2014

Normalizacja w zakresie

zarządzania

przedsiębiorstwem

2014

• "Norma"

w technice to dokument będący wynikiem

normalizacji i standaryzujący jak najszerzej pojętą
działalność badawczą, technologiczną, produkcyjną,
usługową, to nic innego jak -reguła, zasada
postępowania.

• „Standard” – wspólnie ustalone kryterium, które

określa powszechne, zwykle najbardziej pożądane
cechy czegoś, np. wytwarzanego przedmiotu
(np. standardem jest, że
wytwarzany produkt materialny ma określone cechy
wyróżniające go od innych wyrobów).

• Dokumenty opisujące „Standardy” w sposób

sformalizowany i ustanawiane zgodnie ze stosownymi
procedurami to

„Normy”.

2014

•

Zagadnienia związane z opracowaniem i wprowadzaniem do
stosowania

„Norm”

reguluje w Polsce

USTAWA z dnia 12 września

2002 „O normalizacji”.

(ostatnia nowelizacja Dz.U.

227/2008, poz. 1505)

•

Polska Norma

oznaczoną - na zasadzie wyłączności - symbolem

PN

jest normą krajową, przyjętą w drodze konsensu i zatwierdzoną

przez krajową jednostkę normalizacyjną- Polski Komitet Normalizacyjny , do
powszechnego i wielokrotnego stosowania - zasady, wytyczne lub
charakterystyki odnoszące się do różnych rodzajów działalności lub
ich wyników i zmierzający do uzyskania optymalnego stopnia uporządkowania
w określonym zakresie. 

•

Polska Norma

może być wprowadzeniem normy europejskiej

lub międzynarodowej.
Wprowadzenie to może nastąpić w języku oryginału.

 (org.)

•

Stosowanie

Polskich Norm

jest dobrowolne, chyba że ich stosowanie wynika

z przepisów wyższego rzędu dot. zagadnień obronności,
ochrony zdrowia lub ochrony środowiska. 

•

Polskie Normy

mogą być powoływane w przepisach prawnych po ich

opublikowaniu w języku polskim. 

•

Polskie Normy korzystają z ochrony jak utwory literackie, a autorskie prawa
majątkowe do nich przysługują krajowej jednostce normalizacyjnej-PKN. 

2014

•Dokument Harmonizacyjny (HD) lub

Norma Zharmonizowana

–

„Norma”

przyjęta przez europejskie organizacje normalizacyjne (CEN,

CENELEC

lub

ETSI

) w odpowiedzi na mandat wydany przez Komisję Europejską UE po

konsultacjach z krajami członkowskimi i odniesienie do której zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym UE.

•Norma

ta wiąże się z obowiązkiem wprowadzenia jej na szczeblu krajowym przynajmniej przez

publiczne ogłoszenie numeru i tytułu HD oraz wycofania wszystkich sprzecznych

norm

krajowych.

•Dokumenty harmonizacyjne są przyjmowane do stosowania w państwach UE oraz na obszarze

EFTA. Dotyczą one w szczególności wyrobów, które objęte są obowiązkową oceną zgodności np.
w Polsce w oparciu o Ustawę „O systemie oceny zgodności” (Dz.U.138/2012, poz935).

•Informacje o zharmonizowanych

normach

(np. tytuły, numery identyfikacyjne) dotyczących

danej dyrektywy są publikowane w Dzienniku Urzędowym.

•Państwa Członkowskie muszą opublikować informację o

normie krajowej

przenoszącej normę

zharmonizowaną, wyraźnie zaznaczając związek z omawianym ustawodawstwem unijnym.

•Przeniesione do zbioru polskich norm normy zharmonizowane są oznaczane jako

PN-EN

. Wykazy

tych norm są publikowane przez Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego w formie
obwieszczeń w Monitorze Polskim.  Producenci powinni monitorować ukazywanie się kolejnych
obwieszczeń.

•Oprócz norm zharmonizowanych mogą występować inne specyfikacje, w postaci

aprobat

materiałowych

oraz tzw. uznanych norm krajowych, tj. norm któregoś z państw

członkowskich uznanych na poziomie Komisji Europejskiej za nadające się do stosowania.

•Od chwili ratyfikacji Traktatu ateńskiego z 1.05.2004., na mocy którego Polska stała się

członkiem UE - Polski Komitet Normalizacyjny zajmuje się przede wszystkim
wprowadzaniem do

Polskich Norm PN -Norm Europejskich EN

tworzonych przez Europejski Komitet Normalizacyjny .
Harmonizacja polskiego systemu

norm technicznych

była

w procesie akcesyjnym jednym z warunków do spełnienia akcesu do UE.

2014

Rodzaje dokumentów normatywnych

Symbole i skróty stosowane w oznaczeniach europejskich i międzynarodowych dokumentów
normatywnych, służące ich identyfikacji:

EN – Norma Europejska opracowana przez CEN, CENELEC lub ETSI
EU (EURONORM) – Norma Europejska opracowana przez Eur. Wspólnotę Węgla i
Stali
ENV – Prenorma Europejska
HD – Dokument Harmonizacyjny CEN lub CENELEC
IS – Arkusz Interpretacyjny
IEC – Norma Międzynarodowa opracowana przez Międzynarodową Komisję
Elektrotechniczną (IEC)
ISO – Norma Międzynarodowa opracowana przez Międzynarodową Organizację
Normalizacyjną (ISO)
ISO/DIS – projekt Normy Międzynarodowej ISO
ISO/FDIS – końcowy projekt Normy Międzynarodowej ISO
ISO/IEC – Norma Międzynarodowa opracowana wspólnie przez ISO i IEC
CWA – Porozumienie Warsztatowe
CEN lub CENELEC GUIDE – Przewodnik
PAS – Specyfikacja Powszechnie Dostępna opublikowana przez ISO lub IEC
TR – Raport Techniczny
TS – Specyfikacja Techniczna
UN/ECE – dokument Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ
NP – dyrektywa nowego podejścia

2014

Symbole i skróty stosowane w oznaczeniach polskich dokumentów normatywnych:

PN – Polska Norma
pr PN – projekt Polskiej Normy
PKN – Polski Dokument Normalizacyjny inny niż norma
PN-CR - Polskie Normy wprowadzające raport CEN,
PN-CR ISO - Polskie Normy wprowadzające raport ISO przyjęty przez CEN,
PN-EN - Polskie Normy wprowadzające normy europejskie EN,
PN-EN ISO - Polskie Normy wprowadzające normy europejskie będące wprowadzeniem norm
międzynarodowych ISO,
PN-EN ISO/IEC - Polskie Normy wprowadzające normy europejskie będące wprowadzeniem norm
międzynarodowych ISO/IEC,
PN-ENV, Polskie Normy wprowadzające prenormy europejskie EN,
PN-ENV ISO - Polskie Normy wprowadzające prenormy europejskie będące wprowadzeniem norm
międzynarodowych ISO,
PN-ETS - Polskie Normy wprowadzające normy europejskie ETS,
PN-HD - Polskie Normy wprowadzające dokumenty harmonizacyjne CEN lub CENELEC,
PN-IEC - Polskie Normy wprowadzające normy międzynarodowe IEC,
PN-IEC TS - Polskie Normy wprowadzające specyfikacje techniczne IEC,
PN-ISO - Polskie Normy wprowadzające normy międzynarodowe ISO,
PN-ISO/IEC - Polskie Normy wprowadzające normy międzynarodowe ISO/IEC,

PN-…/A-…do PN-…/Z-… - normy tzw. „własne” PKN o zapisie numeru stosowanym do końca 1993
roku,

• PN-A-… do PN-Z-…

- normy tzw. „własne” PKN o zapisie numeru stosowanym od początku 1994

roku.

2014

• Do tych zasadniczych oznaczeń dokumentów normatywnych dochodzą jeszcze

skróty i symbole związane z wprowadzaniem zmian, poprawek i uzupełnień
publikowanych jako odrębne arkusze uaktualniające dany dokument:

/A – zmiana do normy opublikowana w postaci osobnego arkusza
/Ak – arkusz krajowy do PN-EN, PNEN ISO, PN-ISO lub PN-IEC
/Ad – dodatek do normy opublikowany w postaci osobnego arkusza
/Ap – poprawka krajowa do PN opublikowana w postaci osobnego arkusza
/AC – poprawka do normy opublikowana w postaci osobnego arkusza
/Az – zmiana krajowa do PN opublikowana w postaci osobnego arkusza.

W PN występują skróty odnoszące się do porównania danej normy z innymi
normami:
IDT – norma identyczna, całkowicie zgodna merytorycznie i formalnie
z porównywaną normą
EQV – norma ujednolicona, całkowicie zgodna merytorycznie ale różniąca się
formalnie z porównywaną normą
MOD – norma modyfikowana, całkowicie niezgodna merytorycznie i formalnie z
porównywaną normą

2014

• Od 2013 roku Polski Komitet Normalizacyjny wprowadza

nowe zasady numeracji Polskich Norm (PN).
Nowy numer referencyjny
zawiera także miesiąc publikacji normy, np. PN-EN
12345:2013-03, w którym „03” oznacza miesiąc (marzec)
publikacji normy.

• Numer normy jest zakończony literą (E, P, F, D) oznaczającą:
• E – angielską wersję językową;
• P – polską wersję językową;
• F – francuską wersje językową;
• D – niemiecką wersję językową.
• Litera po numerze referencyjnym normy NIE JEST elementem

składowym jej numeru referencyjnego i oznacza wersję językową
normy stosowaną do ułatwienia.
np. PN-EN 12345:2013-03P, w którym „P” oznacza
polską wersję językową.

2014

Międzynarodowa Klasyfikacja Norm (ICS)

Międzynarodowa Klasyfikacja Norm (ICS) opracowana przez Międzynarodową
Organizację Normalizacyjną (ISO) stanowi podstawę opracowywania
międzynarodowych, europejskich i krajowych katalogów norm oraz innych
dokumentów normalizacyjnych.

Jest ona również stosowana jako podstawa do klasyfikowania norm

i dokumentów normalizacyjnych w bazach danych, bibliotekach.

ICS jest hierarchiczną klasyfikacją trójpoziomową:

▪ Poziom pierwszy obejmuje dziedziny działalności normalizacyjnej,
np.01 Zagadnienia ogólne. Terminologia. Normalizacja. Dokumentacja

▪ Poziom drugi obejmuje grupy, na które zostały podzielone dziedziny,

np.01.140 Informacja. Działalność wydawnicza

▪ Poziom trzeci obejmuje podgrupy, na które zostały podzielone grupy,

np. 01.140.20 Informacja naukowa

Dla

systemów

zarządzania jakością

numer ISC jest następujący :

03.120.10

2014

Normalizacja

• ISO – International Organization for Standaridization – Międzynarodowa

Organizacja Normalizacyjna

ISO jest międzynarodowym stowarzyszeniem podlegającym prawu

szwajcarskiemu. Organizacja ta została utworzona 23 lutego 1947

ISO jest organizacją pozarządową, jej członkowie nie są delegowani

przez rządy.

• Obecnie do ISO należy 163 kraje, każdy kraj jest reprezentowany tylko

przez jedną organizację krajową
Normy ISO tworzone są z następującymi 3 zasadami:
1. Zasada konsensu – oznacza konieczność uwzględnienia interesów
wielu użytkowników norm, jak np. producentów, sprzedawców,
konsumentów, też instytucji – laboratoriów, organizacji rządowych,
 społecznych.
2. Zasada powszechności – rozwiązanie maja zaspokoić potrzeby
sektora przemysłu, sektora usług oraz klientów na całym świecie.
3. Zasada dobrowolności – normalizacja międzynarodowa bazuje na
dobrowolnym stosowaniu rozwiązań przez wszystkie zainteresowane
strony.

• Komitet Techniczny

ISO/TC 176

zajmuje się zagadnieniami

z

zakresu zarządzania jakością

– przygotowuje i nowelizuje

normy

ISO serii 9000

(

pracują w nim

przedstawiciele z 89 krajów) - opracował 23
dokumenty.

2014

• IEC – International Electrotechnical Commision –

Międzynarodowa Komisja Elektrotechniczna

• ITU – International Telecommunication Union –

Międzynarodowa Unia Telekomunikacji

• CEN – Comite Europeen de Normalisation –

Europejski Komitet Normalizacyjny

• CENELEC – Comite Europeen de Normalisation

Electrotechnique –
Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki

• ETSI – European Telecomunication Standard Institut –

Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych

2014

• Współczesna międzynarodowa normalizacja

w zakresie systemów jakości bierze swój
początek w końcu lat 40-tych, kiedy powstał
Komitet Techniczny ISO/TC-69 zajmujący się
opracowaniem norm dotyczących metod
statystycznych oraz statystycznego sterowania
jakością.

• Pierwsze próby rozszerzenia norm statystycznych

w oparciu o podejście systemowe zostały podjęte
w związku z potrzebami zbrojeniowymi w Stanach
Zjednoczonych, gdzie w roku 1959 opracowano
normę
MIL-Q-9858 „Wymagania
programu jakości”.

2014

• Po zmodyfikowaniu w roku 1963,

stała się ona podstawą do określania
zasad zapewnienia jakości u
producentów dostarczających swoje
wyroby dla Departamentu Obrony
Stanów Zjednoczonych.

• Na jej podstawie opracowano w 1968

roku normy AQAP obowiązujące przy
dostawach dla NATO.

2014

• Pierwsza norma państwowa z tej

dziedziny została wydana rok później
przez ANSI
(Amerykański Narodowy Instytut
Normalizacyjny) i dotyczyła również
wykorzystania energii atomowej
-ANSI-N45-2.

• W roku 1978 wydano rozszerzoną

wersję tych norm - A Code of
Practice 50-C-QA.

2014

• Przełomem w rozwoju norm systemów jakości

stało się opublikowanie w 1971 roku w Wielkiej
Brytanii normy terminologicznej BS 4778,
zawierającej słownictwo związane
z zapewnieniem jakości.

• W 1972 opublikowano normę BS 4891

poświęconej ogólnym problemom związanym
z konstruowaniem i funkcjonowaniem
systemów i procedur zapewnienia jakości.

• Zastosowanie tych norm w przemyśle umożliwiło

zebranie doświadczeń i opracowanie trzech
modeli systemu jakości, które mogły być
stosowane przez organizacje.
Zostały one zaprezentowane w normie BS
5179 wydanej w 1974 roku

2014

• Nowelizacja i rozwinięcie tego standardu miało miejsce

w roku 1979. Wydana wówczas BS 5750 – „Systemy
jakości” stała się podstawowym materiałem, którym
posłużył się Komitet Techniczny ISO/TC-176
w wydaniu normy międzynarodowej.

• Efektem prac ISO/TC-176 były wydane w roku 1987

normy ISO serii

9000,

w skład których weszły

w pierwszym wydaniu: ISO 8402, ISO 9000,
ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003 oraz
ISO 9004.

Normy te opisywały terminologię, założenia budowy
systemów jakości, trzy modele systemu do stosowania
w organizacjach oraz wytyczne do rozbudowy i
doskonalenia systemu jakości.

Najważniejsze normy dotyczące jakości powstałe w latach 1959-1985

Norma

Rok wydania

Źródło

MIL-Q-9858

1959

Departament Obrony USA

MIL-Q-9858A

1963

Departament Obrony USA

AQAP

1969

NATO

ASME Boiler Code

1971

Amerykański Związek Przemysłu

Maszynowego

ANSI-N45-2

1971

Energetyka jądrowa

BS 4778

1971

BSI, Wielka Brytania

BS 4891

1972

BSI, Wielka Brytania

Defstan 05

1973

Wielka Brytania

CSA-Z299

1973

Kanada

BS 5179

1974

BSI, Wielka Brytania

AS 1821/22/23

1975

Australia

A code of practice 50-C-QA

1978

Międzynarodowa Agencja Energii

Atomowej

BS 5750

1979

BSI, Wielka Brytania

API Q1

1985

Amerykański Instytut Ropy

Naftowej

ISO serii 9000:1987

pierwsze wydanie

•

ISO serii 9000:1994

pierwsza nowelizacja

(ograniczone zmiany:

usunięcie zauważonych błędów

•

ISO serii 9000: 1997

druga nowelizacja

(kosmetyka)

•

ISO serii 9000:2000

trzecia nowelizacja

(gruntowne

zmiany)

•

EN ISO 9001:2000 ustanowiona 15.12. 2000 (CEN)

•

PN-EN ISO 9001:2001 ustanowiona 11.09.2001 (PKN)

•

ISO –EN 9001:2008

czwarta nowelizacja

–listopad 2008

(małe kosmetyczne zmiany)

•

PN-EN ISO 9001:2009 ustanowiona luty 2009 (PKN)

•

ISO/CD 9001:2013-06

piąta nowelizacja - czerwiec 2013

(prace komitetu technicznego ISO

nr TC 176/SC2 projekt do wydania normy - wrzesień 2015)

•

ISO/DIS 9001:2014-05 (Projekt normy do głosowania między

10.07.2014 a 10.10.2014)

2014

PN - EN ISO 9000:2006P
Systemy zarządzania jakością
. Podstawy i terminologi
a

•Opisano podstawy systemów zarządzania jakością

i zdefiniowano odpowiednie terminy.
• Podano definicje 83 terminów pogrupowanych

w 10 grup tematycznych, dotyczących:
-jakości,
-zarządzania,
-organizacji,
-procesu i wyrobu,
-właściwości, zgodności,
-dokumentacji,
-badań,
-auditu,
-zapewnienia jakości
procesów pomiarowych.

Uwaga: projekt ISO/DIS 9000:2014 zatwierdzony
15.05.2014 do zarejestrowania jako projekt organizacji ISO – (jako
Draft International Standard)
Norma do oficjalnej publikacji w 2015.

ISO 900

ISO 9 9000

2014

PN- EN ISO 9001:2009P
System
y zarządzania jakością. Wymagania

.

• ISO 9001 odnosi się do reguł postępowania w zakresie

wdrożenia i utrzymania systemu zarządzania jakością.
Jest ona normą dobrowolną, tzn. nie ma przymusu prawnego jej
stosowania (w przeciwieństwie do norm obowiązkowego
stosowania np. w budownictwie).

• Decyzja o jej wdrożenia jest dobrowolną decyzją organizacji.
• Podano wymagania dotyczące systemów zarządzania jakością,

mające zastosowanie gdy organizacja potrzebuje wykazać
zdolność do ciągłego dostarczania wyrobu spełniającego
wymagania klienta i wymagania mających zastosowanie
przepisów oraz dąży do zwiększenia zadowolenia klienta przez
skuteczne stosowanie systemu, łącznie z procesami
dotyczącymi ciągłego doskonalenia systemu i zapewnienia
zgodności z wymaganiami klienta i wymaganiami mającymi
zastosowanie przepisów.

Uwaga: Projekt ISO/DIS 9001:2014 zatwierdzony dn. 9.05.2014

do zarejestrowania jako projekt całej ISO w statusie DIS
(do publikacji jako norma ISO 9001:2015 )

2014

PN - EN ISO 9004:2010P

Zarządzanie ukierunkowane na

trwały sukces organizacji .

Podejście

wykorzystujące zarządzanie

jakością

Podano wytyczne dla organizacji do osiągania
trwałego sukcesu w wymagającym i ciągle
zmieniającym się otoczeniu.
Ma ona
zastosowanie do wszystkich organizacji,
bez względu na ich wielkość, rodzaj i prowadzoną
działalność

2014

PN- ISO 10001:2009P

Zarządzanie jakością .

Zadowolenie

klienta .

Wytyczne dla organizacji dotyczące

kodeksów postępowania.  

Podano wytyczne dotyczące planowania, projektowania,
rozwoju, wdrażania, utrzymywania i doskonalenia kodeksu
postępowania dotyczącego zadowolenia klienta. Uwzględniono
kodeksy odnoszące się do wyrobów, zawierających deklaracje
składane klientom przez organizację, które dotyczą jej
zachowania. Przedstawiono uproszczone przykłady elementów
kodeksu dla różnych organizacji.

2014

PN- ISO 10002:2006P
Zarządzanie jak
ością.
Zadowolenie klienta.
Wytyczne dotycz
ące postępowania
z reklamacjami w organizacjach

.

Podano wytyczne dotyczące

projektowania i
wdrażania skutecznego procesu
postępowania z reklamacjami dla
wszystkich rodzajów transakcji łącznie z
elektronicznymi związanymi
z wyrobami organizacji.

Uwaga : ISO 10002:2014-07E z dn.

17.07.2014

została wydana w wersji

angielskojęzycznej

2014

PN- ISO 10003:2009P

Zarządzanie jakością.

Zadowolenie klienta.

Wytyczne dotyczące rozstrzygania sporów

na zewnętrz organizacji.

 

Podano wytyczne dla organizacji dotyczące planowania,

projektowania, rozwoju, funkcjonowania, utrzymywania i
doskonalenia skutecznego i efektywnego procesu rozstrzygania
sporów w odniesieniu do reklamacji, które nie
zostały rozwiązane przez organizację.
Uwzględniono: reklamacje odnoszące się do wyrobów
(usług, wytworów intelektualnych, przedmiotów materialnych,
materiałów przetworzonych) przeznaczonych dla klientów lub
wymaganych przez nich, procesu postępowania z reklamacjami lub
procesu rozstrzygania sporów; rozstrzyganie sporów wynikających
z krajowej lub międzynarodowej działalności gospodarczej, w tym
wynikających z handlu elektronicznego

2014

ISO 10004:2012 (ang.)

Quality management .

Customer satisfaction.

Guidelines for monitoring

and measuring.

Norma ISO dotycząca wytycznych do monitorowania i

pomiaru satysfakcji klienta.

zawiera:
• Idee satysfakcji klienta, naczelne zasad
• Ramy dla monitorowania i pomiaru satysfakcji klienta
• Planowanie monitorowania i pomiaru satysfakcji klienta
• Procesy monitorowania i pomiaru satysfakcji klienta
• Zachowanie i doskonalenie monitorowania i pomiaru procesów.
• Pojęcie Customer Satisfaction Index (CSI)

Uwaga: Jest zarejestrowany ISO/FDIS 10004 z kwietnia 2014
jako nowy projekt końcowy normy do głosowania.

2014

PN- ISO 10005:2007P
Systemy zar
ządzania jakością.
Wytyczne dotyczące planów ja
kości

.

• Podano wytyczne dotyczące opracowania, przeglądu,

akceptacji, stosowania i nowelizacji planów jakości.

• Ma zastosowanie do planów jakości dotyczących

procesu, wyrobu, przedsięwzięcia lub umowy, każdej
kategorii wyrobu
(przedmiot materialny, wytwór intelektualny,
materiały przetworzone i usługi) oraz każdego
sektora przemysłu.

• Koncentruje się przede wszystkim na realizacji

wyrobu i nie jest przewodnikiem do planowania
organizacyjnego systemu zarządzania jakością

2014

PN- ISO 10006:2005P

Systemy zarządzania jakością
.
Wytyczne dotyczące zarządzania j
akością w przedsięwzięciach

.

• Podano wytyczne dotyczące zarządzania

jakością w przedsięwzięciach mające
zastosowanie do przedsięwzięć o różnej
złożoności, małych lub dużych, o długim
lub krótkim okresie trwania, w różnych
środowiskach, bez względu na rodzaj
wyrobu lub proces przedsięwzięcia, co
może stwarzać konieczność pewnego
dostosowania podanych wytycznych
odpowiednio do danego przedsięwzięcia

2014

PN-ISO 10007:2005P
Systemy zarządzania jakością
. Wytyczne do
tyczące zarządzania konfiguracją

.

•Podano wytyczne dotyczące wykorzystania zarządzania
konfiguracją w organizacji, mające zastosowanie do
wspomagania wyrobów, od koncepcji do likwidacji.

•Przedstawiono w zarysie odpowiedzialności i usprawnienia
oraz opisano proces zarządzania konfiguracją obejmujący:
planowanie zarządzania
konfiguracją, identyfikację konfiguracji, nadzorowanie
zmian, opis statusu konfiguracji oraz audit konfiguracji.
•Zarządzanie konfiguracją jest działalnością z dziedziny,
która stosuje techniczne i administracyjne kierowanie
cyklem życia wyrobu, jego obiektami i ich informacją,
zapewniając identyfikację i identyfikowalność , status
spełnienia wymagań fizycznych i funkcjonalnych oraz
dostęp do dokładnych informacji we wszystkich fazach
cyklu życia .

2014

ISO 10008:2013 (ang.) wyd. 1 z maja 2013

Quality management . Customer satisfaction -

Guidelines for business-to-consumer electronic

commerce transactions

Zarządzanie jakością. Zadowolenie klienta.

Wytyczne dotyczące elektronicznego obrotu

handlowego między

przedsiębiorstwem a konsumentem

Dostarczenie wytycznych do planowania ,

projektowania, wdrożenia , utrzymania
i doskonalenia skuteczności i
efektywności elektronicznego obrotu handlowego
(B2C ECT) w organizacji.

Są uzupełnieniem Systemu Zarządzania w

organizacji

2014

PN- EN ISO 10012:2004P
Syst
emy zarządzania pomiarami.
Wymagania dotyczące proc
esów pomiarowych i wyposażenia pomiarowego

.

•Wyszczególniono ogólne wymagania i podano
wytyczne dotyczące zarządzania procesami
pomiarowymi i potwierdzeniem metrologicznym
wyposażenia pomiarowego, używanego do
wspomagania oraz wykazywania zgodności
z wymaganiami metrologicznymi.

•Wyszczególniono wymagania dotyczące
zarządzania jakością systemu zarządzania
pomiarami, który może być stosowany przez
organizację dokonującą pomiarów jako część całego
systemu zarządzania i w celu
zapewnienia spełnienia wymagań metrologicznych.

2014

PKN- ISO/TR 10013:2002

Wytyczne opracowania dokumentacji

systemu zarządzania.

•

Podano w nim wytyczne do opracowania i utrzymania
dokumentacji niezbędnej do zapewnienia skutecznego
funkcjonowania systemu zarządzania jakością, dostosowanej do
specyficznych potrzeb organizacji.

•

Omówiono różne rodzaje dokumentów stosowanych
w systemie zarządzania jakością (księgę jakości,
udokumentowane procedury, instrukcje robocze, formularze,
plany jakości, specyfikacje zewnętrzne, dokumenty zewnętrzne,
zapisy) i proces opracowywania dokumentacji oraz
zatwierdzania, wydawania i nadzorowania dokumentów systemu
zarządzania jakością.

•

Stosowanie ISO/TR 10013 pomoże w ustanowieniu zgodnego z
wymaganiami normy, udokumentowanego systemu zarządzania
jakością.

•

Można go również stosować do opracowywania dokumentacji
innych systemów zarządzania

2014

PN- ISO 10014:2008P
Za
rządzanie jakością.

Wytyczne do osiągania korzyści fin
ansowych i ekonomicznych

• Podano wytyczne do osiągania korzyści

finansowych i ekonomicznych dzięki
zastosowaniu 8 zasad zarządzania jakością
wg ISO 9000.

• Jest ona adresowana do najwyższego

kierownictwa organizacji i uzupełnia normę
PN-EN ISO 9004:2010.

• Podano przykłady możliwych do osiągnięcia

korzyści i zidentyfikowano metody i
narzędzia zarządzania, które pomogą pomóc
w ich uzyskaniu.

2014

PN - ISO 10015:2004P

Zarządzanie jakością.

Wytyczne

dotyczące szkolenia.

• Norma kładzie nacisk na wpływ szkolenia na ciągłe doskonalenie.

Celem jej jest pomoc organizacji w tym, aby
szkolenie było efektywną i skuteczną inwestycją.

• Wytyczne podane w normie mogą pomóc organizacji

w identyfikowaniu i analizowaniu potrzeb szkoleniowych,
w projektowaniu, planowaniu i przeprowadzaniu szkolenia, ocenie
danych oraz monitorowaniu i doskonaleniu procesu szkolenia, aby
osiągnąć zamierzone cele.

• Wytyczne te obejmują opracowanie, wdrożenie, utrzymanie i

doskonalenie strategii i systemów szkolenia wpływających na
jakość wyrobów dostarczanych przez organizację.

• Norma ma zastosowanie do organizacji wszystkich typów.

2014

PKN- ISO/TR 10017:2003P

Wytyczne dotyczące

technik statystycznych

odnoszących się do ISO

9001:2000.

•Raport jest pomocny w rozważeniu i wyborze metod
statystycznych odpowiednich do potrzeb organizacji.
•Zidentyfikowano w nim i opisano metody
statystyczne, które mogą być użyteczne dla
poszczególnych wymagań.
•Raport nie narzuca konieczności użycia podanych
metod i nie wyklucza stosowania innych
(nie tylko statystycznych) korzystnych dla
organizacji

.

2014

ISO 10018:2012-09

Quality management.

Guidelines on people involvement

and competence.

Zarządzanie jakością.

Wytyczne dotyczące

zaanagażowania ludzi i kompetencji.

Pierwsze wydanie normy będącej wskazówka

dla kierownictwa organizacji
obejmujące ocenę pracowników zaangażowanych
w System Zarządzania jakością

2014

PN- ISO 10019:2006P

Wytyczne

dotyczące wyboru konsultantów

systemu zarządzania jakością i

korzystania z ich usług.

•Zawiera wytyczne, które ułatwią wybór konsultanta
zdolnego do spełnienia specyficznych celów i
potrzeb organizacji oraz korzystanie z jego usług.
•Dokument ten będzie mógł być również
wykorzystany przez samych konsultantów,
jednostki zajmujące się kwalifikacją konsultantów
oraz przez organizacje konsultingowe.

2014

PN- EN ISO 19011:2012P

Wytyczne dotyczące auditowania

systemów zarządzania

.

•

Podano wytyczne dotyczące auditowania systemów

zarządzania, w tym zasad auditowania, zarządzania
programami auditów, prowadzenia auditów systemów
zarządzania, jak również wytyczne dotyczące oceny
kompetencji osób zaangażowanych w proces auditowania,
w tym odpowiedzialnych za zarządzanie programem
auditów, auditorów i zespołów auditujących.
•Norma może mieć zastosowanie do wszystkich organizacji
potrzebujących przeprowadzać audity wewnętrzne lub
zewnętrzne systemów zarządzania lub zarządzać programem
auditów.
•Zastosowanie normy do innych rodzajów auditów jest możliwe
pod warunkiem zwrócenia szczególnej uwagi na potrzebne
specyficzne kompetencje

2014

PN- EN 9100:2009P

Lotnictwo i kosmonautyka.

Systemy

zarządzania jakością . Wymagania

(na podstawie ISO 9001:2008)

•Określono wymagania dotyczące sytemu zarządzania jakością, gdy
organizacja, potrzebuje wykazać zdolność do ciągłego dostarczania wyrobu
spełniającego wymagania klienta i wymagania mających zastosowanie
przepisów i dąży do zwiększenia zadowolenia klienta przez skuteczne
stosowanie systemu, łącznie z procesami dotyczącymi ciągłego doskonalenia
systemu i zapewnienia zgodności z wymaganiami klienta i wymaganiami
mających zastosowanie przepisów.

PN- EN 9101:2010P
Lotnictwo i kosmonauty
ka. Sy
stemy zarządzania jakością. Ocena

(w oparciu o ISO 9001:2008).

•Określono wymagania dotyczące przygotowania i przeprowadzania
procesu auditu.

2014

PN- EN ISO 13485:2012P
Systemy zarządzania jakością.
W
yroby medyczne

.

Wymagania dla celów przepisów pr
awnych

.

Określono wymagania dotyczące systemów
zarządzania jakością, jeżeli organizacja
potrzebuje wykazać swoją zdolność do
dostarczania wyrobów medycznych i związanych
z nimi usług, które stale spełniają wymagania
klienta i wymagania przepisów prawnych
mających zastosowanie do wyrobów
medycznych i związanych usług.

Uwaga: projekt ISO/DIS 13485:2014
zatwierdzony 9.09.2014 do głosowania jako
projekt organizacji ISO

2014

PN- EN 15224:2013-04E

Usługi sektora

ochrony zdrowia.

Systemy zarządzania jakością.

Wymagania oparte

na EN ISO 9001:2008.

•Ta norma może być zastosowana do certyfikacji we
wszystkich organizacjach służby zdrowia oraz w
działalności socjalnej i zamienia dotychczasową normę
ISO 9001:2008 w tej branży.
•To jest ważne nie tylko dla szpitali lub stacjonarnych
pensjonatów, lecz także
dla praktyki lekarskiej i wyposażenia
w służbie zdrowia i organizacji opieki socjalnej.

PN-EN ISO 22000:2006P

Systemy zarządzania

bezpieczeństwem żywności .

Wymagania dla każdej organizacji

należącej do łańcucha żywnościowego

.

•Nowa norma jest atrakcyjnym narzędziem dla firm branży spożywczej
potrzebujących czegoś więcej niż tylko systemu

HACCP

(analiza zagrożeń i wyznaczenia punktów kontroli),ponieważ
łączy też wymagania wg ISO 9001:2008 dla tej specyficznej branży.

•Wyszczególniono wymagania dla organizacji do zarządzania systemem
bezpieczeństwa żywności w całym łańcuchu żywnościowym, gdzie organizacja
pokazuje swoje umiejętności do kontroli zagrożeń bezpieczeństwa żywności w
celu zapewnienia bezpiecznych produktów.
•Podano wymagania umożliwiające organizacji planowanie, projektowanie,
stosowanie, utrzymywanie i aktualizowanie systemu zarządzania
bezpieczeństwem żywności, który jest skierowany na dostarczenie produktu
gotowego, zgodnego z zamierzonym użyciem i zapewnia, że żywność jest
bezpieczna dla klienta

2014

ISO/TS 16949:2009

Systemy Zarządzania jakością.

Szczegółowe wymagania

do stosowania ISO 9001:2008

w przemyśle

motoryzacyjnym w produkcji seryjnej

oraz w produkcji części zamiennych.

•Zawiera dodatkowe specyficzne wymagania dotyczące SZJ
dla dostawców przemysłu motoryzacyjnego obejmujące
produkcję, dostarczanie usługi, nadzorowanie wyposażenia
do monitorowania i pomiarów, prowadzenie pomiarów ,
analizy i doskonalenie.
•Nie możliwe wyłączenie dotyczące projektowania procesu
wytwarzania
•Wymagane stosowanie metod SPC, narzędzi jakościowych
np. FMEA (analiza przyczyn i skutków) ,
zasady FIFO (pierwsze „weszło”, pierwsze „wyszło”)

2014

PN- EN ISO 14001:2005P

Systemy zarządzania

środowiskowego.

Wymagania i wytyczne

stosowania.

•Norma stanowi instrument wspomagający świadome oddziaływanie
ekologiczne przedsiębiorstwa z korzyścią dla środowiska.
• Wprowadzenie systemu zarządzania środowiskiem pozwala
metodycznie oceniać wpływ działalności przedsiębiorstwa
na środowisko naturalne.
•Ponadto pozwala podejmować skuteczne działania w celu
minimalizowania negatywnych oddziaływań na środowisko oraz
kontrolować efekty działalności w stosunku do otoczenia

Uwaga : jest projekt ISO/DIS 140001:2014

2014

PN-EN ISO/IEC 17025:2005P

Ogólne wymagania dotyczące kompetencji

laboratoriów badawczych i wzorcujących

Wyspecyfikowano ogólne wymagania dotyczące kompetencji do
przeprowadzania badań i/lub wzorcowań, łącznie z pobieraniem próbek.
Norma obejmuje badania i wzorcowania, które są wykonywane przy
wykorzystaniu metod znormalizowanych, metod nieznormalizowanych
oraz metod, które zostały opracowane w laboratorium.
Niniejszy standard może być stosowany we wszystkich
laboratoriach, niezależnie od ilości pracowników, zakresu
prowadzonych badań oraz wzorcowań, podejmujących jeden lub więcej
rodzajów działalności, tj.:
-pobieranie próbek,
-opracowywanie nowych metod badawczych,
-rozwój nowych metod badawczych.

Norma ISO 17025 oparta jest na systemie jakości zgodnym z
normą ISO 9001.
Oznacza to, że jeżeli laboratorium działa zgodnie z wymaganiami ISO
17025, to równocześnie wykonuje swoje badania i wzorcowania
w systemie jakości zgodnym z normą ISO 9001.

2014

PN-EN ISO 15189:2008P

Laboratoria medyczne.

Szczególne wymagania dotyczące

jakości i kompetencji.

Norma ISO 15189 to międzynarodowa norma
oparta na ISO/IEC 17025:2005 „Ogólne
wymagania dotyczące laboratoriów badawczych
i wzorcujących”
oraz na ISO 9001
,,System zarządzania jakością’’.
Dokument ten
dotyczy systemu jakości i
kompetencji technicznych laboratoriów
medycznych.
Norma przeznaczona jest również dla jednostek
akredytujących w celu potwierdzania i uznawania ich
kompetencji.

2014

PN- ISO 15489-1: 2006P
Informacja i dokumentacja – 
Zarządzanie dokumentami – Część 1: Zasady

ogólne.

PKN- ISO/TR 15489-2:2010P
Informacja i dokumentacja –
Zarządzanie dokumentami -Część 2: Wytyczne

• Podano wskazówki dotyczące zarządzania dokumentami w wytwarzających

je organizacjach publicznych bądź prywatnych.

• Uwzględniono zarządzanie dokumentami we wszystkich formach i na wszystkich

nośnikach, wytworzonymi bądź otrzymanymi przez jakąkolwiek organizację w toku jej
działalności lub każdą osobę indywidualną, zobowiązaną do wytwarzania i zachowania
dokumentów.

• Podano wskazówki dotyczące odpowiedzialności organizacji za dokumenty, określania

zasad postępowania z dokumentami, procedur, systemów i procesów dokumentacyjnych,
a także zarządzania dokumentami jako wsparcia procesów zarządzania jakością.

• Podano wskazówki dotyczące projektowania i wprowadzania systemów

dokumentacyjnych.

• Nie uwzględniono zarządzania dokumentami archiwalnymi w instytucjach archiwalnych.
• Podano 21 terminów

2014

ISO/TS 17582:2014-02E

“Quality management systems -

Particular requirements for the

application of ISO 9001:2008 for

electoral organizations at

all levels of government”.

• System Zarządzania Jakością –

Szczególne wymagania w zastosowaniu
normy ISO 9001:2008 dla
władz wybieralnych na
wszystkich poziomach administracji

 

• Publikacja 11.02.2014

2014

ISO 18091:2014-02E

Quality management systems -

Guidelines for

the application

of ISO 9001:2008 in local

government

• System Zarządzania Jakością –

Wytyczne do
stosowania ISO 9001:2008
w lokalnej administracji

• Opublikowano 10.02. 2014

2014

ISO/WD 21001

Quality management systems -

Requirements for the application of ISO 9001:2008

educational organizations

• System Zarządzania Jakością -

Wymagania dla stosowania ISO 9001:2008 dla
organizacji edukacyjnych

• Status projektu roboczego (20.20)- WD- projekt

roboczy zapoczątkowane badanie –stan początkowy

• Podobna norma już jest wydana :

DIN ISO 29990:2010-12
„Lerndienstleistungen für die Aus-
und Weiterbildung- Grundlegende Anforderungen an
Dienstleister”

(Usługi nauczania w nauczaniu i dalszym kształceniu –

podstawowe wymagania do usługodawcy).

• Ta norma ma odniesienie do ISO 9001

2014

PN-N-18001:2004P

Systemy zarządzania bezpieczeństwem

i higieną pracy.  

Wymagania.

• Podano wymagania dotyczące systemów

zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
w celu umożliwienia organizacji
opracowania polityki i celów w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy,
z uwzględnieniem wymagań wynikających z
przepisów prawnych i innych wymagań
dotyczących tej dziedziny

2014

PN- N- 19001:2006P

Wewnętrzny System Kontroli (WSK). Wymag
ania

• Podano wymagania dotyczące wewnętrznego

systemu kontroli obrotu towarami, technologiami i
usługami o znaczeniu
strategicznym dla bezpieczeństwa państwa,
a także dla utrzymania międzynarodowego
pokoju i bezpieczeństwa.

• Przedstawione w normie wymagania mają

zastosowanie, gdy organizacja zamierza wdrożyć
wewnętrzny system kontroli obrotu wyżej
wymienionymi wyrobami

2014

PN-ISO 26000:2012P

Wytyczne dotyczące społecznej

odpowiedzialności

Podano wytyczne dotyczące odpowiedzialności społecznej

mające zastosowanie do wszystkich rodzajów organizacji -
niezależnie od ich wielkości, lokalizacji i formy własności.
Zdefiniowano 27 terminów.
Przedstawiono koncepcje, zasady i
praktyki odnoszące się do odpowiedzialności społecznej.
Podano wytyczne
dotyczące kluczowych obszarów i wdrażania
odpowiedzialności społecznej w organizacji, identyfikowania
interesariuszy oraz komunikowania zobowiązań, osiągnięć i
innych informacji związanych z odpowiedzialnością społeczną

2014

PN- ISO / IEC 27001:2007P

Technika informatyczna.

Techniki bezpieczeństwa.

Systemy zarządzania

bezpieczeństwem informacji- SZBI. Wymagania.

•Przedstawiono wymagania dotyczące ustanowienia, wdrożenia, eksploatacji,
monitorowania, przeglądu, utrzymania i doskonalenia udokumentowanego SZBI w
całościowym kontekście ryzyk biznesowych i określono wymagania dotyczące
wdrożenia zabezpieczeń dostosowanych do potrzeb pojedynczych organizacji lub ich
części

Uwaga !!!

Opublikowano 2 wydanie normy ISO/IEC 27001:2013-09E

Information technology -- Security techniques -- Information security management

systems – Requirements

Norma ISO 27001:2013-09 została całkowicie przebudowana, zarówno w treści normy, jak
również w Załączniku A.
Struktura normy została dostosowana do wytycznych z Aneksu SL, które standaryzują
strukturę wszystkich norm dotyczących systemów zarządzania.
Zabezpieczenia w Zał. A zostały zaktualizowane, uzupełnione i pogrupowane nieco inaczej.

.

2014

PN-ISO 31000:2012P

Zarządzanie ryzykiem .

Zasady i wytyczne.

W niniejszej Normie Międzynarodowej podano zasady i ogólne

wytyczne dotyczące zarządzania ryzykiem.
Niniejsza Norma Międzynarodowa może być stosowana przez
każde publiczne, prywatne lub spółdzielcze przedsiębiorstwo,
stowarzyszenie, grupę lub osoby fizyczne.
Dlatego też niniejsza Norma Międzynarodowa nie jest
specyficzna dla żadnego przemysłu lub sektora.

Niniejsza Norma Międzynarodowa może być stosowana dla

każdego typu ryzyka, bez względu na jego charakter oraz
niezależnie od pozytywnych czy negatywnych konsekwencji.

Niniejsza Norma Międzynarodowa nie jest przeznaczona do

stosowania na potrzeby certyfikacji.

2014

ISO 39001:2012-10 (ang.)

Road traffic safety Management. (RTS)

Requirements with guidance for

use

Zarządzanie bezpieczeństwem

w ruchu drogowym.

Wymagania i wytyczne do

stosowania

W niniejszej Normie Międzynarodowej podano zasady i ogólne wytyczne dotyczące

bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Wszystkie organizacje, które
przyczyniają się do systemu ruchu drogowego powinny ten standard wdrożyć i
certyfikować. Niniejsza Norma Międzynarodowa może być
stosowana przez władze administracyjne związane z ruchem drogowym np. wydziały
komunikacji urzędów miast i gmin, policję, producentów pojazdów mechanicznych,
przedsiębiorstwa budowy dróg i mostów, przedsiębiorstwa transportu. Celem powinna być
poprawa bezpieczeństwa a w konsekwencji zmniejszenie liczby ofiar w ruchu drogowym
(zabitych i rannych).

W załączniku podano wytyczne do zastosowania tej normy.

2014

PN- EN ISO 50001:2012P

Systemy zarządzania energią

Wymagania i zalecenia użytkowania

Niniejsza Norma określa wymagania mające zastosowanie
do użytkowania i zużycia energii, w tym praktyk pomiaru, dokumentacji i
sprawozdawczości, projektowania i nabywania dla urządzeń,
systemów, procesów i personelu, mających wkład w wydajność
energetyczną. Niniejsza
norma ma zastosowanie do wszystkich zmiennych wpływających na
wydajność energetyczną, które może monitorować i na które ma wpływ
organizacja.
Norma ma zastosowanie do dowolnej organizacji chcącej
zapewnić sobie spełnienie założeń swojej polityki energetycznej oraz
pragnącej zademonstrować ją innym.
Zgodność taką potwierdza się
bądź to za pomocą samooceny i samodeklaracji zgodności,
bądź też za pomocą certyfikatu systemu zarządzania energią wydanego
przez zewnętrzną organizację.
Niniejsza Norma dostarcza również, w
załączniku A, informacji na temat jej wykorzystania.

2014

PN - EN ISO/IEC 80079-34:2011P

Atmosfery wybuchowe - Część 34:

Stosowanie systemów

jakości przy produkcji urządzeń

 

(oryg.)

Określono szczegółowe wymagania i
informacje odnośnie tworzenia i
utrzymywania systemu zapewnienia jakości
produkcji urządzeń elektrycznych i
nieelektrycznych przeznaczonych do
stosowania w atmosferach wybuchowych
gazów, par, pyłów i mgieł.
Przeznaczona jest do stosowania
przez producentów, "jednostki
odpowiedzialne za
weryfikację" oraz organy prawodawcze.

2014

PN- ISO/IEC 90003:2007P

Inżynieria oprogramowania.

Wytyczne

stosowania ISO 9001:2000

do oprogramowania

komputerów

• Dostarczono wytyczne dla organizacji do

stosowania normy zarządzania jakością w akwizycji,
dostarczaniu, rozwoju, eksploatacji i pielęgnacji
oprogramowania komputerów odnoszącego się
do zabezpieczenia usług

• Jest projekt ISO/IEC PD TR 90003
zaczęto głosowanie obiegowe 12.10.2013

2014

ISO/IEC TR 90005:2008

• Systems engineering -

Guidelines for the application of

ISO 9001 to system life cycle

processes

ISO/IEC TR 90006:2013

• Information technology -

Guidelines for the application of

ISO 9001:2008 to IT service

management and its integration

with ISO/IEC 20000-1:2011

2014

ISO 9001 dla „małych firm”. Metody

postępowania – Poradnik Komitetu ISO/TC 176, III
wydanie 2011r.

• W poradniku podano wskazówki dla małych organizacji

dotyczące opracowania i wdrażania systemu
zarządzania jakością, opartego na ISO 9001:2008.

• Wszystkie wymagania tej Normy Międzynarodowej mają

charakter ogólny i są przeznaczone do stosowania przez
wszystkie organizacje, niezależnie od ich rodzaju,
wielkości i dostarczanego wyrobu.

• „Organizacje” obejmują „przedsiębiorstwa produkujące i

sprzedające wyroby, firmy” świadczące usługi, firmy
prawnicze i instytucje finansowe, jak również nie
nastawione na zysk organizacje, takie jak fundacje,
szpitale publiczne, albo administracje samorządowe

Dziękuję za uwagę

PYTANIA?

2014