WARZYWA KAPUSTNE



Do warzyw kapustnych zalicza się wszystkie
rodzaje kapusty, kalafiory, brokuły, kalarepę i
jarmuż. Są dobrym źródłem witaminy C, karotenu
oraz składników mineralnych (fosfor, żelazo),
zawierają specyficzne substancje o działaniu
antynowotworowym, antymiażdżycowym,
odtruwającym oraz bakteriobójczym.

Brokuł

  Brokuły to właściwie inaczej zabarwiona pochodna

kalafiora, znana w europie od dobrych 3 tysięcy lat.
Pojawia się w różnych kolorach. Zazwyczaj
sprzedaje się w postaci zielonkawych różyczek.

Brokuł pod względem zawartości witaminy C

przewyższa owoce cytrusowe.

Surowe brokuły stosujemy do sałatek, a gotowane

jako pikantny dodatek. Można je również
zaplanować jako składnik warzywnych potraw
mieszanych. Ponieważ nie wymagają długiego
gotowania, należy je dodawać do potrawy typu
eintopf dopiero pod koniec gotowania.

Jarmuż



Nazywany kapustą
liściastą. Tworzy rozetę
złożoną z długich
kędzierzawych liści o
barwie zielonej lub
fioletowo – zielonej.
Liście jarmużu spożywa
się w postaci surówek
lub po ugotowaniu
przyrządzone jak
szpinak czy kalafior.
Stanowi również
element dekoracyjny.

Kalafior



Częścią jadalną są pączki kwiatowe, tworzące zwartą
różę. Najbardziej cenione są róże ścisłe, gładkie o
zabarwieniu kremowym. Znane są też odmiany o
piramidalno – stożkowym kształcie róż, oraz takie,
które mają róże zielone, żółte czy fioletowe. Można go
spożywać na surowo w postaci surówek, sałatek lub
gotowany. Podaje się go z wody, polany zarumienioną
bułką tartą z masłem. Można go zapiekać, smażyć,
dusić, dodawać do zup. Jest surowcem na mrożonki.

Kalarepa



Częścią jadalną jest przerośnięta,
zgrubiała łodyga (tzw. jabłko) i młode
listki. Do jedzenia nie nadaje się
natomiast skórka, którą przed
schrupaniem należy obrać. Kalarepa
dostępna jest niemal przez cały rok. Są
bowiem odmiany wczesnowiosenne,
letnie oraz zimowe. Ponadto występuje w
dwóch rodzajach: zielonej i fioletowej.
Sam miąższ warzywa jest jednak zawsze
biały. Fioletowa jest nieco bardziej
wyrazista w smaku, a jej miąższ nie
drewnieje podczas przechowywania.
Wybierając kalarepę w sklepie należy
zwrócić uwagę na jej liście, które powinny
być intensywne w swoim kolorze i świeże.
Bulwa zaś musi być twarda i jędrna.
Kalarepę można przechowywać w
lodówce 4-5 dni. Można ją także
zamrażać.

Kapusta pekińska



Część jadalną stanowi
w początkowym okresie
rozeta liściowa, która
później tworzy
wydłużone główki o
różnej zwięzłości,
zamknięte lub otwarte
u góry. Spożywana jest
w każdej fazie wzrostu,
najczęściej na surowo,
w postaci surówek.
Można ją także gotować
i kisić.

Pak-choi - zawiera sporo więcej wapnia i dużo więcej sodu. Pe-
tsai (ta po prawej). Ma co prawda trochę mniej wapnia ale
praktycznie wcale nie zawiera sodu.

Brukselka



Częścią jadalną są
główki ułożone
spiralne na pędzie
głównym. Najlepszy
smak uzyskuje się
po pierwszych
przymrozkach.
Spożywana jest jako
jarzyna z wody.
Przeznacza się ją na
mrozonki.

Kapusta głowiasta biała



Należy do najczęściej
spożywanych kapust, jest
warzywem o bardzo wysokich
wartościach odżywczych i
dietetycznych. Jest
niskokaloryczna i w związku z
tym wykorzystywana w
różnych dietach
odchudzających. Świeża
kapusta jest bogatym źródłem
witaminy C oraz składników
mineralnych. Wczesne
odmiany kapusty spożywa się
w stanie świeżym, ponieważ
nie nadają się do
przechowywania.

Kapusta głowiasta czerwona

Kapusta czerwona, podobnie jak

biała rośnie w głowach. Jadalne
są niedojrzałe liście. Swój kolor
zawdzięcza barwnikowi –
antocyjaninie. Można ją
przechowywać dłużej niż białą
kapustę.

Kapusta jest cennym źródłem

witaminy C, K węglowodanów.

 Kapustę można spożywać na

surowo (w sałatkach), lub
ugotowaną. Aby nie straciła
pięknego koloru do wody, w
której się gotuje należy wlać
trochę octu lub soku z cytryny.

Kapusta włoska



Warzywo z rodziny
kapustnych o
jasnozielonych, lekko
pomarszczonych liściach.
Kapusta włoska jest bardziej
ostra w smaku niż kapusta
pekińska. Zawiera w sobie
dużo minerałów, m.in.
fosfor, wapń i magnez,
kapusta włoska idealnie
nadaje się do faszerowania,
apetyczny aromat kapusty
włoskiej czyni ją świetnym
składnikiem zup
jarzynowych oraz rosołu.

WARZYWA LIŚCIOWE



Warzywa należące do tej grupy tworzą jadalną
rozetę liściową lub luźne główki. Zalicza się tutaj:
sałaty wszystkich odmian, szpinak, szczaw,
cykorię, roszponkę, endywię, boćwinę, koperek
zielony, pietruszkę naciową, seler naciowy,
rzeżuchę, rukiew wodną i rokietę. Odznaczają się
dużą wartością odżywczą, są bogate w witaminę C
oraz β- karoten, żelazo oraz wapń. Warzywa
liściowe spożywane są w większości na surowo,
dlatego zachowują cenne składniki odżywcze. Nie
nadają się do przechowywania. W przetwórstwie
wykorzystuje się szpinak i szczaw.

Szpinak



Jadalne zielone liście mają duże wartości
odżywcze i są źródłem beta-karotenu oraz
przeciwutleniaczy działających
przeciwnowotworowo. Szpinak zawiera wiele
witamin między innymi A, B, PP i C. Ma też dużo
przyswajalnego żelaza, manganu, magnezu,
miedzi, wapnia, fosforu i jodu, a także
niezbędnych mikroelementów, takich jak sód,
czy potas. Zawiera również kwas szczawiowy,
który łącząc się z wapniem, tworzy
nieprzyswajalny przez organizm szczawian
wapnia, dlatego nie zalecany jest osobą
chorującym na nerki. Można z niego ugotować
zupę, przygotować jako jarzynkę do mięsa lub
ryby, świetnie komponuje się z makaronem,
stanowi bardzo smaczne nadzienie do lasagne,
zapiekanek, tart i pierożków.



Jakiś czas temu naukowcy z  Rutgers University dowiedli ,że
szpinak znacznie przyśpieszają proces rozwoju tkanki
mięśniowej .Substancje w nim zawarte zwiększały rozwój  o nawet
20 %. Zawarte w szpinaku azotany wpływają na prace
mitochondriów ,które są tzw. „fabrykami energii” w organizmie .
Azotany kiedyś określane mianem nie korzystnych dla organizmu
ponieważ w dużych ilościach powodowały anemię, w małych
ilościach  mają pozytywny wpływ na nasz organizm . Dlatego
należy kontrolować spożywaną ilość tych związków wraz ze
szpinakiem . Kolejną istotną informacją jest fakt ,że substancje zawarte
w szpinaku spowalniają spalanie tłuszczy co powoduje dłuższe uczucie
sytości .To idealny sposób na utrzymanie szczupłej i zdrowej sylwetki
.Szpinak dział bardzo korzystnie na nasz organizm . Szpinak jest rośliną
bogatą w składniki potrzebne dla naszego organizmu np. witaminy , beta-
karoten , sole mineralne ( żelazo ) . Naukowcy z Japonii dowiedli poprzez
szereg badań ,że szpinak także obniża poziom cholesterolu w organizmie

Szczaw



Szczaw zawiera dużo kwasu
szczawiowego - związku, który
utrudnia wchłanianie wapnia i tworzy
z nim nierozpuszczalne kryształki
szczawianu wapnia. Dlatego nie
należy go spożywać w dużych
ilościach. A gdy jednak mamy wielką
ochotę na zupę szczawiową - należy
pamiętać, aby dodać do niej mleka,
śmietany lub jajko, które zniwelują
negatywne działanie kwasu
szczawiowego. Liście szpinaku
zawierają również dużo witaminy C i
A.



Szczaw najczęściej stosowany jest po
ugotowaniu i zmieleniu. W Polsce
najbardziej znaną potrawą z
dodatkiem szczawiu jest zupa
szczawiowa (na ciepło lub jako
chłodnik). W Belgii szczaw łączony
jest z ugotowanymi ziemniakami.

Sałata i jej rodzaje

Dębolistna, czerwona karbowana



Ma karbowane zielone liście
o charakterystycznym
bordowym zabarwieniu.
Delikatna w smaku, lekko
orzechowa. Podaje się ją w
mieszankach z innymi
odmianami jako
kolorystyczne urozmaicenie
i wzbogacenie walorów
smakowych sałatki, a także
do dekoracji potraw.
Doskonale komponuje się z
winegretem i sosem
śmietanowym.

Sałata masłowa



ma duże, miękkie i
delikatne liście o
jasnozielonym zabarwieniu.
Zewnętrzne liście są
gorzkawe, okrywające i
środkowe - łagodne i lekko
słodkie w smaku. Jadana
często do kanapek lub z
dodatkiem lekkich sosów na
bazie oliwy lub śmietany.
Świetna z dodatkiem jajek
na twardo, rzodkiewek oraz
sosem Koperkowo-ziołowym
lub Wiosennym ze
szczypiorkiem.

Sałata rzymska



Ma kruche, wydłużone
listki o widocznych
nerwach. Tworzy zwarte,
podłużne główki podobne
do kapusty pekińskiej. W
smaku jest słodsza i
delikatniejsza od
powszechnie znanej
sałaty masłowej.
Doskonale smakuje z
ciężkimi sosami na bazie
majonezu oraz serami
pleśniowymi i orzechami.

Sałata lodowa



To krucha sałata o
jasnozielonych liściach,
które tworzą zwartą
główkę podobną do
kapusty. Ma łagodny
smak i lekko chrupie.
Jako jedyną z sałat kroi
się ją nożem w paski, a
nie rwie palcami. Sałata
lodowa jest wspaniałym
dodatkiem do dań typu
fast food, a także sosów
jogurtowych.

Rukola



Liście tej sałaty przypominają
wyglądem liście mlecza. W
smaku jest ostra (pieprzowa),
dlatego z reguły łączy się ją z
innymi odmianami sałat lub
podaje do mało wyrazistych
potraw.Liście rukoli nadają się
głównie do sałatek. Ich
towarzystwo ożywia też inne
składniki o delikatnym,
neutralnym smaku jak owoce
morza, awokado czy mozzarellę.
Doskonale komponuje się z
listkami botwinki, szpinaku oraz
kiełkami i sosem winegret,
przyprawionym miodem, który
lekko łagodzi ostry smak rukoli

Endywia



Ma dość grube, karbowane
i mięsiste liście, które
związuje się gdy podrosną,
aby środek sałaty pozostał
biały, a tylko zewnętrzne
listki zabarwiły się na
zielono. Ten zabieg łagodzi
nieco jej pikantny, lekko
gorzkawy smak. Endywia
dobrze komponuje się z
ostrymi serami i z
dodatkiem orzechów.
Zawiera więcej związków
mineralnych i witamin niż
inne sałaty

Sałata lollo rosso



czerwony gatunek
sałaty, charakteryzuje
się liśćmi karbowanymi,
dekoracyjnymi.
Doskonale zdobi
talerze, ma delikatny
smak, lekko gorzkawy i
orzechowy dlatego
dobrze komponuje się z
sałatami o mnie
intensywnych smakach.

Radicchio



ma piękny kolor i lekko
gorzki smak (podobny
trochę do cykorii).
Doskonale łączy się z
innymi sałatami w
mieszankach –
szczególnie zielonymi ze
względu na kolor. W
wyglądzie przypomina
główkę kapusty w kolorze
wina. Bardzo dobrze
komponuje się z sosem z
octu balsamicznego z
dodatkiem miodu.

Roszponka



Ma najmniejsze listki ze
wszystkich znanych
sałat. Są one bardzo
aromatyczne, jasno lub
ciemnozielone, o
orzechowym smaku.
Sałata ta pojawia się w
sklepach zimą i wczesną
wiosną. Używa się jej do
surówek, duszenia, a
nawet można z niej
ugotować zupę, podobnie
jak ze szczawiu.

Batavia



Powstała ze skrzyżowania
sałaty głowiastej i
lodowej. Jej górne części
listków przybierają
bordową barwę. Jest
krucha i chrupiąca.
Wybornie smakuje
zestawiona z ząbkami
czosnku wyciśniętymi na
grzankach i prażonym
ziarnem sezamu lub
posiekanymi orzechami
włoskimi

Cykoria sałatowa



Na surowo cykorię
stosuje się do sałatek,
surówek i jako sałatę na
kanapki. Można
wykorzystać ją również
do dań głównych w
postaci gotowanej lub
duszonej z innymi
warzywami. Liście cykorii
sałatowej charakteryzują
się gorzkim smakiem.

Wydziela ona specyficzny,

lekko gorzki zapach.

Rukiew wodna



rośnie w płytkich
wodach płynących. Ma
świeży ostry smak.
Wykorzystuje się ją
podobnie jak sałatę.
Zawiera bardzo wiele
witamin. Wyciąg z rukwi
(glikonasturcyna)
podawana jest przy
awitaminozach.
Liście i młode rośliny są
jadalne. Uprawiana jako
warzyw

Rukiew nazywana jest również
eliksirem młodości, zdrowia i urody.



W Polsce nie należy do popularnych warzyw. W
przeciwieństwie do nas, zachód je ogromne ilości rukwi i
chwali oraz ceni sobie to łatwo dostępne warzywo. Rukiew
była obecna chociażby na przyjęciu weselnym królewskiej pary
księcia Williama i Księżnej Catherine. Jadają ją celebryci i
gwiazdy kina.



Jak udowodniły badania, 8-tygodniowe spożywanie rukwi
wodnej powoduje, że nasza skóra staje się bardziej
napięta, jędrna, sprężysta.



Badania, w których wzięły udział kobiety chore na raka
sutka dowiodły, że rukiew wodna to największy wróg
nowotworu, który nie ma szans z rzeżuchą wodną. Rukiew
bowiem powoduje, że we krwi wzrasta znacznie poziom białka,
które blokuje rozwój i rozrost komórek nowotworowych w naszym
ciele.

Boćwina



Nazywana jest też
burakiem liściowym.
Jadalne liście i ogonki
mogą być białe,
zielonkawe, różowawe,
czerwone oraz
pomarańczowe. Starsze
liście przyrządza się jak
szpinak, a grube ogonki
jak szparagi. Ugotowane
są dodatkiem do
sałatek, jaj gotowanych
na twardo i majonezu.

Koperek zielony



Stosowany jest jako dodatek do potraw,
wzbogaca ich wartość odżywczą. Może być też
surowcem wyjściowym do produkcji zup i sosów.

Rzeżucha



Znana już w medycynie ludowej
była lekiem stosowanym przy
schorzeniach nerek (ma działanie
moczopędne) i dezynfekcji jamy
ustnej. Rzeżucha to kopalnia
witaminy C, A, B, PP i K oraz żelaza
i magnezu, dlatego szczególnie
zalecana jest dzieciom i kobietom
w ciąży. Ponieważ jest bogatym
źródłem łatwo przyswajalnego
jodu, poleca się ją osobom z
niedoczynnością tarczycy. Swój
ostry smak zawdzięcza dużej
zawartości siarki, która wzmacnia
włosy i leczy dolegliwości skórne.



Spożywa się jako dodatek do
kanapek, surówek, sałatek,
twarogu, jaj oraz past.

Seler naciowy



Seler naciowy zawiera dwa razy
więcej witaminy C, niż owoce
cytrusowe. Zawiera też naturalną
witaminę E, B-kompleks, łącznie z
kwasem foliowym ,wit. PP oraz
prowitaminą A



Bogaty jest w pierwiastki mineralne:
fosfor, wapń, potas i cynk, a także
trochę magnezu i żelaza. Posiada
również olejek eteryczny, dający
specyficzny i pikantny smak oraz
pobudzający trawienie i apetyt.



Rozeta jest częścią jadalną selera
naciowego. Liście użytkuje się
podobnie jak natkę pietruszki,
ogonki jada się m.in. Wypełnione
serem, pasztetem, w postaci
sałatek, albo gotowane jak szparagi.

Pietruszka naciowa



Liście pietruszki zawierają
duże ilości witaminy C
oraz β – karotenu i
witamin z grupy B.
stosowana jest na surowo
lub drobno pokrojona do
wykańczania potraw, jest
też niezbędnym
składnikiem lub przyprawą
przy przyrządzaniu wielu
dań oraz najczęściej
stosowanym elementem
dekoracyjnym.