PROCESY SKŁADOWE

EDUKACJI:

DZIESIĘCIOŚCIAN

EDUKACJI

WG KWIECIŃSKIEGO

Monika Bartosik i Paulina

Susłowicz

PLAN PREZENTACJI:



1. Podstawowe pojęcia.



2. Procesy edukacyjne.



3. Dziesięciościan edukacji (ściana

edukacji, opis, patologia nadmiaru i
niedomiaru).



4. Regularny dziesięciościan.



5. Zakłócenia, niedomiary.



6. Przywracanie równowagi.



7. Sieć pojęć edukacyjnych.



8. Holistyczne teorie pojęć.

Podstawowe pojęcia



EPISTEMOLOGIA- dział filozofii traktujący o

przedmiocie, treści, procesach, sposobach,
granicach i kryteriach poznania ludzkiego 
teoria poznania.



AKSJOLOGIA- nauka o wartościach zajmująca

się badaniem natury wartości, podstawami i
kryteriami wartościowania  teoria wartości.



ONTOLOGIA- nauka o bycie, podstawowy

dział filozofii zajmujący się teorią bytu,
charakterem i strukturą rzeczywistości lub
ogólną teorią przedmiotów.

EDUKACJA



Ogół wpływów na jednostki i
grupy ludzkie, wpływów
sprzyjających takiemu ich
rozwojowi i wykorzystaniu
posiadanych możliwości, aby w
maksymalnym stopniu stały się
świadomymi i twórczymi
członkami wspólnoty społecznej,
narodowej, kulturowej i globalnej
oraz by stały się zdolne do
aktywnej samorealizacji,
niepowtarzalnej i trwałej
tożsamości i odrębności, były
zdolne do rozwijania własnego JA
poprzez podejmowanie zadań.

PROCESY EDUKACYJNE

wychowanie dla…

wychowanie do…

wychowanie w…

wychowanie
przez…



Na edukację składa się
dziesięć procesów
składowych…

DZIESIĘCIOŚCIAN

EDUKACJI

Ściana edukacji

Opis

Patologia

nadmiaru

Patologia

niedomiaru

GLOBALIZACJA

u jej postaw leży

przekonanie, że

ludzkość żyje w

ramach

globalnych

systemów, np.

ekonomicznego,

politycznego,

technologicznego,

podział świata na

centrum i

peryferie.

kosmopolityzm,

globalizm,

wyolbrzymienie

dramatu

ludzkiego w

wymiarze

światowym przy

jednoczesnym

niezauważeniu

problemów

własnego

państwa,

marginalizacja

społeczeństw i

problemów

lokalnych

partykularyzm

(zwracanie uwagi

tylko na własne

problemy)

Ściana

edukacji

Opis

Patologia

nadmiaru

Patologia

niedomiaru

ETATYZACJA

zorganizowanie i
zmierzające do
monopolu
oddziaływanie
państwa na jednostki
mające na celu
podporządkowanie
ich sobie i uzyskanie
gotowości do
poddawania się
sterowaniu ich
działań z zewnątrz,
celem etatyzacji jest
całkowita i
bezkrytyczna
akceptacja władzy

etatyzm, czyli zbyt
duże ingerencje
państwa za pomocą
środków
administracyjnych w
życie społeczne,
kształtowanie
irracjonalnego,
religijnego kultu
państwa, jego
instytucji i
przywódczych osób,
instytucje totalne,
wychowanie jako
tresura

anarchizm, delegitymizacja
państwa, nieutożsamianie
się z państwem, alienacja
polityczna

NACJONALIZACJ
A

unarodowienie czy
też wcielanie w jakieś
narodowości inaczej
jest to postawa
społeczno –
polityczna i ideologia
podporządkowująca
interesy innych
narodów interesom
własnego narodu lub
rasy

nacjonalizm, nazizm,
wyższość jednego
narodu nad innym,
tym samym
zamknięcie się

alienacja społeczna,
wykorzenienie z więzi
narodowej, aspołeczność,
kosmopolityzm

Ściana edukacji

Opis

Patologia

nadmiaru

Patologia

niedomiaru

KOLEKTYWIZACJA

kolektywizm
pochodzi od
rosyjskiego słowa
kolektyw, które
oznacza
zorganizowaną
grupę połączoną
wspólnym prawem
lub wspólnym
celem

skrajny kolektywizm,
przewaga i dyktatura
klas, wyrzeczenie się
obrony własnego
państwa na rzecz
obrony interesów
klasowych

partyjność, alienacja
polityczna

POLITYZACJA,

BIUROKRATYZACJ

A,

PROFESJONALIZA

CJA

polityzacja – w ramach
tego procesu kształtuje
się świadomość
człowieka że żyje on w
ramach określonych
układów politycznych;
biurokratyzacja –
proces polegający na
przygotowaniu
człowieka do życia (do
funkcjonowania) w
instytucjach;
profesjonalizacja –
proces w ramach,
którego człowiek jest
przygotowany do
zawodu

wychowanie do
instytucji i organizacji
prowadzi do syndromu
osobowości
autorytarnej, łączącej
tendencje do dominacji
z tendencjami do
uległości

alienacja pracy (praca
nie ma wartości),
aspołeczność i
egocentryzm

Ściana edukacji

Opis

Patologia

nadmiaru

Patologia

niedomiaru

SOCJALIZACJA

proces w ramach,
którego człowiek
nabywa kultury,
nauczanie pełnienia ról
społecznych itp

.

ograniczenie
horyzontów do
podwórkowości, to
wyłącznie lokalne
widzenie siebie i
świata

wykroczenie przeciwko
normom

INKULTURACJA I

PERSONALIZACJ

A

proces w ramach,
którego człowiek
wprowadzany jest w
świat kultury, są
przekazywane
informacje na temat
wzorów kulturowych i
jego własnego
społeczeństwa oraz
obcych społeczeństw

przesada w procesach
edukacyjnych, w
koncentracji na
wielkich ideałach,
idealistyczne
oderwanie od
rzeczywistości,
koncentracja na
własnych przeżyciach
jako lepszych od
świata, który jest zły

analfabetyzm
kulturowy i
funkcjonalny,
rozchwianie i brak
zasad, wartości

Ściana edukacji

Opis

Patologia

nadmiaru

Patologia

niedomiaru

WYCHOWANIE I

JURYDIFIKACJA

wychowanie – działalność
polegająca na
kształtowaniu osobowości
pod względem fizycznym,
umysłowym, moralnym;
jurdyfikacja – proces w
ramach, którego
kształtowana jest
świadomość prawna
człowieka i to jakie ma
prawa

osobowość
zewnętrznie
sterowana, uwięzienie
w ramach
mieszczańskich,
sztywność osobista

wykroczenie przeciwko
normom, anemia, brak
świadomości praw i
obowiązków, brak
umiejętności prawnego
funkcjonowania

KSZTAŁCENIE I

HUMANIZACJA

kształcenie – proces w
wyniku, którego jednostka
nabywa umiejętności
zdobywania wiedzy;
humanizacja –
zainteresowanie
człowiekiem, nastawienie
na akcentowanie rozumu
człowieka

akademizm,
ozdobność,
nieprzydatność wiedzy
i umiejętności,
konserwatyzm
poznawczy

analfabetyzm
funkcjonalny i
deprawacja

HOMINIZACJA

proces zajmujący się
organizmem,
kształtowaniem cech
gatunkowych człowieka tj.
wychowanie zdrowotne,
higieniczne, seksualne,
zasada uniknięcia kary,
maksymalizowania
przyjemności,
kształtowanie potrzeb
pierwotnych

to ustawiczne
wglądanie w siebie,
naturyzm, seksualizm,
przesadna
odpowiedzialność

to niedomogi
organizmu, animalizm,
zastąpienie wartości
przez potrzeby
pierwotne, to także
kalectwa i niedorozwój

Regularny dziesięciościan



Harmonia wszystkich procesów edukacyjnych,

gdy żaden nie jest w nadmiarze i gdy żaden z
nich nie jest stłumiony. Każda ze ścian ma
mieć takie samo pole.



Dziesięciościan jest narażony na zakłócenia.

Mamy wtedy do czynienia z patologiami, które
przedstawiłyśmy wyżej w tabeli.

Niedomiary, patologiczne braki w każdym ze

składników prowadzą do zakłóceń:



partykularyzm;



anarchizm;



poczucie delegitymizacji państwa i alienacji

politycznej;



kosmopolityzm, wykorzenienie z więzi

narodowych;



alienacja społeczna;



apartyjność, atomizm, alienacja pracy i

indywidualizm;



aspołeczność i egocentryzm, anomia, brak i

rozchwianie systemu wartości i zasad,
deprawacja, skłonność do wykroczeń przeciw
normom prawnym;



analfabetyzm funkcjonalny i kulturowy oraz

animalizm, zastąpienie wartości przez potrzeby
pierwotne, niedorozwoje, kalectwa, niedomogi
organizmu.

Przywracanie równowagi pomiędzy

składnikami edukacji



REedukacja;



REetatyzacja człowieka o niedoborach w

zakresie wychowania państwowego;



DEetatyzacja człowieka nadmiernie

uzależnionego od państwa jako przedmiotu
kultu.



REsocjalizacja przywracanie jednostki ku

przestrzeganiu przez nią prawa i norm
społecznych.

Sieć pojęć edukacyjnych



Typy falowania systemu społeczno-

politycznego.



Typy ładu społecznego.



Typ i zakres środowiska wpływów.



Zmienność systemu społecznego a wymiar

temporalny życia jednostki.



Logika i poziom rozwoju społecznego i

osobniczego.



Typy kompetencji, wzory zachowań i kultury.



Stosunek do zmian i sposobów ich realizacji.



Monizm- pluralizm metodologiczny.

Potrzeba holistycznych teorii i pojęć

Towarzyszy tym próbom:

a) poszukiwanie alternatywy dla

dotychczasowych sposobów stawiania pytań i
budowania odpowiedzi edukacyjnych;

b) przekraczanie progu myślenia w granicach

dotychczasowego paradygmatu;

c) kształtowanie nowej formacji intelektualnej.

Źródła



Z. Kwieciński, Dziesięciościan edukacji, [w:]

T. Jaworska- Leppert, Wprowadzenie do

pedagogiki, s. 31-39.