Badania
prowadzone przez
Taylora nad praca
Frederick Winslow Taylor
amerykański inżynier, wynalazca
stali szybkotnącej i młota
parowego, twórca tayloryzmu.
Taylor był jednym z głównych
przedstawicieli nurtu
inżynierskiego w nauce
organizacji i zarządzania. Nurt
ten zajmował się organizacją
procesów produkcyjnych i
usługowych w różnych
dziedzinach gospodarki.
ur. 20 marca 1856,
zm. 21 marca 1915
Taylor był pionierem w dziedzinie
wydajności pracy. Wprowadził liczne
innowacje w sposobie projektowania
stanowisk pracy i w sposobie szkolenia
pracowników, którzy mieli te funkcje
wykonywać. Innowacje te przyniosły
poprawę jakości wyrobów i lepsze morale
pracowników. Taylor sformułował również
podstawowe idee naukowego zarządzania.
Według Taylora sprawne
zarządzanie firmą wymaga:
oddzielenia planowania pracy od jej wykonania
daleko idącego podziału i specjalizacji pracy
ścisłej kontroli przez kierownika wykonywania
zadań
zróżnicowania bodźców finansowych
odpowiednio do wydajności i pomiaru czasu
pracy
funkcjonalnej struktury organizacyjnej, gdzie
każdy dział czy zespół pracowniczy zajmuje się
wytwarzaniem jednego z elementów
składających się na produkt finalny
W 1912 Taylor pisał": 'powolne
wykorzystanie pracy jest najważniejszym
problemem, z którym musimy sobie
poradzić w Stanach Zjednoczonych. Jest
to też z pewnością najważniejszy
problem, z którym uporać się muszą
obecnie Anglicy [cyt. za J. Kurnalem
s.55].
Taylor sformułował system następujących
kroków postępowania mających na celu
zwiększenie efektywności i wydajności siły
roboczej
Krok 1. Naukowo opracować każdy element pracy na
danym stanowisku w miejsce praktykowanych metod
typu. "mniej więcej"
Krok 2. Naukowo dobierać pracowników i następnie
szkolić ich do wykonywania pracy zgodnie z krokiem 1.
Krok 3. Nadzorować pracowników, by mieć pewność, że
będę się stosować do przypisanych im metod
wykonywania pracy.
Krok 4. Dalej planować pracę, ale wykorzystać
robotników do faktycznego wykonania pracy.
Zastosowanie zasad proponowanych przez
Taylora spowodowało w wielu
organizacjach osiągnięcie wzrostu
wydajności pracy.
Te właśnie osiągnięcia spotkały się również
z krytyką, że zmniejszyło się ogólne
zapotrzebowanie na siłę roboczą.
Najważniejszą nowością wprowadzoną
przez Taylora było badanie sposobów
pracy, ruchu robotników przy posługiwaniu
się narzędziami i maszynami.
Jednym z najbardziej znanych eksperymentów Taylora
było dobranie właściwej łopaty do załadunku i
wyładunku takich materiałów jak: żużel, węgiel, koks,
ruda i piasek. Dla optymalizacji czasu wyładunku i
załadunku Taylor wprowadził 15 rodzajów łopat.
W konsekwencji pracę którą poprzednio wykonywało ok.
500 robotników mogło dzięki dobranemu odpowiedniego
narzędzia tu - łopaty, wykonywać 140 osób.
Taylor ustalił na podstawie przeprowadzonych badań
takie cech łopaty jak między innymi: kształt szufli,
ciężar, długość trzonka, kąt rozstawienia nóg przy pracy,
kąt wychylenia przy nabierania surówki i jej wyrzucie.
Możemy więc powiedzieć, że Taylor dał początek
ergonomii.
Prowadził także badania nad:
sortowaniem kulek do łożysk, analizą
mikroruchów, przerwami w pracy,
skracaniem dnia pracy, premiami i
karami oraz zastosowaniem kar
ostrzegawczych prowadzących do
zwolnienia z pracy. Opracował
chronometraż.
Tayloryzm
amerykańska metoda organizacji pracy
stworzona przez Fredericka W. Taylora.
Zakłada ona maksymalną intensyfikację pracy
przy efektywnym wykorzystaniu czasu i
obcięciu kosztów. Postuluje także podział
procesu technologicznego na czynności proste,
przy eliminacji zbędnych nawyków. Tayloryzm
wprowadził oparty na chronometrażu (pomiar
czasu przy pomocy sekundomierzy) system
normowania pracy, który sprzężony jest z
systemem wynagradzania.
Chronometraż
metod ustalania czasu potrzebnego na wykonanie
pracy w określonych warunkach techniczno-
organizacyjnych na podstawie określonej liczby
pomiarów czasu. Na podstawie pomiarów czasów
metodą chronometrażu określane są normatywy
czasów planowanych na wykonanie danego zadania.
Całość badania związanego z pomiarem czasu
dzielimy na trzy etapy:
1.
Etap przygotowawczy
2.
Etap właściwej obserwacji i pomiaru czasu
3.
Opracowanie wyników
Funkcje
przedsiębiorstwa
według Henriego
Fayola
Henri Fayol
Po ukończeniu szkoły górniczej w St.-
Etienne pracował jako inżynier
górnik w kopalniach Commentry,
Montviq i du Berry. W 1888 roku
został dyrektorem generalnym
Societe Mineure et Metallurgique de
Commentry - Fourchambault et
Decazeville. Miał on przeprowadzić
likwidację tego przedsiębiorstwa,
tymczasem po kilku latach pod jego
kierownictwem zakłady zaliczano do
czołówki europejskiej. Tym samym
udowodnił, że na stanowiskach
kierowniczych wyższego szczebla
powinni być ludzie z uzdolnieniami w
dziedzinie zarządzania.
ur. 1841 w Stambule,
zm. 1925 w Paryżu
H. Fayol zajmował się na przełomie XIX i XX
wieku problematyką zarządzania
organizacjami. Za główne jego osiągnięcie
uznaje się sformułowanie funkcji
zarządzania w szerokim i wąskim znaczeniu.
Odnoszą się one głównie do przedsiębiorstw
przemysłowych, jednak jak pisał sam H.
Fayol, mogą znaleźć one zastosowanie
również w administracji. Funkcje działalności
przedsiębiorstwa podzielone zostały na
sześć rodzajów: techniczne, handlowe,
finansowe, ubezpieczeniowe, rachunkowe i
administracyjne.
Funkcje przedsiębiorstwa według H. Fayola
Funkcje
Charakterystyka
funkcja techniczna
zapewnienie metod, narzędzi,
urządzeń służących do
wytworzenia produktu
funkcja handlowa
prowadzenie zaopatrzenia oraz
sprzedaży, utrzymywanie
kontaktów z kontrahentami
funkcja finansowa
zapewnienie środków
finansowych, nadzorowanie ich
wydawania
funkcja ubezpieczeniowa
ochrona mienia i pracowników,
zapobieganie problemom
związanym z personelem i bezpie
czeń st wem
funkcja rachunkowa
księgowość podatkowa i zarządcza
funkcja administracyjna
planowanie (przewidywanie),
organizowanie, rozkazywanie,
koordynacja, kontrola
Funkcja administracyjna składa się z planowania,
organizowania, rozkazywania, koordynacji oraz
kontroli. H. Fayol przez planowanie rozumiał
badanie możliwych w przyszłości zdarzeń oraz
opracowywanie dla nich odpowiednich programów
działania. Organizowanie podzielił na aspekt
materialny (organizacja zakładu pracy, narzędzi,
maszyn) oraz społeczny (organizacja pracy ludzi).
Rozkazywanie oznacza spowodowanie, że personel
będzie funkcjonował w zamierzony sposób.
Koordynacja to łączenie wszystkich czynników
przedsiębiorstwa, jednoczenie i harmonizowanie
ich wysiłków dla osiągnięcia zamierzonych celów.
Wreszcie kontrolowanie to sprawdzanie zgodności
działania organizacji z przepisami prawa oraz
wydanymi rozkazami.
Bibliografia:
•
Zbigniew Martyniak, Organizacja i zarządzanie15 pionierów,
Antykwa Kraków 1999,s.7-19,
•
Zbigniew Martyniak, Prekursorzy nauki organizacji i
zarządzania, PWE Warszawa 1989, s.16-22,
•
http://edu.pjwstk.edu.pl/wyklady/poz/scb/index12.html
•
J Griffin s. 74
•
http://pl.wikipedia.org/wiki/Henri_Fayol
•
H. Fayol 1947, s.34-6
•
http://www.exporter.pl/zarzadzanie/pracownicy/2fayol.html