DOPING W SPORCIE
DOPING POZYTYWNY
Doping w sporcie oznacza
aplauz, zagrzewanie
zawodników do sportowej
walki. Wyraża się w wielu
formach: oklaski, okrzyki,
śpiewy, wywieszanie
transparentów,
wymachiwanie flagami,
koszulkami, szalikami,
uderzanie w bębny,
granie na trąbkach itd.
DOPING NEGATYWNY
Doping wydolnościowy – sztuczne
podnoszenie wydolności fizycznej i
psychicznej zawodnika metodami
wykraczającymi poza normalny,
"naturalny" trening, choć w praktyce
granica między dopingiem i treningiem jest
często bardzo trudna do ustalenia. Ogólnie
za doping uważa się metody medyczne,
potencjalnie szkodliwe dla zdrowia, które
zostały oficjalnie zabronione.
KLASY ŚRODKÓW
DOPINGUJĄCYCH
A. Środki pobudzające – stymulanty
m.in. amfetamina, efedryna, kokaina, kofeina
B. Narkotyczne środki przeciwbólowe
m.in. morfina, petydyna
C. Środki anaboliczne
1.Steroidy anaboliczne – androgenne
m.in. nandrolon, stanozolol, testosteron
2. Inne środki anaboliczne np.klenbuterol
D. Środki moczopędne - diuretyki
m.in.furosemid, hydrochlorotiazyd
E. Hormony peptydowe i glikoproteinowe
m.in.Gh, ACTH, EPO
METODY DOPINGU
A. Doping krwią ( EPO )
B. Manipulacje farmakologiczne,
chemiczne i fizyczne
C. Doping genetyczny
ŚRODKI ZABRONIONE W
NIEKTÓRYCH DYSCYPLINACH
SPORTU
Alkohol
Marihuana
Środki miejscowo znieczulające
Kortykosteroidy (oprócz stosowania
miejscowego)
B – adrenolityki (np. propranolol,
atenolol)
STYMULANTY
1. Stężenie kofeiny w moczu nie może przekroczyć 12 mikrogramów na
mililitr.
2. Niektóre związki (np. efedryna) wchodzą w skład preparatów
stosowanych w przeziębieniach i gorączce siennej. Zawodnik nie może
użyć żadnego takiego preparatu, zanim nie upewni się u lekarza, że nie
zawiera on substancji należącej do zabronionej klasy.
3. W przypadku leczenia astmy i schorzeń dróg oddechowych
dozwolone jest stosowanie beta-2 agonistów: salbutamolu i terbutaliny
wyłącznie poprzez inhalację.
4. Wszystkie preparaty bazujące na imidazolu są dopuszczone do
stosowania miejscowego, np. oksymetazolina. Środki zwężające
naczynia (np. adrenalina) mogą być podawane z anestetykami
działającymi miejscowo. Miejscowo działające preparaty na bazie
fenylefryny są dozwolone, np. do nosa lub do oczu.
NARKOTYCZNE ŚRODKI
PRZECIWBÓLOWE
1. Kodeina, dekstrometorpon, dwuwodorokodeina,
difenoksylat i folkodyna są dozwolone.
2. Kwas acetylosalicylowy (aspiryna) i jego nowsze
pochodne (jak diflunisal) nie są zabronione, jednak
występują często w lekach złożonych zawierających
zabronione substancje. To samo odnosi się do
preparatów przeciwkaszlowych i przeciw przeziębieniu,
które również często zawierają substancje zabronione.
Nie są natomiast zabronione i mogą być stosowane jako
środki przeciwkaszlowe: dekstrometorfan i folkodyna.
Dozwolone jest również stosowanie difenoksylatu.
ŚRODKI ANABOLICZNE
1. Stwierdzenie stosunku poziomu testosteronu
do poziomu epitestosteronu w moczu zawodnika
powyżej 6,0 stanowi przekroczenie dopuszczalnej
normy antydopingowej, chyba że są dowody, iż
wynika to z czynników natury fizjologicznej lub
patologicznej.
2. W przypadku stwierdzenia stosunku T/E
powyżej 6,0 mogą być przeprowadzone
dodatkowe badania przed ostatecznym
określeniem próbki kontroli dopingu.
DIURETYKI
1. Leki moczopędne podane bez uzasadnienia lekarskiego,
zwłaszcza w dużych dawkach, mogą powodować wiele
działań niepożądanych, a przede wszystkim prowadzą do
poważnych zaburzeń elektrolitowych. Mogą być powodem
nagłego spadku ciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu
serca, bólów i zawrotów głowy, a także kurczów
mięśniowych.
2. Z uwagi na bardzo częste próby sztucznego
zmniejszania masy ciała w celu zakwalifikowania się do
niższej kategorii wagowej komisje medyczne zastrzegają
sobie prawo do pobierania próbek moczu już w czasie
ważenia zawodników, a nie tylko po zakończeniu zawodów.
HORMONY PEPTYDOWE I
GLIKOPROTEINOWE
1. Gonadotropina kosmówkowa to hormon o działaniu
anabolicznym, fizjologicznie wytwarzany przez łożysko, w
śladowych ilościach powstający poza nim. Przekroczenie
stężenia 10 ng/ml powoduje dyskwalifikację zawodnika.
2. Stosowanie kortykotropiny jest obecnie traktowane
jako równoważne z doustnym, domięśniowym lub
dożylnym podaniem kortykosteroidów.
3. Zabronione jest stosowanie substancji uwalniających
gonadotropinę kosmówkową, kortykotropinę i hormon
wzrostu.
WPŁYW NA ZDROWIE
Wszystkie te środki mają działanie uboczne,
nawet stosowane w małych dawkach.
Możemy wymieniać bardzo wiele skutków, np.
powiększenie się porów, nasilenie się lub
pojawienie trądziku, rozstępy widoczne przez
szybki przyrost masy mięśniowej, czasem łysienie.
Sterydy działają nieporównywalnie groźniej w
obrębie zmian wewnętrznych. Pod wpływem ich
wysokich dawek przez dłuższy okres czasu
zarówno kobiety, jak i mężczyźni wykazują
niezwykle agresywne zachowanie.
Stosowanie sterydów zwiększa ryzyko choroby
serca. Sterydy podnoszą poziom cholesterolu w
ustroju, co powoduje zgrubienie ścianek
naczyniowych.
Kolejne zagrożenie to ginekomastia, zazwyczaj
spowodowana zachwianiem równowagi
hormonalnej.
Większość anabolików bezpowrotnie zamyka
proces wzrostu kości.
Niektóre sterydy wykazują szkodliwy wpływ
również na funkcjonowanie nerek.
Przy użyciu sterydów może nastąpić
zniszczenie wątroby.
Testosteron i inne sterydy mogą spowodować
wzmocnienie systemu odpornościowego i
niewrażliwość na choroby wirusowe. Ciało
może się uzależnić od tego czynnika i musi się
uodparniać na nowo gdy jego dopływ zostanie
przerwany. Oprócz tego mogą spowodować
zanik jąder i wstrzymanie spermatogenezy.
Niepokojące, odczuwalne objawy to również
bóle głowy, bóle brzucha połączone nieraz z
wymiotami, biegunką.