Księgi narodu i pielgrzymstwa
polskiego napisane zostały w Paryżu w roku 1832. Wydano je
natychmiast po napisaniu. Głównym założeniem Mickiewicza było
dotarcie do polskiej emigracji, która po powstaniu listopadowym była
bardzo liczna. Autor miał nadzieję na podtrzymanie wśród Polaków
mieszkających poza krajem ojczystym ducha jedności narodowej, co w
sytuacji politycznych i ideowych konfliktów było niezwykle ważne.
W Polsce Księgi…. drukowano wprawdzie
nielegalnie, ale na ogół wśród rodaków odbiór tych pism był
raczej chłodny. Cudzoziemcy wykazali się tu większym zrozumieniem
idei mesjanistycznych (po francusku dzieło ukazało się już w
1833r.), poza środowiskiem Watykanu (znamienna jest tu bulla
papieska Grzegorza XVI, któremu nie podobało się propagandowe
wykorzystanie chrześcijańskich symboli). Polacy natomiast nie
potrafili zaakceptować nachalnej religijności ani mocno
wyidealizowanego obrazu minionych lat (to zarzuty ze strony lewicy i
demokratów). Hasła rewolucyjne i narodowowyzwoleńcze nie mogły
natomiast być przyjęte przez prawicę.