Okres życia dziecka, w którym

uczestniczy ono w wychowaniu

przedszkolnym jest czasem niezwykle

istotnym, bowiem kształtują się

wówczas najważniejsze dla naszego

funkcjonowania umiejętności i

doświadczenia.

• Wiek przedszkolny to okres między 2-3, a 6-7

rokiem życia dziecka. Te 4, 5 lat to czas
niezwykle istotnego rozwoju. Dziecko na
przełomie 2 i 3 roku życia często jest jeszcze
niesamodzielne.

• Okres 3 i 4 roku życia dziecka charakteryzuje się

opanowaniem sprawności motorycznych,
wzbogaceniem słownika, strukturalizacja świata
dzięki mowie.

• Około 5 roku życia u dziecka pojawiają się oznaki

buntu, rozwija się pewność siebie, dziecko staje
się coraz bardziej aktywne społecznie.

Dominującą formą

aktywności dziecka w

przedszkolu jest

zabawa, czyli każda

czynność którą

podejmuje ono

dobrowolnie dla własnej

przyjemności. Zabawa z

czasem dłuższa, z

podziałem na role

wymaga od dziecka

coraz większej wiedzy o

otaczającym środowisku

społecznym. Procesy

poznawcze dziecka w

tym okresie związane są

z naśladownictwem,

osobistym

doświadczeniem oraz

emocjami.

Z biegiem czasu dziecko staje

się stopniowo zdyscyplinowane,

potrafi podporządkować się

wymogom życia w grupie.

Intensywnie rozwija się mowa.

Wzrasta wpływ słowa na

zachowanie i procesy

poznawcze, rozszerza się

słownik, opanowane zostają

podstawowe formy

gramatyczne.

Rozwój mowy wiąże się z rozwojem myślenia,

następuje przejście od myślenia konkretno-

obrazowego związanego z działaniem do myślenia

słownego, pojęciowego. Rozwój psychiczny powiązany

jest z rozwojem fizycznym, społecznym i

emocjonalnym.

Rozwój dziecka z wadą słuchu
może przebiegać według tych
samych cykli co u dziecka
słyszącego. Problem pojawia się
wówczas, gdy wada słuchu nie
zostaje odpowiednio wcześnie
wykryta. Uszkodzenia słuchu
powstałe we wczesnych fazach
rozwoju mogą niekorzystnie wpłynąć na rozwój ogólny
dziecka. Na początku mamy do czynienia tylko z
dysfunkcja narządu słuchu, lecz brak odpowiednich
działań, stymulujących, rehabilitacyjnych może
doprowadzić do licznych deprywacji rozwojowych.

Dziecko ma przede wszystkim ograniczenie

prawidłowego postrzegania rzeczywistości. Nie jest w

stanie rozpoznać zjawisk i przedmiotów droga słuchową.

Dociera do niego znacznie mniej informacji niż do

dziecka słyszącego.

Nie chodzi tu wyłącznie o barierę

w odbiorze dźwięków z otoczenia ,

ale także o ograniczoną recepcję

dźwięków mowy. Dziecko nie

poznaje słów , reguł budowania

zdań oraz znaczenia znaków

językowych. Należy brać pod

uwagę możliwość utraty

lub ograniczenia zdolności mózgowych w

zakresie percepcji dźwięków mowy , jeśli

struktury odpowiedzialne za te procesy nie

będą odpowiednio stymulowane.

Właściwy czas dla rozwoju mowy przypada na

pierwsze 3 lata życia dziecka, a w wieku 7 lat

system językowy jest już w zasadzie

ukształtowany. Trudności w rozwoju mowy u

dzieci z wadą słuchu zwłaszcza u których wada

została wykryta późno około 3 roku życia

prowadzi do pogłębiających się problemów w

porozumiewaniu się z otoczeniem. Dziecko nie

rozumie co inni do niego mówią. Często

pojawiają się problemy emocjonalne związane z

niezaspokojeniem swoich potrzeb w sposób

uznany społecznie. Nie odbiera informacji o

emocjach zawartych w głosie i słowach bliskich

osób. Dziecko ma problemy w sferze poznawczej,

ponieważ ma ograniczony dostęp do wiedzy o

świecie. Ograniczone są procesy myślowe

(myślenie abstrakcyjne, pojęciowe).

Obniżenie sprawności językowej i komunikacyjnej

znacznie utrudnia istnienie w grupie społecznej,

niekiedy skazuje dziecko na izolację. Stąd

niezwykle ważne jest wczesne wykrycie

uszkodzeń narządu słuchu, wczesna diagnoza i

rehabilitacja, aby nie dopuścić do zahamowania

rozwoju dziecka. Okres przedszkolny może być

tez wartościowy dla dziecka z wadą słuchu. Udział

w grupie słyszących rówieśników jest cenny dla

rozwoju poznawczego, emocjonalnego i

społecznego dziecka z wadą słuchu.

Wada/uszkodzenie słuchu może utrudnić, ograniczyć lub

uniemożliwić normalne funkcjonowanie .Mimo, że

uszkodzenie słuchu jest niepełnosprawnością prawie

niewidoczną to jego najpoważniejsza konsekwencją są

problemy z porozumiewaniem się językowym.

Istnieją różne klasyfikacje
uszkodzenia narządu słuchu.
Podziały uwzględniają takie
kryteria jak:

•lokalizację uszkodzenia
analizatora słuchowego

•czas utraty słuchu

•głębokość i zakres ubytku
słuchu

•przyczyny wad, które mogą być
wielorakie np. czynniki
dziedziczne i okołoporodowe,
czynniki zewnętrzne tj.: urazowe,
zakaźne, toksyczne

Wymienia się niedosłuch przewodzeniowy i typu

odbiorczego. Przy niedosłuchu przewodzeniowym

narządy ucha wewnętrznego – ślimak i nerw słuchowy –

działają prawidłowo. Uszkodzenie słuchu następuje

najczęściej na skutek zaburzonej czynności ucha

środkowego- błony bębenkowej, łańcucha kosteczek,

trąbki słuchowej lub spowodowane może być całkowita

niedrożnością przewodu słuchowego .

Mowa w tym przypadku słyszana jest ciszej lecz nie jest

zniekształcona w odbiorze . Znaczna część przypadków

niedosłuchu typu przewodzeniowego kwalifikuje się do

leczenia metodami zachowawczymi lub operacyjnymi co

znacznie poprawia zdolność słyszenia.

Przy wadach typu odbiorczego ucho wewnętrzne i

środkowe prawidłowo pełnią swoje funkcje w

przenoszeniu drgań akustycznych, a przyczyna

niedosłuchu jest zaburzenie czynności ślimaka lub nerwu

słuchowego. W głębokim uszkodzeniu tych struktur

może dojść do pełnej głuchoty. Niestety niedosłuch

odbiorczy nie poddaje się leczeniu. Jedyną szansą

pozostają aparaty słuchowe , które stwarzają lepsze

warunki do odbioru mowy oraz implanty ślimakowe,

urządzenia elektryczne , które aktywizują nerw słuchowy.

Aparaty słuchowe i inne urządzenia techniczne nie

umożliwiają normalnego słyszenia, poprawiają jedynie

możliwości w zakresie odbioru bodźców akustycznych.

Dziecko powinno nauczyć się „słuchać” w aparatach, aby

z nich korzystać. Dziecko, które systematycznie korzysta

z aparatu zwiększą świadomością nastawia się na

słuchanie. Wzrasta jego poziom wrażliwości słuchowej.

Zawsze należy sprawdzać czy dziecko ma dobrze

włączony aparat słuchowy.

Ze względu na czas utraty słuchu wymienia się
następujące klasyfikacje dzieci głuche:
-prelingwalnie, gdy uszkodzenie wystąpiło przed okresem
nabycia mowy ustnej,
-interlingwalne, gdy zaczęły uczyć się mowy, ale nie
opanowały jeszcze
całego
systemu symboli
słownych i
związków

międzywyrazowych,
tworzących
strukturę
gramatyczna
języka oraz
dzieci ogłuchłe

-postlingwalnie, gdy
uszkodzenie
słuchu nastąpiło
po opanowaniu
mowy.

Najczęściej stosowana jest czteropoziomowa klasyfikacja

uwzględniająca stopień utraty słuchu mierzony w

decybelach zaproponowana przez Międzynarodowe Biuro

Audiofonologii ( BIAP) , w której za normę słyszenia

przyjmuje się próg słyszenia w granicach od -10 do

+20dB.

Na tej podstawie wyróżnia się :
- lekkie uszkodzenie słuchu - próg pomiędzy 20 a 40 dB,
elementy mowy potocznej nie SA całkowicie poprawnie
identyfikowane
- utrata słuchu średniego ( umiarkowanego) stopnia- próg
pomiędzy 40 a 70 dB, próg dla głosu wykracza poza
sferę natężenia potocznej mowy
- utrata słuchu w stopniu poważnym ( znacznym)- próg
pomiędzy 70 a 90 dB, spostrzegana jest mowa tylko w
dużym natężeniu
- uszkodzenie słuchu w stopniu głębokim- próg równy lub
wyższy od 90 dB, mowa nie jest wcale słyszana

Błona bębenkowa stanowiąca element ucha środkowego,

przejmuje drgania powietrza i przekazuje je łańcuszkowi

kosteczek słuchowych, które dalej przenoszą je do ucha

wewnętrznego dostosowując do ruchów płynów

wypełniających ucho wewnętrzne. Budowa ucha

wewnętrznego sprzyja przewodzeniu fal akustycznych , a

jednocześnie stanowi ochronę dla ucha wewnętrznego

przed zbyt silnymi bodźcami. Tę ochronną funkcję pełnią

dwa małe mięśnie znajdujące się w uchu środkowym,

które kurczą się, odruchowo unieruchamiając błonę

bębenkową i kosteczki słuchowe , nie pozwalając w ten

sposób na przechodzenie zbyt silnych drgań do ucha

wewnętrznego. W narządach ucha wewnętrznego, w

ślimaku znajduje się narząd Cortiego, składający się z

24 000 włókienek- strun słuchowych.

Na tych włókienkach znajduja się liczne komórki

słuchowe od których odchodzą włókna nerwowe

( aksony). Po połączeniu tworzą one nerw słuchowy.

Impuls akustyczny zostaje przetransformowany na impuls

nerwowy dociera nerwem słuchowym do mózgu. W ten

sposób informacja zostaje przekazana centralnemu

ośrodkowi nerwowemu, gdzie następuje jej dalsze

opracowanie. Częstotliwość fali dźwiękowej wyrażona

jest w hercach (Hz) natomiast natężenie fali w

decybelach (dB). Słyszenie jest więc złożonym procesem ,

który rozpoczyna się bardzo wcześnie bo już w 24

tygodniu życia płodowego . W momencie przyjścia

dziecka na świat proces ten nie jest jeszcze skończony . U

dziecka słyszącego słuch wykształca się i „ ćwiczy” w

sposób naturalny. Dziecko niesłyszące jest tej naturalnej

drogi rozwoju pozbawione. Osoby z wada słuchu

wyróżnia się zdolnością i możliwościami odbioru mowy

werbalnej droga słuchową.

Porozumiewanie się z dziećmi niedosłyszącymi za pomocą

mowy jest możliwe, lecz w pewnym stopniu utrudnione.

Dzieci te na ogół uczą się języka polskiego w postaci

fonicznej, choć ich wymowa może odbiegać od przyjętej

formy.

Porozumiewanie się za pomocą
mowy dźwiękowej i pisma jest
znacznie utrudnione. Jednak z
biegiem lat dzieci niesłyszące
zaczynają porozumiewać się za
pomocą języka migowego. Język
ten jest łatwiejszy do opanowania i
wykorzystywany w środowisku
osób niesłyszących.
W czasie nauki szkolnej kładzie się duży nacisk na
nauczanie języka polskiego w postaci fonicznej i pisma,
jednak umiejętność ta zostaje opanowana na tyle dobrze
by móc dobrze się nią komunikować.

Higiena słuchu ma ogromne znaczenie dla
każdego dziecka w przedszkolu, a polega m.in.
na:
- Unikaniu przeciążeń akustycznych- hałasu,
którego skutkami są:

•Utrudniony kontakt z otoczeniem;

•Utrudniona praca umysłowa;

•Zakłócenia snu;

•Skutki hormonalne, metaboliczne, sercowo-
naczyniowe, neurologiczne;

•Szmery uszne;

•Ubytek słuchu;

-Dbałości o czystość uszu

-Niewkładaniu ciał obcych do uszu;

-Wczesnym wykryciu niedostatków słuchu,
zaburzeń w słyszeniu, ich wczesnym usuwaniu
lub rehabilitacji, badaniu słuchu.

Jeżeli dziecko w grupie nie reaguje na polecenia

nauczyciela, w momentach, gdy jest odwrócone

tyłem, niechętnie uczestniczy w dyskusjach,

sprawia wrażenie zagubionego, jest małomówne

a jego wypowiedzi są ubogie w szczegóły należy

poinformować o tym rodziców. Należy

zasugerować im wizytę z dzieckiem u

specjalisty laryngologa, otolaryngologa lub

audiologa.

W klasyfikacji pedagogicznej Kazimiera

Krakowiak uwzględnia nie tylko ustalony w

badaniu próg wrażliwości na tony czyste o

częstotliwościach charakterystycznych dla

dźwięków mowy, ale także umiejętność

słuchowego identyfikowania elementów ciągu

fonicznego przy odpowiednim zastosowaniu

wzmocnienia dźwięków za pomocą no. aparatów

słuchowych oraz implantów.

Zdolność odróżniania dźwięków o różnych

natężeniach, częstotliwościach czy o innym

czasie trwania jest różna u różnych osób z

uszkodzonym słuchem.

W ujęciu Kazimiery Krakowiak osoby z

wadą słuchu zaliczane są do jednej z

wymienionych grup:

1.Grupa pierwsza-funkcjonalnie słyszący
2.Grupa druga- niedosłyszący
3.Grupa trzecia- słabosłyszący
4.Grupa czwarta- niesłyszący

Osoby z nieznacznym obniżeniem sprawności
słyszenia , u których w naturalnych warunkach
występują trudności w dokładnym słyszeniu
dźwięków mowy, natomiast w warunkach
sprzyjających zdolność ta jest zachowana.
Nieznaczne obniżenia sprawności słyszenia nie
zaburza odbioru i rozwoju mowy.
Rozwój mowy przebiega raczej prawidłowo,
choć czasami mogą pojawiać się wady
wymowy, które wg. Krakowiak
ustępują po opanowaniu pisma.
Osoby z tej grupy mogą potrzebować
rehabilitacji logopedycznej oraz
okresowych badań słuchu i
troski, aby wada się nie pogłębiała.

Osoby z umiarkowanym obniżeniem sprawności

słyszenia nie potrafią dostrzegać licznych cech

dźwięków mowy, ale w sprzyjających warunkach

potrafią dostrzec cechy delimitacyjne ciągu

fonicznego tj. akcenty, liczby sylab, intonacje.

Mowa dziecka rozwija się ze znacznym

opóźnieniem. Może ono popełniać błędy w

identyfikacji głosek. Opanowanie prozodii mowy

nie sprawia trudności, choć sama barwa i

natężenie głosu mogą odbiegać od normy. Grupa

ta wymaga wczesnej pomocy logopedycznej,

mającej charakter usprawniający i korekcyjny.

Wcześnie podjęta i dobrze zorganizowana

rehabilitacja umożliwia takiemu dziecku

kształcenie w integracji ze słyszącymi

rówieśnikami.

U osób ze znacznym obniżeniem sprawności słyszenia

uszkodzenie ogranicza umiejętność odróżniania wielu cech

dźwięków mowy, a także rozróżniania segmentacji

strumienia mowy w warunkach sprzyjających odbieraniu

mowy. Zdolność dzielenia ciągu fonicznego na sylaby i

identyfikacja segmentów odpowiadających słowom jest

ograniczona, co powoduje zablokowanie rozwoju języka i

wymaga zastosowania specjalnych metod w pracy

logopedycznej i pedagogicznej. W rehabilitacji ważne jest

zaproponowania takich środków pomocniczych aby w jak
najszerszym zakresie wprowadzić dziecko w świat języka

fonicznego. Jednocześnie należy uczyć dziecko

porozumiewania się językiem migowym. Aby komunikacja z

zastosowaniem środków pomocniczych nie była zaburzona,

wymaga synchronizacji mówienia i stosowania środków

wizualizujących mowę. Decyzja o zastosowaniu jakiegoś

środka pomocniczego wymaga wielkiej rozwagi, a droga

kształcenia organizowanego specjalnie dla tej grupy dzieci

zależeć będzie przede wszystkim od stopnia opanowania

języka narodowego.

Są to osoby u których występuje brak umiejętności
odróżniania wszelkich cech dźwięków mowy w
warunkach sprzyjających słuchaniu. Osoby takie
korzystają z aparatu słuchowego, spostrzegają że
ktoś mówi ale nie są w stanie zrozumieć, co mówi.
Rozwój mowy jest całkowicie zablokowany mimo
zastosowania protez słuchowych. W kształceniu
konieczne jest
zastosowanie środków wspomagających,
ponieważ nie jest możliwe opanowanie
umiejętności identyfikacji słów i przypisywania
dźwiękom mowy znaczeń. Wymaga się tu
zastosowanie klasycznego języka migowego,
który w przypadku zablokowania jakiegokolwiek
środka komunikowania się staje się zastosowaniem
koniecznym.

Większość dzieci ma tzw. Resztki słuchowe, które
może nauczyć się wykorzystywać w codziennym
życiu. wykorzystywanie resztek słuchu w
procesach poznawczych jest możliwe dzięki
rozwojowi techniki.
Wczesne korzystanie
dziecka z wadą słuchu z
aparatu słuchowego
pozwala na lepszy rozwój
mowy i całej osobowości
dziecka.

Wychowanie słuchowe to różnego rodzaju działania,

polegające na uaktywnieniu posiadanych przez dziecko

resztek słuchowych i wykształceniu umiejętności

wykorzystania ich w celu lepszej orientacji w otoczeniu.

Celem wychowania słuchowego jest zintegrowanie

słyszenia z osobowością dziecka oraz przygotowanie

niesłyszącego dziecka do życia i porozumiewania się ze

słyszącymi ludźmi.

W efekcie tego

wychowania dziecko

zyskuje umiejętność

dostrzegania w

otoczeniu

różnorodnych

dźwięków. Staje się

to bazą lepszego

rozwoju społecznego

i podstawą

umiejętności

werbalnego

komunikowania się.

Uczenie się słuchania ma na celu

stymulowanie zawężonego pola

słuchowego, poprzez rozwijanie

zdolności do akustycznego

odbierania i różnicowania

dźwięków mowy, rozwijanie

pamięci werbalnej i uwagi

słuchowej, rozróżnianie zjawisk

akustycznych pochodzących z

otoczenia, zdolność lokalizowania
źródła dźwięku, rozróżnianie jego

cech oraz akceptację aparatu

słuchowego.

Elementem wychowania słuchowego jest trening

słuchowy, w którym można wyodrębnić cztery

podstawowe etapy:

Etap I. Wykrywanie dźwięków z tła. Dziecko uczy się
reagować w określony sposób na dźwięk, zwracać na
niego uwagę i nie reagować w określony sposób.
Przykładowe ćwiczenia:

Łatwiejsze: na materiale niejęzykowym: jest
muzyka-dzieci wykonują ruch rękami w takt
muzyki; nie ma muzyki- dzieci siedzą bez
ruchu;

Trudniejsze: na materiale językowym:
dziecko uczy się reakcji na swoje imię

Etap II. Różnicowanie dźwięków to odbieranie różnic i
podobieństw pomiędzy dźwiękami. Przykładowe ćwiczenia:
1. Czas trwania sygnału akustycznego (długo-krótko):

Łatwiejsze: dzieci otrzymują wycięte z kartonu kwiaty długi i
krótki; nauczyciel gra na flecie raz długo raz krótko; dzieci
słuchają; ustalenie z dziećmi że na sygnał długi pokazują długi
kwiat na sygnał krótki pokazują krótki kwiat.

Trudniejsze: dzieci mówią swoje imiona, zastanawiają się
czyje imiona wypowiada się długo a czyje krótko .
2. Ilość nadawanych sygnałów (mało-dużo): dzieci po
usłyszeniu dźwięków powtarzają ilość usłyszanych dźwięków,
ile usłyszały dźwięków 1, 2, 3…
3. Tempo nadawanego sygnału (szybko- wolno): reagowanie
ruchem szybkim na szybką muzykę, wolnym na wolna muzykę.
4. Natężenie dźwięku (głośno-cicho): nauczyciel włącza radio,
dzieci maszerują, tupią nogami gdy muzyka jest głośna, chodzą
na palcach gdy muzyka jest cicha.
5. Częstotliwość dźwięku (wysoko-nisko): nauczyciel mówią
pewną samogłoskę na różnych wysokościach, dzieci starają się
zilustrować to rysując linię na kartce od dołu do góry.
6. Lokalizacja źródła dźwięku: odnalezienie np. dzwoniącego
telefonu.

Etap III. Identyfikowanie (rozpoznawanie)
różnorodnych dźwięków to możliwość określania
dźwięków przez ich powtarzanie, wskazywanie:
Przykładowe ćwiczenia:

Różnicowanie dźwięków płynących z różnych
instrumentów

Wskazywanie zwierząt, które wydają określone
głosy

Etap IV. Rozumienie
mowy, możliwość
rozumienie
poszczególnych
dźwięków mowy, dzięki
czemu możemy
odpowiadać na pytania,
wykonywać polecenia,
uczestniczyć w
rozmowie.

Ważne jest rozwijanie wszystkich zdolności poznawczych

dziecka z wadą słuchu, kształtowanie jego pamięci

słuchowej i sekwencyjności. Trening słuchowy może

odbywać się podczas zabawy, zajęć indywidualnych,

grupowych. Dla dzieci młodszych zajęcia będą łatwiejsze

w treściach, zgodnie z zasadą stopniowania trudności.

 

Istotą wychowania językowego jest kształtowanie mowy

w możliwie naturalnych warunkach. Zgodnie z tą ideą

celem terapii logopedycznej staje się usprawnienie

procesu komunikacji, umożliwiające samodzielne życie, a

nie wypracowanie bezbłędnej mowy.

Rozumienie powinno kształtować się u dziecka przez:

Zdolność słuchania i koncentracji uwagi na słowie
mówionym

Podążanie za tokiem myśli osoby mówiącej

Zdolność do reagowania w odpowiedzi na to, co
usłyszało

Zapamiętanie usłyszanej treści

Wzbogacanie słownictwa,
precyzowanie znaczenia
słów zwiększają zdolność
tego co inni mówią. W tym
celu podczas zajęć:

Dziecko nazywa różne
przedmioty na obrazkach

Dzieci dokonują
klasyfikacji przedmiotów,
porównań

Porozumiewanie się
to zdolność
komunikowania się z
otoczeniem, wyrażania
swoich uczuć, emocji,
dzielenie się
doświadczeniami za
pomocą języka. W tym
celu podczas zajęć
można układać
wspólne opowiadania,
kończyć zdania itp.
 
Celem wychowania
językowego staje się
krytyczne myślenie
po to by dziecko
potrafiło rozwiązać
problemy, rozumować.

Stymulowanie
krytycznego myślenia
odbywa się m.in. przez:

Stawianie pytań otwartych

Kończenie zdań
niedokończonych

Zgadywanki

Przewidywanie zakończeń

Okres największej gotowości
do przyswojenia mowy na
drodze słuchu to pierwsze 3 lata
życia. Wady słuchu można
wykryć już w okresie
noworodkowym i wczesne
zaopatrzenie dziecka w
odpowiedni aparat słuchu.
Dziecko z wadą słuchu szuka optymalnych form
porozumiewania się, tym samym uczy się
poprawnego systemu językowego, zachowań
społecznie akceptowanych. Z rówieśnikami
najczęściej porozumiewają się za pomocą
gestów naturalnych (kiwanie głową, wzruszanie
ramionami), przedmiotów, języka migowego.

Ich celem jest kształcenie u dzieci pewnych nawyków

niezbędnych do słownego porozumiewania się,

efektywnego posługiwania się głosem, doskonalenie

mowy już ukształtowanej, w przypadku dzieci z wadą

słuchu przygotowanie aparatu mowy do podjęcia

czynności nadawania komunikatów słownych.

Przykładowe ćwiczenia:
1.Ćwiczenia oddechowe:

Wąchanie kwiatków

Puszczanie baniek mydlanych

Dmuchanie na płomień świecy
Cele ćwiczeń oddechowych to m.in.:

Usprawnianie aparatu oddechowego

Nauka różnicowania faz oddechowych: wdech,
wydech

Wydłużanie i nauka kontroli fazy wydechowej

Relaksacja i odprężenie

2.Ćwiczenia fonacyjne

Naśladowanie odgłosów zwierząt

Usypianie lali „aaaa”

Zabawa w jesienny wiatr: jak szumi lekki jesienny
wietrzyk a jak szumią drzewa podczas wichury
Cele ćwiczeń fonacyjnych (emisyjne ):

Nauka prawidłowego posługiwania się głosem
przez wyrabianie fizjologicznego toru oddechowego

Nauka tworzenia głosu o różnym natężeniu i o
różnej wysokości
 
3.Ćwiczenia logorytmiczne:

Marsz do usłyszanej muzyki

Wyklaskiwanie rytmu podanego jako wzór przez
nauczyciela
Cele ćwiczeń logorytmicznych:

Kształcenie precyzyjnych ruchów całego ciała

Wsłuchiwanie się i odtwarzanie ruchem i gestem
rytmu

S

S

ł

ł

uch fonemowy

uch fonemowy jest to zdolność do kwalifikowania

wyróżnionych z potoku mowy głosek jako przynależnych

do określonych, fonologicznie zdeterminowanych klas

głosek. Nie jest to zdolność wrodzona, lecz

wykształcająca się w dzieciństwie, pod wpływem

bodźców słuchowych.  

Według badań B.

Rocławskiego i jego

współpracowników

słuch

słuch

fonemowy

fonemowy zaczyna się

kształtować w trzecim

kwartale życia, a w wieku 2

lat jego stan pozwala na

fonologicznie poprawne

kwalifikowanie prawie

wszystkich głosek starannie

artykułowanych. Dotyczy to

także tych głosek, których

dziecko nie potrafi jeszcze

wypowiedzieć.

Słuch fonemowy

Słuch fonemowy

pozwala wyodrębnić

z potoku mowy

wyrazy, w wyrazach -

sylaby, w sylabach -

głoski, uchwycić

kolejność głosek w

wyrazie, a także

odróżnić

poszczególne głoski

(zwłaszcza głoski

dźwięczne, od ich

bezdźwięcznych

odpowiedników.

S

S

ł

ł

uch fonetyczny

uch fonetyczny jest to:  Zdolność odróżniania

różnych realizacji głosek (np. /r/  dziąsłowe

[prawidłowe] a /r/ francuskie [nieprawidłowe]) i

zjawisk prozodycznych, takich jak: akcent,

iloczas, tempo, melodia, intonacja i rytm

wypowiedzi. Słuch ten, w przeciwieństwie do

słuchu fonemowego, rozwija się przez całe życie.

Jednak już od urodzenia każde dobrze

rozwijające się dziecko jest zdolne do

rozpoznawania szmerów

i dźwięków

naturalnych. Rozpoznaje

także głos

matki i dźwięki wydawane

przez przedmioty.  

Ćwiczenia w

różnicowaniu fonemów:

-różnicowanie głosek

opozycyjnych – jakimi
głoskami
różnią się
wyrazy?:
koza-kosa,
kura-
góra, czapka-żabka,
tama-
dama, noce-nodze, cień-dzień, frak-wrak, łasić-
łazić, wiesza-wieża, tacka-taczka
- różnicowanie sylab podobnych np. dziecko
sygnalizuje daną sylabę spośród innych: ,,da”-
ba, ga, da, ,,sa”- ba, za, sa itp.
- rozpoznawanie określonego wyrazu w szeregu
wyrazów o podobnym brzmieniu: gdy dziecko
usłyszy wyraz, ma klasnąć :(np. sos) nos, los, kos,
sos, włos itp.

Ćwiczenia usprawniające motorykę
artykulacyjną (narządów mowy). Celem
tych ćwiczeń jest podniesienie sprawności
ruchomych narządów mowy. Wyróżniamy
tu ćwiczenia:

szczęki dolnej

warg i policzków

języka

podniebienia miękkiego
Przykładowe ćwiczenia:

pokaż język a teraz go schowaj

spróbuj z języka zrobić: szpilkę, rurkę,
łyżeczkę

policz językiem ile masz zębów

rozciągamy wargi jak do uśmiechu itp

Wybór ćwiczeń z zakresu treningu

słuchowego, logopedycznego powinien

uwzględniać potrzeby i zainteresowania

dzieci, przedszkolaków. Ćwiczenia ta musza

stać się elementem realizacji większych

jednostek. Zawsze należy mieć na uwadze

dziecko z wadą słuchu. Niektóre ćwiczenia

wypadałoby przeprowadzić z takim dzieckiem

indywidualnie. Ćwiczenia te są ważne i mają

ogromne znaczenie dla

rozwoju mowy dzieci,

stymulują rozwój

poznawczy,

wyzwalają

spontaniczność,

radość, sukces.