METODY
LECZENIA
NARZĄDU
GŁOSU
Mowa dźwięczna jest głównym
sposobem porozumiewania się
pomiędzy ludźmi, spełnia więc
zasadniczą funkcję w procesie
komunikatywnym. Foniatryczna
ocena narządu mowy wymaga
zebrania bardzo szczegółowego
wywiadu, który dostarcza
informacji o rozwoju mowy oraz
stopniu jej opanowania w
momencie badania.
Terapia zaburzeń mowy to
całość celowych, o etapowym
charakterze czynnosci,
zmierzających do usunięcia
bądź złagodzenia tych zaburzeń
u dzieci lub osób dorosłych, u
których umiejętności
komunikacji językowej są
utrudnione, zakłócone itp.
Metody terapeutyczne winny
uwzględniać wiek, rodzaj i
stopień zaburzenia, ale przede
wszystkim nastawienie
emocjonalne pacjenta.
Nauczyciele to największa grupa
wśród osób pracujących w
zawodach wymagających wysiłku
głosowego. Od kilku lat
pierwsze miejsce na liście
najczęściej występujących chorób
zawodowych w Polsce zajmują
choroby narządu głosu.
Leczenie zaburzeń głosu często
wymaga kompleksowego,
wielospecjalistycznego
postępowania, w zależności od
indywidualnych potrzeb
pacjenta. Lekarz specjalista, po
dokładnej diagnostyce narządu
głosu, czasami decyduje o
potrzebie konsultacji
endokrynologicznej,
alergologicznej lub
gastrologicznej.
Ostatnio coraz częściej w proces
terapii schorzeń narządu głosu
włącza się też psychologów i
fizykoterapeutów. Rola
psychologa polega na pomocy w
rozwiązywaniu problemów
psychicznych pacjenta oraz
nauczeniu go radzenia sobie ze
stresem, który warunkuje szereg
chorób narządu głosu
Metody stosowane w
terapii logopedycznej:
Logopedyczne:
ćwiczenia logopedyczne: oddechowe,
fonacyjne, artykulacyjne, usprawniające
motorykę i kinestezję narządów mowy,
słuchu fonematycznego, autokontroli
słuchowej
pokaz i wyjaśnianie
ułożenia narządów
artykulacyjnych
uczulanie miejsc
artykulacji
mechaniczne
układanie narządów
artykulacyjnych za
pomocą sond,
szpatułek
odczytywanie mowy
z ruchów ust
wykorzystywanie pewnych
nieartykułowanych dźwięków lub
czynności fizjologicznych organizmu do
tworzenia nowych głosek (np. wibracje
warg, dmuchanie, chuchanie, itp.)
kontrola wzrokowa
- kontrola dotykowa i czucia skórnego
dłoni
fonogesty; język migowy
metoda cienia
mówienie wydłużone (metoda
sztucznego echa)
metoda maskowania.
Lingwistyczne:
metoda substytucyjna Seemana wraz z jej
różnymi modyfikacjami
• wprowadzenie powietrza do przełyku odchylając
głowę do tyłu,
• szybkie pochylanie się całym tułowiem do przodu,
z jednoczesnym uciskaniem rękami klatki
piersiowej,
• odbicie powietrza.
metoda słów kluczowych i rozpoczynania
od nich terapii
ćwiczenia dykcyjne.
Pedagogiczne:
metoda dobrego startu
gesty umowne
ćwiczenia rytmizujące
mówienie rytmiczne
ćwiczenia słuchu muzycznego
metoda ośrodków pracy
(zainteresowań).
Psychologiczne:
techniki
relaksacyjne
psychodrama
hipnoterapia
psychoterapia
treningowa
Medyczne
:
farmakoterapia
Fizjoterapia
fizykoterapia ( jonoforeza wapniowo- jodowa)
światłolecznictwo
laseroterapia
akupunktura
akupresura
leczenie
klimatyczne
terapia manualna
(Manualna relaksacja
mięśni nadgnykowych)
metoda wokalistyczna Mitrinowicz
wykorzystuje umiejętność
podparcia oddechowego :
• jednoczesne napinanie mięśni
wdechowych i wydechowych, co
umożliwia wydłużenie fazy
wydechowej i wessanie powietrza
do przełyku,
• połączenie z ćwiczeniami
artykulacji
różne zabiegi medyczne
(chirurgiczne, ortodontyczne,
audiologiczne, foniatryczne).
METODY UZYSKIWANIA
PRAWIDŁOWEJ WYMOWY
GŁOSEK
METODA SŁUCHOWA - polega na
osłuchiwaniu dziecka z prawidłową
wymową głoski oraz dążeniu do
uwrażliwienia słuchu dziecka na różnicę
między wymową poprawną a
niepoprawną (można wykorzystać
nagrania magnetofonowe)
METODA WZROKOWA - polega na
demonstrowaniu przed lustrem układu języka
i warg podczas wymawiania głoski, dziecko
obserwując stara się naśladować ruch
artykulatorów.
METODA DOTYKU I CZUCIA SKÓRNEGO -
polega na przykładaniu ręki dziecka do
miejsc, w których czuje drżenie lub strumień
powietrza np.
przy bezdźwięczności przykładamy rękę dziecka
do krtani, policzków, na czubek głowy lub
wkładamy palce wskazujące do otworów usznych;
przy głoskach zwartych [p] [b] [t] [d] [k] [g],
zwarto-szczelinowych [c] [dz] [cz] [dż] [ć] [dź] i
szczelinowych [f] [v] [s] [z] [sz] [ż] [ś] [ź] [ch] dłoń
dziecka przybliżona do naszych ust pomaga
wyczuć różnice w sile wydychanego powietrza.
METODA WYJAŚNIANIA POŁOŻENIA
NARZĄDÓW MOWY - polega na
objaśnianiu jak ułożyć artykulatory aby
uzyskać prawidłowe brzmienie głoski
np. w przypadku głoski [sz] należy
unieść język do góry, wysunąć
zaokrąglone wargi do przodu i wypuścić
powietrze przez zbliżone zęby.
METODA MECHANICZNA - polega na
używaniu urządzeń wspomagających
dla uzyskania czysto brzmiących głosek
np. szpatułek, sond, smoczków
ortodontycznych itp.
METODA PRZEKSZTAŁCEŃ
ARTYKULACYJNYCH - polega na
wymawianiu prawidłowej głoski,
równocześnie wykonując z góry
ustalone ruchy narządów
artykulacyjnych, prowadzi to do
uzyskania nowej, wcześniej źle
realizowanej głoski np.
A?M. zwierając wargi podczas
artykulacji [a] otrzymujemy [m]
M?B w czasie artykulacji [m] zaciskamy
skrzydełka nosa
S?SZ w czasie artykulacji [s] czubek
języka podnosimy do dziąseł
C?S długo wymawiamy [c]
METODA DYNA-LINGUA M.S.
Stosowana jest wobec dzieci z różnymi
zaburzeniami rozwoju mowy i funkcji
poznawczych oraz wobec dorosłych afatyków
W metodzie stosuje się szereg technik
(wyprowadzonych z praktyki) wspierających
mówienie:
rytmogesty; są to płynne obszerne ruchy rąk,
towarzyszące mówieniu i stanowią ruchowe
wsparcie wypowiedzi wyrazowych;
kreacje ruchowe stanowiące wsparcie dla
struktury dźwiękowej zdań;
system ćwiczeń oddechowo-głosowych opartych
na bezpośrednim kontakcie z ciałem.
METODA DOBREGO STARTU
Założeniem metody jest usprawnianie
funkcji leżących u podstaw złożonych
czynności czytania i pisania, a więc
jednoczesne rozwijanie funkcji
językowych, spostrzeżeniowych,
wzrokowych, słuchowych, dotykowych,
kinestetycznych (czucie ruchu) i
motorycznych oraz współdziałania
między tymi funkcjami (integracja
percepcyjno-motoryczna)
Formy metody:
Piosenki do rysowania
Piosenki i znaki
Piosenki i litery:
Alfabet piosenek
Śpiewane litery
Piosenki na literki
Od piosenki do literki
Wszystkie wersje metody uzupełniają się
nawzajem i stanowią kolejne etapy
pracy stymulacyjno-terapeutycznej
METODA TOMATISA
Metoda usprawniania czynnego słuchania
opracowana przez profesora Tomatisa polega
na słuchaniu przez specjalne słuchawki
odpowiednio przygotowanego materiału
dźwiękowego, gdzie dźwięki podawane są
drogą powietrzną oraz kostną. Terapia
obejmuje zwykle od 60 do 120 seansów 30-
minutowych przeprowadzanych w 3 sesjach.
Metoda Tomatisa może być stosowana
zarówno wobec dzieci, jak i dorosłych z
zaburzeniami głosu i mowy oraz
wspomagająco podczas nauki języków
obcych.
Dzieci:
zaburzenia mowy (jąkanie, opóźniony rozwój
mowy, wady wymowy)
zaburzenia głosu (np. chrypki dziecięce będące
rezultatem nadużywania głosu przez dziecko)
dysleksja
trudności szkolne
zaburzenia koncentracji
Dorośli:
zaburzenia mowy (jąkanie)
zaburzenia głosu spowodowane niewłaściwym
używaniem głosu.
stres (ze względu na efekt w postaci zmniejszenia
napięcia, lęku i wzrost kreatywności jest
stosowana jako wspomaganie walki ze stresem)
DZIĘKUJEMY
ZA UWAGĘ
Wioletta Zajączkowska
Maria Kucharska
Jakub Kusal