---

Overview

edytowanie
funkcje
formaty
błędy
adresy
ułatwienia
paski narzędzi
FUNKCJA JEŻELI
funkcje logiczne
Wyszukiwanie w tablicy
sumowanie warunkowe
Wykresy
Data i czas

---

Sheet 1: edytowanie

1 Podstawy edycji arkusza
1.1	Poruszanie się po arkuszu
	Zmiany aktywnej komórki dokonuje się klawiszami strzałek, PageUp, PageDown
	Można też kliknąć myszką na wybranej komórce (kursor myszy: gruby biały krzyżyk)
	Excel automatycznie potrafi rozpoznawać spójne obszary danych.
	Potrenuj poruszanie się po arkuszu przy użyciu klawiszy Ctrl + strzałki
	0,22080	0,54280	0,08890	0,92700		AAAA	BBBB	DDDD	FFFF
	0,85230	0,43150	0,94100	0,07120		OOOO	FFFF	PPPP	HHHH
	0,41050	0,24280	0,06830	0,06660		DDDD	GGGG	UUUU	NNNN
	0,18600	0,51140	0,35760	0,79080		PPPP	LLLL	EEEE	JJJJ
	0,00200	0,11460	0,89820	0,38910		YYYY	BBBB	RRRR	KKKK
	0,92650	0,60840	0,39550	0,93640		OOOO	WWWW	WSDE	MMMM
	0,20950	0,75560	0,08940	0,11760		YYYY	ZZZZ	CCCC	XXXX
	0,83170	0,28930	0,97900	0,96780		QQQQ	SSSS	POIU	VVVV
				0,09440
				0,47640
				0,78040
				0,30560
	0,40450	0,60630	0,33970	0,56680		0,15600	0,98350	0,00070	0,51770
	0,85050	0,57730	0,03020	0,82830		0,00430	0,34600	0,52210	0,13320
	0,12580	0,51360	0,50310	0,73910		0,35910	0,41920	0,25920	0,25040
	0,22970	0,86240	0,41490	0,93060		0,63850	0,29770	0,60230	0,99770
	0,54290	0,42720	0,60510	0,59900		0,95750	0,48810	0,17300	0,68340
1.2	Zaznaczanie obszarów
	Aby zaznaczyć obszar użyj kombinacji: Shift + strzałki.
	Można też skorzystać z myszy - przesuwając kursor przy wciśniętym lewym przycisku.
	Aby zaznaczyć cały wiersz lub całą kolumnę użyj myszy klikając odpowiednio na nagłówkach
	Zaznacz prostokątny obszar (w poprzednim punkcie) wyznaczony przez 4 zielone komórki
	Aby zaznaczyć kilka odrębnych obszarów:
		1. Zaznacz pierwszy obszar
		2. Przytrzymując klawisz Ctrl, zaznaczaj myszką kolejne obszary
	Zaznacz wszystkie i tylko te komórki, które zawierają liczby (w poprzednim punkcie) a następnie zmień kolor czcionki na brązowy
1.3	Edycja zawartości komórek
	Aby wprowadzić do komórki dane, po prostu zacznij wpisywać znaki z klawiatury. (Excel przejdzie w tryb edycji)
	UWAGA: Poprzednia zawartość komórki zostanie nadpisana.
	Aby zachować wprowadzone zmiany użyj klawisza ENTER (ewentualnie TAB lub strzałki)
	Aby anulować zmiany użyj ESC
	Aby poprawić zawartość komórki przejdź do trybu edycji - klawisz F2							UWAGA:	Użyj trybu edycji (klawisz F2)
									do śledzenia odwołań w formułach!
	Zmiany do komórek można wprowadzać także przy użyciu paska formuł
	Wprowadź do zielonej komórki (pod poleceniem) swoje imię.
	Popraw w niebieskiej komórce tekst "Kurs Word'a" na tekst "Kurs Excel'a"
			Kurs Word'a
	Aby skasować zawartość komórki użyj klawisza Delete (lub Backspace i ENTER)
	Skasuj zawartość różowych komórek							To	trzeba	usunąć
	Aby skasować większy obszar danych, najpierw go zaznacz, a następnie użyj Delete
	Skasuj więcej rzeczy
	Więcej	rzeczy	do	skasowania
	Więcej	rzeczy	do	skasowania
	Więcej	rzeczy	do	skasowania
	Więcej	rzeczy	do	skasowania
	Więcej	rzeczy	do	skasowania
	Więcej	rzeczy	do	skasowania
1.4	Kopiowanie, wklejanie, przenoszenie
	Kopiowanie komórki (lub zaznaczonego obszaru) - Ctrl + C
	Wklejanie komórki (lub zaznaczonego obszaru):
		- ustaw aktywną komórkę w lewy górny narożnik obszaru docelowego
		- wciśnij Ctrl + V
		- aby wkleić wartości komórek (nie formuły) Edycja/Wklej specjalnie
	UWAGA: zawartość komórek pod wklejonym obszarem zostanie nadpisana!
	Skopiuj zakres komórek G12:J19 do obszaru z początkiem w komórce niebieskiej

---

Sheet 2: funkcje

2 Funkcje wbudowane - wprowadzenie
	Microsoft Excel oferuje szereg wbudowanych funkcji i umozliwia tworzenie własnych
	Ten temat będzie dotyczył jedynie funkcji wbudowanych
2.1	"Ręczne" wywoływanie funkcji odbywa się analogicznie do tworzenia formuł (od znaku =)
	W takim przypadku musimy jednak znać nazwę (identyfikator) i składnię wywoływanej funkcji
	Na przykład: =PIERWIASTEK(C17)
	lub: =POTĘGA(C17;1/2)
	Proszę wyliczyć pierwiastek kwadratowy z liczby wpisanej do komórki C17
	49
2.2	Wywołanie funkcji za pomocą kreatora
	Excel oferuje kreatora, który nie tylko grupuje funkcje i zapoznaje z ich identyfikatorami, ale
	zawiera informacje na temat argumentów i działania danej funkcji
	Proszę wyliczyć zadanie używając funkcji Future Value (finansowe-->FV)
	Jaka będzie wartość funduszu emerytalnego po dziesięciu latach wpłacania realnie 200 złotych miesięcznie
	jeśli roczna stopa procentowa wynosi 12% ?
	roczna stopa		miesięczna stopa		liczba miesięcy		rata
	wartość funduszu
2.3	Zagnieżdżanie funkcji
	Funkcje w Exellu można zagnieżdżać do 7 poziomów w obrębie jednej formuły
	Jeżeli potrzebujemy obliczyć bardziej złożone wyrażenie, musimy skorzystać z wyników pośrednich
	Można również napisać własną funkcję w języku Visual Basic
	przykład:
	Załóżmy, że komuś zachciało się wyliczyć pierwiastek, pierwiastka, pierwiastka itd. 9 poziomów
	liczba
	500		1,04974956454989		1,01221186977905
			wynik pośredni - 7 poziomów				wynik końcowy - dwa poziomy z pośredniego
	Oczywiście przykład był absurdalny, czasami jednak zachodzi konieczność budowania bardzo złożonych formuł
	Zwykle składają się one z wielu funkcji (szczególnie funkcji warunkowych)
2.4	Ogólne zasady działania funkcji
	Podstawowa zasada działania funkcji wynika z jej definicji matematycznej:
	na wejściu mamy argumenty, zaś na wyjściu pojedynczy wynik (liczbę lub tekst) - wartość funkcji
	Dana funkcja jest określona na pewnym zbiorze swoich argumentów. Aby móc korzystać z funkcji
	musimy znać ten zbiór
	Funkcję wywołujemy za pomocą nazwy (identyfikatora) podając wymagane argumenty wejściowe
	(mogą też być niewymagane, a niektóre funkcje nie mają argumentów)
	Ideą funkcji jest "ukrycie" przed użytkownikiem linii kodu realizującej czynności dla niego nie istotne.
	Użytkownika interesuje tylko poprawny wynik działania funkcji po wprowadzeniu niezbędnych argumentów
2.5	Argumenty funkcji
	Będziemy rozważać tylko te funkcje Excel'a, dla których argumentami są wartości lub zakresy
	Funkcje bezargumentowe
	Nie wymagają argumentów do zwrócenia wartości
	na przykład:		22-01-16 02:50
	Funkcje jednoargumentowe
	Do zwrócenia wartości wymagają pojedynczego argumentu
	na przykład:
			1,4142135623731
	Funkcje wieloargumentowe
	Do zwrócenia wartości wymagają zakresu, zbioru lub pojedynczej wartości
	Zakres
	Zakres jest ciągiem lub tablicą komórek (w szczególnym przypadku jednoelementową)
	Oznaczamy go podając komórkę początkową i po dwukropku - końcową:
	na przykład:
	1	4		argument funkcji SUMA zawiera zakres komórek z tabeli
	2	5
	3	6
	RAZEM	21
	Zbiór
	Przyjmijmy, że zbiór różni się tym od zakresu, że może zawierać komórki nie będące jednym ciągiem lub tabelą
	Zbiór może zawierać pojedyncze komórki i zakresy. Rozdzielamy je wtedy średnikiem
	1	4
	2	5		argumentem funkcji suma jest zbiór zakresów
	3	6		oraz adresów pojedynczych komórek
	RAZEM	21
	Oprócz funkcji SUMA typowymi przykładami funkcji wieloargumentowych są ŚREDNIA i inne statystyczne

---

Sheet 3: formaty

1 Formaty
1.1	Aby sformatować komórki zaznaczamy je i po naciśnieciu prawego przycisku myszy wybieramy formatuj komórki
	na przykład:
	proszę sformatować poniższe liczby
	13234		liczbowy, trzy miejsca po przecinku, liczby ujemne na czerwono i z minusem
	120		walutowy, dwa miejsca po przecinku, symbol marki niemieckiej
	35765		datowy, RRRR-MM-DD
	0,620833333333333		czasowy, HH:MM
	0,1		procentowy, zero miejsc po przecinku
	0,094488188976378		ułamkowy, do trzech cyfr
	1324344		naukowy, do dwóch miejsc dziesiętnych
1.2	Najważniejsza rzecz do zapamiętania przy formatach
	Formaty dotyczą tylko warstwy wyświetlania
	Zastosowanie formatu na wartości liczbowej pozostawia ją niezmienioną (w szczególności jej nie skraca)
	Zaokrąglenia dotyczą TYLKO wyświetlania na ekranie.
	przykład:
	proszę sformatować poniższy ułamek na liczbę, do jednego miejsca po przecinku
	0,123	* 1000=	123
					formuła
	Wykorzystanie formatów do zaokrąglania wartości prowadzi do błędów w obliczeniach.
	Do rzeczywistego zaokrąglania służy funkcja ZAOKR()
1.3	Formatowanie wierszy i kolumn
	Formatowanie komórek można również przeprowadzić wybierając z menu Format->formatuj komórki
	Oprócz formatowania komórek w menu znajdziemy polecenia do formatowania wierszy i kolumn
	Ukrywanie kolumn / wierszy
	Ukryte kolumny i wiersze nie tracą swojej zawartości, a jedynie stają się niewidoczne dla użytkownika i drukarki
	Ukryjmy na chwilę wiersze 53 i 54
	Zauważmy, że numeracja wskazuje na ukryte wiersze / kolumny
	Odkrywanie zakrytych kolumn i wierszy
	Aby odkryć zakryte kolumny / wiersze należy zaznaczyć sąsiadów i bądź z menu rozwijanego
	bądź z menu pod prawym przyciskiem wybrać "odkryj"
	Wysokość wiersza i szerokość kolumny można regulować myszką, lub precyzyjniej - za pomocą
	odpowiednich poleceń z menu.
	Takie formatowanie dotyczy całego wiersza (kolumny) na danym arkuszu.
1.4	Formatowanie arkusza
	Aby zaznaczyć arkusz należy wybrać ctrl+A z klawiatury lub kliknąć na szary prostokąt w lewym górnym rogu
	W menu Format-->Arkusz znajdziemy możliwość zmiany nazwy arkusza i jego ukrywania
	Ukrywanie odbywa się na podobnych zasadach, co ukrywanie wierszy / kolumn.
	Skoroszyt powinien zawierać przynajmniej jeden odkryty arkusz.
1.5	Formatowanie tekstowe
	Oprócz formatowania liczbowego, Excel umożliwia sformatowanie tekstu wewnątrz komórki
	Dostępne pod prawym przyciskiem menu umożliwia:
	- zmianę rozmiaru, kroju i koloru czcionki
	- zmianę rozmiaru, koloru i stylu obramowania
	- zmianę stylu i koloru tła
	- wyrównanie tekstu w komórkach
	- zawijanie tekstu
	- ochronę komórek
	Warto poświęcić chwilę uwagi dwóm ostatnim
	Zawijanie tekstu
	Tekst nie zawsze mieści się w komórce. Można zwiększyć szerokość kolumny, niekiedy jednak korzystniejsza
	jest zmiana wysokości wiersza.
	na przykład
	Ten tekst nie jest zawinięty
	Ten tekst jest zawinięty
	Budując tabele pamiętajmy o warstwie wizualnej: zawinięte, wyśrodkowane i pokolorowane nagłówki wyglądają
	profesjonalnie i ciekawie:
			oceny
		Imię i nazwisko studenta	ocena popraw- ności	ocena pomysłu	ocena estetyki
	Spróbujmy nadać poniższej tabeli estetyczny wygląd:
	Nazwisko wykładającego	Rodzaj przedmiotu	Kierunek studiów	Specjalność	Liczba godzin tygodniowo
	Blokowanie komórek
	Blokowanie komórek stanowi bardzo poważne narzedzie dla programisty
	Znajduje ono zastosowanie szczególnie wtedy, gdy nie chcemy dopuścić nieuprawnionych osób do modyfikowania
	zawartości komórek arkusza.
	Ważne:
	Blokowanie komórek zaczyna działać dopiero gdy ustawimy arkusz w tryb chroniony
	Zbudujmy proste obliczenie sumy dwóch liczb. Co się stanie, gdy użytkownik omyłkowo wpisze
	wartość w komórkę zawierającą formułę ?
	3	8
	2
	3
	Zablokujmy komórkę zawierającą formułę i odblokujmy komórki do których użytkownik ma wpisać wartość.
	Następnie z menu narzędzia-->ochrona wybierzmy "chroń arkusz"
	Chronimy zawartość, obiekty i scenariusze. Opcjonalnie można wybrać ochronę z hasłem
	Spróbujmy teraz "zniszczyć" zawartość komórki zawierającej formułę.
	Przy blokowaniu komórek należy nie zapomnieć o odblokowaniu tych, które mogą być zmieniane
1.5	Ćwiczenie
	Przedsiębiorca handlowy dokonuje zakupów towarów o różnych stawkach podatku VAT (0, 2, 7 i 22%)
	Sprawdzanie i podsumowania faktur zajmuje wiele czasu. Proszę skonstruować ARKUSZ zawierający tabelę
	na 10 wierszy, wg schematu:
	towar	cena	ilość	suma brutto	netto	VAT stawka	VAT kwota
	suma i poszczególne kwoty VAT mają się wyliczać same, zaś kolumny tabeli mają być podsumowane
	Ponadto należy zabezpieczyć tabelę przed wpisaniem wartości w inne komórki, niż wymagane.
	Proszę nadać tabeli estetyczny wygląd.

---

Sheet 4: błędy

3. Błędy w formułach ich oznaczenia na ekranie
3.1	Oznaczenie błędu w Excel rozpoczyna się od znaku # (hash)
	na przykład:
		10,00000000000		211,101871142821
3.2	Błąd wyświetlania
	Jest najmniej znaczącym błędem, gdyż nie powoduje zmian w obliczeniach a jedynie niemożność wyświetlenia wyniku
	Rozwiązaniem jeest najczęściej redukcja liczby miejsc po przecinku (tylko dla wyświetlania), zmniejszenie czcionki
	zmiana formatu wyświetlania, albo po prostu - rozszerzenie kolumny
		10,00000000000		rozwiążmy ten błąd rozszerzając kolumnę, a następnie redukując liczbę
				miejsc po przecinku (w warstwie wyświetlania)
	Niekiedy mamy do czynienia z sytuacją złośliwą: kiedy za ###### ukrywa się inny błąd, który z braku miejsca nie
	mógł zostać wyświetlony
			#NAME?		poszerzmy teraz kolumnę D
3.3	Błąd argumentu
	Wynika najczęściej wprowadzenia niewłaściwego TYPU argumentu do funkcji lub formuły
		#VALUE!		w tym przykładzie próbowano spierwiastkować wartość tekstową
a	2	#VALUE!		w tym przykładzie próbowano dodać tekst do liczby
3.4	Błąd dzielenia przez zero
2		#DIV/0!		próba podzielenia dwójki przez pustą komórkę (Excel przyjął zero)
3.5	Błąd w konstrukcji formuły
2	2	#NAME?		zamiast kolumny B wpisano VB
	4	#MACRO?		"czeski" błąd w nazwie funkcji
3.6	Błąd niedostępności wartości
	#N/A	#N/A		stosowany często umyślnie w celu umożliwienia wyliczenia formuł
				Formuły będą się wyliczać, pokazując w wyniku #N/D!
				Po zastąpieniu celowo wprowadzonego błędu liczbą formuły pokarzą wartości
	ta komórka zawiera celowo wprowadzony błąd niedostępności
3.7	Błąd adresu
	Chyba "najcięższy" błąd - powstaje najczęściej, gdy usuniemy komórki do których odwoływaliśmy się
	za pomocą adresów bezwzględnych
	rozwiązanie: natychmiastowe użycie COFNIJ (ctrl+Z) po usunięciu komórek
		#REF!		ta formuła odwoływała się do usuniętego wiersza w sposób bezwzględny
				nie pozostał po niej żaden ślad
	UWAGA: usunięcie komórek nieszczy formuły odwołujące się bezpośrednio do nich w sposób bezwzglęedny
3.8	Błąd zakresów lub rozwiązania
	Błąd zakresów występuje w przypadku wykroczenia poza możliwości obliczeniowe Excela
	np. przez powstanie za dużej lub za małej liczby lub w innym przypadku niemożności wyliczenia
	rozwiązania formuły przez Excela
35	500	#NUM!		podniesiono 35 do potęgi 500
3.9	Błąd przecięcia obszarów nieprzecinających się
		#REF!		formuła zawiera sumę poniższej tabeli wierszami
	1	2	3	wierszy nie rozdzielono przecinkiem, zatem nie ma części wspólnej
	4	5	6

---

Sheet 5: adresy

1 Adresy względne i bezwzględne
1.1	Adresy względne (np. C5) odwołują się do komórki (komórek) w zależności od położenia komórki zawierającej adres
	2
		4				0
							ta komórka powstała przez skopiowanie C12
							adres względny "przeliczył się" i wskazuje na
							komórkę zaznaczoną na szaro
		ta komórka zawiera w formule adres względny B9
1.2	Stosowanie adresów względnych jest użyteczne, gdy kopiujemy formuły w tabelach:
	x	2^x
	0	1		przyjrzyjmy się formule zawartej w pierwszym wierszu, drugiej kolumny tabeli
	1			zawiera ona adres względny (B26)
	2
	3			skopiujmy (ctrl+c, crtl+v) lub "pociągnijmy" tę komórkę do pozostałych wierszy
	4
	5
	6
	7
	8
	9
	10
1.3	Adresy względne mogą być przyczyną błędów w budowaniu tabel
	x	x-śr	(x-śr)^2
	0	-5				przyjrzyjmy się formułom (klawisz F2)
	1					druga i trzecia kolumna odwołują się do komórek
	2					zawierających pojedynczą wartość w sposób względny
	3
	4					skopiujmy pierwszy rząd drugiej trzeciej i czwartej kolumny
	5					na pozostałe wiersze
	6
	7					powstały błedy, bo formuły kolejnych wierszy poszukiwały
	8					średniej oraz ilości za każydm razem piętro niżej z powodu
	9					stosowania adresów względnych
	10
suma	55		0
średnia	5
ilość	11
1.4	Adresy bezwzględne odwołują się do wskazanych komórek, kolumn lub wierszy niezależnie od położenia
	komórki zawierającej adres
	5	liczba		potęga	wynik
				0	1		przyjrzyjmy się formule w pierwszym wierszu
				1			tabeli i następnie skopiujmy do kolejnych wierszy
				2
				3
				4
				5
1.5	Adres bezwzględny oznaczamy przez dodanie znaczka $ przed identyfikator wiersza lub kolumny
	na przykład:		$C$7	odwołuje się bewzględnie do komórki C7
			$B12	odwołuje się bezwzględnie do kolumny B i względnie do wiersza
			D$8	odwołuje się względnie do kolumny i bezwzględnie do wiersza 8
	Kiedy używa się drugiego i trzeciego przypadka ?
	Załóżmy, że budujemy tabelę iloczynów
		wskaźnik
		0,2	0,6	0,4	0,5	0,2	0,1
	100	20							przyjrzyjmy się formule
	200								i skopiujmy ją na pozostałe
liczba	300								komórki tabeli
	400
	500
1.6	Ćwiczenie
	Przy uwzględnieniu zasad budowania formuł przy użyciu adresów względnych i bezwzględnych
	zaprogramuj poniższą tabelę
	Mając daną początkową wpłatę oraz miesięczną stopę procentową, oblicz jak będzie wyglądał stan
	rachunku bankowego w kolejnych dwunastu miesiącach - zbudować tabelę
	zakładamy miesięczną kapitalizację odsetek
	wpłata początkowa	1000
	miesięczna st. proc	1,235%

---

Sheet 6: ułatwienia

3. Ułatwienia
1.1	Nazwy
	Nadawanie nazw pewnym obszarom arkusza ułatwia poruszanie się po nim w przypadku wykorzystywania
	dużej częsci jego powierzchni.
	Nazwy nadaje się za pomocą polecenia wstaw-->nazwa-->definiuj, zaznaczywszy uprzednio komórkę lub zakres
	Korzysta się z nadanych nazw za pomocą klawisza F5
	Nadajmy komórce B200 nazwę "tutaj" i wróćmy "do góry"
	Odwołajmy się do B200 za pomocą klawisza F5 i jej nazwy
	Nazwy nie mogą zawierać spacji i odradzam stosowanie polskich znaków
	Nazwy można nadawać też komórkom w innych arkuszach.
	Zdefiniujmy nazwę "tabela" dla skonstruowanej przez nas tabeli w arkuszu "formaty:
	Wróćmy do arkusza "ułatwienia" i znów skorzystajmy z F5
	Usuwamy zdefiniowane nazwy za pomocą wstaw-->nazwa-->definiuj-->usuń
1.2	Komentarze
	Komentarze są bardzo pomocne zarówno użytkownikowi, jak i programiście arkusza.
	Generujemy je za pomocą menu wstaw-->komentarz [lub 'wstaw komentarz' z menu po prawym przycuskiem myszy]
	Obecność komentarza w komórce jest sygnalizowana czerwoną plamką w prawym górnym rogu komórki
	pjk: to jest mój komentarz do tej komórki
	Komentarze powinny stać się widoczne po najechaniu myszką nad obszar skomentowanej komórki lub
	po wybraniu z menu widok-->komentarze
	Skomentuj komórki tabeli instruując użytkownika, co mają zawierać poszczególne komórki
	liczba 1	liczba 2	suma
1.4	Kasowanie zawartości komórek
	Najprostszymi sposobami skasowania zawartości komórek są
	naciśnięcie del
	Po zaznaczeniu danego obszaru, naciśnięcie del spowoduje usunięcie zawartości tekstowej i liczbowej komórek
	nadpisanie
	Po zaznaczeniu zapisanej komórki możemy po prostu zacząć wpisywać nową wartość. Poprzednia zostanie usunięta
	Spróbuj skasować zawartość (del) oraz nadpisać poniższe komórki
	tekst	123,4	12
	Niestety kasowanie i nadpisywanie nie daje pożądanych rezultatów w przypadku sformatowanych komórek
	Spróbujmy ponownie:
	tekst	123,4	komentarz 12
	W takim przypadku, aby skutecznie usunąć formatowanie, zawartość lub komentarze
	stosujemy menu edycja--> wyczyść
	wszystko	- wyczyści komórki do białych kratek
	zawartość	- wyczyści zawartość (to samo, co del)
	formaty	-usunie formaty i formatowanie
	komentarze
1.5	Pola tekstowe
	Oprócz komentarzy dotyczących całych komórek Excel umożliwia stosowanie pól tekstowych
	Pole tekstowe wygodnie jest wstawiać za pomocą odpowiedniej ikony w pasku narzędzi 'Rysowanie'
	(jeżeli pasek jest niewidoczny -> należy najpierw dostosować pasek)
	Proszę wstawić pole tekstowe i trochę je zmodyfikować
1.6	Blokowanie okienek
	Polecenie okno-->zablokuj okienka ułtwia pracę z dużymi tabelami, w których zachodzi konieczność
	pamiętania nagłówków wierszy i/lub kolumn
	Spróbuj "zakratkować" tabelę w arkuszu "pomocniczy". Potem wprowadzić wartość 100 dla 30 wskaźnika
	Wykonaj to samo ustawiająć kursor w pierwszej komórce tabeli i blokując okienka
1.7	Dzielenie okna
	Dzielenie okna skoroszytu jest w zasadzie podobne do blokowania. Zamiast zablokować pewne komórki
	skoroszytu, umieszcza każdą sekcję podziału w osobnym oknie.
	Poza tym blokowanie działa "w dół na lewo" od kursora, zaś podział - w cztereech podstawowych kierunkach
	W arkuszu "pomocniczy" odblokuj zablokowane okienka i wybierz okno-->podział
1.8	Nowe okno
	Polecenie okno-->nowe okno generuje nowe okno tego samego skoroszytu.
	Z menu okno wybierz "nowe okno", a następnie rozmieść okna sąsiadująco w poziomie
	Ustaw oba okna tak, aby widoczny był ten sam obszar arkusza i spróbuj coś wpisać w dowolną komórkę
	Okna zawierają aktualne i bieżące kopie skoroszytów. Dopiero zamknięcie ostatniego oznacza zamknięcie pliku
	to tutaj!

---

Sheet 7: paski narzędzi

4. Paski narzędzi
	Paski narzędzi można dostosowywać do swoich potrzeb w następujące sposoby
	a. ukrywanie i odkrywanie istniejących pasków narzędzi
	b. tworzenie własnych pasków narzędzi
	c. rozmieszczanie istniejących i własnych pasków narzędzi za pomocą myszki
	d. dodawanie, usuwanie i zmiana położenia ikonek na dowolnym pasku narzędzi
	e. tworzenie własnych ikonek i przypidywanie im makr
	Pracę z paskami narzędzi rozpoczynamy klikając prawym przyciskiem myszki na dowolnym z nich
	Ad. a
	Te możliwości daje nam menu kontekstowe ukazujące się po naciśnięciu prawego przycisku na pasku
	Ad. b, c, d, e
	Te możliwości uzyskujemy poprzez wybranie z menu polecenia DOSTOSUJ

---

Sheet 8: FUNKCJA JEŻELI

1. Funkcja warunkowa JEŻELI
1.1	Zasada dzialania funkcji warunkowej
	Funkcje warunkowe sa podstawa wiekszosci jezykow programowania. Dzieki nim można uzalezniac
	zachowanie się maszyny od pewnych warunków.
	Generalna zasada działania:
				tak		Wykonaj coś
	Czy warunek spełniony ?
				nie
						Wykonaj coś innego
1.2	Budowa funkcji warunkowej
	Warunek
	Warunek jest określony jako wynik pewnych operacji logicznych i może przyjmować tylko wartości prawda/fałsz
	na przykład:
	2>0	1
	A19="1.2"	1
	A19=1,2	0
	W Excelu funkcja warunkowa ma postać:
	=Jeżeli(warunek;wartość jeżeli prawda; wartość jeżeli fałsz)
	Zatem w zależności od warunku w komórce znajdzie się jedna lub droga wartość
	Wartość:
	Zarówno "wartość jeżeli prawda" jak i "wartość jeżeli fałsz" mogą być:
	- liczbą,
	- tekstem (w tym także pustym łańcuchem),
	- formułą.
1.3	Przykłady
	A	B
	0	0	A nie mniejsze od B			Przyjrzyj się formułom.
	6	3	A większe B			Zwróć uwagę na zagłębianie funkcji warunkowych.
1.4	Budowanie formuł z użyciem funkcji warunkowych
	Najłatwiej korzystać z kreatora, który podaje wartości warunku i wartość zwracaną przez funkcję.
							Suma do zapłaty nie może przekroczyć
	kwota	podatek 10%	dojazd 7%	kaucja 2%	razem		1000 złotych.
	900,00 zł	90,00 zł	63,00 zł	18,00 zł			Zbuduj odpowiednią formułę przy wykorzystaniu
							funkcji jeżeli
1.5	Zadanie 1
	Ułóż i zastosuj formułę podającą nazwę gracza, który wygrał w każdej z prób.
	W przypadku remisu niech funkcja zwróci słowo "remis".
	Wygrywa gracz, który zdobył więcej punktów.
		Punkty
	Próba	Bolek	Lolek	Wygrał:
	1.	100	90
	2.	110	120
	3.	100	100
1.6	Zadanie 2
	Kwota stypendium naukowego zależy od średniej z danego semenstru
	Zbuduj odpowiednie formuły dla wyliczenia wysokości stypendium dla poszczególnych studentów
	Budując formuły korzystaj z poniższej tabeli
	Popraw estetykę tabeli
	od	do	stawka
	2,00	4,00	- zł
	4,01	4,10	150,00 zł
	4,11	4,20	160,00 zł
	4,21	4,30	170,00 zł
	4,31	4,40	200,00 zł
	4,41	4,50	220,00 zł
	4,51	6,00	255,00 zł
	Nazwisko	Imię	nr indeksu	średnia studiów	stupendium
				RAZEM
	Najczęstszy błąd: =JEŻELI (B84 <= E94 <= C84; ...

---

Sheet 9: funkcje logiczne

2. Funkcje logiczne
2.1	Wprowadzenie
	Funkcje logiczne znajdują zastosowanie przede wszystkim w tworzeniu warunków dla funkcji jeżeli
	Do funkcji logicznych Excela, poza funkcją jeżeli(), należą:
	ORAZ()		koniunkcja
	LUB()		alternatywa
	FAŁSZ()		zwraca wartość fałsz
	PRAWDA()		zwraca wartość prawda
	NIE()		negacja
2.2	Funkcja ORAZ() - koniunkcja
	Funkcja oraz() jest funkcją wieloargumentową i zwraca wartość prawda, jeśli wszystkie jej argumenty są prawdziwe
	Składnia funkcji oraz() jest następująca:
	=ORAZ(warunek 1; warunek 2;....;warunek n)
	Przykład:		Uwaga! Przykłady nie uwzględniają zerowych wartości
	A	B
	-2	2	mają różne znaki
2.2	Funkcja LUB() - alternatywa
	Funkcja lub() jest również wieloargumentowa i zwraca wartość prawda, jeśli któryś z jej argumentów jest prawdziwy
	Funkcja lub() ma następującą składnię:
	=LUB(warunek 1; warunek 2;....;warunek n)
	Przykład:
	A	B
	2	-2	któraś jest dodatnia
2.3	Pozostałe funkcje
	Pozostałe funkcje są oczywiste i ich przedstawienie ograniczam do przykładu.
	0
	1
	1
	0
2.4	Zadanie
	Jeżeli którykolwiek z parametrów przekroczy 2, to wartość ma być ich iloczynem, w przeciwnym razie - sumą.
	Dodatkowo, jeżeli któryś z parametrów będzie ujemny to wartość ma pokazywać tekst "BŁĄD"
	par.1	par.2	par.3	wartość
pomiar 1
pomiar 2
pomiar 3
pomiar 4
pomiar 5
pomiar 6

---

Sheet 10: Wyszukiwanie w tablicy

Tabela pionowa					Tabela pozioma
Sprzedaż	Podstawa	Procent			Sprzedaż	0	1000	2000	3000
0	0	6%			Podstawa	0	60	140	240
1000	60	8%			Procent	6%	8%	10%	12%
2000	140	10%
3000	240	12%
Funkcje wyszukiwania mają różnorodne zastosowanie. Czasami, zamiast kilkukrotnego zagnieżdżania funkcji JEŻELI można
skorzystać z funkcji wyszukiwania.
Można użyć dowolnej tabeli, aby obliczyć premię sprzedawców na podstawie osiągniętych wyników.
Dane w pierszej kolumnie tabeli pionowej lub w pierwszym wierszu tabeli poziomej muszą być uporządkowane rosnąco.
Aby uporządkować tabelę, można użyć polecenia Dane-->Sortuj.
Dwie funkcje WYSZUKAJ.PIONOWO oraz WYSZUKAJ.POZIOMO mają podobną składnię:
=WYSZUKAJ.PIONOWO(co;gdzie;w_której_kolumnie;prawda/fałsz)
co			to wartość, którą należy znaleźć w pierwszej kolumnie tablicy. Może być ona liczbą, tekstem, adresem komórki.
gdzie			zakres tabeli lub nazwa (etykieta) tabeli.
w_której_kolumnie			kolumna, z której należy odczytać wartość.
prawda/fałsz			wartość logiczna, określająca czy dopasowanie ma być dokładne czy przybliżone.
			PRAWDA lub brak tego argumentu oznacza, że gdy w tabeli nie ma wartości identycznej z poszukiwaną
			wówczas funkcjadopasowuje największą wartość mniejszą od poszukiwanej.
			FAŁSZ oznacza, że gdy nie ma wartości identycznej z poszukiwaną funkcja zwróci kod błędu #N/D.
Zadanie
Korzystając z funkcji WYSZUKAJ.PIONOWO oblicz premię każdego pracownika.
W poniższej tabeli przedstawione są przedziały wartości sprzedaży i odpowiadające im premie.
Schemat premiowania
Sprzedaż	Premia				Sprzedawca	Sprzedaż	Premia
0	0				Mścibor	500
1000	60				Gerwazy	1200
2000	140				Barbara	2000
3000	240				Hieronim	3000
4000	360				Alojzy	4010
5000	500				Władysław	5500
Zadanie
Mamy listę artykułów z danymi w kolejnych kolumnach: symbol artykułu, nazwa artykułu, cena artykułu.
Drugie zestawienie to rejestr sprzedaży, w którym mamy zawarty symbol artykułu i ilość sprzedanych sztuk.
Jak każdemu artykułowi z rejestru sprzedaży przypisać cenę z listy artykułów?
Lista artykułów						Rejestr sprzedaży
Symbol	Nazwa	Cena				Data	Symbol	Cena
B1	kaszanka	4,99 zł				3.02.2004	B1
B11	hulajnoga	176,52 zł				11.04.2004	B1
B2	wiadro	21,09 zł				28.05.2005	B11
B3	garnitur	965,50 zł				1.06.2005	B11
						24.03.2004	B2
						3.10.2004	B2
						30.12.2005	B3
Zadanie
								0	koniec zawodow
								50	baraż
								70	final B
								110	final A
zawodnik	wynik	Decyzja komisji
Maria Anders	116
Ana Trujillo	146
Antonio Moreno	57
Thomas Hardy	68
Christina Berglund	105
Hanna Moos	107
Frédérique Citeaux	4
Martín Sommer	93
Laurence Lebihan	3
Elizabeth Lincoln	69
Victoria Ashworth	21
Patricio Simpson	81
Francisco Chang	93
Yang Wang	96
Pedro Afonso	144
Elizabeth Brown	24
Sven Ottlieb	18
Janine Labrune	112
Ann Devon	92
Roland Mendel	6
Aria Cruz	109
Diego Roel	76
Martine Rancé	100
Maria Larsson	97
Peter Franken	132
Carine Schmitt	72
Paolo Accorti	70
Lino Rodriguez	118
Eduardo Saavedra	113
José Pedro Freyre	114
André Fonseca	1
Howard Snyder	35
Manuel Pereira	18
Mario Pontes	95
Carlos Hernández	36
Yoshi Latimer	130
Patricia McKenna	24
Helen Bennett	76
Philip Cramer	100
Daniel Tonini	116
Annette Roulet	21
Yoshi Tannamuri	54
John Steel	136
Renate Messner	1
Jaime Yorres	38
Carlos González	80
Felipe Izquierdo	147
Fran Wilson	132
Giovanni Rovelli	84
Catherine Dewey	78
Jean Fresniere	54
Alexander Feuer	90
Simon Crowther	18
Yvonne Moncada	46
Rene Phillips	3
Henriette Pfalzheim	117
Marie Bertrand	123
Guillermo Fernández	24
Georg Pipps	9
Isabel de Castro	66
Bernardo Batista	39
Lúcia Carvalho	113
Horst Kloss	66
Sergio Gutiérrez	30
Paula Wilson	85
Maurizio Moroni	68
Janete Limeira	48
Michael Holz	118
Alejandra Camino	86
Jonas Bergulfsen	80
Jose Pavarotti	99
Hari Kumar	59
Jytte Petersen	31
Dominique Perrier	114
Art Braunschweiger	34
Pascale Cartrain	141
Liz Nixon	149
Liu Wong	43
Karin Josephs	86
Miguel Angel Paolino	132
Anabela Domingues	121
Helvetius Nagy	53
Palle Ibsen	69
Mary Saveley	143
Paul Henriot	69
Rita Müller	134
Pirkko Koskitalo	54
Paula Parente	12
Karl Jablonski	10
Matti Karttunen	53
Zbyszek Piestrzeniewicz	65

---

Sheet 11: sumowanie warunkowe

	SUMA.JEŻELI
	Sumuje komórki spełniające podane kryteria.
	Składnia
	SUMA.JEŻELI(zakres;kryteria;suma_zakres)
		Zakres jest zakresem komórek, które należy przeliczyć.
		Kryteria są to kryteria w postaci liczby, wyrażenia lub tekstu określające, które komórki będą dodane. Na przykład, kryteria można wyrazić jako 32, "32", ">32", "jabłka".
		Suma_zakres to komórki wyznaczone do zsumowania. Komórki w suma_zakres są sumowane tylko wtedy, jeśli odpowiadające im komórki w zakresie spełniają kryterium. Jeśli suma_zakres zostaje pominięte, to sumowane są komórki w zakresie.
	Przykład
	Zakładając, że b24:b27 zawiera odpowiednio następujące wartości nieruchomości dla czterech domów: 100 000 zł, 200 000 zł, 300 000 zł, 400 000 zł. c24:c27 zawiera prowizje sprzedażne odpowiadające każdej z wartości nieruchomości: 7 000 zł, 14 000 zł, 21 000 zł, 28 000 zł.
	Oblicz sumę prowizji dla nieruchomości o wartości powyżej 160000
	wartość domu	prowizja
	100 000,00 zł	7 000,00 zł		63000
	200 000,00 zł	14 000,00 zł		1
	300 000,00 zł	21 000,00 zł		0
	400 000,00 zł	28 000,00 zł
1	Oblicz:
	1.	Sumę wszystkich transakcji
	2.	Sumę wartości transakcji zawartych w poczczególnych miastach.
	3.	Liczbę transakcji zawartych w I połowie roku (od stycznia do czerwca).
	Wykorzystaj funkcje: suma.jeżeli, licz.jeżeli
	Dane o transakcjach:
	Data	Miejsce	Wartość
	11.08.2002	Gdańsk	14856,74
	11.07.2002	Gdańsk	7803,57
	28.07.2002	Kraków	3720,03
	9.06.2002	Kraków	2145,84
	3.10.2002	Kraków	15196,31
	28.10.2002	Kraków	17347,17
	20.09.2002	Kraków	12272,21
	2.01.2002	Poznań	13080,36
	26.03.2002	Kraków	1807,93
	19.06.2002	Gdańsk	5715,64
	13.03.2002	Poznań	5029,47
	5.11.2002	Kraków	1475,78
	17.03.2002	Gdańsk	16309,18
	18.07.2002	Gdańsk	3106,83

---

Sheet 12: Wykresy

Wykresy:
Napisz formułę obliczającą wartość funkcji:
i narysuj jej wykres liniowy w przedziale [0,5 ; 6] co 0,25
Pamiętaj o nadaniu poszczególnym elementom odpowiedniego formatowania, legendzie do wykresu itd.

---

Sheet 13: Data i czas

	Funkcje daty i czasu
	Data i czas są przedstawiane w Excelu w specyficzny sposób - przy wykorzytaniu formatów
	W rzeczywistości data zapisana jest jako liczba dni, która upłynęła od pewnej wyjściowej daty,
	zaś godziny, minuty i sekundy zapisane są za pomocą ułamka dnia.
	Na przykład w Excelu 97 liczenie dni rozpoczyna się od 1 stycznia 1900 roku
	Takie przechowywanie daty i czasu umożliwia łatwe dokonywanie na nich działań, które sprowadzają się
	do zwykłych operacji arytmetycznych
	Do podstawowych funkcji daty i czasu możemy zaliczyć:
	TERAZ()
	ROK(C16)
	MIESIĄC(C16)
	DZIEŃ(C16)
	GODZINA(C16)
	MINUTA(C16)
	SEKUNDA(C16)
Ćwiczenie:	Proszę w niebieskie komórki wpisać odpowiednie formuły pokazujące wynik działania podanych obok funkcji
	Proszę odwoływać się do komórki C16, w której to powinna wyświetlić się aktualna data
	DZIEŃ.TYG()
	CZAS()
	CZAS.WARTOŚĆ()
	DATA()
	DATA.WARTOŚĆ()
	Funkcja TERAZ()
	Funkcja teraz zwraca aktualną datę i czas z dokładnością do jednej sekundy
	Po sformatowaniu ukaże się odpowiednia data i godzina.
	Uwaga! Funkcje czasu nie aktualizują się automatycznie (nie zbudujemy w Excelu chodzącego zegara ;-)
	Funkcja TERAZ() jest bezparametrowa, zaś jej składnia ma postać:
	=TERAZ()
	Funkcje konwersji
	Zapis daty i czasu w postaci formatowanych liczb ma swoje zalety, ale również jest źródłem wielu kłopotów.
	Wiemy, że łatwo jest zamienić liczbę na datę za pomocą formatu. Jak jednak wprowadzić datę do komórki ?
	Podobnym problemem jest odczytanie części daty, np. miesiąca. Jeśli data jest zapisana jako liczba, którą
	"rozkodowuje" formatowanie, to jak odczytać sam miesiąc ?
	Z pomocą służą nam funkcje konwersji.
	Konwersja to po prostu zamiana typów. Funkcje konwersji Excela potrafią zamieniać tekst na liczbę
	i odwrotnie. W tym wypadku chodzi nam o zamianę sformatowanego tekstu na datę:
	Przykład:
	36242	Oznacza w Excelu 97 "23 marca 1999 roku"
		Ale skąd o tym ma wiedzieć użytkownik, gdy chce wprowadzić tę lub inną datę ręcznie ?
	Do zamiany tekstu na wewnętrzny format daty i czasu Excela służą funkcje CZAS.WARTOŚĆ() i DATA.WARTOŚĆ()
	1999-03-23
	36242
	23:04
	0,961111111111111
	Do generowania daty i czasu za pomocą wartości liczbowych służą odpowiednio funkcje DATA() i CZAS()
		dzień	miesiąc	rok
		31	12	2004		31.12.2004		uwaga: ROK;MIESIĄC;DZIEŃ
		godzina	minut	sekund
		23	59	59		11:59 PM
	Aby precyzyjne okreslić moment czasowy można wyznaczyć kod daty, kod godziny, a następnie je zsumować.
	04-12-31 23:59
	Funkcje wysupłujące daną wartość z daty/czasu
	Istnieją funkcje konwertujące liczby reprezentujące datę/czas (niezależnie od jej formatu ekranowego) na liczby
	reprezentujące ich fragmenty. Do tych funkcji należą:
	ROK()
	MIESIĄC()
	DZIEŃ()
	GODZINA()
	MINUTA()
	SEKUNDA()
	DZIEŃ.TYG()
	Zasada działania pierwszych pięciu funkcji jest oczywista i zostanie przedstawiona na przykładzie. Ostatnia
	funkcja będzie omówiona szerzej.
	22-01-16 02:50	2022	=ROK($B$97)
		1	=MIESIĄC($B$97)
		16	=DZIEŃ($B$97)
		2	=GODZINA($B$97)
		50	=MINUTA($B$97)
		15	=SEKUNDA($B$97)
	Funkcja DZIEŃ.TYG()
	Funkcja DZIEŃ.TYG() ma następującą składnię:
	=DZIEŃ.TYG(liczba_reprezentująca_datę;metoda)
	metoda:
	1	niedziela = 1; sobota =7
	2	poniedziałek = 1; niedziela = 7
	3	poniedziałek = 0; niedziela = 6
	Niestety metoda zwraca dzień tygodnia w postaci liczbowej. Jeśli chcemy zobaczyć opis, musimy zagłębić
	funkcję jeżeli 6 razy.
	Przykład:
	Jaki dzień tygodnia przypadał na 1 stycznia 1900 roku, a jaki przypadnie na 1 stycznia 2000 roku ?
	31.12.1899	1	czyli niedziela
	1.01.2000	7	czyli sobota
	Zadanie
	Dokonajmy paru wyliczeń związanych ze swoją datą urodzenia
	Pola zaznaczone na szaro mają się wyliczać automatycznie, do pozostałych wprowadzamy wartości ręcznie
	Data ur.	dzień	miesiąc	rok	godzina	minut	dzień tyg.
							słownie
	Data aktual.
			Zatem różnica wynosi:
					lat
					miesięcy
					dni
					godzin
					minut
					sekund
			Różnica wyniesie:
						dnia	dzień tyg.
					lat		słownie
					miesięcy
					dni
					godzin
					minut
					sekund
	Zad3.
	Kontrolowanie terminu pł. faktury
	data wystawienia	Termin płatności do	data - płatność klienta	kontrola płatności	odsetki
	1.01.2008
	12.01.2008
	2.01.2008
	1.02.2008
	15.02.2008
	29.03.2008
	Zadanie
	Tabela zawiera wykaz faktur z datami wystawienia oraz datami płatności
	Pole puste "data - płatność klienta" oznacza, że płatności nie było.
	Termin płatności upływa po 14 dniach od wystawienia faktury.
	1. Wprowadź formułę, która wyznaczy termin płatności faktury.
	2. Wprowadź fikcyjne daty płatności klienta - część pomiń co ma oznaczać, że nie było płatności
	3. Kolumna kontrola płatności: płatności nie zrealizowano - monit.
	(Wprowadź formułę)		płatności zrealizowane: zapł.
	4. Kolumna odsetki: dla faktur zapłaconych "zapłacono"
		dla niezapłaconych: "monit"
	5. Wylicz ile jest faktur, które nie zostały zapłacone