DOPING W SPORCIE
Dr n. med. Artur Biel
Doping (doop – ang.)
1889
– mieszanina opium i narkotyków
stosowana u koni wyścigowych celem ich
pobudzenia przed wyścigiem (angielski
słownik )
Doping - historia
3000 r.p.n.e. Chiny
– żucie rośliny Ephedra
1500 r.p.n.e. ( Filostrat, Galen ) Teby
–
picie wina przez zawodników igrzysk sportowych
I w.p.n.e. ( Pilniusz Młodszy ) – picie naparu ze
skrzypu i żucie grzybów przez biegaczy
długodystansowych
Kultura Inków ok.. 1500r. żucie liści rośliny coca,
peyote, kaktusa
– Lophophora williams
Doping - historia
1718r. Wojna Szwedzko
– Norweska jedzenie
przez żołnierzy muchomorów Amanita (
pobudzajaco
– halucynogenne )
1914r. I wojna światowa żołnierze francuscy pili „
la gnole” – mieszanina alkoholu i eteru
1940r. II wojna światowa „Energy Tablets”-
amfetamina zażywana masowo przez żołnierzy
alianckich
II wojna światowa masowe spożycie alkoholu
etylowego przez żołnierzy radzieckich
Doping - historia
1935r. Zsyntetyzowano czysty testosteron
1942r. Testosteron podawany niemieckim
żołnierzom jednostek specjalnych
1945r. Używanie testosteronu przez
amerykańskich kulturystów
1954r Podawanie testosteronu rosyjskim
ciężarowcom
Klasyfikacja środków dopingujących i
metod dopingu
KLASY ŚRODKÓW DOPINGUJĄCYCH
A. Środki pobudzające – stymulanty
min. amfetamina, efedryna, kokaina
B. Narkotyczne środki przeciwbólowe
min. morfina, petydyna
C. Środki anaboliczne
1.Steroidy anaboliczne
– androgenne
min. nandrolon, stanozolol, testosteron
2. Inne środki anaboliczne np.klenbuterol
D. Środki moczopędne
min.furosemid, hydrochlorotiazyd
E. Hormony peptydowe i glikoproteinowe
min.Gh, ACTH, EPO
Klasyfikacja środków dopingujących i
metod dopingu
Metody dopingu
A.
Doping krwią ( EPO )
B.
Manipulacje farmakologiczne, chemiczne i
fizyczne
C.
Doping genetyczny
Klasyfikacja środków dopingujących i
metod dopingu
Środki zabronione w niektórych
dyscyplinach sportu
A.
Alkohol
B.
Marihuana
C.
Środki miejscowo znieczulające
D.
Kortykosteroidy ( oprócz stosowania
miejscowego)
E.
B
– adrenolityki ( np.propranolol, atenolol)
Arthur Linton 1872 – 1896
Trimethyl
Thomas Hicks 1904r. Maraton. IO.
Saint Louis
Siarczan strychniny, surowe jaja z
brandy
Pietro Dorando 1908r. Maraton.IO.
Londyn
Strychnina
Knud Jensen 1960r. Rzym.IO.
Ronikol
Tommy Simpson 1967.Tour de France
Amfetamina
NESP- darbepoetyna alfa
( new erytropoetin stimulator protein )
CERA
(Continuous Erythropoietin Receptor
Activator)
HIF (hypoxia inducing factor)
Hematide (Procrit, Epogen)
Jupp Elze vs. Carlos Duran
1968r.
Perwityna
Lasse Viren 1976r.IO.Montreal
Martti Vainio
SAA, krew
Tamara i Irina Press
Steroidy Anrogenno - Anaboliczne
SAA
SAA
Wpływ na psychikę
Antykatabolityczny efekt ( hamowanie
powysiłkowej hyperkortyzolemii )
Działanie anaboliczne ( dodatni bilans
azotowy )
SAA
Szybki wzrost masy ciała
Zmiana sylwetki-
szybki przyrost masy mięśniowej
Intensywny przyrost mięśni obręczy kończyny górnej, grzbietu, głowy, klatki
piersiowej
Trądzik
Ślady po iniekcjach
Łysienie czołowe – mężczyźni, przerzedzenie owłosienia na głowie –
kobiety
Ginekomastia
Zanik piersi, hirsutyzm
Zmiana tembru głosu u kobiet
Obrzęki kończyn dolnych
Wzrost urazowości
Nadciśnienie tętnicze
SAA – następstwa ( psychika )
Wzrost agresji
Wybuchowość
Pobudzenie psychiczne
Bezsennośc
Padaczka
Zespoły maniakalne, urojeniowe
Psychoza
Szał sterydowy
SAA – następstwa ( krążenie )
Aterogeneza
Wzrost LDL i TG, spadek HDL
Przerost mięśnia sercowego ( otłuszczenie)
Nasilenie ryzyka zmian zakrzepowo -
zatorowych
SAA – następstwa ( wydzielanie
wewnętrzne)
Uszkodzenia wątroby ( żółtaczka, rak
wątroby, torbiele )
Upośledzenie spermatogenezy
Ginekomastia
Rozrost gruczołu krokowego
Zaburzenia cyklu miesiączkowego
Przerost łechtaczki, zmniejszenie
gruczołów piersiowych
SAA – następstwa ( odporność )
Wzrost zapadalności na infekcje wirusowe i
bakteryjne
Cięższy przebieg infekcji
SAA
Testosteron
Nandrolon
Stanazonol
Metanabol
Sustanol
Omnadren
Ricky Bruch SAA
Kaarlo Kangasniemi SAA
Serge Reding SAA
Kornelia Ender SAA
Heidi/Andreas Krieger
Oral – Turinabol Jenapharm
SARMs
( selective androgen receptor
modulators)
Brigit Dressel 1987r.
Ben Johnson SAA
Carl Lewis
Katrin Krabbe klenbuterol
Marion Jones SAA
IGF- 1 ( Insulin Growth Factor)
His-tagged long R3 – IGF-1
Repoxygen
siRNA ( small interfering RNA )
np. supresja miostatyny
PPAR delta
(peroxisome proliferator – activated
receptor delta)
GW501516 ( GlaxoSmithKline)
Synthol
Instytucje
1988r. Komisja Antydopingowa
1989r.Rada do Spraw Przeciwdziałania
Dopingowi w Sporcie
1991r.Komisja do Walki z Dopingiem w
Sporcie
Obecnie Komisja do Zwalczania Dopingu w
Sporcie
Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie
Nie jest organem państwowym a ciałem
społecznym
Jest wykonawcą kompetencji prezesa
UKFiT
WADA ( world anti – doping agency )
www.wada.com
Dziękuję za uwagę