Obserwacja standaryzowana

oraz eksperyment

jako metody badań ilościowych

Obserwacja standaryzowana
(=ilościowa)

Technika czy metoda?



Według Pilcha obserwacja jest
najbardziej wszechstronną

techniką

gromadzenia materiałów i z uwagi na
jej złożoność istnieją tendencje do
nazywania jej

metodą.



Natomiast Kwieciński i Łobocki
zaliczają już obserwację wyraźnie do

metod.



Wg Okonia obserwacja to

metoda

badania naukowego polegająca na
planowym i systematycznym
spostrzeganiu faktów.



Można jeszcze dodać, że postrzeganie
faktów, procesów i zjawisk ma być
zmysłowe i po nim ma następować
gromadzenie i interpretowanie tych
spostrzeżeń.



Szumski określa obserwację jako
celowe, tzn. ukierunkowane i
zamierzone oraz systematyczne
postrzeganie badanego przedmiotu,
procesu lub zjawiska.

Obserwacja
standaryzowana



Różni się tym od niestandaryzowanej,
że jest przeprowadzana przy pomocy
standardowych narzędzi i czynności
identycznych w każdym przypadku.

Przebieg obserwacji
ilościowej

I.

Przygotowanie do przeprowadzenia

obserwacji:

-ustalenie celu i przedmiotu obserwacji,
-wybór miejsca i czasu,
-przygotowanie szczegółowych

wytycznych,

-próba przewidzenia zachowań

obserwatorów w różnych sytuacjach,

-przygotowanie techniczne.

Przebieg obserwacji
ilościowej

II.

Sama obserwacja (zewnętrzna,

uczestnicząca, własnej działalności)

III.

Sprawozdanie z obserwacji:

1.

Część ewidencyjno-informacyjna.

2.

Część zasadnicza.

3.

Część oceniająca.

Narzędzia obserwacji
ilościowej:



Podstawowym narzędziem jest arkusz
obserwacyjny, który w postaci
kwestionariusza badacz stwarza jeszcze
przed obserwacją, co go trochę ogranicza
i wyraźnie kierunkuje jego aktywność,
czyli wyznacza kierunek badania.



Dziennik obserwacji kategoryzuje
spostrzeżenia ze względu na czas
pojawiania się faktów lub zmienności
procesów. Prowadzi się go codziennie.

Narzędzia



W przypadku obserwacji
standaryzowanej są koniecznym
elementem badania. O ile przy
obserwacji niestandaryzowanej,
narzędzia mogą być dowolne, lub może
ich nie być, to w tym przypadku
definicja sugeruje nam, aby użyć
odpowiednich, standardowych
narzędzi.

Narzędzia- podwójna
funkcja



Służą do gromadzenia spostrzeżeń.



Pełnią rolę czynnika kontrolującego
poprawny przebieg obserwacji. Brak
narzędzi kontroli odebrałby obserwacji
charakter naukowy.

EKSPERYMENT



W. Zaczyński w sposób szczegółowy
opisuje eksperyment jako: " metodę
naukowego badania określonego
wycinka rzeczywistości, polegającą na
wywołaniu lub tylko zmienianiu
przebiegu procesów przez
wprowadzenie do nich jakiegoś nowego
czynnika i obserwowaniu zmian
powstałych pod jego wpływem.”



T. Pilch pisze, że " Charakter
eksperymentu polega na wprowadzeniu
do wybranego układu (zbiorowości
społecznej, zespołu zdarzeń, zjawiska lub
procesu) specjalnie przez nas wybranego
czynnika w celu uzyskania pożądanych
zmian układu lub w celu sprawdzenia,
jakie zmiany w obserwowanym układzie
zajdą pod wpływem owego nowego
czynnika zwanego zmienną niezależną.”



Według Okonia to metoda badań typowa dla
nauk indukcyjnych, której podstawową częścią
jest wywołanie jakiegoś procesu lub
regulowanie warunków nań wpływających, aby
umożliwić dokładniejsze jego zbadanie.
Sztuczna izolacja procesu procesu czy zjawiska,
mająca na celu eliminowanie wszystkich
wpływów ubocznych i dokładny pomiar
badanych zmian, jest typowa dla eksperymentu
laboratoryjnego, który jest stosowany w
psychologii lecz rzadziej w pedagogice.



Drugi rodzaj eksperymentu według Okonia to
eksperyment naturalny, często stosowany w
pedagogice dla badania danych procesów w
ich naturalnych środowiskach, lecz w
odpowiednio kontrolowanych przez badacza
warunkach.



Babbie też wyróżnia eksperymenty naturalne,
jednak w jego myśleniu są to takie
eksperymenty, które odbywają się poza
kontrolą w naturalnym środowisku
społecznym.

Odmiany eksperymentu:



Eksperyment laboratoryjny.



Eksperyment naturalny.



Eksperyment podwójnie ślepy.

Wg Wundta eksperyment pedagogiczny powinien

spełniać następujące wymagania:



Badane zjawisko musi być takie, aby można je
było wywołać,



Warunki eksperymentu muszą być jasno i
wyraźnie określone oraz powinny pozwalać się
zmieniać,



Badania można powtórzyć przy zachowaniu tych
samych warunków,



Uzyskane zmiany daje się zmierzyć.

Dlaczego metoda ilosciowa?



Eksperyment jest metodą ilościową,
ponieważ polega na mierzeniu różnic
pomiędzy stanem wyjściowym a
stanem wywołanym, porównywaniu
rzeczy, jednostek i zjawisk, wyniki
można przedstawić ilościowo.



Według Babbie’ego eksperyment
klasyczny składa się z trzech głównych
par składowych: zmiennych zależnych i
niezależnych, pretestu i posttestu oraz
grupy eksperymentalnej i kontrolnej.



Pretest to pomiar zmiennej zależnej
przed wprowadzeniem bodźca.



Posttest to kolejny pomiar tej zmiennej
już po zanotowaniu działania bodźca.



Grupa eksperymentalna.



Grupa kontrolna.

(dwie równorzędne grupy)



Celem eksperymentu jest więc wykrycie
związków przyczynowo-skutkowych między zmienną
niezależna a elementami badanego układu. Bardziej
utylitarnie traktowany eksperyment dostarczy
wychowawcy wiedzy o skuteczności poszczególnych
działań, o efektach podejmowanych inicjatyw
wychowawczych czy dydaktycznych, lub też o
wartości nowych metod nauczania, bądź pracy
wychowawczej. Rezultatem eksperymentu są więc
zawsze określone zmiany albo ich brak-zmiany nie
tylko badanego układu, choć te są najważniejsze,
lecz także zasobu naszej wiedzy



Wszelkie badania eksperymentalne
wymagają ze strony badacza przewidywania
ich wyników. Aby nie okazało się, że
założenia te są fałszywe należy sprawdzić je
za pomocą tzw. hipotez roboczych. Jest ona
podstawowym i pierwszym składnikiem
badań eksperymentalnych wyraża pewne
prawidłowości istniejące między rzeczami
lub zjawiskami, które wymagają badań dla
ich potwierdzenia lub odrzucenia.

Przebieg



Ustalenie problemu badawczego.



Sformułowanie HIPOTEZY.



Dobór próby.



Ustalenie czasu, miejsca eksperymentu.



Przygotowanie potrzebnych narzędzi.



Pretest- pomiar przed wprowadzeniem bodźca.



Wprowadzenie bodźca wywołującego
oczekiwaną przez nas zmianę.



Posttest.



Zapisanie wniosków i spostrzeżeń.

Podmumowanie



Dlaczego obserwację standaryzowaną i
eksperyment zaliczamy do metod
ilościowych?



Co jest istotą obu metod?



Jak przebiegają?