POLITYKA

INWESTYCYJNA

Polityka gospodarcza 27.05.2009

Definicja i kierunki polityki inwestycyjnej

Podział polityki inwestycyjnej pod
względem podmiotowym

Narzędzia polityki inwestycyjnej

Polityka lokalizacyjna

Polityka inwestycyjna w Polsce

◦

Specjalne Strefy Ekonomiczne

◦

Parki Przemysłowe i Technologiczne

Plan wykładu



Działania państwa oddziałujące na strukturę
i wielkość inwestycji w gospodarce



Może być traktowana jako specyficzny
element polityki strukturalnej



Narzędzie polityki wzrostu gospodarczego

1. Pojęcie polityki inwestycyjnej



regulowanie ogólnych rozmiarów inwestycji



kształtowanie struktury inwestycji



podnoszenie efektywności procesu
inwestycyjnego

Kierunki polityki
inwestycyjnej



Wcielenie w życie idei zwolenników
interwencjonizmu państwowego



Celem jest wygładzanie cykli koniunkturalnych
i ochrona gospodarki przed przegrzaniem



Głównymi celami regulacji wielkości inwestycji
są:

◦

przeciwdziałanie recesji

◦

pobudzenie wzrostu

◦

utrwalenie tendencji do ożywienia i rozkwitu

◦

eliminowanie zagrożenia przegrzania koniunktury

◦

zmniejszenie bezrobocia

Regulowanie poziomu
inwestycji



Planowanie przeobrażeń gospodarczych i ich
ukierunkowywanie



Poprzez odgórne realizacje procesów inwestycyjnych
państwo jest w stanie kształtować wizerunek struktury
uzbrojenia kapitałowego państwa w formie majątku
trwałego



kontrolowany rozwój infrastruktury (energetyki, dróg
oraz innych urządzeń użyteczności publicznej) wraz z
planowaniem przestrzennym oraz wspieranie przez
państwo tzw. nowoczesnych gałęzi produkcji i wdrażania
postępu naukowo-technicznego



Zawsze przy planowaniu inwestycji publicznych pojawia
się kwestia ich alokacji gałęziowej

Kształtowanie struktury
inwestycji



Przede wszystkim kwestia wydajności
inwestycji publicznych, właściwego
wykorzystania rzadkich środków publicznych



Szczególnie ważne w krajach cierpiących na
niedostatek kapitału: kraje rozwijające się!!!



Działania w tym wymiarze sprowadzają się do
jak najefektywniejszej realizacji inwestycji, a
zatem do polepszania relacji między
nakładami inwestycyjnymi a uzyskiwanymi
dzięki nim efektami

Podnoszenie efektywności
procesu inwestycyjnego



powiększanie zasobów kapitału trwałego



wzrost efektywności gospodarowania
różnymi jego elementami



sterowanie procesami rozbudowy i
unowocześniania zasobów majątku trwałego
w produkcji oraz usług w gospodarce



tworzenie nowych miejsc pracy

Funkcje polityki
inwestycyjnej



Procesy inflacyjne i towarzyszące im zmiany
stopy procentowej od kapitału
pożyczkowego,



Terminy zwrotu kapitału inwestycyjnego w
tym kapitału pożyczkowego (wraz z jego
oprocentowaniem)



sytuacja inwestora, jego ogólnej kondycja,
konkurencyjność na rynku oraz płynność
finansowa

Ryzyko niepewności w
inwestowaniu



Polityka inwestycyjna państwa: cele o
strategicznym znaczeniu dla rozwoju
podstawowych dziedzin gospodarki
narodowej



Polityka regionalna: cele aktywizacji i
restrukturyzacji regionów



Polityka lokalna: zagospodarowanie
zasobów lokalnych

Podział ze względu na
kryterium podmiotowe



Administracyjnoprawne



Inwestycje publiczne



Środki techniczno-finansowe



Mechanizm mnożnikowy Keynesa



Instrumenty pośrednie i bezpośrednie

Narzędzia polityki inwestycyjnej



zbiory norm, które ściśle regulują zasady postępowania
każdego uczestnika procesu inwestycyjnego, a zatem
są skierowane przede wszystkim na zgodność
podejmowanych działań z wymiarem uregulowań
prawnych. Normy te mogą dotyczyć:

◦

zasad lokalizacji, które mają na celu ustalenie i uzgodnienie
odpowiedniego miejsca lokalizacji inwestycji, ze względu
chociażby na fakt występowania w nim dużego bezrobocia

◦

zasad kredytowania inwestycji, ich zabezpieczeń oraz terminów

◦

zasad nadzoru techniczno-administracyjnego nad
wykonawstwem inwestycji

◦

zasad nakładania podatków na inwestorów, w tym udzielania im
ulg podatkowych

◦

zasad ochrony środowiska, bezpieczeństwa pracy, itd.

Instrumenty
administracyjnoprawne



Bezpośrednią interwencja w wielu obszarach gospodarki
krajowej;



Państwo przejmuje na siebie zadania inwestorów, dokonując
nakładów w obrębie sektora publicznego, powiększając
zgromadzony w nim zasób majątku trwałego



W ogólnym wymiarze inwestycje publiczne są nastawione
przede wszystkim na:

◦

budowę dróg

◦

budowę systemów gospodarki wodnej

◦

budowę urządzeń gospodarki komunalnej

◦

budowę szkół, szpitali oraz wszelakich obiektów służących świadczeniu
różnych form pomocy społecznej,

◦

budowę urządzeń administracji i sądownictwa

◦

budowę obiektów służących nauce i prowadzeniu badań

◦

RÓWNIEŻ: tworzenie stref przemysłowo-handlowych

Inwestycje publiczne



Zaplecze kapitałowo-techniczne, które z jednej strony
zapewnia kapitał potrzebny do tworzenia inwestycji, z
drugiej zaś oddaje do dyspozycji szereg instrumentów
pozwalających na kontrolę sprawności i jakości
przebiegu inwestycji oraz samego jej rezultatu.



Jeżeli chodzi o zasoby kapitałowe wyróżnia się ich dwa
główne rodzaje ze względu na kryterium pochodzenia
a mianowicie: kapitał obcy(kredyt, kapitał
akcjonariuszy) oraz kapitał własny(zasoby kapitałowe
inwestora).



Inwestycję publiczne opierają się przede wszystkim o
budżet, który może pełnić również funkcję gwaranta
dla zaciągniętego w celach inwestycyjnych kredytu.

Środki techniczno-
finansowe



Inwestycje publiczne jako siła sprawcza
wzrostu gospodarczego



Wynika z koncepcji okrężnego obiegu w
gospodarce



Prosty model keynesowski popytu
autonomicznego…



Nawet niewielki inwestycje na poziomie
lokalnym wystarczą, by pobudzić wzrost
produkcji

Mnożnik Keynesa



Stawki podatkowe



Stopa procentowa



Kursy walutowe



Odpisy amortyzacyjne



Polityka celna

Narzędzia oddziaływania
pośredniego



Normy techniczne



Warunki budowy i eksploatacji obiektów



Kwestie związane z ochroną środowiska
naturalnego itd.

Oddziaływanie
bezpośrednie



Określenie przestrzennej lokacji zakładów
produkcyjnych;



Wiąże się z istniejącymi dysproporcjami w
rozmieszczeniu przemysłu wynikającymi z
różnych uwarunkowań ekonomicznych i
geograficznych;

4. Polityka lokalizacyjna



dziedziny produkcji o lokalizacji wymuszonej, gdzie
lokalizacja zakładu wyznaczona jest miejscami występowania
różnych surowców (przemysł wydobywczy),



dziedziny produkcji o lokalizacji „określonej” – obejmują te
rodzaje zakładów, które ze względu na wpływ środowiska
geograficznego powinne być zlokalizowane w po-bliżu bazy
surowcowej przy uwzględnieniu czynnika kosztu transportu i
rynku zbytu np. przemysł hutniczy, chemiczny, spożywczy,



dziedziny produkcji o lokalizacji nie określonej albo
swobodnej, gdzie żaden z wy-mienionych czynników
lokalizacji nie wpływa na lokalizację zakładów produkcyjnych
np. przemysł włókienniczo-odzieżowy, elektroniczny),

Wpływ środowiska geograficznego na
lokalizację zakładów produkcyjnych znajduje
wyraz w określonej klasyfikacji dziedzin
produkcji:



• lokalizacja ogólna polega na optymalnym wyborze
regionu i miejscowości gdzie będzie realizowana daną
inwestycją i jest to zagadnienie ekonomiczno-
geograficzne. Lokalizację ogólną ważniejszych obiektów
np. fabryk samochodów, dużych zakładów produkcyjnych
rekomendują organy rządowe np. ministerstwo
gospodarki np. lokalizację ogólną mniejszych obiektów
wskazują odpowiednie organy władz samorządowych,
• lokalizacja szczegółowa polega na precyzyjnym
określeniu miejsca realizacji danej inwestycji. Jest to
zagadnienie techniczno-urbanizacyjne. Lokalizację
szczegółową określają odpowiednie komórki nadzoru
budowlanego i urbanistyki urzędu miast i gmin.

Czynniki lokalizacyjne



Do czynników lokalizacji szczegółowej zaliczamy m.in.:
• ukształtowanie powierzchni terenu,
• warunki geologiczne,
• uciążliwość obiektu dla otoczenia (dymy, hałas)
• możliwość zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków,
• wady oraz tzw. względy urbanistyczne



Natomiast do czynników lokalizacji ogólnej zaliczamy:
• czynnik transportu – czynnik ten wiąże się z przyciągającą siłą zbudowanych
dróg komunikacyjnych (drogowych, klejowych, wodnych). Chodzi tu o taką
lokalizację nowego zakładu by pozwoliła ona na uzyskanie jak najniższych
kosztów dowozu surowców oraz rozprowadzania surowców gotowych. Dotyczy to
szczególności przemysłu paliwowego, materiałów budowlanych, niektórych
zakładów przemysłu chemicznego i spożywczego.
• czynnik surowca – wiąże się on częściowo z czynnikiem transportu. Jego
oddziaływanie na lokalizację zakładów zawiązane jest z miejscami występowania
różnych surowców. Klasyczną lokalizację surowcową posiadają zakłady
produkcyjne o tzw. lokalizacji wymuszonej. Natomiast wrażliwość innych
zakładów na lokalizację surowca oceniamy według tzw. wskaźnika
lokalizacyjnego tj.

Czynniki lokalizacyjne c.d.

• czynnik siły roboczej – zaliczany jest do najważniejszych czynników lokalizacji. Rolę tego
czynnika oceniamy na podstawie zróżnicowanej pracochłonności w poszczególnych rodzajach
produkcji tj. udziału kosztów osobowych (płac) w całkowitym koszcie produkcji. Im wyższy jest
udział tych kosztów, tym wyraźniejsze oddziaływanie tego czynnika na lokalizację danego
zakładu. Po za tym dla niektórych lokalizacji ważne są nie tylko ogólne zasoby siły roboczej w
poszczególnych regionach, ale także ich struktura według kwalifikacji, wieku, płci, itp.
• czynnik rynku zbytu – lokalizację tą wykazują zakłady o niskim wskaźniku WL, których wyroby
są wrażliwe (trudne) na transport. Częściowo dotyczy to też kosztów transportu. Możemy tutaj
zaliczyć niektóre zakłady przemysłu spożywczego, materia-łów budowlanych oraz przemysł
włókienniczy.
• czynnik energii – oddziałuje on na lokalizację zakładów produkcyjnych zużywających
szczególnie dużo energii elektrycznej. Dotyczy to głównie hutnictwa aluminium i stopów
metalu oraz niektórych zakładów przemysłu elektromaszynowego. Rola tego czynnika zależy
od odległości tego zakładu od elektrowni.
• czynnik aglomeracji – działa on na zasadzie korzyści wspólnej lokalizacji różnych dziedzin
produkcji np. kopalni, hut, elektrowni (blisko siebie). Chodzi tutaj także o istniejące instalacje
przemysłowe i uzbrojenie terenu w skupiskach przemysłowych. Ponadto w istniejących
aglomeracjach występuje koncentracja takich czynników lokalizacji jak: siła robocza
(wykwalifikowana), rynek zbytu, transport (dobrze rozwinięty – drogi dojazdowe, kolej).
Wszystkie te czynniki działają silnie przyciągająco na lokalizację nowej produkcji pomimo
negatywnych stron nadmiernej konkurencji przemysłu



W polityce inwestycyjnej i lokalizacyjnej w Polsce
przyjęto m.in. następujące zasady:
• nadrzędność kryteriów ekologicznych,
• przeciwdziałanie nadmiernej koncentracji produkcji
w największych aglomeracjach miejsko-
przemysłowych,
• wspieranie lokalizacji w małych i średnich miastach,
• nie będzie ograniczeń dla zakładów wysokiej
techniki,
• przy udzielaniu wskazań lokalizacyjnych dla
inwestycji związanych z dużym poborem wody
preferowane będą strefy dolnych odcinków Wisły,
Warty i Odry,

5. Polityka inwestycyjna w
Polsce



Specjalne Strefy Ekonomiczne (SSE) to połączenie potrzeb
inwestorów z potrzebami poszczególnych regionów, w których
zostały utworzone.



Każda strefa to wyodrębniona administracyjnie część terytorium
Polski, przeznaczona do prowadzenia działalności gospodarczej na
preferencyjnych warunkach. Przedsiębiorca w SSE ma zapewnione
ulgi podatkowe, a dodatkową korzyścią jest fakt, że może rozpocząć
działalność na specjalnie przygotowanym, uzbrojonym terenie.



Z drugiej strony wzmożone inwestycje przekładają się na
przyspieszony rozwój gospodarczy polskich regionów, zmniejszone
bezrobocie a także zwiększenie konkurencyjności naszej gospodarki.



Zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej w SSE wydaje
zarząd każdej strefy. Pomaga on również w procesie inwestycyjnym,
poprzez np. ułatwianie kontaktów z władzami lokalnymi czy
administracją centralną w kwestii między innymi zakupu ziemi pod
inwestycje.

Specjalne strefy
ekonomiczne



Specjalne Strefy Ekonomiczne zostały stworzone w celu:

◦

przyspieszania rozwoju gospodarczego polskich regionów,

◦

rozwoju i wykorzystania nowych rozwiązań technicznych i
technologicznych w gospodarce narodowej,

◦

zwiększenia konkurencyjności produktów i usług,

◦

zagospodarowania majątku poprzemysłowego i infrastruktury,

◦

tworzenia nowych miejsc pracy.



W SSE przedsiębiorca może otrzymać następujące
przywileje:

◦

zwolnienie podatkowe (CIT lub PIT),

◦

działkę w pełni przygotowaną pod inwestycje po konkurencyjnej
cenie,

◦

darmową pomoc przy załatwianiu formalności związanych z
inwestycją,

◦

zwolnienie od podatku od nieruchomości (na terenie niektórych gmin)

Specjalne Strefy Ekonomiczne
c.d.



Parki przemysłowe i technologiczne to miejsca, w których dzięki
zgromadzeniu firm z jednej branży oraz wspierających je placówek badawczo-
naukowych możliwy jest szybki ich rozwój. To coraz powszechniej stosowane
w naszym kraju rozwiązania prorozwojowe. Oferowane przez nie
udogodnienia są skierowane zarówno do przedsiębiorców polskich, jak i
zagranicznych.



Mimo wielu podobnych cech parków przemysłowych i technologicznych
(misja, cele, formy działania, organizacja itp.) jest to kategoria jednostek
bardzo zróżnicowanych. Każdy z parków posiada indywidualny charakter,
wynikający z regionalnych uwarunkowań społecznych, kulturowych i
ekonomicznych oraz dostępnych czynników wzrostu. Nie ma jednego
uniwersalnego modelu parku, ani szablonu organizacyjnego gwarantującego
sukces. Poszczególne inicjatywy odzwierciedlają specyfikę lokalnego
środowiska naukowego i biznesu, typ gospodarki i tradycje przemysłowe oraz
kulturowe uwarunkowania przedsiębiorczości.



Park technologiczny to zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z
infrastrukturą techniczną, utworzony w celu dokonywania przepływu wiedzy i
technologii pomiędzy jednostkami naukowymi a przedsiębiorcami.

Parki Przemysłowe i
Technologiczne