1. Przeciwwskazania do ćwiczeń w chorobie niedokrwiennej serca

dusznica bolesna; bole za mostkiem; siwezy zawal serca; nadcisnienie zlosliwe; niestabilna ch serca; kardiomiopatia; ogólne osłabienie ciała, wysoka temperatura

2. Drenaż w chorobach oskrzeli

DRENAŻ UŁOŻENIOWY:

Zadaniem drenażu, czyli pozycji ułożeniowej, jest usunięcie zalegającej w drzewie oskrzelowym wydzieliny poprzez wspomaganie mechanizmów fizjologicznych. Zaleca się przede wszystkim w przypadku hipersekrecji, w wysiękowym zapaleniu oskrzeli jako metodę zapobiegania zarostom opłucnej oraz zapaleniu płuc. Polega on na układaniu pacjenta w takich pozycjach, aby oskrzele drenujące dany segment płuca było ustawione prostopadle do podłoża. W wyniku takiego ułożenia, wydzielina siłą ciężkości może spłynąć z oskrzeli drobnych do oskrzeli centralnych skąd będzie wykrztuszona za pomocą kaszlu. Teoretycznie, ile segmentów w płucu, tyle pozycji drenażowych.

W PRAKTYCE STOSUJE SIĘ 6 PODSTAWOWYCH POZYCJI:

1. w ułożeniu na brzuchu z głową skierowaną w dół. Nachylenie tułowia w stosunku do podłoża wynosi 450. W pozycji tej drenuje się płaty dolne obu płuc,

2. w ułożeniu na boku lewym z głową skierowaną w dół. Nachylenie tułowia w stosunku do podłoża wynosi 300. W pozycji tej drenuje się płat środkowy prawy,

3. w ułożeniu na boku prawym z rotacją tułowia do tyłu, z głową skierowaną w dół. Nachylenie tułowia w stosunku do podłoża wynosi 300. W pozycji tej drenuje się tzw. języczek płuca lewego. 4. w ułożeniu na plecach z głową skierowaną w dół. Nachylenie tułowia w stosunku do podłoża wynosi 300. W pozycji tej drenuje się segmenty podstawowe przednie obu płatów dolnych, 5. w ułożeniu na wznak drenuje się segmenty przednie obu płatów górnych, 6. w pozycji siedzącej z lekkim pochyleniem tułowia do przodu drenuje się segmenty tylne obu płatów górnych.

Jeżeli stan chorego tego wymaga można stosować więcej niż 6 podstawowych pozycji, natomiast błędem jest stosowanie mniejszej ich liczby. Tylko u niemowląt dopuszcza się wykonanie drenażu w 4 lub 5 pozycjach.

3. Rehabilitacja w bocznym skrzywieniu kręgosłupa i rodzaje

PODZIAŁ:A. Kostno-pochodne = osteopatyczne:

● wrodzone, - które występują najczęściej na skutek nieprawidłowego kształtu kręgów, zrostu żeber, itp. ● torakopochodne - występują po rozległych resekcjach tkanki płucnej, ciężkich ropniakach jamy opłucnej okresu wzrostu chorego. ● układowe.

B. Neuropochodne:

● wrodzone.● porażenne wiotkie.● porażenne spastyczne.● inne.

C. Mięśniowopochodne = miopatyczne:

● wrodzone● związane z dystrofią mięśniową● inne.

D. Idiopatyczne: (najczęstsze od 80-90% skolioz)

są rozwojowym zniekształceniem kręgosłupa i tułowia. Przyczyna(etiologia) jest nieznana i jest uwarunkowana czynnikowo. Charakter zniekształcenia jest trójpłaszczyznowy. Pł.czoł.- wygięcie boczne kręgosłupa. Pł.strzałk.- zaburzenie fizjologicznej kyfozy piersiowej lub lordozy lędźwiowej. Pł. poprzeczna-rotacja osiowa kręgów. Deformacja rozwija się w trzech płaszczyznach- TORSJA kręgosłupa. Epidemiologia 2-3% populacji dorastającej. Choroba rozwija się w okresie wzrastania.

LECZENIE SKOLIOZ IDIOPATYCZNYCH. Leczenie skoliozy zaczyna się zaraz po jej rozpoznaniu. Sposób i metody zależą od wielkości kątowej skrzywienia, lokalizacji, typu skoliozy oraz wieku dziecka czy młodocianego. Współczesne metody leczenia nieoperacyjnego opierają się na systematycznych ćwiczeniach, a w uzasadnionych przypadkach -odpowiednio dobranego zaopatrzenia ortopedycznego to znaczy gorsetów ortopedycznych, ortopedycznych uzupełnienie mogą stanowić elektrostymulacje .

INNE PODZIAŁYI:

Podział ze wzg na liczbę łuków:

-skolioza jedno łukowa(ma jedno pierwotne wygięcie, a do niego pojawia się jedno u góry a drugie na dole tzw wygięcia kompensacyjne)

- skoliozy dwułukowe (dwa pierwotne wygięcia i po jednym wyrównawczym)

- i wielołukowe(max.4-łukowe).

Podział ze wzg na stopień mechanicznego wyrównania: wyrównane i niewyrównane

Podział ze wzg na występowanie skolioz w różnym okresie wzrostu:

-niemowlęca, wczesno dziecięca od ½ do 3 roku

-dziecięca, 3-10r, osiąga duże wartości kątowe

-młodzieżowa czyli dorastających, w okresie pokwitania,10-14rok, najczęstszy typ, wygięcia nie są duże.

Na typy lokalizacyjne w zależności od umiejscowienia wygięcia pierwotnego, dotyczy on skolioz strukturalnych.

- pierwotne skrzywienie piersiowo-szyjne Th1-Th5 - pierwotne skrzywienie piersiowe Th6-Th12

- pierwotne skrzywienie piersiowo-lędźwiowe Th7,8-Th1,2 - pierwotne skrzywienie lędźwiowe Th11,12-L4,5 - pierwotne skrzywienie piersiowe i lędźwioweTh5,6-Th11,12

* Pierwotne skrzywienie piersiowo-szyjne:

wygięcie pierwotne jest umiejscowione w górnym odcinku piersiowym Th1-Th5, ze szczytem wygięcia przypadającym na Th3 i wypukłością jest zwrócone w lewo. Wygięcia wtórne umiejscawiają się w okolicy odcinka szyjnego i górnego piersiowego. Jest to bardzo rzadki rodzaj skrzywienia, szpeci sylwetkę chorego, bo widoczny jest garb żebrowy.

* Pierwotne skrzywienie piersiowe: (częste 58%)

wygięcie pierwotne umiejscawia się w odcinku Th6-Th12, ze szczytem przypadającym na Th9. Zazwyczaj jest prawostronne. Wygięcia wyrównawcze obejmują: odcinki L1-L4 „dolne” wygięcia wyrównawcze oraz Th1-Th5 „górne” wygięcie wyrównawcze. Występuje tutaj zniekształcenie klatki piersiowej, garb żebrowy, barki są na nierównym poziomie. W dużym skrzywieniu dochodzi do niewydolności układu oddechowego, krążeniowego, a nawet może dojść do porażenia kończyn dolnych w następstwie rozciągnięcia lub ucisku rdzenia na szczycie skrzywienia. Cechuje się największą tendencją do progresji.

* Pierwotne skrzywienie piersiowo-lędźwiowe:

wygięcie pierwotne umiejscawia się w odcinku Th7,8-L1,2. Charakteryzuje się częstym skierowaniem wygięcia pierwotnego w lewo i górną kompensacją, ze strony odcinków nie objętych wygięciem pierwotnym.

* Pierwotne skrzywienie lędźwiowe:

wygięcie pierwotne umiejscawia się w odcinku Th11,12-L3,5. Skierowane jest wypukłością w stronę lewą, jeden odcinek wyrównawczy znajduje się w odcinku L4,5, drugie wygięcie wyrównawcze obejmuje odcinek Th4-Th10. Skrzywienie to ujawnia się późno po 13 roku życia u dziewcząt, postępuje powoli, rzadko osiąga duże wartości kątowe, mało widoczne, mało szpeci sylwetkę, pojawiają się dolegliwości bólowe około 20 roku życia.

* Podwójne skrzywienie piersiowe i lędźwiowe:

wygięcie pierwotne obejmuje odcinek Th5,6-Th11,12. Skierowane jest w prawo. Wygięcie lędźwiowe umiejscowione jest w odcinku Th11,12-L3,4 i jest skierowane w lewo. Wartość kątowa i długość obu wygięć pierwotnych są w przybliżeniu równe i wzajemnie się równoważą, nieznacznie szpeci sylwetkę, może pojawiać się po 3 roku życia.

Podział na typy chronologiczne - według Jamesa,

dotyczą skolioz idiopatycznych:

I typ „ niemowlęcia” - scoliosis infantylis, pojawia się przed 3 roku życia, pomiędzy 6-24 miesiącem życia, dotyczy chłopców. Wygięcie pierwotne umiejscowione jest w odcinku piersiowym, przeważnie lewostronne. Wyróżniamy 2 podtypy:

A. Skolioza „niemowlęca postępująca” - ma największą tendencję do progresji, gdy zaniedbamy to może przekroczyć 100%.

B. Skolioza „niemowlęcia cofająca się” - samoistnie ustępuje przed 4 rokiem życia.

II typ „dziecięcy” - skoliosis juwenilis, pojawia się między 3 a 10 rokiem życia, głównie 5-8 lat, długi okres progresji.

III typ „młodzieńczy” - skoliosis adolescentum, pojawia się między 10 a 14 rokiem życia, najczęstszy ze wszystkich skolioz idiopatycznych.

Podział ze względu na wielkość kąta skrzywienia:

♦Podział Czaklina:

I stopień skrzywienia - zaburzenia osi kręgosłupa występują tylko w pozycji stojącej, znikają całkowicie w pozycji leżącej, na rentgenie wielkość skrzywienie nie przekracza 100.

II stopień skrzywienia - wyraźnie widoczne, ale nieutrwalone, wielkość kąta skrzywienia wynosi od 10-200, na zdjęciach rentgenowskich uwidacznia się obrót kręgów.

III stopień skrzywienia - skrzywienie utrwalone z rotacją, miernie wyrażonym garbem żebrowym, występuje skrzywienie wyrównawcze 25-500.

IV stopień skrzywienia - kifoskoliozy z dużą rotacją, wtórnymi skrzywieniami, utrwalonym garbem żebrowym, transpozycją tułowia i zmianami w narządach wewnętrznych, wielkość kątowa od 50-900.

♦Podział Bogdanowa:

I stopnia - do 200 II stopnia - 20-400 III stopnia - 40-600 IV stopnia - 600

♦Podział Ponsetiego i Fridmana: I małe - poniżej 400 II umiarkowane - 40-600 III duże, poważne - 60-800 IV bardzo poważne - powyżej 800.

♦Podział Jamesa: I łagodne - do 700 II poważne - 70-1000 III bardzo poważne - powyżej 1000

♦Podział Grucy:

I stopień - występują zmiany mięśniowo-więzadłowe bez zniekształceń kostnych. Objawy kliniczne nie są duże. Na zdjęciach RTG skrzywienia nie przekraczają wielkości kątowej 300 - według Cobba.

II stopień - występują zmiany strukturalne w kręgach i krążkach międzykręgowych. Osoba badana klinicznie przez czynne napięcie mięśni nie może zmniejszyć skrzywienia. Bierna korekcja powoduje tylko niewielką poprawę osi kręgosłupa. Występuje znaczna rotacja z wyraźnym garbem żebrowym. Wartość kąta skrzywienia mieści się w granicach 30-600.

III stopień - jest wynikiem daleko posuniętych zmian strukturalnych. Na zdjęciach radiologicznych widoczne sklinowacenie kręgów i ich torsja. Wartość kątowa skrzywienia, pomimo korekcji biernej, przekracza 600.

LECZENIE BOCZNYCH SKRZYWIEŃ KRĘGOSŁUPA

Ogólnym celem oddziaływania leczniczego w przypadku skolioz jest utrzymanie dobrej postawy ciała i dobrego stanu ogólnego, a w odniesieniu do samej deformacji usunięcie lub zmniejszenie zniekształcenia, utrwalenie uzyskanej korekcji oraz zatrzymanie lub spowolnienie postępu zniekształcenia.

Do podstawowych środków leczenia skolioz zaliczamy:

- środki profilaktyczne - leczenie ułożeniowe, - wyciągi,

- stosowanie gorsetów i innych pomocy ortopedycznych, - leczenie operacyjne,

- usprawnianie.

ŚRODKI PROFILAKTYCZNE:

Obejmują reżim zmierzający do częściowego wyeliminowania niekorzystnego oddziaływania siły ciążenia na skrzywiony kręgosłup. Podstawowe znaczenie ma tutaj eliminowanie zbędnych obciążeń (np. dźwigania, wstrząsów, skoków), a także utrzymywanie poprawnej postawy ciała w trakcie codziennych sytuacji życiowych.

KINEZYTERAPIA: W wieku niemowlęcym poza ćwiczeniami stosuje się układanie dziecka na brzuchu. Gdy skrzywienie przekracza 20-250 i wykazuje skłonność do progresji, konieczne jest zaopatrzenie w postaci gorsetu lub aparatu korygującego, a nawet łóżeczek korekcyjnych. W skoliozach idiopatycznych I stopnia stosuje się odpowiednio dobrane ćwiczenia ogólnokondycyjne, kształtujące prawidłową postawę, wzmacniające mięśnie stabilizując kręgosłup. Należy zapewnić dziecku aktywność ruchową, nie zwalniać z lekcji w-f. Stosujemy system ćw. korekcyjno-redresyjnych jako działanie antagonistyczne do naturalnego mechanizmu rozwoju skoliozy .Stosuje się ćw. w wodzie asymetryczne, oddechowe asymetryczne, ćw.derotacyjne. Nie powinno się wykonywać ćw. grupowych, ćw. wzmacniających grzbiet przy lordoskoliozie i zmniejszonej kyfozie piersiowej.

LECZENIE UŁOŻENIOWE

Ma działanie odciążające i korekcyjne. W celu odciążenia zaleca się by osoba z bsk około 2-3h dziennie spędzała w pozycji leżącej przodem lub tyłem. Natomiast wartość korekcyjną ma pozycja leżąca bokiem na dość twardym podłożu z wklęsłością skrzywienia skierowaną w stronę podłoża.

WYCIĄGI

Służą rozciągnięciu skróconych miękkich elementów przykręgosłupowych. Stosowane są przede wszystkim w lecznictwie zamkniętym jako przygotowanie do leczenia operacyjnego ,bądź z zastosowaniem gorsetu ortopedycznego. Najczęściej stosuje się wyciąg za głowę z przeciwciągiem za miednice. Można tez stosować wyciąg grawitacyjny (zwis odwrotny tzn. głowa w dół z dodatkowym obciążeniem zakładanym na głowę pacjenta. Zwykle te wyciągi stosuje się przez okres 4-8 tygodni przed operacja.

GORSETY ORTOPEDYCZNE

Do leczenia gorsetem korekcyjnym kwalifikuje się młodocianych ze skrzywieniem nieprzekraczającym 350,progresją roczną o wartości kątowej 5-100 i ujemnym testem Rissera .Podstawowe zadania jakie powinien spełniać gorset to :uzyskanie w gorsecie przynajmniej 50% korekcji skrzywienia z potwierdzeniem radiologicznym, zabezpieczenie dziecka przed niekorzystnym działaniem gorsetu, powodującym wtórną deformacje sylwetki, niewygody lub otarcia oraz prostota w obsłudze dla dziecka i rodziców.

Gorset Milwaukee:zbudowany z kosza biodrowego osadzonego na miednicy, szyny przednie i tylne, pierścień tylny, dwie peloty(jedna potyliczna, druga podbródkowa)pelota detorsyjna. Oparcie o talerze biodrowe kosza, podparcie żuchwy i potylicy odciąża kręgosłup, pelota detorsyjna naciska na skrzywienie pierwotne.Jest on zaopatrzeniem ortopedycznym najmniej akceptowanym przez dzieci ;nadaje się do skoliozy szyjno-piersiowych, piersiowych i niższych; nosi się go prze 22-23h/dobę, reszta czasu na cwiczenia i toaletę. Przeciwwskazany powyżej 90stopni skoliozy. Cele tego gorsetu to: zadziałanie siłami korekcyjnymi na zdeformowaną okolice tułowia, podparcie masy ciała, odciąża kręgosłup.

Gorset bostoński jest stosowany w skoliozach lędźwiowych. Charakterystyczny dla niego jest przedłużony kosz biodrowy z płyty polietylenowej.

Gorset Chenau. To gorset podramienny (prawie niewidoczny). Jest on nowoczesnym, pełnokontaktowym i działającym derotacyjnie gorsetem w skoliozach piersiowych, piersiowo-lędźwiowych i lędźwiowych. Celem gorsetu jest trójpłaszczyznowa korekcja skoliozy, do której dochodzi przez kombinację wielopunktowych sił nacisku na zdeformowany skrzywieniem tułów. Integralną częścią gorsetu są peloty korekcyjne wywołujące strefy nacisku. Gorset zawiera również strefy obciążające tzw okna które przemieszczają tułów w porządanym kierunku.

LECZENIE SKOLIOZ IDIOPATYCZNYCH. Leczenie skoliozy zaczyna się zaraz po jej rozpoznaniu. Sposób i metody zależą od wielkości kątowej skrzywienia, lokalizacji, typu skoliozy oraz wieku dziecka czy młodocianego. Współczesne metody leczenia nieoperacyjnego opierają się na systematycznych ćwiczeniach, a w uzasadnionych przypadkach -odpowiednio dobranego zaopatrzenia ortopedycznego to znaczy gorsetów ortopedycznych, ortopedycznych uzupełnienie mogą stanowić elektrostymulacje .

LECZENIE OPERACYJNE

O zakwalifikowaniu do zabiegu operacyjnego decyduje przede wszystkim mała skuteczność

leczenia zachowawczego niektórych skrzywień oraz znaczny ich stopień niegwarantujący

zatrzymania postępu skrzywienia po zakończeniu wzrostu osobnika. LECZENIE OPERACYJNE SKOLIOZ.Bez względu na metodę leczenia operacyjnego zabieg operacyjny musi być poprzedzony przygotowaniem , które ma na celu: wzmocnienie tzw. gorsetu mięśniowego, poprawę postawy ciała i kondycji ogólnej dziecka, stosujemy ćwiczenia elongacyjne, rozluźniające aparat więzadłowo-mięśniowy, zwiększenie wydolności krążeniowo oddechowej, adaptację układu więzadłowo-torebkowego naczyń i korzeni nerwów. Kinezyterapia obejmuję więc: ćw.ogólnokondycyjne, ćw. w basenie, ćw. stacyjne, ćw. w autokorektorze, autowyciąg 3-4 godzinny.

Metoda Harringtona.W metodzie tej zakłada się metalowy dystraktor po stronie wklęsłej skrzywienia. Dystraktor opiera się na specjalnych hakach, które stanowią punkty przyłożenia siły korekcyjnej działającej wzdłuż kręgosłupa. Jednocześnie usztywnia się operacyjnie skorygowaną część kręgosłupa(spondylodeza). Po operacji należy nosić gorset ortopedyczny.

Metoda Cortela-Dubousseta polega na trójpłaszczyznowej korekcj skoliozy kręgosłupa, po zabiegu konstrukcja tworzy sztywną prostokątną ramę zezwalającą na zrezygnowanie z jakiegokolwiek dodatkowego unieruchomienia po operacji.

Kinezyterapia po zabiegu operacyjnym. Gdy dziecko jest w gorsecie lub bez zewnętrznej stabilizacji, stosuje się napinanie izometryczne mięśni grzbietu sterowane górą( obręczą barkową , kończynami górnymi i głową) i dołem(obręczą biodrową i kończynami dolnymi), a także ćw. wzmacniające mięśnie obręczy barkowej , biodrowej oraz ćw. oddechowe.

4. Najczęstsze przyczyny urazów rdzenia u rehabilitacja w poszczególnych odcinkach

- upadki z wysokości - wypadki samochodowe - urazy sportowe

MECHANIZM URAZU:

-zgięciowy -powstaje w wyniku zadziałania sił urazowych na potyliczną część czaszki i okolicę grzbietu. Dochodzi do rozerwania więzadeł między- i nadkolcowych, rozerwanie lub rozciągnięcie torebek stawowych międzykręgowych, zwichnięcie stawów uszkodzenie krążka międzykręgowego (upadki z drzewa, dachu).

Postępowanie: złamanie przy odcinku szyjnym -wyciąg czaszkowy, odc piersiowy i lędźwiow - gorset gipsowy lub ortopedyczny. Zwichnięcie odcinka piersiowego i lędźwiowego leczy się operacyjnie

-wyprostny- siły urazowe działają od przodu. Dochodzi do rozerwania więzadła podłużnego przedniego, uszkodz krażka międzykręgowego. (wypadki na rowerze, samochodowe)

Postepowanie : kołnierz ortopedyczny. W niestabilnych złamaniach leczenie operacyjne

-kompresyjny- są to przeważnie upadki z wysokości na pośladki. Duża siła podczas upadku prowadzi do zmiażdżenia i rozkawałkowania trzonu kręgu a odłamu mogą się dostawać do rdzenia kręgowego. Występuje małe prawdopodobieństwo uszkodzenia rdzenia

Postępowanie: kołnierz ortopedyczny. Przy większym uszkodz wyciąg czaszkowy. Zmiażdżenie trzonu lub gdy jego odłamy kostne z rdzenia leczy się operacyjnie

5. Typowe zniekształcenia ręki reumatoidalnej ramienia i rehabilitacja

W ręce reumatoidalnej występują trzy zasadnicze deformacje: -odwiedzenie łokciowe palców -palce butonierkowate -,,łabędzie szyjki''

Cel fizjoterapii w reumatologii

LECZENIE USPRAWNIAJĄCE CHORYCH MA NA CELU: -przyspieszenie procesu naprawy zmian wywołanych czynnikiem patologicznym -zapobieganie wtórnym zmianom ograniczającym zakres ruchu, siłę mięśni i sterowanie -zapobieganie wadliwym stereotypom kompensacji i wyrobienie prawidłowej kompensacji w przypadkach trwałych zmian wywołanych czynnikiem patologicznym -zapobieganie szkodliwym dla funkcji skutkom tworzenia się blizny -zapobieganie deformacjom -korekcję istniejących deformacji -prawidłowe ułożenie chorego zabezpiecza przed przykurczami -rytmiczne napinanie mięśni zapobiega dużym zanikom mięśniowym oraz zwiera stawy -rytmiczny ucisk na powierzchnie stawowe poprawia dożywianie chrząstki stawowej.

6. Ocena funkcjonalna kikuta + rehabilitacja przed zaprotezowaniem

Testy i badanie siły, zakresów itp

Usprawnianie pacjentów po amputacji przed zaprotezowaniem:

Cel - wypracowanie odpowiedniego kikuta i podniesienie ogólnej sprawności pacjenta.

I - kształtowanie kikuta:

A). Bandażowanie kikuta.B). Właściwe ustawienie kikuta. C). Utrzymanie pełnego zakresu ruchomości w zachowanych stawach.

II - hartowanie kikuta po wygojeniu rany operacyjnej: A). Szczotkowanie kikuta. B). Oklepywanie kikuta. C). Opieranie i osiowy nacisk kikutem na podłoże o różnym stopniu twardości. III - dotykanie różnych miejsc kikuta pod kontrolą wzroku oraz ćwiczenia ułożenia czucia. Cel - zwalczanie zaburzeń czucia powierzchownego i głębokiego. IV - stosujemy ćwiczenia równoważne. V - ćwiczenia oporowe mięśni kikuta (około 3 tygodnie po zabiegu). VI - ćwiczenia koordynacji ruchowej. VII - ćwiczenia ogólnousprawniające:A). Ćwiczenia oddechoweB). Ćwiczenia oporowe zdrowych odcinków ciała (około 3-4 dni po zabiegu).C). Ćwiczenia na sali gimnastycznej (około 2 tygodnie po zabiegu).

---