiąże się z nauczaniem Jezusa
Chrystusa, który głosił przesłanie miłości i miłosierdzia oraz
nadejście Królestwa Bożego i odkupienie win. Przez swoich uczniów
uznany został Zbawicielem – Mesjaszem, pomazańcem i Synem
Bożym.

Chrystus swoją działalnością naraził się arystokracji jerozolimskiej,
która wystąpiła przeciwko nowemu ruchowi, a Chrystus uznany
został za osobę, która podżega przeciwko władzy rzymskiej. Pod
naciskiem kapłanów rzymskich Poncjusz Piłat skazał Chrystusa na
śmierć poprzez ukrzyżowanie.

Po śmierci Zbawiciela kontynuowano głoszenie jego nauk. Osoby,
które głosiły jego nauki, nazywano apostołami, czyli wysłannikami.

Szerzyli Jego nauki i legendy o Nim, głosili Ewangelię , czyli dobrą
nowinę. Ogłosili Chrystusa Zbawicielem – Mesjaszem , który przez
śmierć na krzyżu odkupił winy ludzkości. Zwolenników Chrystusa i
Jego nauk zaczęto nazywać chrześcijanami.

Pierwsi chrześcijanie rekrutowali się spośród wyznawców judaizmu.
Ich liczba była dość ograniczona ze względu na tradycją żydowską.

Przełomowa w tym zakresie okazała się jednak działalność św.Pawła
z Tarsu. Przejął on bowiem naukę Chrystusa i stał się jej gorliwym
wyznawcą. Wprowadził on zasadę, że tylko członek żydowskiej
rodziny może stać się chrześcijaninem, co wiązało się z zerwaniem
z judaizmem. Od tego czasu chrześcijaństwo zaczęło się
rozpowszechniać po całym terytorium cesarstwa.

Pierwsze gminy chrześcijańskie powstały w Aleksandrii, Antiochii i
Efezie, jednak szybko dotarło do Italii. Wg historyków za czasów
panowania cesarza Nerona istniała grupa wyznawców Chrystusa w
Rzymie.

Religia chrześcijańska dla Rzymian była niezrozumiałą, w większości
uznawaną za sektę żydowską. Żydzi zaś próbowali zwalczać
chrześcijan. Stąd też prześladowania chrześcijan za panowania
Nerona. Uznano ich za winnym podpalenia Rzymu w 64r.n.e. i z
rozkazu Nerona dokonano masowych aresztowań. Następnie skazani
zostali na hańbiącą śmierć przez ukrzyżowanie albo rzucenie na
pożarcie dzikim zwierzętom.

Prześladowania te trwały jednak stosunkowo krótko, a wystąpienia
antychrześcijańskie miały z reguły charakter ludowy. Odgórny nakaz
prześladowania chrześcijan wydano dopiero w połowie III w.n.e.
Nakaz wydano, ponieważ władcy Imperium Romanum dostrzegali w
tej religii zagrożenie dla ustalonego ładu i zasad. Wynikało to m.in. z
odmawiania pełnienia służby wojskowej przez chrześcijan oraz
nieskładania przez nich przepisowych ofiar przed posągami bóstw i
cesarza.

Chrześcijanie byli już wtedy zorganizowani w struktury Kościoła,
które pozostawały pod kontrolą państwa, co godziło w jego
porządek.

Kulminacja prześladowań przypadła na lata 303 i 304 n.e. na rządy
cesarza Dioklecjana.

W 313 r.n.e cesarz Konstantyn Wielki ogłosił w Mediolanie akt
tolerancji zwany edyktem mediolańskim. Na jego mocy
chrześcijaństwo uzyskało prawo równorzędne z innymi religiami.
Sam Konstantyn był pierwszym chrześcijańskim cesarzem – przyjął
chrzest na łożu śmierci. Jednak przez wszystkie lata swojego
panowania wspomagał chrześcijaństwo i Kościół.

Był bowiem przekonany, że zwycięstwo w 312 r.n.e. dające mu
panowanie nad Zachodem zawdzięcza właśnie opiece Chrystusa,
ponieważ przed bitwą miał widzenie, podczas którego ujrzał
monogram Chrystusa z napisem „Pod tym znakiem zwyciężysz”.

Wiek IV to już w niczym nieograniczona ekspansja chrześcijan i
umacnianie pozycji chrześcijaństwa w państwie, nawet rządy Juliana
Apostaty, pragnącego przywrócenie pogaństwa nie było w stanie
zatrzymać rozpowszechniania się chrześcijaństwa.

Triumfu chrześcijan dopełnił cesarz Teodozjusz Wielki, który w 392 r.
zakazał wszelkich form kultu pogańskiego.

Świętą księgą chrześcijan jest Pismo Święte, dzielące się na Stary i
Nowy Testament. Wykładnią religii chrześcijańskiej jest Nowy
Testament, który powstał na przestrzeni I-III wieku

Składa się on z czterech Ewangelii – Marka , Mateusza , Łukasza i
Jana ; Dziejów Apostolskich, Listów Apostolskich i Apokalipsy wg św.
Jana. Wszystkie te utwory powstały już po śmierci Chrystusa.

Od momentu powstania chrześcijaństwa zaczęła tworzyć się jego
struktura organizacyjna, która początkowo bazowała na wspólnotach
(gminach). Na czele wspólnot stali biskupi. Oprócz nich wyłaniano
prezbiterów, starszych, którzy pełnili różne funkcje kapłańskie. Ich
pomocnikami byli diakoni. Z czasem za najważniejszych zaczęto
uznawać biskupów Rzymu, ponieważ to tu męczeńską śmierć
ponieśli apostołowie Piotr i Paweł. Od momentu powstania
Konstantynopola w 330r. i przejęcia przez niego funkcji stolicy
państwa, najważniejszą w nim rolę odgrywali biskupi. W ten sposób
ukształtował się Kościół.