Akademia Obrony
Narodowej
Bezpieczeństwo Narodowe
niestacjonarne, II stopnia
Maciej Skura
Piotr Rybitw
Piotr Szydłowski

Środkowoazjatycki kompleks

bezpieczeństwa.

Znaczenie współpracy

regionalnej dla umacniania

bezpieczeństwa.

ASEAN

ASEAN (ang. Association of South East Asian
Nations) Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-
Wschodniej, w skład której wchodzą: Filipiny, Indonezja,
Malezja, Singapur, Tajlandia, Brunei, Wietnam, Laos,
Birma i Kambodża.
Kraje Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-
Wschodniej (ASEAN) jako grupa są trzecim co do
wielkości dla UE partnerem handlowym spoza Europy,
po Stanach Zjednoczonych i Chinach. Singapur jest
traktowany przez wiele przedsiębiorstw UE jako
centralny punkt dla ich działalności w Azji Południowo-
Wschodniej i w szerszym ujęciu w regionie Azji i
Pacyfiku.

APEC

APEC (Asia – Pacyfic Economic Cooperation) czyli
Forum Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku do
której należą Australia, Brunei, Chile, Chiny,
Filipiny, Hongkong, Indonezja, Japonia, Kanada,
Korea Południową, Malezja, Meksyk, Nowa
Zelandia, Papua Nowa Gwinea, Peru, Rosja,
Singapur ,Tajwan, Tajlandia, Wietnam i Stany
Zjednoczone. Jej głównym celem jest wielostronna
współpraca gospodarcza, oraz stworzenie
warunków do zrównoważonego rozwoju krajom Azji
i Pacyfiku, w głównym stopniu dzięki stopniowym
obniżkom barier handlowych i inwestycyjnych.

Układ został zawarty w 1989 r. w odpowiedzi na
rosnącą współzależność między gospodarkami Azji
Wschodniej i obu Ameryk. W ciągu kilku lat APEC ze
skromnego nieformalnego ministerialnego forum
przeistoczył się w znaczącą strukturę międzynarodową
w tej części świata. Jej celem jest dynamizacja rozwoju
gospodarczego oraz wzmocnienie poczucia jedności
regionu Azji i Pacyfiku. O wadze ugrupowania świadczy
fakt, że państwa APEC mają przeszło 47-procentowy
udział w światowym handlu, a połączony produkt
narodowy to około 18 bln USD.

APEC jest instytucją przede wszystkim ekonomiczną.

Jego powstanie zdynamizowało handel i przepływ
inwestycji zarówno w wymiarze regionalnym, jak i
globalnym.

SCO

SCO – Shanghai Cooperation Organization.

W 1996 r. w Szanghaju i w 1997 r. w
Moskwie Rosja, Chiny oraz trzy państwa
środkowoazjatyckie Kazachstan, Kirgistan i Tadżykistan
podpisały porozumienia w kwestii realizacji kompleksu
środków dotyczących umocnienia zaufania i przejrzystości
na wspólnych granicach. Układ jest unikatowy dla regionu
Azji i Pacyfiku, bowiem po raz pierwszy państwa tej części
świata wzięły na siebie konkretne zobowiązania
wojskowo-polityczne.

Jednym z najbardziej palących problemów wspólnych dla
wszystkich członków SOW, przede wszystkim Rosji i Chin,
jest przeciwdziałanie terroryzmowi, separatyzmowi i
ekstremizmowi religijnemu oraz narkobiznesowi.
Strony zgadzają się, że działania separatystyczne i
ekstremistyczne, które objęły łukiem terytorium
od Kosowa do Sinczjan w Chinach, przez Kaukaz i Azję
Środkową, to szczodrze finansowana jednolita i
skoordynowana akcja. Jej neutralizacja wymaga
skoordynowanego działania wszystkich członków.
Podstawą do wspólnych działań są: podpisana w czerwcu
2001 r. konwencja o walce z terroryzmem, separatyzmem
i ekstremizmem87 i późniejsza o współpracy w walce z
nielegalnym obrotem narkotykami. Państwa zdecydowały
się w 2002 r. na zbudowanie agencji antyterrorystycznej i
mechanizmów szybkiego reagowania na sytuacje
nadzwyczajne.

SAARC

SAARC (ang. South Asian Association for Regional Cooperation,
Południowoazjatyckie Stowarzyszenie Współpracy Regionalnej) -
ugrupowanie regionalne założone 8 grudnia 1985 roku przez 7
państw Azji Południowej: Bangladesz, Bhutan, Indie, Malediwy, Nepal,
Pakistan i Sri Lankę.

• Celem SAARC jest przyspieszenie rozwoju gospodarczego i

społecznego państw członkowskich. Współpraca koncentruje się na
kwestiach niepolitycznych: handlu, nauce i technice, wymianie
kulturowej, walce z narkotykami. W 1993 roku podpisano
porozumienie o handlu preferencyjnym, a w styczniu 2004 roku w
Islamabadzie postanowiono o utworzeniu strefy wolnocłowej do 2017
roku. Najwyższym organem SAARC jest szczyt głów państw,
odbywający się corocznie; 2 razy w roku zbiera się rada ministrów
spraw zagranicznych. Aktywność ugrupowania w dużej mierze zależy
od stanu stosunków indyjsko-pakistańskich, np. w okresie napięcia w
latach 1999-2001 ugrupowanie praktycznie nie funkcjonowało.

•  A. Legucka, K. Malak (red.), Polityka

zagraniczna i bezpieczeństwa na
obszarze Wspólnoty Niepodległych
Państw, Warszawa 2008.

• Ministerstwo Gospodarki.pl
• Stosunki-międzynarodowe.pl