1. REHABILITACJA W PRZYPADKU amputacji kkd przed i po zaprotezowaniu
Usprawnianie pacjentów po amputacji przed zaprotezowaniem:

Cel - wypracowanie odpowiedniego kikuta i podniesienie ogólnej sprawności pacjenta.

I - kształtowanie kikuta:

A). Bandażowanie kikuta.B). Właściwe ustawienie kikuta. C). Utrzymanie pełnego zakresu ruchomości w zachowanych stawach.

II - hartowanie kikuta po wygojeniu rany operacyjnej: A). Szczotkowanie kikuta. B). Oklepywanie kikuta. C). Opieranie i osiowy nacisk kikutem na podłoże o różnym stopniu twardości. III - dotykanie różnych miejsc kikuta pod kontrolą wzroku oraz ćwiczenia ułożenia czucia. Cel - zwalczanie zaburzeń czucia powierzchownego i głębokiego. IV - stosujemy ćwiczenia równoważne. V - ćwiczenia oporowe mięśni kikuta (około 3 tygodnie po zabiegu). VI - ćwiczenia koordynacji ruchowej. VII - ćwiczenia ogólnousprawniające:A). Ćwiczenia oddechoweB). Ćwiczenia oporowe zdrowych odcinków ciała (około 3-4 dni po zabiegu).C). Ćwiczenia na sali gimnastycznej (około 2 tygodnie po zabiegu).

Postępowanie usprawniające po zaprotezowaniu:

Cel - wypracowanie umiejętności wszechstronnego posługiwania się protezą.

I - nauka zakładania i zdejmowania protezy. II - nauka chodów w protezie w różnych kierunkach i po różnej nawierzchni oraz zwrotów, siadania, wstawania (w przypadku amputacji w obrębie kończyn dolnych). III - nauka chodu po schodach. IV - zdobycie umiejętności bezpiecznego padania. V - wyćwiczenie umiejętności posługiwania się protezą, jako wysięgnikiem oraz sprawnego uruchamiania końcówki protezy a także posługiwania się nią podczas wykonywania czynności z życia codziennego. VI - ćwiczenia ogólnousprawniające (jak przed zaprotezowaniem).

2. WADY POSTAWY-usprawnianie w przypadku pleców wklęsło-wypukłych

Plecy wklęsło-wypukłe: wada ta występuje przy zwiększonym kącie przodopochylenia miednicy, co doprowadza do nadmiernej lordozy lędźwiowej, a w wyniku kompensacji dochodzi do pogłębienia kifozy piersiowej. W sylwetce dziecka obserwuje się także wysunięcie głowy do przodu, wysunięcie barków do przodu, rozsunięcie i odstawanie łopatek od klatki piersiowej, zwiększenie przodopochylenia miednicy ( co daje rozciągnięcie i zwiotczenie mm. pośladkowych, a skrócony m. biodrowo-lędźwiowy i prosty uda), wypięty brzuch ( rozciągnięte mm. brzucha).

Postępowanie w wadach postawy rozpoczynamy od usunięcia ich przyczyn, co w wielu przypadkach będzie wystarczającym postępowaniem. Natomiast dla tych osób, w których wystąpiły już przykurcze i osłabienia mięśni na skutek długo trwającej wady postawy , poza usunięciem przyczyn wady postawy konieczna jest jeszcze gimnastyka wyrównawcza.

Ćwiczenia korekcyjne stanowią główną część leczenia zachowawczego wad postawy. Plan ćwiczeń modyfikuje się w zależności od typu schorzenia, jego rozwoju.

Podstawowym celem ćwiczeń jest wyrobienie odruchu poczucia dobrej postawy przez kontrolę ciała (np. ćwiczenia autokorekcyjne i elongacyjne przed lustrem) oraz usunięcie przykurczów poprzez zastosowanie ćwiczeń stretchingowych lub poizometrycznej relaksacji.

Ćwiczenia korekcyjne mają również na celu poprawić postawę ciała przez rozwinięcie gorsetu mięśniowego. Dokonuje się tego przez położenia nacisku na stosowanie ćwiczeń symetrycznych i antygrawitacyjnych. Szczególnie ważne jest wzmocnienie mięśni stabilizujących kręgosłup (mm. głębokich i krótkich grzbietu). Istotną częścią ćwiczeń są ćwiczenia mm. pośladków i mięśni brzucha, odpowiednio stopniowane w procesie rehabilitacji. Ćwiczenia korygujące ustawienie miednicy wykonuje się w celu nauczenia pacjenta utrzymania miednicy w poprawnym ustawieniu przy wykonywaniu ruchów kończyn górnych i dolnych oraz stóp. Uzupełnieniem wymienionych ćwiczeń są ćwiczenia oddechowe i ogólnousprawniające, najchętniej wykonywane w grupach. Zwraca się uwagę na to, aby ćwiczenia były ciekawe, czasem nawet przy muzyce. Zaleca się tworzenie odpowiednich grup wiekowych, prowadzenie gier zespołowych, ustawienie torów sprawnościowych. Wprowadza się elementy korekcji stop i ćwiczeń wzmacniających aparat mięśniowo-więzadłowy stóp.

3. ZESPÓŁ BOLESNEGO BARKU

Przyczyny Zewnętrzne: -zwyrodnienia kręgosłupa szyjnego -zmiany w zakresie krążka międzykręgowego-uszkodzenia splotu ramiennego -neuropatie uciskowe -zespół wylotu klatki piersiowej-jamistość rdzenia -nowotwory płuc -choroba niedokrwienna serca

Przyczyny wewnętrzne: -zespół ciasnoty podbarkowej, uszkodzenie pierścienia rotatorów -zapalenie kaletki podbarkowej -niestabilność -urazy tkanek miękkich i złamania -zmiany zwyrodnieniowe -zapalenie ścięgien i zapalenie przebiegające z odkładaniem złogów wapnia

-zapalenie torebki stawowej i przykurczające zapalenie torebki stawowej -guzy-uszkodzenia naczyń i nerwów -problemy psychologiczne

Główne objawy:

-Łuk bolesny : na początku choroby - przy odwiedzeniu kkg. 70 - 1200 odczuwanie bólu, powyżej tej granicy ból ustępuje -zaniki mm. -zmniejszony zakres ruchów czynnych potem również biernych-asymetria barków - przy dłuższej chorobie chory bark ustawiony wyżej

Zabiegi fizykalne i kinezyterapia:

-jonoforeza - polega na wprowadzeniu do tkanek przezskórnie za pomocą pola elektrycznego leków w miejsce objęte stanem chorobowym. Stosuje się wówczas, naklofen, lignokainę, chlorek wapnia 1%. Aby osiągnąć zamierzony skutek, zaleca się wówczas serię 10-15 zabiegów (najlepiej codziennie);

-elektroterapia przeciwbólowa i przeciwzapalna - polega na używaniu prądów interferencyjnych lub diadynamicznych. Można ją stosować równocześnie z jonoforezą;

-ultradźwięki -. działają przeciwzapalne, zmniejszają napięcie mięśni, rozszerzają naczynia krwionośne i przyspieszają wchłanianie tkankowe. Liczba zabiegów - ok. 10;

-laser - ma efekt stymulacyjny, przyspiesza procesy odżywiania, regeneracji komórek oraz pobudza miejscowe krążenie krwi;

-krioterapia - wykorzystuje środki oziębiające (najprostszym jest okład typu Cold-Pack), co daje efekt przeciwbólowy i przeciwzapalny (stosuje się w połączeniu z gimnastyką, która umożliwia uruchomienie stawu);

-masaż - ma na celu uruchamianie różnych warstw tkankowych, ścięgien, miejscowe przekrwienie, zwiększenie metabolizmu, uruchomienie lub odblokowanie stawu.

Równocześnie (również jak najszybciej) stosujemy kinezyterapię. Początkowo chory wykonuje ćwiczenia, a ich rodzaj ruchów jest uzależniony od stanu obręczy barkowej. W celu utrzymania lub odzyskania pożądanego zakresu ruchu wykonuje się ćwiczenia: rozluźniające, rozciągające, rozciągające czynno-bierne, ruchy w odciążeniu, nie wykonujemy redresji. W dalszym etapie trening może wzmacniać siłę i wytrzymałość mięśni.

W okresie ostrym - stosujemy tylko zabiegi fizykalne przeciwbólowe. Unieruchomienie np. temblak - z lekkim odwiedzeniem w stawie barkowym - na kilka dni.

Potem dopiero włączamy kinezyterapię. Jeżeli pacjent odczuwa ból możemy zaproponować mu wykonywanie ruchów wahadłowych kończyną górną. Należy pamiętać, że przy wykonywaniu ćwiczeń nie należy przekraczać granicy bólu, nie forsujemy stawu, wszystko w zakresie ruchomości stawu. Kinezyterapię wykonujemy również na pozostałe stawy kończyny górnej zwłaszcza staw łokciowy. Jeżeli choroba utrzymuje się dłużej również ćw. mięśni posturalnych, szyi, karku, grzbietu.

4. REHABILITACJA - CHOROBA PARKINSONA

Przewlekłą, spowodowana niedoborem neuroprzekaźników dopaminy, produk. w prążkowiu - w mózgu - ukł.pozapiramidowy - do mm. -istota czarna -gałka blada -jądro soczewkowate z pokrywą -jądro czerwienne -spadek dopaminy powstały w wyniku postępującego rozpadu istoty czarnej

Rehabilitacja: ma znaczenie szczególnie w I okresie choroby

Warunek skuteczności rehabilitacji-dobre nastawienie emocjonalne sprawność umysłowa-brak objawów psychiatrycznych

Cel: -wykorzystanie istniejących - nabytych wzorców ruchowych. Sposobem na ich utzrymanie jest częste powtarzanie ruchu z bodźcem dźwiękowym. Powtarzanie ruchu z różną częstością bodźce dotykowe, wzrokowe do wykonania ruchu.

Ćw. w Parkinsonie -ćw. zmian pozycji z pozycji leżącej -ćw. w pozycji siedzącej są bardzo ważne ze względu na mobilizację odc. kręg.-ćw. przenoszenia ciężaru ciała -ćw. odruchów postawy -ćw. przechodzenia z siedzenia do stania - wykorzystania piłek

-ćw. odruchów postawy w pozycji stojącej z wykorzystaniem lasek, drabinek na ruchomej platformie -ćw., chody z wykorzystaniem bodźców słuchowych, wzrokowych, dotykowych -występują zaburzenia oceny odległości u przestrzeni - ćw. uzmysławiające to -nauka samodzielnego chodzenia = przenoszenie laski, piłek itp. -pomoc przy zmianie kierunku chodu -nauka zmiany długości kroku, chodzenia na dużej postawie-ćw. ruchów precyzyjnych - pisania, ruchy naprzemienne -ćw. oddechowe - dysartii i fonacji -ćw.mm. mimicznych -przy zwalczaniu sztywności: streching, ćw. w podwieszeniu całkowitym-ćw. znoszące drżenia - przez naukę wykonywania drobnych ruchów celowych -pacjenci mają bóle kostne, stawów: ćw. bierne, streching, mobilizacja stawów

5. PRZECIWSKAZANIA względne do ćwiczeń wysiłkowych

1. spoczynkowe rozkurcz RR>120mmHg lub spoczynkowe skurczowe RR>200 mmHg

2. umiarkowanie ciezka wada zastawkowa serca

3. zaburzenia elektrolitowe

4. rozrusznik serca o stalej czestotliwosci pobudzen

5. czeste lub zlozone dodatkowe pobudzenia komorowe

6. tetniak serca

7. kardiomiopatia

8. niestabilna choroba metaboliczna(np. niewyrównana cukrzyca, nadczynnosc tarczycy)

9. przewlekle zakazenie

10choroby nerwowo-mm lub reumatoidalne, które nasilaja sie w czasie wysiłku

11. zaawansowana lub powiklana ciąża

6. METODY LECZENIA W PRZYPADKU ASTMY

ASTMA OSKRZELOWA, DYCHAWICA OSKRZELOWA jest to przewlekła, zapalna choroba dróg oddechowych, charakteryzująca się skurczem oskrzeli, samoistnie lub farmakologicznie odwracalnym oraz nadreaktywnością oskrzeli. Przyczyny są wynikiem reakcji alergicznej typu natychmiastowego. W procesie tym biorą udział trzy zasadnicze składniki: alergen, swoiste przeciwciała IgE, komórki układu odpornościowego. Najczęstszymi alergenami w astmie oskrzelowej są: roztocza kurzu domowego, sierść i naskórek zwierząt, pióra ptaków domowych, pyłki traw, drzew i chwastów, zarodniki grzybów i inne. objawy to: napady duszności spowodowane skurczem oskrzeli, świszczący oddech .kaszel, uczucie ciężaru w klatce piersiowej.

Czynniki zaostrzające objawy astmy to: kontakt z alergenami, nawracające infekcje

układu oddechowego, palenie papierosów, hiperwentylacja wysiłkowa, niektóre leki,

niektóre składniki pokarmowe. Chorzy na astmę oskrzelową skarżą się często na ucisk w

klatce piersiowej, nadmierną produkcję plwociny, zaburzenia snu i częste napady

duszności w godz. Nocnych.

Postępowanie w czasie ostrym:1 .Inhalacje-z leków rozszerzających oskrzela, z leków zmniejszających napięcie powierzchniowe wydzieliny oskrzeli 2.Ultradźwięki

3.Naświetlania promieniami UV 4.Kąpiel gorąca KKg 5JCąpiel częściowa kończyn o stopniowanej temp. 6 Kąpiel KKd gorąca 7. Kąpiel KKg o zmiennej temp.

Postępowanie w okresie między napadowym 1. Naświetlania promieniami Ir 2.Naświetlania promieniami UV 3.Elektrostymulacja przepony prądami impulsowymi małej częstotliwości 4.Diatermia krótkofalowa CEL: -zmniejszenie tanu spastycznego oskrzeli i oskrzelików, -ułatwienie odkrztuszania wydzieliny, -dodatni wpływ na warunki krążenia płucnego oraz wymianę gazową w płucach 5.Diatermia mikrofalowa

ó.UltradźwięJd 7.Inhalacje-Z leków rozszerzających oskrzela: -z grupy pochodnych naradrenaliny, -preparatów mukolirycznych, -leków zmniejszających napięcie powierzchniowe wydzieliny oskrzeli, leków wpływających na przebieg reakcji antygen-przeciwciało w drogach oddechowych, -antybiotyków-wg obowiązujących zasad, z obserwacją chorego podczas zabiegu CEL: -zmniejszenie bakterii w plwocinie, -zwiększenie pojemności życiowej płuc - poprawę wskaźników hemodynamicznych 8.Natrysk deszczowy lub wachlarzowy 9.Sauna 11.Masaż segmentemy -Głównie stosowany w astmie na tle uczuleniowym Warunkiem stosowania jest dobra wydolność układu oddechowego i układu krążenia oraz należy łączyć go z gimnastyką oddechowa12. Aerojonoterapia 13.Kuracja pitna- szczawy alkaliczne, szczawy słone 14.Kinezyterapia A. w przypadku zbliżającego się napadu chory powinien-nie przyspieszać oddechu, przyjąć swobodną pozycję siedzącą oddychać torem przeponowo-brzusznym z długim okresem wydechu B. w okresie międzynapadowym celem ćwiczeń jest:- zwiększenie elastyczności klatki piersiowej, osłabienie nadmiernego napięcia mięśni, wyrobienie nawyku kierowania ukł. Oddechowym, opanowanie prawidłowego rytmu oddechowego wzmocnienie osłabionych mięśni oddechowych ułatwienie wykrztuszania, poprawienie pracy przepony Wykonujemy: -ćw. rozluźniające mm. Szyi i karku oraz obręczy barkowej i klatki piersiowej, -ćw. oddechowe torem przeponowo-brzusznym -ćw. pogłębionego wdechu i pełnego .długiego wydechu -ćw. oddechowe z oporem (dolnej części klatki piersiowej) -ćw. oddechowe ze współruchami kończyn górnych i tułowia Wyklucza się wykonywanie ćwiczeń z zatrzymywanie oddechu i natężaniem się. -ćw. korekcyjne, -ćw. ogólno usprawniające-marsz z pogłębionym oddechem, -spacery trasami o różnych odległościach, -sport: wiosłowanie, pływanie, narty ,łyżwy,15.Leczenie uzdrowiskowe CEL: -przerwanie ekspozycji na czynnik szkodliwy, wywołujący napad duszności, -wyłączenie szkodliwych bodźców odruchowych, -odczulenie nieswoiste, -dodatni wpływ na zmiany chorobowe towarzyszące astmie zwłaszcza objawy przewlekłego nieżytu oskrzeli -usprawnienie układu krążenia -podwyższenie ogólnej sprawności ustroju -przestrojenie wegetatywne ustroju ló.Klimatoterapia- W sztolni kopalni soli w Wieliczce.

---