Wiek

przedszkolny

Okres przygotowania do

pójścia do szkoły

Wiek przedszkolny

Dziecko w tym okresie powinno stać

się fizycznie, emocjonalnie i
społecznie gotowe do opuszczenia
domu. Każde działanie dziecka
wymaga dyskretnej kontroli ze strony
rodziców.

•

faza przejścia pomiędzy
ograniczonym środowiskiem
domowym, a otwartym
środowiskiem pozadomowym

•

opanowanie sposobu działania
zależnego od sytuacji ( modyfikacja
wzorów działania panujących w
domu

•

uczenie się od innych ludzi, a nie
konkretnych sprawności

Swiat ludzi i

przedmiotów

•

ciekawość świata

•

to, co znane staje się nudne

•

dziecko spostrzega świat przez
pryzmat tego, czego kiedyś już
doświadczyło

•

w nowych okolicznościach stara się
działać tak, jak w domu

Działanie spontaniczne i

reaktywne

Działanie spontaniczne polega na

uleganiu pragnieniom. Tak długo jak
dziecko pragnie czegoś, tak długo dąży
do tego. Jego pragnienia są skierowane
na wszystko, czego nie znało do tej
pory.

Pamięć dziecka działa w sposób

mimowolny, proces zapamiętywania
zachodzi spontanicznie. Rodzice chcąc
zapanować nad tą spontanicznościom
powinni rozmawiać z dzieckiem na
temat jego pragnień, co prowadzi do
wzrostu świadomości dziecka.

Społeczna sytuacja rozwoju

dziecka

•

na początku wieku przedszkolnego
dzieci rzadko liczą się z innymi
ludźmi

•

dziecko przechodzi zmianę w
motywacji (nauka współpracy, nie
zazdroszczenie)

•

wydłużenie dystansu fizycznego z
rodzicami uczy dziecko właściwie
postępować

Autorytety

W okresie przedszkolnym samoocena

dziecka jest związana z jego
wyobrażeniem na swój temat.
Wydłużanie dystansu fizycznego
powoduje, że dziecko dostrzega, że
rodzice więcej potrafią i wiedzą. Jest
to czas, kiedy dzieci idealizują swoich
rodziców; oprócz miłości czują do
nich szacunek i uznanie.

Przyjaciele

•

dieci potrafią podzielić rówieśników
ze względu na płeć, rozróżniają
wśrod nich przyjaciół i wrogów

•

przyjaźnie najczęściej wynikają z
podobnych skal wartości

•

zaprzyjaźnione pary izolują się od
reszty grupy

Poznanie siebie i

otoczenia

Dziecko przestaje koncentrować się

tylko na sobie, uczy się intuicyjnego
rozumowania nowych zjawisk i
podejmuje próbę zrozumienia
otoczenia. Zaczyna obdarzać
szacunkiem innych. Następuje
uspołecznienie uczuć: pojawiają się
sympatie, antypatie, przywiązanie.

Od myślenia

egocentrycznego do
intuicyjnego

Działania dziecka stają się bardziej

przemyślane, lepiej dostosowane do
sytuacji.

Wyróżniamy 3 rodzaje myślenia u

dziecka w wieku przedszkolnym:

1.Egocentryczne
2.Słowne
3.Intuicyjne

Myślenie egocentryczne:

•

wyłączenie obiektywności

•

dziecko spostrzega rzeczywistość
zgodnie ze swoimi pragnieniami

•

rzeczywistość zostaje zafałszowana

Myślenie słowne:

•

jest pomiędzy myśleniem
egocentrycznym, a intuicyjnym

•

dziecko ujawnia zainteresowanie
otoczeniem, jest dociekliwe w swych
pytaniach

•

dziecko dostrzega, że wszystko ma
swą przyczynę i swój cel

Myślenie intuicyjne:

•

dziecko korzysta z intuicji

•

przewiduje możliwe skutki swojego
działania

Uczucia społeczne

Dziecko w tym okresie zaczyna

przejawiać samokontrolę stanów
emocjonalnych i kierowanie
zachowaniem. Pojawia się uczucie
dumy, wstydu, poczucia winy,
zazdrości, zakłopotania.

Reguła jednostronnego

szacunku i reguła
przymusowa

•

rozwija się moralność dziecka

•

obdarza szacunkiem rodziców i osoby
starsze

•

polecenia są traktowane jako
przymusowe, stosuje się do nich także
w trakcie zabawy z rówieśnikami

•

w dziecku pojawia się obawa, że nie
będzie w stanie dostosować się do
polecenia i czeka go za to kara

Reguła dwustronnego

szacunku i reguła
racjonalności

•

dziecko przestaje bezrefleksyjnie
podporządkowywać się rodzicom i
zauważa odmienność zachowań u
rówieśników

Zabawa na niby

Dzięki niej dziecko spełnia swe

pragnienia nie osiągalne w
rzeczywistości. Rozwija się
społecznie, emocjonalnie i umysłowo.
Dziecko może stać się kimkolwiek
chce, a przedmiotom nadaje nowe
znaczenia.

Warunki dobrej zabawy

•

Swiadomość granej roli, dystans do
odgrywanej postaci

•

umiejętność odróżnienia fikcji od
rzeczywistości

•

nie każda rzecz w zabawie może
zastępować inną; umiejętność
adaptowania się w zabawie w
zależności od warunków

Zmiany rozwojowe, a

zabawa

•

umiejętność znaleźnienia
przedmiotów zastępczych do zabawy

•

nauka współdziałania z innymi

•

planowanie przebiegu zabawy

•

uświadomienie sobie, że postać i jej
działania są kierowane pewnymi
zasadami

Gra z regułami

Dziecko bawiąc się z innymi

współpracuje, gracz
podporządkowują się tym samym
zasadom. Bawiąc się, naśladują
dorosłych, których uważają za
specjalistów i autorytety. Dziecko
uczy się rozpoznawania swoich
emocji i powstrzymywania przed ich
okazywaniem. Rozróżniają osobę i
graną przez nią rolę.

Jak rozpoznać ryzyko i

jak pomagać?

W okresie przedszkolnym dziecko

często podejmuje się działań, z
którymi nie jest w stanie samo sobie
poradzić, stwarzając tym samym
zagrożenie rozwoju,a niekiedy nawet
zdrowia i życia.

Tendencja do działania po

linii najmniejszego oporu, a
sytuacja społeczna dziecka

Dziecko dąży do zaspokojenia swoich

potrzeb najprostszym sposobem, który
zapewni mu maksimum satysfakcji. Jeśli
pragnienia dziecka bądą zaspokajane w
sposób nieograniczony nie zajdzie
proces uspołeczniania dziecięcych
pragnień. Dorosły dla dziecka powinien
stać się źródłem ograniczeń, nakazów i
zakazów. Niebezpieczeństwem tego
okresu może być wytworzenie wrogiego
nastawiania dziecka do rodziców.

Negatywny stosunek dziecka

do propozycji rodziców

Bunt przeciwko rodzicom może

prowadzić do zagrożenia procesu
uspołeczniania się dziecka. Dziecko
może także przejawiać negację
osoby rodzica, wtedy negatywne
uczucia rodzica wywołują poczucie
satysfakcji u dziecka.