Dobry Sprawdzian Wiedzy
Sprawdzian z j polskiego
w szóstej klasie
Instrukcja
WYDAWNICTWA SZKOLNE I PEDAGOGICZNE
WARSZAWA 2009
©
 Sprawdzian z j polskiego
w szóstej klasie szk
Cel badania
Celem badania jest sprawdzenie, w jakim stopniu uczniowie klasy szóstej na początku
roku szkolnego opanowali umiejętności i wiadomości przewidziane dla tego etapu edukacji.
Przedmiotem pomiaru są umiejętności opisane w Standardach wymagań
egzaminacyjnych oraz w Podstawie programowej kształcenia ogólnego.
Na sprawdzianie badane są umiejętności z następujących obszarów standardów:
Obszar 1.  Czytanie
Obszar 2.  Pisanie
Obszar 3.  Rozumowanie
Obszar 4.  Korzystanie z informacji
Obszar 5.  Wykorzystywanie wiedzy praktyce
W obrębie każdego z tych obszarów na sprawdzianie badane są różne umiejętności.
Lista 28 umiejętności uczniów sprawdzanych na sprawdzianie w klasie VI
(1.1) Odczytywanie różnych tekstów kultury, rozpoznawanie ich cech charakterystycznych,
dostrzeganie znaczenia dosłownego i odkrywanie sensów przenośnych
(1.2) Określanie funkcji elementów charakterystycznych dla danego tekstu
(1.3) Rozumienie znaczenia podstawowych symboli występujących w instrukcjach
i w opisach
(1.4) Odczytywanie danych z różnych z
ródeł oraz odpowiadanie na proste pytania z nimi
zwiÄ…zane
(2.1) Pisanie na temat i zgodnie z celem, posługiwanie się różnym formami wypowiedzi
(2.2) Formułowanie wypowiedzi ze świadomością celu (intencji)
(2.3) Budowanie tekstu poprawnego kompozycyjnie, celowe stosowanie środków językowych
i przestrzeganie norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych
(2.4) Przedstawianie w postaci graficznej danych zapisanych w tabeli
(2.5) Dbałość o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu
(3.1) Posługiwanie się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń
(3.2) Przedstawianie przyczyn i skutków wydarzeń i zjawisk
(3.3) Określanie znaczenia osiągnięć człowieka dla rozwoju cywilizacyjnego
(3.4) Wyrażanie własnych opinii wraz z próbą ich uzasadnienia
(3.5) Opisywanie sytuacji przedstawionej w zadaniu
(3.6) Rozpoznawanie charakterystycznych cech i własności, wskazywanie różnic
i podobieństw, porządkowanie
(3.7) Dostrzeganie prawidłowości, opisywanie ich i sprawdzanie na przykładach
(3.8) Ustalanie sposobu rozwiÄ…zania zadania oraz prezentacji tego rozwiÄ…zania
(3.9) Analizowanie otrzymanych wyników i ocenianie ich sensowności
(4.1) Wskazywanie z
ródeł informacji, posługiwanie się nimi
(4.2) Analizowanie oferty mediów kierowanej do dzieci i młodzieży, dokonywanie wyboru
(5.1) Posługiwanie się poznanymi terminami do opisywania zjawisk i sytuacji spotykanych
w środowisku
(5.2) Wybieranie przyrządów służących do obserwacji i pomiaru, odpowiadanie na pytania
dotyczÄ…ce przebiegu zjawisk, zapisywanie wyniku obserwacji
(5.3) Wykonywanie obliczeń
2
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009
Sprawdzian z
(5.4) Planowanie i wykonywanie obliczeń z wykorzystaniem kalkulatora
(5.5) Wykorzystywanie w sytuacjach praktycznych znanych własności i stosowanie ich do
rozwiÄ…zania problemu
(5.6) Znajomość zasad bezpiecznego posługiwania się urządzeniami technicznymi
i materiałami chemicznymi
(5.7) Wyjaśnianie na podstawie instrukcji obsługi, jak uruchomić i wykorzystać proste
urzÄ…dzenia techniczne
(5.8) Rozumienie potrzeby stosowania zasad
Podczas badania uczniowie zapoznają się z formą testu, jaki będą pisać na zakończenie
klasy szóstej. Mogą przećwiczyć sposób kodowania prac, zaznaczania odpowiedzi do zadań
zamkniętych na karcie odpowiedzi i rozwiązywania zadań otwartych.
Do przeprowadzenia badania przygotowano test pod tytułem Wspomnienie.
Charakterystyka narzędzia pomiaru
Test Wspomnienie składa się z 17 zadań: 14 zadań zamkniętych i 3 otwartych. Zadania
zbudowane są wokół motywu przewodniego związanego z fragmentem opowiadania Ewy
Nowackiej Póz
nym wieczorem w lesie i wierszem Leopolda Staffa Wspomnienie. Większość
z nich wiąże się z tekstami zamieszczonymi w arkuszu.
W 13 zadaniach zamkniętych (WW) uczniowie wybierają prawidłową odpowiedz

spośród trzech zaproponowanych, a w 1 zadaniu prawda  fałsz (P F) oceniają prawdziwość
zdań. Pozostałe zadania należą do zadań otwartych. W jednym zadaniu krótkiej odpowiedzi
(KO) redagujÄ… wypowiedz
o swoich skojarzeniach związanych z wakacjami na wsi W dwóch
zadaniach rozszerzonej odpowiedzi (RO) piszą kartkę pocztową do bliskiej osoby, w której
informują o sposobie spędzania czasu podczas wakacji na wsi i redagują opowiadanie
z dialogiem o wakacyjnej przygodzie, w którym uwzględniają elementy opisu krajobrazu.
Za każde zadanie uczeń może zdobyć określoną liczbę punktów. W zadaniach od 1. do 14. za
prawidłowe wykonanie polecenia uczeń może otrzymać 1 punkt. W pozostałych zadaniach za
poprawne rozwiązanie może zdobyć 3, 5 lub 8 punktów. W sumie za właściwe wykonanie
wszystkich zadań testu Wspomnienie uczeń może otrzymać 30 punktów.
Jakie umiejętności bada test?
Zadania umieszczone w teście badają umiejętności opisane w najnowszej Podstawie
programowej.
Rozwiązując zadania z testu Wspomnienie, najwięcej punktów uczeń może zdobyć za
umiejętności z obszaru Czytanie i Pisanie. Aby poprawnie rozwiązać zadania, konieczne jest
przeczytanie tekstu i zrozumienie polecenia do zadania.
3
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009
 Sprawdzian z j polskiego
w szóstej klasie szk
Plan testu
Maksymalna liczba Udział procentowy punktów
Obszary punktów za zadania za zadania z danego obszaru
Numery zadań
umiejętności z danego obszaru umiejętności w liczbie
umiejętności punktów za cały test
1, 2, 3, 4, 5, 6, 9, 10, 11,
12 40,0%
Czytanie
12, 13, 14
15, 16, 17 16 53,3%
Pisanie
Korzystanie
7, 8 2 6,7%
z informacji
A

CZNIE 30 100%
Kartoteka testu
Sprawdzana umiejętność Sprawdzana Maksymalna
Numer Typ
(z numerem standardu) czynność Liczba
zadania zadania
Uczeń: Uczeń: punktów
posługuje się czynnie rozpoznaje narratora fragmentu
1 1 WW
terminami (1.2) opowiadania
wyszukuje informacje zawarte
2 odczytuje tekst literacki (1.1) 1 WW
we fragmencie opowiadania
wyszukuje i przetwarza informacje
3 odczytuje tekst literacki (1.1) 1 WW
zawarte we fragmencie opowiadania
wyszukuje i przetwarza informacje
4 odczytuje tekst literacki (1.1) 1 WW
zawarte we fragmencie opowiadania
wyszukuje i przetwarza informacje
5 odczytuje tekst literacki (1.1) 1 P  F
zawarte we fragmencie opowiadania
wyszukuje i przetwarza informacje
6 odczytuje tekst literacki (1.1) 1 WW
zawarte we fragmencie opowiadania
wskazuje z
ródła informacji
7 wskazuje odpowiedni słownik 1 WW
(4.1)
8 wskazuje z
ródła informacji(4.1) wybiera odpowiedni dział biblioteki 1 WW
posługuje się czynnie
9 wskazuje osobę mówiącą w wierszu 1 WW
terminami (1.2)
posługuje się czynnie wskazuje środek artystyczny
10 1 WW
terminami (1.2) dominujÄ…cy w opisie
wyszukuje informacje zawarte
11 odczytuje tekst poetycki (1.1) 1 WW
w utworze poetyckim
określa uczucia osoby mówiącej
12 odczytuje tekst literacki (1.1) 1 WW
w wierszu
odczytuje przenośny sposób
13 odczytuje tekst literacki (1.1) 1 WW
obrazowania w wierszu
14 odczytuje tekst poetycki (1.1) odczytuje główną myśl utworu 1 WW
redaguje wypowiedz
, w której
pisze na temat i zgodnie
I podaje, z czym kojarzÄ… siÄ™ wakacje 1
z celem (2.1)
na wsi
15 przestrzega norm językowych redaguje wypowiedz
zbudowanÄ… 3 KO
II 1
(2.3) z 2 3 zdań
przestrzega norm językowych pisze poprawnie pod względem
II 1
(2.3) językowym
4
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009
Sprawdzian z
pisze na temat i zgodnie
I prawidłowo adresuje kartkę pocztową 1
z celem (2.1)
pisze na temat i zgodnie zachowuje formÄ™ kartki, stosuje zwrot
II 1
z celem (2.1) do adresata i podpis pod tekstem
pisze na temat i zgodnie rozwija treść wypowiedzi zgodnie
III 1
16 z celem (2.1) z poleceniem 5 RO
przestrzega norm językowych pisze poprawnie pod względem
IV 1
(2.3) językowym
przestrzega norm
pisze poprawnie pod względem
V ortograficznych i 1
ortograficznym i interpunkcyjnym
interpunkcyjnych (2.3)
pisze na temat i zgodnie redaguje opowiadanie z dialogiem
I 1
z celem (2.1) o wakacyjnej przygodzie
buduje tekst poprawny konsekwentnie stosuje wybranÄ… formÄ™
II 1
kompozycyjnie (2.3) narracji
buduje tekst poprawny zachowuje przyczynowo-skutkowÄ…
III 1
kompozycyjnie (2.3) zależność między wydarzeniami
celowo stosuje środki językowe stosuje dialog, słownictwo bogate,
IV 1
17 8 RO
(2.3) urozmaicone
przestrzega norm językowych pisze poprawnie pod względem
V 1
(2.3) językowym
pisze poprawnie pod względem
przestrzega norm
VI 2
ortograficznych (2.3) ortograficznym
przestrzega norm pisze poprawnie pod względem
VII 1
interpunkcyjnych (2.3) interpunkcyjnym
W kartotece testu tym samym symbolem, np. (2.1), oznaczono różne umiejętności
szczegółowe, które są składowymi umiejętności (2.1) z podanej listy 28 umiejętności
sprawdzanych na sprawdzianie w klasie szóstej. Analizy wykonywane za pomocą aplikacji
ANT dotyczyć będą umiejętności z tej listy.
Klucz odpowiedzi do zadań zamkniętych
Numer zadania 1 2 3 4 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Poprawna odpowiedz
C B A D A B D C D B A C D
Za każdą poprawną odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt.
Schemat punktowania zadań otwartych
Numer
Kryteria i zasady przyznawania punktów Punktacja
zadania
Poprawne określenie prawdziwości obu zdań.
Babci i dziadkowi obserwacja nieba zastępuje prognozę pogody.
5 0 1
prawda fałsz
Dziadkowie obserwują niebo, gdyż zachwycają się wyglądem chmur.
prawda fałsz
5
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009
 Sprawdzian z j polskiego
w szóstej klasie szk
I. Realizacja tematu
Zredagowanie wypowiedzi, w której przedstawione zostaną skojarzenia z wakacja- 0 1
mi na wsi.
15 II. Realizacja tematu 0 3
0 1
Zredagowanie wypowiedzi w 2 3 zdaniach.
III. Poprawność językowa
0 1
Zbudowanie wypowiedzi bezbłędnej językowo.
I. Prawidłowe zaadresowanie kartki
0 1
Umieszczenie wszystkich elementów adresu w odpowiednim miejscu.
II. Zwrot do adresata i podpisanie kartki
Zwrócenie się do adresata pośrednio lub bezpośrednio i podpisanie kartki przez 0 1
nadawcÄ™.
III. Realizacja tematu
Zredagowanie treści kartki pocztowej z uwzględnieniem pozdrowień i informacji 0 1
16 o sposobie spędzania czasu na wsi. 0 5
IV. Poprawność językowa
0 1
Dopuszczalny 1 błąd językowy.
V. Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna
Dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny.
0 1
Uczeń z dysleksją
Dopuszczalne 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne.
I. Realizacja tematu
Zredagowanie opowiadania z dialogiem dotyczÄ…cego wakacyjnej przygody, 0 1
w którym uwzględnione zostały elementy opisu krajobrazu.
II. Kompozycja wypowiedzi
Zredagowanie spójnej wypowiedzi, zachowanie przyczynowo-skutkowej zależności 0 1
między wydarzeniami.
III. Konsekwentne stosowanie narracji
Narracja prowadzona konsekwentnie w I lub III osobie.
Uwaga! 0 1
Dopuszcza siÄ™ w narracji pierwszoosobowej przechodzenie z liczby pojedynczej na
mnogą, jeżeli jest to uzasadnione treścią opowiadania.
IV. Dobór środków językowych
Zastosowanie słownictwa bogatego, barwnego, określającego emocje, 0 1
stwarzającego nastrój.
0 8
V. Poprawność językowa
0 1
Dopuszczalne 3 błędy językowe.
17
VI. Poprawność ortograficzna
0  1 błąd  2 punkty
2  3 błędy  1 punkt
4 i więcej błędów  0 punktów
0 2
Uczeń z dysleksją
Zamyka myśl w obrębie zdania  1 punkt.
Tworzy tekst komunikatywny  1 punkt.
VII. Poprawność interpunkcyjna
Dopuszczalne 3 błędy interpunkcyjne.
0 1
Uczeń z dysleksją
Rozpoczyna zdanie wielką literą i kończy kropką.
Uwaga!
Punkty za kryterium V, VI, VII przyznaje się, gdy opowiadanie zajęło przynajmniej 15 linijek
tekstu.
6
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009
Sprawdzian z
Ocenianie zadań otwartych
Lepszemu przekazaniu intencji autorów posłużą przykładowe odpowiedzi uczniowskie
wraz z propozycjÄ… oceny i jej uzasadnieniem.
Zadanie 15.
Z czym tobie kojarzÄ… siÄ™ wakacje na wsi? SwojÄ… wypowiedz
zbuduj z 2-3 zdań.
Przykładowe rozwiązanie
Przykład 1.
Nr Liczba Komentarz do oceny
kryt. pkt. Uczeń:
I 1 zredagował wypowiedz
, w której przedstawił swoje skojarzenia z wakacjami na wsi.
II 1 zbudował wypowiedz
z 3 zdań.
III 0 popełnił błąd językowy, w każdym zdaniu powtórzył czasownik kojarzą się.
Przykład 2.
Nr Liczba Komentarz do oceny
kryt. pkt. Uczeń:
I 1 zredagował wypowiedz
, w której przedstawił skojarzenia z wakacjami na wsi.
II 1 zbudował wypowiedz
z 2 zdań.
III 0 popełnił jeden błąd językowy, zastosował krótszą formę zaimka na początku zdania.
Zadanie 16.
Z Wakacje spędzasz na wsi. Napisz kartkę pocztową do bliskiej ci osoby, w której prześlesz
pozdrowienia i poinformujesz, jak spędzasz czas. Pamiętaj o prawidłowym zaadresowaniu
kartki.
7
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009
 Sprawdzian z j polskiego
w szóstej klasie szk
Przykładowe rozwiązanie poprawne
Przykład 1.
Nr Liczba Komentarz do oceny
kryt. pkt. Uczeń:
I 1 umieścił wszystkie elementy adresu w odpowiednim miejscu.
II 1 zwrócił się do adresata bezpośrednio i podpisał kartkę.
w treści kartki uwzględnił pozdrowienia dla adresata i informacje o sposobie spędzania
III 1
czasu na wsi.
IV 1 nie popełnił błędu językowego.
V 1 nie popełnił błędu ortograficznego i interpunkcyjnego.
Przykład 2.
8
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009
Sprawdzian z
Nr Liczba Komentarz do oceny
kryt. pkt. Uczeń:
I 1 umieścił wszystkie elementy adresu w odpowiednim miejscu.
II 1 zwrócił się do adresata bezpośrednio i podpisał kartkę.
w treści kartki uwzględnił pozdrowienia dla adresata i informacje o sposobie spędzania
III 1
czasu na wsi.
IV 1 nie popełnił błędu językowego.
popełnił błąd ortograficzny (os. Srebrne uroczysko) i błąd interpunkcyjny
V 1
(wychodzimy_ aby oglądać niebo), ale zmieścił się w limicie błędów.
Prace zawierające błędy
Przykład 1.
Nr Liczba Komentarz do oceny
kryt. pkt. Uczeń:
I 1 umieścił wszystkie elementy adresu w odpowiednim miejscu.
II 1 zwrócił się do adresata bezpośrednio i podpisał kartkę.
III 0 nie uwzględnił pozdrowień dla adresata.
IV 1 nie popełnił błędów językowych.
V 1 nie popełnił błędów ortograficznych i interpunkcyjnych.
9
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009
 Sprawdzian z j polskiego
w szóstej klasie szk
Przykład 2.
Nr Liczba Komentarz do oceny
kryt. pkt. Uczeń:
I 0 nie podał adresu.
II 1 zwrócił się do adresata bezpośrednio i podpisał kartkę.
III 0 w treści kartki nie uwzględnił pozdrowień dla adresata.
IV 1 nie popełnił błędów językowych.
popełnił wiele błędów ortograficznych (bawię, zciąć, przyjerzdam) i interpunkcyjnych
V 0 (brak przecinka po formach wołacza Mamo i Tato_, kropka wpodpisie (Jakub_), brak
przecinka między zdaniami składowymi w zdaniach złożonych).
Zadanie 17.
Napisz opowiadanie z dialogiem o wakacyjnej przygodzie. Umieść w opowiadaniu elementy
opisu krajobrazu.
Twoja wypowiedz
powinna zająć co najmniej połowę wyznaczonego miejsca
10
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009
Sprawdzian z
Przykładowe rozwiązanie poprawne
11
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009
 Sprawdzian z j polskiego
w szóstej klasie szk
Nr Liczba Komentarz do oceny
kryt. pkt. Uczeń:
zredagował opowiadanie z dialogiem o przygodzie wakacyjnej, w którym uwzględnił
I 1
elementy opisu.
zredagował wypowiedz
spójną, zachował przyczynowo-skutkowe zależności między
II 1
wydarzeniami.
III 1 konsekwentnie stosował narrację trzecioosobową.
IV 1 zastosował bogate słownictwo opisujące, określające emocje i stwarzające nastrój.
V 1 nie popełnił błędów językowych.
VI 2 popełnił jeden błąd ortograficzny (pochwili), ale zmieścił się w limicie błędów.
VII 1 nie popełnił błędów interpunkcyjnych.
Prace zawierające błędy
Przykład 1.
12
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009
Sprawdzian z
13
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009
 Sprawdzian z j polskiego
w szóstej klasie szk
Nr Liczba Komentarz do oceny
kryt. pkt. Uczeń:
zredagował opowiadanie z dialogiem o przygodzie wakacyjnej, w którym uwzględnił
I 1
elementy opisu.
zredagował wypowiedz
spójną, zachował przyczynowo-skutkowe zależności między
II 1
wydarzeniami.
III 1 konsekwentnie stosował narrację pierwszoosobową.
IV 1 zastosował bogate słownictwo opisujące, określające emocje i stwarzające nastrój.
V 1 popełnił błąd językowy (głęboki las), ale zmieścił się w limicie błędów.
VI 1 popełnił trzy błędy ortograficzne (rzebym, wyżuty, zauwarzyłam).
popełnił wiele błędów interpunkcyjnych (brak przecinków oddzielających zdania
VII 0
składowe).
Przykład 2.
14
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009
Sprawdzian z
Nr Liczba Komentarz do oceny
kryt. pkt. Uczeń:
zredagował opowiadanie z dialogiem o przygodzie wakacyjnej, w którym uwzględnił
I 1
elementy opisu.
zredagował wypowiedz
spójną, zachował przyczynowo-skutkowe zależności między
II 1
wydarzeniami.
III 1 konsekwentnie stosował narrację pierwszoosobową.
IV 1 zastosował bogate słownictwo opisujące, określające emocje i stwarzające nastrój.
popełnił błąd językowy (powtórzenie wyrazów w bliskim sąsiedztwie: postanowiłyśmy 
V 1
postanowiła), ale zmieścił się w limicie błędów.
VI 1 popełnił trzy błędy ortograficzne (corazbardziej, co najmniej, coty,).
popełnił wiele błędów interpunkcyjnych (brak przecinków oddzielających zdania
VII 0
składowe w zdaniach złożonych).
15
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009
 Sprawdzian z j polskiego
w szóstej klasie szk
Przykład 3
Nr Liczba Komentarz do oceny
kryt. pkt. Uczeń:
I 0 nie zastosował w opowiadaniu dialogu i brak jest elementów opisu.
zredagował wypowiedz
, w której nie została zachowana przyczynowo-skutkowa
II 0 zależność między wydarzeniami (zdanie: Gdy tak szłyśmy do sklepu... nie wynika ze zdań
poprzedzajÄ…cych).
III 1 konsekwentnie stosował narrację pierwszoosobową.
IV 0 zastosował ubogie słownictwo.
V 0 zbudował pracę krótszą niż 15 linijek tekstu.
VI 0 zbudował pracę krótszą niż 15 linijek tekstu.
VII 0 zbudował pracę krótszą niż 15 linijek tekstu.
16
Dobry Sprawdzian Wiedzy 2009