Dorota

Woźniak

I lic.

zarządzanie

Dźwięk, narząd słuchu oraz

charakterystyka i rodzaje

hałasu

Dźwięk



jest to fala akustyczna, która rozchodzi się w
danym ośrodku sprężystym(ciało stałe, płyn i gaz)
zdolna wytworzyć wrażenie słuchowe, które dla
człowieka zawarte jest w paśmie między
częstotliwościami granicznymi od ok. 20 Hz do
20 kHz.



W potocznym znaczeniu dźwięk to każde
rozpoznawalne przez człowieka pojedyncze
wrażenie słuchowe



Ton to wrażenie słuchowe spowodowane
sinusoidalnym drganiami akustycznym.



Szum jest to dźwięk, którego zmienność w czasie
w danym punkcie przestrzeni jest opisana
funkcją losową.

Rodzaje dźwięków

Dźwięki słyszalne to dźwięki pomiędzy 20 Hz a 20
kHz. Niesłyszalne dla człowieka dźwięki o
częstotliwościach poniżej 20Hz nazywamy
infradźwiękami a dźwięki o częstotliwościach powyżej
20kHz nazywamy ultradźwiękami.

Dolna granica wrażenia słuchowego to próg
czułości. Czułość ucha ludzkiego na
poszczególne dźwięki zależy od
częstotliwości tego dźwięku. Największa
czułością ucho charakteryzuje się dla
częstotliwości z przedziału od 800 do 4000
Hz. Czułość ucha ludzkiego jest duża gdy
poziom dźwięku jest niski natomiast
zmniejsza się wraz ze wzrostem poziomu
dźwięku. Zjawisko to nosi nazwę

adaptacji

Stanowi ona jeden z czynników obronnych
organizmu ludzkiego w przypadku
narażenia na długotrwały hałas. Polega on
m.in. na zmianie napięcia mięśniowego
strzemiączkowego i napinacza błony
bębenkowej.

Dźwięk dociera do narządu odbiorczego drogą
powietrzną i drogą kostną. Droga powietrzna
biegnie przez zagłębienie małżowiny usznej,
przewód słuchowy zewnętrzny, jamę bębenkową
i płyny ucha wewnętrznego do narządu Cortiego,
do nerwu słuchowego ośrodków korowych i
podkorowych mózgu.

Narządem słuchu jest ucho, które składa się
z ucha zewnętrznego, ucha środkowego oraz
ucha wewnętrznego.

Ucho zewnętrzne



Składa się z małżowiny usznej oraz

przewodu słuchowego zewnętrznego
zamkniętego błoną bębenkową.



Zadaniem ucha zewnętrznego jest

odpowiednie przeniesienie drgań
rozprzestrzeniających się w powietrzu w
postaci fali akustycznej do ucha
środkowego.



Pozwala na selektywne wzmacnianie

docierających do ucha dźwięków,
odgrywa podstawową rolę w lokalizacji
źródeł dźwięku oraz pełni funkcję
ochronną dla błony bębenkowej

Ucho środkowe

Ucho wewnętrzne



Na błonie podstawnej znajduje się organ

Cortiego z uporządkowanymi w rzędach
komórkami słuchowymi wyposażonymi w
rzęski. Gdy błona podstawna wprawiana jest
w ruch przez drgania cieczy wypełniającej
ślimak następuje zginanie rzęsek i
pobudzanie tym samym nerwu słuchowego.

Hałas



To wszelkie niepożądane, nieprzyjemne,

dokuczliwe, uciążliwe lub szkodliwe
dźwięki oddziałujące na narząd słuchu i
inne zmysły oraz części organizmu
człowieka. Każdy dźwięk stanowiący
przeszkodę w sprawnym wykonywaniu
określonej czynności (przeszkadzający)
lub powodujący uszkodzenie ustroju w
zależności od natężenia nazywa się
hałasem lub szumem. Jeżeli w jego
widmie występują składowe o
częstotliwości od 16 Hz do 20 kHz,
możemy go określić jako hałas lub szum
słyszalny.

Największy związek z fizjologicznym i
psychologicznym działaniem hałasu na
organizm ludzki mają:

•Częstotliwość dźwięku, mierzona w
hercach (Hz)

•Natężenie dźwięku, mierzone w
decybelach (Db)

•Głośność dźwięku, wyrażona w fonach

Częstotliwość dźwięku określa liczbę
drgań źródła dźwięku na sekundę.
Człowiek słyszy dźwięki, których
częstotliwość mieści się w granicach
16-20 000 Hz.

Szczególnie dokuczliwy jest hałas
występujący w postaci pojedynczych
impulsów dźwiękowych (trzask, huk)
lub w postaci ciągu takich impulsów.
W widmie hałasu mogą występować
składowe w zakresie infradźwięków i
ultradźwięków, które wywierają
dodatkowy, szkodliwy wpływ na
organizm ludzki.

Hałas infradźwiękowy



O bardzo niskiej częstotliwości, poniżej 20 Hz
emitowany jest przez maszyny i urządzenia
przepływowe



Źródłem infradźwięków mogą być masy wody w
zaporach i kanałach wodnych, transport lądowy, wodny i
lotnictwo.



Fale infradźwiękowe osiągają bardzo duże długości
(najkrótsza fala ma długość 17m) mogą się rozchodzić
na duże odległości od źródła (nawet setki km) i stwarzać
w ten sposób zagrożenie na znacznym obszarze.



Od wartości poziomów 130 dB może występować
dodatkowo zjawisko rezonansu narządów
wewnętrznych, które może doprowadzić do zaburzeń w
funkcjonowaniu komórek, tkanek i narządów, powodując
przy poziomach pow. 160 dB mechaniczne zniszczenie
struktur organizmu.

Hałas ultradźwiękowy



O wysokiej częstotliwości, powyżej 20 000 Hz
(20kHz) emitowany jest przez m. in.
lutownice ultradźwiękowe, wanny lutownicze,
zgrzewarki, płuczki, narzędzia
pneumatyczne, sprężarki, palniki, niektóre
maszyny włókiennicze.



Ultradźwięki są wykorzystywane w procesach
technologicznych, a także w diagnostyce
medycznej, w przemyśle spożywczym, w
defektoskopii itp.



Ultradźwięki mogą być bardzo niebezpieczne
przy nieodpowiednim stosowaniu i
nieprzestrzeganiu podstawowych zasad
obsługi urządzeń ultradźwiękowych.

•Do właściwości fizycznych,
charakteryzujących hałas należą
charakterystyka widmowa, charakter
hałasu, jego poziom i częstotliwość
pojawiania się oraz czas oddziaływania.

•Hałas wpływa niekorzystnie zarówno
na zdrowie, jak i funkcjonowanie
człowieka. Nadmierny hałas dotyka nie
tylko narząd słuchu. Oddziałuje
negatywnie też na ogólny stan jego
zdrowia, na jego psychikę i emocje oraz
funkcjonowanie całego ciała.

Poziomy hałasu



Najniższy poziom stanowią hałasy znajdujące się
w przedziale 0-35 dB. Są to głownie dźwięki
pochodzące z natury, które wywierają korzystny
wpływ na organizm ludzki.



Poziom 35-70 dB obejmuje hałasy, których
negatywny wpływ na organizm człowieka objawia
się przemęczeniem układu nerwowego,
problemami z rozumieniem mowy i
porozumiewaniem się oraz osłabieniem wzroku.
Ponadto nie pozwalają na pełny sen i wypoczynek.



Poziom 70-85 dB u człowieka narażonego na
taki hałas dochodzi do osłabienia słuchu,
pojawiają się uporczywe bóle głowy oraz
dolegliwości na tle nerwowym. Człowiek taki
pracuje w sposób mniej efektywny

Poziomy hałasu cd.



Groźne dla organizmu ludzkiego są hałasy
zawarte w przedziale 90-130 decybeli.
Skutkami ich oddziaływania są zaburzenia w
funkcjonowaniu układów krwionośnego i
pokarmowego.



Pod wpływem hałasów o poziomie wyższym
niż 130 decybeli niektóre z narządów
wewnętrznych zaczynają drgać, co prowadzi
do ich zniszczenia oraz chorób. U człowieka,
który znajduje się pod wpływem hałasu o
takim poziomie pojawiają się mdłości oraz
zaburzenia równowagi.

Hałas czyni mowę mniej
zrozumiałą, a ponadto uszkadza
wzrok i obniża koncentrację. Hałas
przyspiesza procesy starzenia się.
Ponadto 30 na 100 mieszkańców
dużych miast żyje o 8-12 lat krócej,
z powodu narażenia na nadmierny
hałas.

Podział hałasu ze względu na
środowisko występowania



Przemysłowy, spowodowany

technologicznymi procesami



Komunalny, występujący w

pomieszczeniach mieszkalnych

pochodzenia zewnętrznego;



Komunikacyjne wywołany przez środki

transportu.

Podsumowanie



Drogowa powietrzna dźwięku :zagłębienie

małżowiny usznej przewód słuchowy
zew. jamę bębenkową i płyny ucha
wewnętrznego narządu Cortiego
nerwu słuchowego ośrodków korowych i
podkorowych mózgu.



Ucho składa się z ucha zew., ucha

środkowego, ucha wew.



Hałas to wszystkie dźwięki, które nie

pozwalają na sprawne funkcjonowania
człowieka.