Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka Sp. z o.o. Warszawa 2014
Aktualności
księgowe
LIPIEC/WRZESIEŃ 2014
NumER SPECJALNY
ISSN: 2299-2766
PODATKI RACHuNKOWOŚĆ PŁACE
1.
Tylko wyjazd poza
stałe miejsce pracy jest
podróżą służbową str. 2
2.
Nie każdy wydatek na
nocleg pracownika
korzysta ze zwolnienia
z PIT
str. 3
3.
Wydatek na nocleg
twórcy nie musi być
jego opodatkowanym
przychodem
str. 4
4.
Nawet jeśli podróż
nie jest służbową,
wydatki na nią mogą być
zwolnione z PIT
str. 5
5.
Zapewnienie noclegu
pracownikowi
budowlanemu może
być dla niego przychodem
opodatkowanym
PIT
str. 6
6.
Zwolnienie z PIT
wydatków na wyżywienie
nie może przekroczyć
wysokości diety
str. 7
7.
Dieta może być
przychodem pracownika
opodatkowanym
PIT
str. 8
8.
Przedsiębiorca wliczy
w koszty podatkowe
swoje diety
str. 9
9.
Niektóre wydatki
poniesione przez firmę
na rzecz delegowanego
zleceniobiorcy są jego
przychodem
str. 10
10.
Wydatek na
ubezpieczenie może
być kosztem delegacji
zwolnionym z PIT str. 11
11.
Koszty dojazdu na staże
i praktyki w ramach
programów UE
str. 12
W numerze
Rozliczanie podróży 2014:
najnowsze interpretacje
Choć od wejścia w życie przepisów
nowego rozporządzenia regulującego
podatkowe rozliczanie krajowych i za-
granicznych podróży delegacyjnych mi-
nął już rok z okładem, wciąż pojawiają
się nowe wątpliwości. Bowiem – jak to
w życiu – najdoskonalszy nawet legisla-
tor nie jest w stanie przewidzieć wszyst-
kich przypadków, które przyniesie życie.
A tym samym także praktyka ustanowio-
nych przez niego norm prawnych. Dlate-
go uznaliśmy, że warto kolejne specjalne
wydanie naszego czasopisma poświęcić
interpretacjom organów skarbowych,
poświęconych tym kwestiom. Przecież
w praktyce rozliczeń każdej firmy – nie-
zależnie od jej wielkości – podróże służ-
bowe czy inne wyjazdy związane z pro-
wadzoną działalnością gospodarczą są
codziennością. mówiąc inaczej, umie-
jętne kwalifikowanie związanych z tym
wydatków do zwolnionych z PIT lub
stanowiących przychód osoby delego-
wanej, jest kluczowe dla rozliczeń z fisku-
sem. Podobnie jak zaliczanie ich – bądź
nie – do kosztów podatkowych firmy.
Dlatego wszystkie artykuły przygotowa-
liśmy pod kątem ich użyteczności oraz
powszechności występowania wytypo-
wanych przypadków.
PIT od noclegów
pracowników
budowlanych
Polisa może być
kosztem podatkowym
w ramach delegacji
Firmy budowlane zatrudniają w ra-
mach prowadzonej działalności
pracowników budowlanych, którzy
bezpośrednio na placu budowy wy-
konują prace.
Celem realizacji zadań budowlanych
pracownicy przemieszczają się na
miejsce danej budowy. W wielu przy-
padkach wyjazdy na plac budowy
trwają kilka dni i pracownik musi sko-
rzystać z noclegu, który zapewniany
jest przez firmę.
Jeśli pracodawca będzie finanso-
wać pracownikom budowlanym wy-
datki tytułem noclegów, w związku
z ich wyjazdami w celu wykonywania
umówionej pracy, które nie będą mia-
ły charakteru podróży służbowych, to
świadczenia z tytułu tych wydatków
będą stanowić dla tych pracowników
nieodpłatne świadczenie jako przy-
chód ze stosunku pracy.
Więcej strona 6
Brak jest przepisów, które nakładałyby
obowiązek pokrycia wydatku na ubezpie-
czenie od następstw nieszczęśliwych wy-
padków przez podmiot zlecający wyjazd.
Skoro tak, to takie świadczenie stanowić
będzie w świetle prawa podatkowego
przychód, który należy zaliczyć do odpo-
wiedniego źródła, określanego według
stosunku łączącego wnioskodawcę z oso-
bą, której zleca podróż. Jednakże w przy-
padku zagranicznej podróży służbowej
koszt polisy ubezpieczeniowej pokrytej
przez pracodawcę, obejmującej opiekę
zdrowotną, a także transport zwłok do
Polski na wypadek śmierci pracownika
poza granicami kraju, nie stanowi jego
przychodu w rozumieniu ustawy o PIT.
Natomiast koszt polisy ubezpieczeniowej,
obejmującej ubezpieczenie od następstw
nieszczęśliwych wypadków, stanowi
przychód z nieodpłatnego świadczenia
podlegający opodatkowaniu.
Więcej strona 11
Zamów prenumeratę roczną: tel. 22 518 29 29, cok@wip.pl
2
Rozliczanie podróży 2014
Aktualności księgowe
Wydawca: Grzegorz Cherbetko
Redaktor: Zbigniew Biskupski
Druk: Paper&Tinta
Nakład: 1000 egz.
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a
Tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10
e-mail: cok@wip.pl
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264
– Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,
Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy
Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł
1.
Tylko wyjazd poza stałe miejsce pracy
jest podróżą służbową
Jeśli miejscem pracy zatrudnionych
pracowników jest obszar wojewódz-
twa, w którym zamieszkują, to każdy
wyjazd poza granicę województwa
wykonywany na zlecenie pracodaw-
cy powoduje, że pracownik znajduje
się w podróży służbowej. To oznacza,
że wypłacane pracownikom w po-
dróży diety oraz należności z tytułu
kosztów podróży mogą korzystać
ze zwolnienia z opodatkowania na
mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy
o PIT.
Problematyka wzajemnej korela-
cji przepisów art. 775 par. 1 i art. 29
par. 1 pkt 2 Kodeksu pracy w zakre-
sie określeń „stałe miejsce pracy”
i „miejsce wykonywania pracy” oraz
wynikających z tego obowiązków
stron stosunku pracy była wielo-
krotnie przedmiotem analizy i oceny
Sądu Najwyższego. W uzasadnieniu
do uchwały składu siedmiu sędziów
Sądu Najwyższego z 19 listopada
2008 r., sygn. akt II PZP 11/08 (OSNP
2009 nr 13–14, poz. 166), Sąd uznał,
iż nie jest sprzeczne z prawem wska-
zanie w umowie o pracę pewnego
obszaru geograficznego jako miejsca
wykonywania pracy. Takie ukształto-
wanie miejsca świadczenia pracy jest
możliwe, bowiem nie wyklucza tego
żaden przepis prawa.
użyte w art. 29 par. 1 pkt 2 Kodek-
su pracy określenie „miejsce wyko-
nywania pracy” należy utożsamiać
z zamieszczonym w art. 775 par. 1
Kodeksu pracy określeniem „stałe
miejsce pracy”, bowiem to rozróżnie-
nie nie ma doniosłości normatywnej.
użyta w art. 775 par. 1 Kodeksu pra-
cy wzmianka o stałym miejscu pracy
wskazuje przy tym, że za punkt od-
niesienia należy przyjąć właśnie miej-
sce wykonywania pracy określone
w umowie o pracę, zgodnie z art. 29
par. 1 pkt 2 Kodeksu pracy.
Zwolnienie z PIT należności
za delegację
Przysługujące pracownikowi z tytułu
odbytej podróży służbowej, w terminie
i w państwie określonym przez pra-
codawcę, diety i należności takie jak
koszty za przejazdy, dojazdy, noclegi,
a także inne wydatki określone przez
pracodawcę odpowiednio do uzasad-
nionych potrzeb podlegają zwolnieniu
od podatku dochodowego na podsta-
wie ww. art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) usta-
wy o podatku dochodowym od osób
fizycznych.
Warunkiem niezbędnym dla sko-
rzystania ze zwolnienia określonego
w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy
o podatku dochodowym od osób fi-
zycznych jest odbycie przez pracowni-
ka podróży służbowej. Przepisy prawa
podatkowego nie zawierają definicji
podróży służbowej. Dlatego w tej kwe-
stii należy posłużyć się definicją zawar-
tą w ustawie z 26 czerwca 1974 r. Ko-
deks pracy (Dz.u. z 1998 r. nr 21, poz. 94
ze zm.).
Zgodnie z art. 22 par. 1 Kodeksu pracy,
przez nawiązanie stosunku pracy pra-
cownik zobowiązuje się do wykonywa-
nia pracy określonego rodzaju na rzecz
pracodawcy i pod jego kierownictwem
oraz w miejscu i czasie wyznaczonym
przez pracodawcę, a pracodawca – do
zatrudniania pracownika za wynagro-
dzeniem. umowa o pracę określa stro-
ny umowy, rodzaj umowy, datę jej
zawarcia oraz warunki pracy i płacy,
w szczególności: rodzaj pracy (pkt 1),
miejsce wykonywania pracy (pkt 2),
wynagrodzenie za pracę odpowiada-
jące rodzajowi pracy, ze wskazaniem
składników wynagrodzenia (pkt 3),
wymiar czasu pracy (pkt 4), termin roz-
poczęcia pracy (pkt 5), o czym stanowi
art. 29 par. 1 Kodeksu pracy. Z kolei,
pracownikowi wykonującemu na po-
lecenie pracodawcy zadanie służbowe
poza miejscowością, w której znajduje
się siedziba pracodawcy lub poza sta-
łym miejscem pracy przysługują należ-
ności na pokrycie kosztów związanych
z podróżą służbową (art. 775 par. 1).
Kiedy podróż jest delegacją
Warunki wypłacania należności z tytułu
podróży służbowej pracownikowi za-
Aktualności
księgowe
„Aktualności Księgowe” wraz z przysługującymi
Czytelnikom innymi elementami dostępnymi
w subskrypcji (e-letter, strona www i inne) chro-
nione są prawem autorskim. Przedruk materiałów
opublikowanych w „Aktualnościach Księgowych”
oraz w innych dostępnych elementach subskryp-
cji – bez zgody wydawcy – jest zabroniony. Zakaz
nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem
się na źródło.
Publikacja „Aktualności Księgowe” została
przygotowana z zachowaniem najwyższej
staranności i wykorzystaniem wysokich kwa-
lifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów oraz
konsultantów. Zaproponowane w publikacji
„Aktualności Księgowe” oraz w innych dostęp-
nych elementach subskrypcji wskazówki, pora-
dy i interpretacje nie mają charakteru porady
prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przy-
padku może wymagać dodatkowych, pogłębio-
nych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie
mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko
organów i urzędów państwowych. W związku
z powyższym Redakcja nie może ponosić odpo-
wiedzialności prawnej za zastosowanie zawar-
tych w publikacji „Aktualności Księgowe” lub
w innych dostępnych elementach subskrypcji
wskazówek, przykładów, informacji itp. do
konkretnych stanów faktycznych.
Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonej
reklamy; ma prawo odmówić zamieszczenia
reklamy, jeżeli jej treść lub forma są sprzeczne
z linią programową bądź charakterem publi-
kacji oraz interesem Wydawnictwa Wiedza
i Praktyka.
Copyright by Wydawnictwo
Wiedza i Praktyka Sp. z o.o.
Warszawa 2014
WAŻNE!
Pracownik, mający wskazany w umowie o pracę
określony obszar jako miejsce wykonywania pra-
cy, nie jest w podróży służbowej, jeżeli tego ob-
szaru nie opuszcza.
3
Aktualności księgowe
Zamów prenumeratę roczną: tel. 22 518 29 29, cok@wip.pl
Rozliczanie podróży 2014
trudnionemu u innego pracodawcy niż
wymieniony w par. 2 określa się w ukła-
dzie zbiorowym pracy lub w regulaminie
wynagradzania albo w umowie o pracę,
jeżeli pracodawca nie jest objęty układem
zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany
do ustalenia regulaminu wynagradzania
– co stanowi par. 3 art. 775 Kodeksu pracy.
Natomiast zgodnie z par. 4 art. 775 Ko-
deksu pracy, postanowienia układu zbio-
rowego pracy, regulaminu wynagradza-
nia lub umowy o pracę nie mogą ustalać
diety za dobę podróży służbowej na
obszarze kraju oraz poza granicami kraju
w wysokości niższej niż dieta z tytułu po-
dróży służbowej na obszarze kraju okre-
ślona dla pracownika, o którym mowa
w par. 2.
O podróży służbowej oraz należnych
z tytułu jej odbywania należnościach
decyduje zatem to, że określone zada-
nie w ramach świadczonej pracy wy-
konywane jest przez pracownika poza
miejscem ustalonym w umowie o pra-
cę jako stałe miejsce jej wykonywania.
Tak więc, jeżeli pracownik wykonuje
zadania związane ze stosunkiem pracy
poza stałym miejscem pracy wskaza-
nym w umowie o pracę, przysługują
mu należności na pokrycie kosztów
związanych z podróżą służbową.
Sam fakt, wykonywania pracy w in-
nym miejscu niż przewidziane w umo-
wie o pracę, musi wynikać z polecenia
wyjazdu służbowego. Pracownicy od-
bywają więc podróż służbową wów-
czas, gdy otrzymali od pracodawcy
polecenie wykonania zadania służbo-
wego poza miejscowością, w której
znajduje się siedziba pracodawcy lub
poza stałym miejscem wykonywania
pracy określonym w umowie o pracę.
W przypadku świadczenia przez pra-
cownika pracy poza określonym terenem,
może być ono uznane za wykonywanie
zadań w ramach podróży służbowej jedy-
nie wówczas, gdy wykonywanie tego za-
dania odbywa się w miejscu, które nie jest
według umowy o pracę miejscem stałego
jej wykonywania.
Por. Interpretacja indywidualna Dyrektora
Izby Skarbowej w Katowicach z 28 lutego
2014 r.; IBPBII/1/415-1103/13/BD.
Stefan Woliński
specjalista ds. podatków
Podstawa prawna:
w
Art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy z 26 lipca 1991 r. o po-
datku dochodowym od osób fizycznych (tekst
jedn. Dz.u. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.).
w
Rozporządzenie ministra Pracy i Polityki Spo-
łecznej z 29 stycznia 2013 r. w sprawie należ-
ności przysługujących pracownikowi zatrud-
nionemu w państwowej lub samorządowej
jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży
służbowej (Dz.u. z 2013 r., poz. 167).
2.
Nie każdy wydatek na nocleg pracownika korzysta
ze zwolnienia z PIT
Gdy pracodawca ponosi wydatki
za noclegi pracowników w związ-
ku z ich wyjazdami, niebędącymi
podróżami służbowymi w ramach
obowiązków pracowniczych na jego
rzecz, to wartość tego świadczenia
(noclegu) będzie stanowić dla tych
pracowników nieodpłatne świadcze-
nie jako przychód ze stosunku pracy.
Przychód ten jednakże będzie korzy-
stać ze zwolnienia z podatku docho-
dowego określonego w art. 21 ust. 1
pkt 19 ustawy o PIT, tj. do wysokości
nieprzekraczającej miesięcznie kwo-
ty 500 zł.
Natomiast, wartość świadczenia prze-
kraczająca kwotę 500 zł, ponoszona
przez pracodawcę z tytułu zapewnienia
noclegu takiemu pracownikowi, praco-
dawca będzie miał obowiązek doliczyć
do wynagrodzenia wypłaconego temu
pracownikowi w danym miesiącu i od
łącznej wartości obliczyć, pobrać i od-
prowadzić zaliczkę na podatek docho-
dowy według zasad przewidzianych
dla opodatkowania przychodów ze
stosunku pracy, zgodnie z przepisami
art. 31, 32 i 38 ustawy o PIT.
Świadczenia w postaci zapewnie-
nia pracownikowi noclegu (zwrotu
kosztów za nocleg) nie można utoż-
samiać z ustawowymi obowiązkami
pracodawcy związanymi z porządkiem
w zakładzie pracy, w tym z organizacją
pracy lub wyposażeniem pracowników
w narzędzia i materiały niezbędne do
wykonywania pracy.
Czym innym jest zatem organizacja
stanowiska pracy polegająca na udo-
stępnieniu pracownikowi biurka, ma-
teriałów biurowych, czy pokrywanie
przez pracodawcę wydatków związa-
nych ze zużyciem prądu lub eksploata-
cją samochodu służbowego podczas
godzin pracy, czym innym natomiast
zapewnienie pracownikowi noclegu
czy wyżywienia w sytuacji, gdy dobo-
wa norma czasu pracy pracownika nie
obejmuje noclegu, pracownik nie prze-
bywa w podróży służbowej, a na praco-
dawcy nie ciąży ustawowy obowiązek
finansowania wydatków mieszkanio-
wych, czy też żywieniowych pracow-
nika, dla którego – zgodnie z zawartą
umową o pracę – wyjazdy są nieodłącz-
nym i stałym elementem wykonywania
obowiązków służbowych, jak to jest np.
w przypadku pracowników-przedsta-
wicieli handlowych.
Na gruncie przepisów prawa pra-
cy nie ma przeszkód, aby katalog
świadczeń związanych z pracą, obo-
wiązujący u danego pracodawcy,
przewidywał zapewnienie pracow-
nikowi wyżywienia, noclegu, bądź
zwrot kosztów noclegu, czy też wyży-
wienia związanego z wykonywaniem
zadań służbowych poza miejscowo-
ścią zamieszkania pracownika. Nie
oznacza to jednak, że zapewnienie
tego rodzaju świadczeń należy do
obowiązków pracodawcy. Stąd zwrot
pracownikowi zwiększonych kosz-
tów wykonywania pracy (niemający
charakteru wynagrodzenia za pra-
cę), stanowi dodatkowe świadczenie
otrzymywane przez pracownika od
pracodawcy.
Zasadą jest bowiem, że wszelkie
świadczenia pozostające w związku ze
stosunkiem pracy powinny być trakto-
wane jako element wynagrodzenia za
pracę i w ten sam sposób opodatko-
wywane, tj. wraz z wynagrodzeniem za
miesiąc, w którym zostały pracowniko-
WAŻNE
Wszelkiego rodzaju świadczenia uzyskane
w ramach stosunku pracy stanowią przychód
pracownika – opodatkowany lub korzystający
ze zwolnienia.