Katarzyna Sakownicza
10.04.2013
Interes prywatny- interes publiczny w mieście
Gądecki, „ Za murami”- krytyczna analiza dyskursu na temat osiedli typu gated communities w Polsce.
Główna idea tekstu: krytyczna analiza dyskursu na tema osiedli typu gated communities w Polsce w porównaniu do Stanów Zjednoczonych. Jego wpływ na społeczne działania, codzienne zachowania i strukturę społeczną. Zjawisko to rozpatruje się w skali lokalnej i globalnej. Powstają problemy z jego definicją ( osiedla strzeżone czy zamknięte; osiedle lub wspólnota); motywacji mieszkańców na osiedlenie się( prestiż, poczucie bezpieczeństwa); kwestii lokalnych uwarunkowań społecznych, politycznych i kulturowych; rola mediów (chwyt marketingowy) , władzy, partnerów publiczno-prywatnych.
Gated communities- chronione osiedla mieszkaniowe w których normalne przestrzenie są sprywatyzowane i które są ograniczone przez najbardziej zdecydowane bariery jak płoty czy mury. Dostęp do tego typu osiedla jest ograniczony- zarówno dla mieszkańców, jaki dla gości. Przestrzenie są monitorowane przez pracowników firm ochroniarskich za pomocą różnorodnych technik ochrony i monitoringu.
Główną przyczyną powstania osiedli typu GC były lęk i strach, później rezultat zmian klasowych i potrzeba prestiżu.
Pierwsze osiedla typu GC w Polsce zaczęły powstawać w 1997 roku. Pojawiły się praktyki dyskursywne:
-Dyskurs profesjonalny----- postrzegany jak fenomen amerykański ( american way of life);
-Dyskurs medialny----- koncentracja na opisie, przejście od niezrozumianego amerykańskiego wynaturzenia do w pełni racjonalnego sposobu zabezpieczenia swoich interesów i inwestycji i manifestacji pewnego stylu życia + pojawia się „ my-oni” ,” mieszkańcy- obcy”; nie bezpieczeństwo, a styl życia( prestiż); pogłębiają się różnice klasowe.
-Dyskurs popularny-----” mur może kreować nie tylko granicę ze światem zewnętrznym, ale także wspólnotę wewnątrz terytorium”.
B. Jałowiecki, Fragmentacja i prywatyzacja przestrzeni.
Główna idea tekstu: różnice pomiędzy miastem a metropolią; metropolizacja i jej skutki; gettoizacja przestrzeni i osiedla zamknięte.
Miasto:
Max Weber- miasto tworzące wspólnotę mieszkańców musi posiadać następujące cechy: fortyfikacje; rynek; własny sąd z przynajmniej częściowo odrębnym prawem; stowarzyszenia oraz częściową autonomię i władze wybierane z udziałem obywateli.
Metropolia:
-nie ma wyraźnie określonych granic, a obszary o odmiennych funkcjach i zróżnicowanej zabudowie są przemieszane i nakładają się;
-mieszkaniec metropolii nie jest członkiem społeczności lokalnej i jest coraz bardzie oderwany od miejsca;
wytwarza cywilizację jednostek i jest społecznym wytworem, który powstaje i rozwija się w ciągłym ruchu powodującym stalą nierównowagę;
jest gigantycznym rynkiem, towarem i informacją;
Metropolizacja i jej skutki:
Dyskurs o metropoliach koncentruje się wokół 4 tematów ( Alain Bourdin): 1.generującej rozwój nierównowagi; 2.twórczego zróżnicowania (technologia- talent- tolerancja); 3.traktowania jednostki jako punktu odniesienia; 4. obyczajów jako podstawy konstrukcji społecznej.
Przekształcenie przestrzeni:
Korporacje międzynarodowe wytwarzają jednorodną przestrzeń biurową;
Zmiana organizacji handlu
Poczucie zagrożenia---- „ osiedla za bramą”( GC)
W rezultacie tych trzech procesów w metropoliach kurczy się przestrzeń publiczna, postępuje fragmentacja i prywatyzacja przestrzeni.
Gettoizacja przestrzeni powoduje, że osoby o podobnym poziomie wykształcenia, dochodu i kapitału kulturowego żyją w enklawach , mając niewielkie możliwości kontaktów z innymi.
Osiedla strzeżone czy zamknięte?
Poczucie bezpieczeństwa lub prestiż?
W jaki sposób wpływają one na społeczne działania, codzienne zachowania istrukturę społeczna?