Rehabilitacja i

turystyka osób

niepełnosprawny

ch z dysfunkcją

narządu słuchu

Katarzyna Gęga

Radosław Drozdowski

Gr. S-2

Czym słyszymy?

Co się może „popsuć”?

1.

1. Zaburzenia słuchu o charakterze obwodowym, odnoszą się do
samego narządu słuchu:



uszkodzenie typu przewodzeniowego obejmuje ucho
zewnętrzne lub środkowe, a więc dotyczy mechanicznego
przewodzenia fali dźwiękowej; ubytek słuchu zazwyczaj
nie przekracza 60 dB; najczęściej jest to wada nabyta;



uszkodzenie typu odbiorczego dotyczy przekształcania
bodźca akustycznego w impuls nerwowy; uszkodzeniu ulega ucho
wewnętrzne, a rzadziej nerw słuchowy i inne drogi słuchowe;
ubytek słuchu powyżej 60 dB aż do totalnej głuchoty;



uszkodzenie typu mieszanego (przewodzeniowo-odbiorczego)

2.

Zaburzenie słuchu o charakterze centralnym to uszkodzenie
dalszych elementów drogi słuchowej, aż do ośrodków
podkorowych;

Słuch

Zmysł słuchu pozwala nam dostarczyć wielu cennych
informacji:



Pozwala komunikować się ze
społeczeństwem



Ostrzega o niebezpieczeństwie



Ułatwia lokalizację przedmiotów
w przestrzeni



Stymuluje rozwój myślenia
abstrakcyjnego

Osoby niesłyszące

Z medycznego punktu widzenia

za osoby niesłyszące uznaje się te, których ubytek słuchu

przekracza 90 dB. Według klasyfikacji BIAP9 uszkodzenie

słuchu w stopniu znacznym oznacza ubytek słuchu od 71

do 90 dB, natomiast w stopniu głębokim powyżej 90 dB.

Ubytek słuchu w

decybelach

Uszkodzenie

słuchu w stopniu

Powyżej 20 do 40

lekkim

Powyżej 40 do 70

umiarkowanym

Powyżej 70 do 90

znacznym

Powyżej 90 do 119

głębokim

Powyżej 120

całkowita głuchota

Za niesłyszące kulturowo uznawane są

osoby z uszkodzonym słuchem w stopniu

uniemożliwiającym w sposób naturalny

odbieranie mowy za pomocą słuchu, dla

których język migowy jest podstawowym

środkiem porozumiewania się.

Klasyfikacja funkcjonalna

wg B. Szczepankowskiego



Słabosłyszący, ma problemy ze zrozumieniem mowy
bez zastosowania aparatów słuchowych, jednakże
rozumie ją drogą słuchową w sprzyjających warunkach
z zastosowaniem aparatów lub bez nich,



Głuchy, bez pomocy wzroku nie jest w stanie
zrozumieć mowy, nawet przy zastosowaniu aparatów
wzmacniających słuch, ale ma ukształtowaną mowę
czynną, 



Głuchoniemy, który na skutek głuchoty nie jest
w stanie w ogóle rozumieć mowy i się nią posługiwać.

Z danych dotyczących liczebności osób z

uszkodzonym słuchem wśród osób

niepełnoprawnych w Polsce wynika, że grupa ta

stanowi 6,3% ogółu osób z niepełnosprawnością i

z wiekiem jej udział wzrasta.

Wg danych szacunkowych w Polsce żyje około 45–

50 tys. osób z uszkodzonym słuchem w stopniu

znacznym i głębokim.

Skutki uszkodzenia słuchu



zaburzenia chodu przy uszkodzeniu narządu
równowagi



trudności w orientacji



szuranie stopami przy chodzeniu (głuchota głęboka)



mniejsza sprawność ruchowa- słabsza koordynacja
statyczna i dynamiczna, szybkość i precyzja ruchu



opóźnienie rozwoju intelektualnego – z powodu
trudności w opanowaniu mowy



kompensacyjna rola wzroku, zmysłu wibracji i dotyku



izolacja



poczucie mniejszej wartości, unikanie sytuacji
mówienia



uszkodzenie narządu równowagi może
prowadzić do okresowych zawrotów
głowy.



może prowadzić to do stopniowego
kształtowania się zastępczego poczucia
równowagi, które będzie oparte na
wzroku.



typowym objawem tego zaburzenia jest
brak możliwości lub trudność
z zachowaniem pozycji pionowej przy
niezbyt dobrym oświetleniu, np.
w przyciemnionych pomieszczeniach.

W społeczeństwie…

Praca osób z dysfunkcją
narządu słuchu



Stereotypowy negatywny wizerunek osób
niepełnosprawnych w społeczeństwie



Brak



dostosowanych miejsc pracy



Właściwości samych osób niepełnosprawnych, ich
gorsze przystosowanie do wykonywania zadań
zawodowych lub wykonywanie ich na niższym poziomie



Ogólna zła sytuacja na rynku pracy — bezrobocie



Niejasne przepisy dotyczące zatrudnienia
niepełnosprawnych lub niechęć pracodawców



Bariery w komunikacji — język migowy

Znane osoby z dysfunkcją
narządu słuchu



Jan Paweł II (osoba niedosłysząca),



Bill Clinton (osoba niedosłysząca),



Evelyn Glennie (osoba ogłuchła od 12
roku życia— perkusistka), zdobyła m.in.
nagrodę Grammy za nagranie Sonaty na
dwa fortepiany i perkusję Bartoka.



Paul McCartney (osoba niedosłysząca),



Sting (osoba niedosłysząca),



Phila Collins (osoba niedosłysząca),



Barbara Streisand (cierpi na szumy
uszne),



Williama Shatner - czyli kapitana Krika
ze „Star Trek” (cierpi na szumy uszne),



zdobywczyni Oskara - Marlee Matlin
(osoba głucha)

Pan w prawym dolnym rogu
telewizora – czyli słów kilka o
języku migowym

Język migowy

Na komunikat w języku migowym składają się:



znaki manualne,



znaki mimiczne



ruchy wykonywane głową czy tułowiem.

Nie istnieje jeden ogólnoświatowy język migowy,
ale wiele w pełni wykształconych języków,
których zasięgi nie zawsze pokrywają się z

zasięgami języków mówionych.
(np. BSL – brytyjski jest całkowicie odmienny od

ASL - amerykańskiego)

Język migany

Forma przekazu kinestetycznego
wykorzystująca znaki języka migowego
i gramatykę języka narodowego,
występująca zawsze w połączeniu z
mową lub wyraźną artykulacją.
Język migany uwzględnia fleksję języka
polskiego, czego nie ma w języku
migowym.

Daktylografia

Dział języka migowego obejmujący alfabet
palowy oraz znaki migowe odpowiadające
pojęciom liczbowym, znakom działań
arytmetycznych, niektórym mianom i
wyrazom jednoliterowym oraz znakom
interpunkcyjnym.

Alfabet palcowy

Alfabet palcowy, jako
element daktylografii
stanowi kod manualny
wykorzystywany w metodzie
oralno – daktylograficznej i
oralno – migowej stosowane
w surdopedagogice.

W przeciwieństwie do
języka miganego, istnieje
międzynarodowy alfabet
palcowy.

Ustawa o języku migowym i innych środkach komunikowania się
nakłada na instytucje użyteczności publicznej obowiązek
zapewnienia bezproblemowej komunikacji osobom
niesłyszącym. W praktyce oznacza to, że wraz z wejściem w
życie ustawy, język migowy stał się językiem urzędowym.
W związku z ograniczoną dostępnością wykwalifikowanych
tłumaczy języka migowego i zwiększonym zapotrzebowaniem na
ich usługi, urzędy i inne instytucje poszukują
alternatywnych rozwiązań umożliwiających dostosowanie
się do wymogów 

Turystyka osób
niepełnosprawnych z
dysfunkcją narządu słuchu

Sprzęt

Dla osób z dysfunkcją słuchu stosowany
jest szereg rozwiązań które pomagają w
ich obsłudze w trakcie pobytu
turystycznego. Są to:



Układy nagłaśniające wzmacniające
dźwięk do poziomu odpowiadającego
komfortowemu słyszeniu przeciętnej
osoby normalnie słyszącej,



Specjalne indywidualne wspomagające
aparaty słuchowe,

Sprzęt



Systemy wspomagające
słyszenie zapewniające
optymalną zrozumiałość
mowy poprzez przekaz
bezpośredni osoby
mówiącej do uszu
słuchacza, redukcję
negatywnego wpływu
hałasu, pogłosu i
odległości, oraz barier
technicznych

Cele turystyki



Kontynuacja programu leczenia i usprawniania



Kompensacja ubytków sprawności fizycznej



Zwiększenie wydolności organizmy



Wzrost siły mięśniowej i zakresu ruchu w stawach



Poprawa funkcji ustroju



Hartowanie organizmu



Kształtowanie orientacji w schemacie własnego
ciała



Zdobywanie samodzielności i zakresie
samoobsługi



Uczy życia w grupie



Nawiązywanie kontaktów towarzyskich

Turystyka takich osób powinna przede wszystkim

stawiać na walory wzrokowe.

Można też organizować takim ludziom wycieczki,

podczas których nabywają oni umiejętności

orientacji w przestrzeni. Ważna jest umiejętność

szybkiej reakcji i sprawnego poruszania się w

nieznanym im terenie.

Aktywność fizyczna powinna być szerzej
rozpowszechnioną formą spędzania wolnego
czasu, także wśród osób nie(do)słyszących.

Osoby nie(do)słyszące charakteryzują się:



zmniejszoną pojemnością płuc



zmniejszoną ruchomością klatki piersiowej



zaburzeniami równowagi



zwiększoną wrażliwością na hałas

Rola ruchu, turystki i

wypoczynku



Podnosi ogólną sprawność fizyczną



Zwiększa wydolność organizmu



Zmniejsza ujemne konsekwencje
głuchoty w rozwoju fizycznym



Hartuje organizm

Rola ruchu, turystki i

wypoczynku

Konsekwencją
uszkodzenia
zmysłu równowagi
jest lęk
przestrzeni,
objawy tej choroby
można zmniejszyć
wprowadzając do
programów
wycieczek
ćwiczenia
zręcznościowe.

Rola ruchu, turystki i

wypoczynku

Uszkodzenie ucha
środkowego powoduje
zwiększoną wrażliwość na
hałas i wibrację, wiec
organizowanie imprez
turystycznych na otwartej
przestrzeni z dala od
hałasu oddziaływując na
system nerwowy
zmniejsza nadpobudliwość
charakterystyczną dla
inwalidów słuchu.

Zasady
organizacyjn
e

Organizacja wyjazdów i

imprez



I etap: określenie i poznanie celu oraz
trasy wycieczki, ustalenie skrótowych
znaków ostrzegawczych



II etap: sprawdzenie trasy (obejście trasy
i jej ocena pod względem dostępności dla
osób o określonej niepełnosprawności)



III etap: zorganizowanie spotkania
przewodnika/kierownika wycieczki z
potencjalnymi wycieczkowiczami

Organizacja wyjazdów i

imprez



Mała grupa uczestników (10-20 osób)



Obecność tłumacza języka migowego



Obecność przewodnika z dobrą dykcją



Tabliczki dla uczestników



Gwizdki, elementy odblaskowe, chorągiewki



Więcej czasu w programie wycieczki



Trasy atrakcyjne wizualnie

Organizacja wyjazdów i

imprez



Tempo prowadzenia wycieczki powinno być

dostosowanie do jej „najsłabszego ogniwa”



Po wycieczce powinno być zorganizowane

spotkanie, które

utrwali i rozszerzy

uzyskaną wiedzę

Dyscypliny sportowe i
rekreacyjne osób
niepełnosprawnych z
dysfunkcją narządu
słuchu

Deaflympics

Igrzyska Głuchych (International Games for the

Deaf, World Games for the Deaf,

Deaflympics) mają w sporcie osób z

niepełnosprawnością najstarszą tradycję.

Pierwsze odbyły się w 1924 r. w Paryżu.

Odbywają się co cztery lata, ale nie na tych

samych obiektach, na których odbywają się

igrzyska olimpijskie i nie bezpośrednio po nich

- jak w przypadku igrzysk paraolimpijskich.

Deaflympics

Summer Deaflympics



Lekkoatletyka



Siatkówka plażowa



Piłka nożna



Karate



Strzelectwo



Taekwondo



Wrestling



Badminton



Siatkówka



Kręgle



Piłka ręczna



Pływanie



Tenis



Koszykówka



Judo



Kolarstwo szosowe



Biegi na orientację



Tenis stołowy

Winter Deaflypmics



Narciarstwo
alpejskie



Curling



Hokej



Biegi narciarskie



Snowboard

Słyszący vs
nie(do)słyszący

Sport osób niesłyszących ustępuje dziś popularnością

sportowi paraolimpijskiemu. Dzieje się tak między

innymi dlatego, że różnica pomiędzy tym sportem a

sportem sprawnych jest niemal niezauważalna. Wielu

sportowców niesłyszących odnosi spore sukcesy w

sporcie wyczynowym osób sprawnych.

Osoby z uszkodzeniem narządu słuchu mogą

uprawiać praktycznie wszystkie dyscypliny

sportowe wg przepisów dla osób

pełnosprawnych, z tym tylko, że zmienić należy

sędziowską sygnalizację z dźwiękowej na

wizualną.

Nie(do)słyszący sportowiec

W przypadku paraolimpijczyków

wszystko jest w pewnym sensie jasne.

Choć często dochodzi do nadużyć przy

klasyfikowaniu sportowców, to i tak

wiadomo, że ktoś, kto nie ma dwóch nóg

nie może ścigać się z kimś, kto nie ma

jednej. W przypadku niesłyszących lub

niedosłyszących o statusie decyduje

zwykły audiogram.

Bibliografia



www.slaboslyszacy.pl



P. Diehl, Niezwykły świat Evelyn Glennie, w: „Świat Ciszy”,
1998,



Szczepankowski B., Niesłyszący – Głusi – Głuchoniemi.
Wyrównywanie szans, WSiP, Warszawa 1999,



Praca zbiorowa pod redakcją Tadeusza Łobożewicza „Turystyka
osób niepełnosprawnych”, 1991,



A. Zajadacz, Uwarunkowania i plany rozwoju turystyki Tom IV
„Czas wolny, turystyka i rekreacja osób niesłyszących w
Polsce – zarys specyfiki problemu”, Wydawnictwo Naukowe
Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2010.



P. Albińska, „Problemy życia społecznego i zawodowego osób
niedosłyszących i głuchych”.