Zadanie 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Na podstawie danych z 12 miesięcy zbudowano model opisujacy wielkość obrotów (w tys. zł) zakładu usługowego (zmienna Y) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
w zależności od wydatków na reklamę (zmienna X) w tys. zł. Estymowany model był postaci: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Y(t) = alfa0 + alfa1*Y(t-1) + alfa2*X(t-1) + e(t) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Po oszacowaniu parametrów trzymano następująca postać modelu: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Y(t)^ = 0,5 + 0,6*Y(t-1) + 2,5*X(t-1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R2 = |
0,97 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Se2 = |
1,13 |
|
|
Prognoza zbudowana na podstawie modelu
11,5 |
|
|
|
|
|
|
Se = |
1,06301458127346 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyznaczyć prognozę obrotów na kolejny miesiąc wiedząc, że w ostatnim miesiącu obroty te wynosiły 10 tys. zł, a wydatki na reklamę 2 tys. zł. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Macierz (XTX)-1 modelu ma postać: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0,946902654867257 |
-0,035398230088496 |
-0,115044247787611 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
(XTX)-1= |
-0,035398230088496 |
0,001769911504425 |
0,000442477876106 |
|
xT= |
10 |
|
xTT= |
1 |
10 |
2 |
|
-0,115044247787611 |
0,000442477876106 |
0,035398230088496 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
0,36283185840708 |
-0,016814159292035 |
-0,039823008849558 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0,115044247787611 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
1,05595655582397 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Średni błąd predykcji |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
1,12249721603218 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Średni względny błąd predykcji |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0,097608453568016 |
% |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ponieważ wielkość błędu nie przekracza 10% prognozę możemy uznać za dopuszczalną |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Prognoza przedziałowa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Z rozkładu t-Studenta odczytujemy wartośc t(alfa) dla poziomu istotności alfa = 0,05 i n-k=12-3=9 stopni swobody |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t(alfa)= |
2,26215716279821 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Przedział prognozy |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
8,96 |
|
8,96 |
|
14,04 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
14,04 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Z prawdopodobieństwem 0,95 można twierdzić , że rzeczywista wartość prognozy zawiera się między |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8,96 a 14,04 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Zadanie 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bank BZSiP zlecił wykonanie prognozy wysokości udzielanych miesięcznie kredytów konsumpcyjnych. |
|
|
|
|
Na podstawie trzyletnich danych zbodowano model kwoty kredytów w tys. zł (Y) w zależności |
|
|
|
|
od (średniego miesięcznego) kursu dolara w zł (X1) oraz od stosunku rocznego oprocentowania |
|
|
|
|
kredytu do stopy inflacji w miesiącu poprzedzającym udzielenie kredytu (X2): |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Y(t)^ = 644,44 - 21,70*X1(t) - 282,39*X2(t) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wyznaczyć prognozę wysokości udzielonych kredytów na cztery kolejne miesiące wiedząc, że przewidywany |
|
|
|
|
kurs dolara (wg prognoz NBP) wyniesie w kolejnych miesiącach: 3,20zł, 3,18zł, 3,17zł i 3,17zł. |
|
|
|
|
Bank zamierza w pierwszym miesiącu udzialać kredytów o stopach przekraczających inflację o 15%, zaś |
|
|
|
|
w następnych miesiącach 0 18%. Dla okresu estymacji otrzymano macierz: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
22,94 |
-4,37 |
-7,25 |
|
(XTX)-1 = |
-4,37 |
1,4 |
-0,12 |
|
|
-7,25 |
-0,12 |
6,29 |
|
|
|
|
|
oraz standardowy błąd szacunku zmiennej objaśnianej w wysokości 5,59 [tys. zł]. |
|
|
|
|
Zadanie 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dla szeregu prognoz Y*(t) cen pewnego produktu (w zl) otrzymano ex post natępujące wartości rzeczywiste Y(t): |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Moment |
wartości cen |
wartości cen |
|
|
prognozy |
rzeczywiste |
prognozowane |
|
t |
Y(t) |
Y*(t) |
|
1 |
5 |
5,298 |
-0,298 |
0,088804 |
0,298 |
0,0596 |
|
|
2 |
10 |
10,589 |
-0,589 |
0,346921 |
0,589 |
0,0589 |
|
|
3 |
7 |
6,25 |
0,75 |
0,5625 |
0,75 |
0,107142857142857 |
|
|
4 |
9 |
9,604 |
-0,603999999999999 |
0,364815999999999 |
0,603999999999999 |
0,067111111111111 |
|
|
5 |
7 |
7,244 |
-0,244 |
0,059536 |
0,244 |
0,034857142857143 |
|
|
6 |
5 |
4,599 |
0,401 |
0,160801 |
0,401 |
0,0802 |
|
|
7 |
8 |
7,538 |
0,462 |
0,213444 |
0,462 |
0,05775 |
|
|
8 |
6 |
6,129 |
-0,129 |
0,016641 |
0,129 |
0,0215 |
|
|
9 |
9 |
8,462 |
0,538 |
0,289444 |
0,538 |
0,059777777777778 |
|
|
10 |
10 |
10,633 |
-0,632999999999999 |
0,400688999999999 |
0,632999999999999 |
0,0633 |
|
|
|
|
SUMA: |
-0,345999999999998 |
2,503596 |
4,648 |
0,610138888888889 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Proszę wyznaczyć i zintepretować wartości błędów ex post. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
błąd średni |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
-0,03 zł |
Wartość błędu sredniego jest bliska 0. Prognozy są bardzo dobrze dopasowane do danych empirycznych. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Średni błąd absolutny |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
0,46 |
Prognozy różnią się od realizacji prognoz (wartości rzeczywistych) średnio o +/ 0,46 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pierwiastek błędu średniokwadratowego |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
0,500359470780758 |
Prognozy różnią się od realizacji prognoz (wartości rzeczywistych) średnio o +/ 0,50. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Średni absolutny błąd procentowy |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
6% |
Prognozy różnią się od realizacji prognoz (wartości rzeczywistych) średnio o +/ - 6%. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|