RYNEK DÓBR

Opracowanie:Magdalena Trochimiak

Joanna Weiss

Monika Sosińska

Wojciech Kaźmierczak

AGENDA

•

PKB i jego składniki

•

Determinanty popytu na dobra

•

Równowaga popytu i produkcji

•

Równowaga inwestycji i oszczędności

•

Działania rządu, a poziom PKB

RYNEK DÓBR

produkcj

a

popyt

dochó

d

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO

Produkt krajowy brutto (PKB)

– miara wielkości

produkcji wytwarzanej przez czynniki
wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego
kraju, niezależnie od tego, kto jest ich
właścicielem.

Sposoby pomiaru:
strona dochodowa-suma dochodów wszystkich
podmiotów

strona produktowa- suma łącznej wartości
wyprodukowanych dóbr i usług

SKŁADNIKI PKB

●

konsumpcja

●

inwestycje (przedsiębiorstw,

mieszkańców)

●

wydatki rządowe

●

eksport netto (eksport, import)

●

inwestycje w zapasy

KONSUMPCJA

●

we wzorach oznacza się literą “C”

●

największy składnik PKB

●

zakup dóbr:

-trwałego użytku (średni okres użytkowania

3 lata)

- nietrwałych ( <3 lata)

-usług ( użytkowanie w miejscu i momencie

kupna)

INWESTYCJE W KAPITAŁ TRWAŁY

●

oznaczane literą “I”

●

nabywanie nowych DÓBR KAPITAŁOWYCH

●

inwestycje przedsiębiorstw

( niemieszkaniowe)

●

inwestycje mieszkańców (mieszkaniowe)

WYDATKI RZĄDOWE

●

oznaczane literą “G”

●

dobra i usługi zakupione przez rząd

●

usługi świadczone przez pracowników

państwowych

●

NIE zalicza się transferów rządowych!

EKSPORT NETTO (BILANS HANDLOWY)

-różnica pomiędzy eksportem a importem

Eksport-wartość dóbr i usług kupowanych przez

zagranicę (X)

Import - wartość zagranicznych dóbr i usług

nabywanych przez dany kraj (IM)

Eksport <Import deficyt bilansu handlowego
Eksport >Import nadwyżka bilansu handlowego

INWESTYCJE W ZAPASY

realny świat : PRODUKCJA

SPRZEDAŻ

inwestycje w zapasy = produkcja - sprzedaż

ZAPASY (+)

PRODUKCJA >

SPRZEDAŻ

ZAPASY (-)

PRODUKCJA <

SPRZEDAŻ

POPYT NA DOBRA

Z - łączny popyt na dobra

Z ≡ C + I + G + X - IM

ZAŁOŻENIA MODELU

●

wszystkie firmy produkują to samo
dobro

●

firmy chcą dostarczać każdą ilość
dobra po danej cenie P

●

gospodarka jest zamknięta, czyli
X = IM = 0

Przy ostatnim założeniu

Z ≡ C + I +

G

KONSUMPCJA (C)

●

pojęcie rozporządzalnego dochodu

(Y

D

)

●

funkcja konsumpcji:

C = C (Y

D

)

równanie behawioralne - ujmuje
aspekt zachowań konsumentów
(jeśli rozporządzalny dochód
zwieksza się, konsumpcja również
wzrasta)

KONSUMPCJA (C) -C.D.

●

Precyzyjniejsza postać funkcji:

C = c

0

+ c

1

Y

D

●

Funkcja ukazująca zależność
linową

●

c

1

- krańcowa skłonność do

konsumpcji - o ile wzrośnie
konsumpcja przy wzroście
dochodu o 1 dolara

●

c

0

- co ludzie konsumowaliby,

gdyby ich rozporządzalny dochód
w bieżącym roku wynosił zero

KONSUMPCJA (C) -C.D.

●

Y

D

≡ Y - T

T - podatki minus transfery
budżetowe otrzymane przez
konsumenta

●

C = c

0

+ c

1

(Y-T)

KONSUMPCJA (C) -C.D.

Konsumpcja zwiększa się wraz ze
wzrostem rozporządzalnego
dochodu, ale mniej niż
proporcjonalnie.

INWESTYCJE (I)

●

zmienna egzogeniczna - nie jest
wyjaśniona przez model

●

I = Ī

●

przyjmujemy inwestycje jako dane,
aby zachować prostotę modelu

WYDATKI RZĄDOWE (G)

●

Razem z T (podatki), G opisuje
politykę fiskalną, tzn, wybór stóp
podatkowych oraz wielkości
wydatków rządowych.

●

zmienna egzogeniczna

WYDATKI RZĄDOWE (G) - C.D.

Założenie o egzogenicznym
charakterze G, wynika z 2
przesłanek:

●

postępowanie rządów nie odznacza
się taką samą regularnością jak
konsumenów lub przedsiębiorstw

●

traktujemy G i T jako zmienne,
których poziom określa rząd,
celem makroekonomii jest
analizowanie konsekwencji
alternatywnych decyzji
dotyczących wydatków i
opodatkowania

CZYNNIKI OKREŚLAJĄCE

RÓWNOWAGĘ RYNKU DÓBR

Przy założeniu, że X = Im = 0:

•

 

 

 

•

 

Warunek równowagi:

 

W stanie równowagi, produkcja Y jest

równa popytowi. Popyt zależy od dochodu

Y, który jest równy produkcji.

WYKORZYSTANIE MATEMATYKI

Równanie równowagi:

•

 

(

1 − �

1

)

� =�

0

+ ´

� + � − �

1

�

 

 

WYKORZYSTANIE WYKRESÓW

� =

(

�

0

+ ´

� + � − �

1

�

)

+�

1

�

 

RÓWNOWAGA INWESTYCJI I
OSZCZĘDNOŚCI

- Oszczędności prywatne
S = Yd - C ⇒ S = Y - T - C
- Oszczędności publiczne
S = T - G
Y = C + I + G ⇒ Y - T - C = I + G + T⇒
S = I + G - T ⇒ I = S + (T - G)

PRODUKCJA = POPYT
INWESTYCJE = OSZCZĘDNOŚCI

KRAŃCOWA SKŁONNOŚĆ DO
OSZCZĘDZANIA

S = Y - T - C ⇒ Y - T - c

0

- c

1

(Y - T) ⇒

S = -c

0

+ (1 - c

1

)(Y - T)

c

1

- krańcowa skłonność do konsumpcji

1-c

1

- krańcowa skłonność do oszczędzania

I = -c

0

+ (1 - c

1

)(Y - T) + (T - G) ⇒

Y = [1 / (1- c

1

)][c

0

+ I + G - c

1

T]

DZIAŁANIA RZĄDU A POZIOM PKB

- Czy rząd może ustalać poziom PKB na

dowolnym poziomie?

DZIAŁANIA RZĄDU A PKB(II)

- zmiany poziomu wydatków budżetowych lub

wysokości stóp procentowych wymagają
zgody parlamentu

- inwestycje oraz import reagują na zmiany

skłonności do oszczędzania

- oczekiwania społeczeństwa mają wpływ na

ich reakcję

- osiągnięcie założonego poziomu PKB może

mieć uboczne skutki, może prowadzić do
wzrostu inflacji

- obniżka podatków, jak i wzrost wydatków

może prowadzić do dużego deficytu
budżetowego oraz do wzrostu zadłużenia
publicznego