Pedagogika

porównawcza

komparatystyka

dr Grażyna Tadeusiewicz

Podstawowe

subdyscypliny

pedagogiczne:

•

pedagogika ogólna i

metodologia

,

• dydaktyka-teoria nauczania

i uczenia się,

• teoria wychowania,

Subdyscypliny

pedagogiczne

• pedagogika społeczna,

• historia wychowania

• pedagogika porównawcza, czyli

teoria analizy różnych systemów

oświaty i wychowania /

komparatystyka/

Prekursor pedagogiki

porównawczej

Antoine Julien De Paris (1775 –

1848)

„Szkice i przygotowanie przedwstępne do

pracy o wychowaniu porównawczym”( 1817)

Treść:

 Badania porównawcze systemów

oświatowych.

Cel:

 podniesienie poziomu szkolnictwa

francuskiego

(dobór sprawdzonych wzorów z

innych systemów oświatowych)

Komparatystyka współcześnie

tendencje przeciwstawne

1. Unifikacja zmierzająca do

globalizacji edukacji na

świecie/

ERK.

2. Zachowanie oryginalności,

odrębności i różnorodności

systemów szkolnych.

Komparatyści w Polsce

• L. Chmaj,
• D. Dziewulak
• Cz. Kupisiewicz
• B. Nawroczyński ,
• R. Pachociński ,
• M. Pęcherski ,
• K. Sośnicki ,
• B. Suchodolski
• W. Rabczuk,

• ,

Pedagogika porównawcza -

komparatystyka

Analiza systemów oświatowych w

aspekcie:

 politycznym,

 gospodarczym,

 społecznym,

 kulturowym,

Funkcje:

1

) poznawcza –

szkolnictwo w innych

krajach,

2) wartościująca –

wartościowe rozwiązania

,

3) inspirująca –

działania innowacyjne

,

4) integracyjna –

forum wymiany

doświadczeń

5) prognostyczna –

współczesne tendencje

rozwojowe w edukacji

Zadania:

 gromadzenie informacji o

edukacji,

porównywanie różnych

systemów,

wykrywanie cech wspólnych ,

opisywanie, upowszechnianie

wiedzy o systemach

oświatowych, ideach edukacji na

świecie.

Cel praktyczny

• umiejętność dokonywania

analizy i wartościowania

systemów edukacyjnych o

charakterze porównawczym.

wg J.

Frątczaka

Cele wychowawcze

    



kształtowanie postaw przyjaźni

międzynarodowej i gotowość współpracy,



    kształtowanie postaw wobec różnych

kultur i tendencji edukacyjnych w

poznawanych krajach

wg J. Frątczaka

Odbiorcy komparatystyki:

• urzędnicy sektora oświatowego,
• twórcy koncepcji oświatowych,
• specjaliści jakości edukacji,
• analitycy socjologiczni,
• nauczyciele i pedagodzy,
• studenci pedagogiki,
• uczniowie i ich rodzice

Terminologia



Administracja oświatowa

-

nadzór pedagogiczny



Innowacja edukacyjna

- celowa

zmiana w edukacji

 Konwencja

-

umowa

międzynarodowa, dwu - lub
wielostronna

 Nostryfikacja

-

uznanie

zagranicznych dyplomów
naukowych za równoważne
krajowe.

• Oświata

- proces uczenia się

organizowany w systemie
szkolnym

• Oświatowy system

- organizacja

upowszechnienia wykształcenia
ogólnego i zawodowego w
społeczeństwie

• Paradygmat

-

przykładowa

teoria, ogólny wzorzec,
całościowa koncepcja

• Polityka oświatowa-

program

działalności państwa w
dziedzinie oświaty i wychowania

Terminologia

Terminologia:

• Program nauczania

-

dokument

określający zakres i układ treści
kształcenia

• Szkoła -

instytucja zajmująca się

edukacją dzieci, młodzieży i
dorosłych

• System edukacyjny

–

współpracujące zintegrowane
instytucje

• UNESCO

-

specjalistyczna agenda

Narodów Zjednoczonych do
spraw Oświaty Nauki i Kultury
( zał. 1946 r.)

Założenia porównawcze

edukacji

• Czas trwania obowiązku

szkolnego

• Struktura organizacyjna

• Preferencje określonych profili i

treści

• Kształcenie nauczycieli

• Wysokość finansowania oświaty

System edukacyjny

Przedszkole

• model szkolny,

kategoria wiekowa:

Francja, Hiszpania, Grecja, Wielka Brytania,

Czechy , Słowacja, Węgry, Polska

• model rodzinny,

wiek zróżnicowany

:

Finlandia, Szwecja, Dania, Niemcy

• model mieszany :

Belgia, Włochy,

Holandia

Portugalia

Obowiązek szkolny - rozpoczęcie

nauki

• 4 lata-

Irlandia Północna i

Luksemburg,

• 5 lat –

Anglia, Australia,

Holandia, Kanada, Nowa
Zelandia, Szkocja,Wegry

• 6 lat –

Austria, Belgia, Czechy,

Francja, Japonia, Niemcy,
Słowacja , Polska

(2014)

• 7 lat –

Dania, Finlandia,

Norwegia, Rosja, Rumunia,
Szwecja

Czas trwania obowiązku

szkolnego:

Holandia

–do 12 roku życia,

Dania

– do 16 roku życia,

Szwecja

– do 16 lat

Austria, Niemcy, Słowenia, Włochy

– do

15 lat

Francja, Grecja, Hiszpania, Irlandia,

Słowacja-

do

16 roku życia

Wielka Brytania –

do 16 roku życia

Polska –

18 roku życia

[Ustawa z dnia 7

września 1991]

Badania OECD –

PISA - Program Międzynarodowej Oceny

Umiejętności Uczniów

Cel:

1. uzyskanie porównywalnych

danych o

umiejętnościach uczniów-15-

latków

2. poprawa jakości nauczania i

organizacji systemów

edukacyjnych.

Edukacja niemiecka –analiza

komparatystyczna

Organizacja w landach

Różnice decentralizacyjne

Struktura edukacji

Organizacja /

Niemcy

16 landów (kraje związkowe)-

decentralizacja,

• Indywidualne ministerstwa

oświaty

• Koordynator- Komisja

Konferencji Ministrów

RÓŻNICE WYNIKAJĄCE Z

DECENTRALIZACJI /

Niemcy

•

Obowiązek szkolny

: 9, 10, 11, 12 lat

•Programowa odrębność landów

•Zróżnicowane źródła finansowania

:

 budżet ogólno- federalny,

 danego landu

samorządu lokalnego

• PRZEDSZKOLE

• nieobowiązkowe przeznaczone

dla dzieci między 3-6 r życia.

Struktura edukacji

/

Niemcy

 4 lata

 6 lat - Berlin,

Bremen

Szkoła Podstawowa

/ Niemcy

Niemcy-cechy systemu

szkolnictwa

• zdecentralizowany,

• dobrze rozwinięty sektor

szkolnictwa zawodowego,

• najkrótsza w Europie szkoła

podstawowa

,

• brak drożności w części

szkolnictwa,

• dwukierunkowe kształcenie

nauczycieli np. matematyka i
muzyka.

 Nauczyciele – etat : 20 godzin tygodniowo.

 uczestniczą w szkoleniach i kursach, w

ramach etatu.

 nie mają tzw. dyżuru-odpoczywają przy

„służbowej „ kawie 15-30 minut

SYSTEM SZKOLNICTWA W

DANII

Dania - uczniowie:

 nauka od 7 do 16 lat.

każdy zespół klasowy ma swoją

salę + pracownię specjalistyczną

system edukacyjny The

"Folkeskole - dziesięcioletne
szkoły podstawowe i tzw. niższe
średnie, nauka trwa od 2 do 3
lat.

angielski : 5-7 klasa, od 7 klasy

drugi język niemiecki

•Szkoła podstawowa

podzielona jest na dwa 2

letnie cykle:

•1 i 2 – brak podziału na

przedmioty

• 3 i 4 – podstawowe

przedmioty.

Dania

• klasyczne

• języków nowożytnych

• matematyczno przyrodnicze

GIMNAZJUM

/Dania

SZKOŁA ZAWODOWA

/ Dania

3-4 lata zasadnicze kształcenie

zawodowe

3 lata technika zawodowe
 1 rok praktyka
 2 lata teoria

• decentralizacja

• laicki charakter

• 10 – letni obowiązek szkolny.

FRANCUSKI SYSTEM SZKOLNY

cechy:

Przedszkole /

Francja

• nieobowiązkowe, wysoki stopień

upowszechnienia

• od 2 - do 6 r. ż.

• profesjonalna diagnoza - lekarze,

okuliści

Szkoła Podstawowa

/

Francja/

• Szkoła elementarna trzy cykle:

1.

klasa I,

Cykl 1 -

przygotowawczy

2.

klasa II – III,

Cykl 2 –

elementarny

3.

klasa IV – V.

Cykl 3 – średni

Szkoła średnia

/Francja/

• czteroletnie kolegium –

odpowiednik gimnazjum 11-15
lat

• trzyletnie liceum

ogólnokształcące

lub zawodowe 15-18

Edukacja w Szwecji

Przedszkole

4 - 5 lat, bezpłatne

6-latki

przygotowanie do szkoły

nieobow.

Szkoła podstawowa i średnia I stopnia-

gimnazjum

– od 7 - 16 lat

Szkolnictwo średnie II stopnia i

policealne

16-19 lat :
 ogólnokształcące 3- letnie
 przyuczenie do zawodu

• Studia pedagogiczne trwają od 3

do 5,5 roku.

• od 1 grudnia 2013 roku

nauczyciele pracujący w
szkołach, zerówkach i żłobkach
muszą posiadać

certyfikaty

zawodowe.

Nauczyciele

/Szwecja/

”

Literatura

• D. Dziewulak. Polityka oświatowa

Wspólnoty Europejskiej. Warszawa 1994

• J. Frątczak, Pedagogika porównawcza WSP,

Bydgoszcz 1995,

• Leppert R. Edukacja w świecie

współczesnym, Oficyna Wydawnicza Impuls

Kraków 2000

• Oświata i wychowanie w toku przemian.

• red. A. Mońka-Stanikowa. Warszawa 1979

• Pachociński R., Zarys pedagogiki

porównawczej, IBE, Warszawa 1998

• Tadeusiewicz G. , Edukacja w Europie. Wyd.

Naukowe PWN,Warszawa-Łódź,1997

• Wiloch T. Wprowadzenie do pedagogiki

porównawczej. Warszawa 1970

Literatura

Definicja wychowania

• proces celowego, zorganizowanego

działania, które zmierza do

wywoływania określonych zmian w

strukturze określonego podmiotu

zgodnie z określonym: celem,

wzorem.